II. Manuil Paleologos Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος
İmparator II. Manuil
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi	1391-1425
Taç giymesi	1391
Önce gelen	V. İoannis
Sonra gelen	VIII. İoannis
Doğum	27 Haziran 1350(1350-06-27)
Ölüm	21 Temmuz 1425 (75 yaşında) Konstantinopolis
Eş(ler)i	Helena Dragaš
Çocuk(lar)ı	Konstantinos Paleologos VIII. İoannis II. Theodoros Paleologos, Mora Despotu Andronikos Paleologos, Selanik Despotu Mikhail Paleologos XI. Konstantinos Dimitrios Paleologos, Mora Despotu Thomas Paleologos, Mora Despotu İsabella Paleologina (evlilik dışı)
Hanedan	Paleologos Hanedanı
Babası	V. İoannis
Annesi	Eleni Kantakuzini

II. Manuil Paleologos (Yunan: Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος Manouēl II Palaiologos, 27 Haziran 1350 - 21 Temmuz 1425), 1391 ile 1425 arasında Bizans İmparatorluğu yapmıştır.

Yaşam öyküsü[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Manuil, İmparator V. İoannis (1341–1376, 1379–1390, 1390–1391) ve karısı Eleni Kantakuzini'un ikinci oğluydu. Anne tarafından, İmparator VI. İoannis (1347–1376) ve karısı İrini Asanina'nın torunu idi.

Ortak imparator[değiştir | kaynağı değiştir]

Babası tarafından despot unvanı verilen (ileride II. Manuil olarak anılacak) Manuil 1365'te ve 1370'te Batı Avrupa'ya seyahat edip Bizans İmparatorluğu'na yardım bulmaya çalışmıştır. 1369'dan itibaren Selanik'te vali görevini yapmıştır. Kendinin büyük kardeşi olan IV. Andronikos'in başarısız kalan imparatorluk unvanını gaspetme girişiminden sonra 1373'te babası tarafından Manuil'in ortak imparator ve taht varisi olarak ilan edilmesine yol açmıştır. 1376-1379 arasında ve tekrar 1399'da Manuil Venedik Cumhuriyeti'nin yardımı ile onu şahsen savaşta mağlup edip tahttan indirmiştir. V. İoannis'in imparator olarak tahtını geri almasına rağmen, Manuil Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid'in Bursa'da bulunan sarayına misafir-rehine olarak gidip kalması gerekmiştir. Bu Osmanlı hükümdarının yanında Manuil Anadolu'da Bizans'in elinde son kalan ve dört tarafı hep Osmanlı toprağı ile çevrili yerleşke olan Alaşehir'in (Filadelfiya) kuşatılıp Osmanlı egemenliği altına alınması için yapılan askeri sefere iştirak ettirilmiştir.

Kıdemli imparator[değiştir | kaynağı değiştir]

Şubat 1391'de babasının ölme haberini alan Manuil Bursa Osmanlı sarayından kaçmış; Konstantinopolis'e gidip II. Manuil unvanı ile imparator olmuş ve imparatorlukta hak iddia eden yeğeni VII. İoannis'in başkente gelip imparator olmasını önlemiştir. II. Manuil'in VII. İoannis ile ilişkileri yıllar geçtikçe iyileşmiştir. Buna karşılık Osmanlılarla ilişkiler kötüleşmeye devam etmiş; 1394 ile 1402 dönemlerinde Sultan I. Bayezid, Konstantinopolis'i karadan kuşatıp kara ablukası uygulamıştır.

Osmanlı kuşatmasının beşinci yılında yeğenin taht naibi olarak bırakan II. Manuil (40 kişilik bir maiyeti ile) Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Bizans'a askerî yardım sağlamak için uzun süre ile çok değişik Avrupa devletlerine gitmek üzere bir seyahate çıkmıştır. Bu seyahatinde II. Manuil Aralık 1400 ile Ocak 1401'de İngiltere Krallığı'na kadar gelmiş ve İngiliz Kralı IV. Henry tarafından ağırlanıp devlet idarecileri ile görüşmeler yapmıştır. II. Manuil'in görüşmeler yaptığı diğer Avrupa hükümdarları arasında Fransız Kıralı VI. Charles, Kutsal Roma İmparatoru, Danimarka Kraliçesi I. Margaret ve Aragon Kralı da bulunmuştur. Bu hükümdarlar genellikle efektif yardım sağlamamışlardır. Ancak Konstantinopolis'i Osmanlılardan savunmak üzere Fransa Kralı IV. Şarl önce Mareşal Boucicaut idaresinde Aigeus-Mortes yöresinden 1.200 askeri 6 gemiyle Konstantinopolis'e göndermiş ve sonradan da Seignor Jean De Chateaumordand komutasında 300 asker daha yollamıştır.

Bu arada Osmanlılar aleyhine Macaristan Kıralı Sisgismund komutasında olan ve Avrupa'nın birçok yerlerinden gelip toplanan büyük bir Haçlı ordusu 25 Eylül,1396da Niğbolu Savaşı'nda ezici bir yenilgiye uğratılmıştır. II. Manuil bu Niğbolu Haçlı Seferi için Bizans donanmasının büyük bir kısmı olan 10 gemilik bir filoyu Tuna'ya göndermiştir.

