Herta Müller

	Herta Müller
Doğum tarihi	17 Ağustos 1953 (70 yaşında)
Doğum yeri	Niţchidorf, Timiş ili, Romanya
Mesleği	Yazarlık
Ulus	Alman Romanya
Dönem	20. yüzyıl- 21. yüzyıl
Ödüller	Nobel Edebiyat Ödülü (2009)

Herta Müller (d. 17 Ağustos 1953, Timeşvar), Romanya doğumlu roman yazarı ve şair.

Çavuşesku döneminde Rumen halkının yaşamını anlattığı eserleri ile tanınmaktadır. Romancı Richard Wagner ile evli olan Müller Romanya'da gizli servisle çalışmayı reddettiği için işinden olmuş ve 1987 yılında Almanya'ya göç etmişti.

Müller'in, 'Tilki Daha O Zaman Avcıydı' ve 'Yürekteki Hayvan' adlı kitapları Türkçede yayınlandı.

İsveç Bilim Akademisi tarafından yapılan açıklamada, Romanya doğumlu Alman yazar Müller'in 2009 Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandığı açıklandı. Müller'in bu ödülü, "şiirin yoğunluğu ve nesirin açıklığını kullanarak yoksulların dünyasını tasviriyle" aldığı kaydedildi.

Müller bu ödülü kazanan 51. kişi oldu.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Herta Müller, Banat Svablı çiftçilerinin kızı olarak Niţchidorf (Almanca: Nitzkydorf)'da Banat'ın Almanca konuşulan bir tarihsel kasabasında doğdu. Onun ailesi azınlıkta olan Romanya Almanları'nın bir parçasıydı. Babası, Waffen SS'de askerlik hizmetini yapmıştı^[1] ve annesi Sovyetler Birliği GULAG kampında (köle işçi kampı) II. Dünya Savaşı sonrası pek çok yıllarını yaşam mücadelesiyle geçirmişti.^[2] Dedesi zengin bir çiftliğe sahip ve tüccardı.

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

1981 Adam-Müller-Guttenbrunn Sponsored Prize the Temeswar Literature Circle
1984 Aspekte Edebiyat Ödülü
1985 Rauris Edebiyat Ödülü
1985 Bremen Edebiyat Teşvik Ödülü
1987 Darmstadt Ricarda-Huch Ödülü
1989 Ingolstadt Marieluise-Fleißer Ödülü
1989 Alman Dil Ödülü, Gerhardt Csejka, Helmuth Frauendorfer, Klaus Hensel, Johann Lippet, Werner Söllner, William Totok, Richard Wagner ile birlikte.
1990 Roswitha Medal of Knowledge of Bad Gandersheim
1991 Kranichsteiner Edebiyat Ödülü
1993 Edebiyat Eleştirmen Ödülü
1994 Kleist Ödülü
1995 Aristeion Ödülü
1995/96 Frankfurt-Bergen-Enkheim şehir yazarı
1997 Graz Edebiyat Ödülü
1998 Ida-Dehmel Edebiyat Ödülü ve Uluslararası IMPAC Dublin Edebiyat Ödülü Yürekteki Hayvan için
2001 CICERO Konuşmacı Ödülü
2002 Renanya-Palatina'nin Carl-Zuckmayer-Medaille ödülü
2003 Joseph-Breitbach Ödülü (Christoph Meckel ve Harald Weinrich ile beraber)
2004 Konrad-Adenauer-Stiftung Edebiyat Ödülü
2005 Berlin Edebiyat Ödülü
2006 Avrupa Edebiyat ve Walter-Hasenclever Edebiyat Ödülü için Würth Ödülü
2009 Nobel Edebiyat Ödülü

Diğer Edebi araştırmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Norbert Otto Eke (Ed.): Die erfundene Wahrnehmung ("The Invented Perception"), Paderborn 1991
Herta Müller, Berlin 1992
Herta Haupt-Cucuiu: Eine Poesie der Sinne ("A Poetry of the Senses"), Paderborn 1996
Ralph Köhnen (Ed.): Der Druck der Erfahrung treibt die Sprache in die Dichtung ("The Pressure of Experience Forces Language Into Poetry"), Frankfurt am Main [u.a.] 1997
Brigid Haines (ed.): Herta Müller, Cardiff 1998
Grazziella Predoiu: Faszination und Provokation bei Herta Müller ("Fascination and Provocation in Herta Müller's Work"), Frankfurt am Main (and elsewhere) 2000
Nina Brodbeck: Schreckensbilder ("Terrifying Images"), Marburg 2000
Herta Müller, Munich 2002
Carmen Wagner: Sprache und Identität ("Language and Identity"), Oldenburg 2002
Martin A. Hainz: Den eigenen Augen blind vertrauen? Über Rumänien. ("Do You Trust Your Eyes Blindly? On Romania") From: Der Hammer – Die Zeitung der Alten Schmiede, Nr. 2, Nov. 2004, S.5-6
Thomas Daum (Ed.): Herta Müller, Frankfurt am Main 2003

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ The Nobel Prize in Literature 2009 28 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Nobelprize.org 8 Ekim 2009
^ Mueller wins Nobel literary prize 9 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. BBC News. 8 Ekim 2009.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Herta Müller (biography)
At the Complete Review 10 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Profile6 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Güncelleme 7 Ekim 2009
Interview Güncelleme 7 Ekim 2009
An article by Herta Müller about her ongoing fight with the securitate 8 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ağustos 2009
English exerpt of her new novel "Everything I Own I Carry with Me" 10 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Eylül 2009

[1] The Nobel Prize in Literature 2009 28 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Nobelprize.org 8 Ekim 2009

[2] Mueller wins Nobel literary prize 9 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. BBC News. 8 Ekim 2009.

[1]

[2]

g t d Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri
1901-1925	Sully Prudhomme (1901) Theodor Mommsen (1902) Björnstjerne Björnson (1903) Frederic Mistral / Jose Echegaray (1904) Henryk Sienkiewicz (1905) Giosue Carducci (1906) Rudyard Kipling (1907) Rudolf Eucken (1908) Selma Lagerlöf (1909) Paul Heyse (1910) Maurice Maeterlinck (1911) Gerhart Hauptmann (1912) Rabindranath Tagore (1913) 1914 Romain Rolland (1915) Verner von Heidenstam (1916) Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) 1918 Carl Spitteler (1919) Knut Hamsun (1920) Anatole France (1921) Jacinto Benavente (1922) William Butler Yeats (1923) Władysław Reymont (1924) George Bernard Shaw (1925)
1926-1950	Grazia Deledda (1926) Henri Bergson (1927) Sigrid Undset (1928) Thomas Mann (1929) Sinclair Lewis (1930) Erik Axel Karlfeldt (ölümünden sonra) (1931) John Galsworthy (1932) İvan Bunin (1933) Luigi Pirandello (1934) 1935 Eugene O'Neill (1936) Roger Martin du Gard (1937) Pearl S. Buck (1938) Frans Eemil Sillanpää (1939) 1940 1941 1942 1943 Johannes Vilhelm Jensen (1944) Gabriela Mistral (1945) Hermann Hesse (1946) André Gide (1947) T. S. Eliot (1948) William Faulkner (1949) Bertrand Russell (1950)
1951-1975	Pär Lagerkvist (1951) François Mauriac (1952) Winston Churchill (1953) Ernest Hemingway (1954) Halldór Laxness (1955) Juan Ramón Jiménez (1956) Albert Camus (1957) Boris Pasternak (1958) Salvatore Quasimodo (1959) Saint-John Perse (1960) Ivo Andrić (1961) John Steinbeck (1962) Yorgos Seferis (1963) Jean-Paul Sartre (ödülü reddetti) (1964) Mihail Şolohov (1965) Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) Miguel Angel Asturias (1967) Yasunari Kavabata (1968) Samuel Beckett (1969) Aleksandr Soljenitsin (1970) Pablo Neruda (1971) Heinrich Böll (1972) Patrick White (1973) Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) Eugenio Montale (1975)
1976-2000	Saul Bellow (1976) Vicente Aleixandre (1977) Isaac Bashevis Singer (1978) Odisseus Elitis (1979) Czesław Miłosz (1980) Elias Canetti (1981) Gabriel García Márquez (1982) William Golding (1983) Jaroslav Seifert (1984) Claude Simon (1985) Wole Soyinka (1986) Joseph Brodsky (1987) Necib Mahfuz (1988) Camilo José Cela (1989) Octavio Paz (1990) Nadine Gordimer (1991) Derek Walcott (1992) Toni Morrison (1993) Kenzaburo Oe (1994) Seamus Heaney (1995) Wislawa Szymborska (1996) Dario Fo (1997) José Saramago (1998) Günter Grass (1999) Gao Xingjian (2000)
2001-günümüz	V. S. Naipaul (2001) Imre Kertész (2002) J. M. Coetzee (2003) Elfriede Jelinek (2004) Harold Pinter (2005) Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) J. M. G. Le Clézio (2008) Herta Müller (2009) Mario Vargas Llosa (2010) Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) Alice Munro (2013) Patrick Modiano (2014) Svetlana Aleksiyeviç (2015) Bob Dylan (2016) Kazuo Ishiguro (2017) Olga Tokarczuk (2018) Peter Handke (2019) Louise Glück (2020) Abdulrazak Gurnah (2021) Annie Ernaux (2022) Jon Fosse (2023)

g t d Uluslararası Dublin Edebiyat Ödülü sahipleri
Kazanan kitap bir çeviri ise, ödül yazar (75.000€) ve çevirmen (25.000€) arasında paylaşılır.
Yazar / Çevirmen	David Malouf (1996) Javier Marías / Margaret Jull Costa (1997) Herta Müller / Michael Hofmann (1998) Andrew Miller (1999) Nicola Barker (2000) Alistair MacLeod (2001) Michel Houellebecq / Frank Wynne (2002) Orhan Pamuk / Erdağ Göknar (2003) Tahar Ben Jelloun / Linda Coverdale (2004) Edward P. Jones (2005) Colm Tóibín (2006) Per Petterson / Anne Born (2007) Rawi Hage (2008) Michael Thomas (2009) Gerbrand Bakker / David Colmer (2010) Colum McCann (2011) Jon McGregor (2012) Kevin Barry (2013) Juan Gabriel Vásquez / Anne McLean (2014) Jim Crace (2015) Akhil Sharma (2016) José Eduardo Agualusa / Daniel Hahn (2017) Mike McCormack (2018) Emily Ruskovich (2019) Anna Burns (2020) Valeria Luiselli (2021) Alice Zeniter / Frank Wynne (2022)

Herta Müller anlamı nedir