Fakat 1402de Osmanlı kuvvetleri Ankara Savaşı'nda doğudan gelen Timur'a mağlup düşmüşler ve Osmanlı devleti içinde Sultanlık için I. Beyazid'in oğulları arasında bir mücadele dönemi. Fetret Devri, başlamıştır. I. Beyazid'in oğulları durumlarını güçlendirmek için Bizans yardımı istemişler ve taht naibi olan VII. İoannis bundan faydalanarak Marmara Denizi'nin Avrupa kıyılarını ve Selanik'i tekrar Bizans İmparatorluğu'na katmayı başarmıştır. II. Manuil 1403de Avrupa'dan döndüğü zaman VII. İoannis Konstantinopolis'in kontrolünü tekrar ona devretmiş ve yeniden Bizans'a geçen Selanik'in özerk idareci olarak atanarak ile ödüllendirilmiştir.

Bu devirde Bizans İmparatorluğu üzerine olan baskılar azalıp biraz siyasal ferahlık sağlanmıştır. II. Manuil bu dönemde Mora Despotluğu'nun savunmasını pekleştirmeye önem vermiştir. Hatta Bizans İmparatorluğu'nun elinde kalan bu parçayı Haçlıların Mora'daki Latin İmparatorluğu kalıntılarını tekrar eline geçirerek, genişletmeyi bile başarmıştır. II. Manuil Mora yarımadasını Osmanlıların bir hücumundan korumak üzere Korint Kıstağı'nda klasik çağlardan beri bulunan 6 millik duvarı, Heksimillon surları'nı, şahsi kontrolü altında yeniden yaptırmıştır. 1414'te ise piyade ve süvarilerden kurulu bir askerî gücü 4 kadırga ve diğer küçük gemilerden oluşan bir filo ile Taşoz adasına gönderip bu adanın Bizans elinden çıkmasını önlemiştir.

II. Manuil Osmanlı Fetret Devri'nden galip çıkan I. Mehmet Çelebi (1402–1421) ile devamlı dostane ilişkilerde bulunmuştur. Fakat Bizans sarayında bulunan ve veliaht ortak imparatoru da ihtiva eden Osmanlı aleyhtarı kiliğin devamlı baskısı ile II. Murat (1421–1451) tahta geçtiği zaman I. Bayezid'in Bizans'a kaçmış olan ve Bizans tarafından bir tazminat karşılığında hapiste tutulan Düzmece Mustafa'ya yardım etmekten kaçınamamıştır. Düzmece Mustafa'yı büyük zorluklarla elimine eden II. Murad 1422'de Konstantinopolis'i tekrar karadan kuşatmaya geçmiştir.

Hayatının son yıllarında II. Manuil resmi imparatorluk görevlerinin çoğunu oğlu, varis ve ortak imparator unvanı olan VIII. İoannis'e devretmiştir. 1424de II. Murad'ın baskısından kurtulmak üzere Bizans ile Osmanlılar arasında yeni bir barış anlaşması imzalanmış ve bu anlaşma ile Bizans tekrar Osmanlılara yıllık tazminat ödeyen bir vasal devlet haline dönüşmüştür.

II. Manuil 21 Temmuz,1425'te ölmüştür.

II. Manuil'in çeşitli konularda yazılmış kitapları elimize geçmiştir. Bunlar arasında değişik kişilere yazdığı mektuplar, bir Azizlerin hayatı hakkında kitap, teoloji ve retorik konularını işleyen incelemeler ve mersiye şeklinde kardeşi Mora Despotu I. Theodoros Paleologos'un hayatını anlatan bir biyografi de bulunmaktadır.

Papa XVI. Benedictus'un İslam tartışması[değiştir | kaynağı değiştir]

12 Eylül,2006 da verdiği bir konferansta Alman asıllı Papa Benedict XVI II. Manuil'in yazmış olduğu bir kitaptan güya bir İranlı İslam alimiyle (Türk kaynaklarına göre Hacı Bayram Veli ile) 1391'de Ankara'da yaptığı

konuşmayı İslamiyet aleyhtarı bir açıklama olarak kullanmıştır.

Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Manuil Paleologos Kumanova'da Sırp prensi olan Konstantin Dragas'in kızı olan Helena Dragaš ile evlenmiştir. İsimleri bilinen çocukları şunlardır:

1. VIII. İoannis: Bizans imparatoru 1425-1448
2. II. Theodoros Paleologos: Mora Despotu
3. Andronikos Paleologos: Selanik Despotu
4. XI. Konstantinos: Bizans imparatoru 1448-1453
5. Dimitrios Paleologos: Mora Despotu
6. Thomas Paleologos: Mora Despotu

Evlilik dışı doğan kızı İsabella Cenevizli İlario Doria ile evlenmiştir.

Dışsal kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

• [1] 17 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Roma İmparatorları Ansiklopedisi maddesi.
• [2] 13 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Oğlu Yoannis'e hitap eden bir hükümdarin erdemliği hakkında bir yazı.
• [3] 1 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Aynı zamanda yaşayan Bizanslı tarihçi Georgios Frantzis'in tarihinden II. Manuil hakkında yazdıkları parçalar.
• [4]3 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. II. Manuil'in portreleri.

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Gregory, Timothy E. (2008). Bizans Tarihi. çev. Esra Ermert. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN 978-975-08-1507-2. 
• Norwich, John Julius (1999). Byzantium: The Decline and Fall (İngilizce). Londra: Penguin. ISBN 0-14-011447-5. 
• Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 
• Athanasios Angelou, Manuel Palaiologos, Dialogue with the Empress - Mother on Marriage. Introduction, Text and Translation, Vienna, Academie der Wissenschaft, Vienna 1991.

Resmî unvanlar
Önce gelen: V. İoannis	Bizans İmparatoru 1391-1425	Sonra gelen: VIII. İoannis