Majorian
As üzerinde Majorian
Batı Roma İmparatoru
Hüküm süresi	Nisan 457 - 2 Ağustos 461
Önce gelen	Avitus
Sonra gelen	Libius Severus
Doğum	Kasım 420
Ölüm	17 Ekim 456 ya da 457
Defin	7 Ağustos 461
Tam adı Iulius Valerius Maiorianus
Hanedan	Theodosius Hanedanı

Iulius Valerius Maiorianus (Kasım 420 - 7 Ağustos 461), Çoğunlukla Majorian adıyla bilinen ve Nisan 457 - 2 Ağustos 461 tarihleri arasında Batı Roma İmparatorluğu tahtına çıkmış olan Romalı general.

Franklar ve Alemanniler'e karşı elde ettiği zaferlerle adını duyurmuş bir general olan Majorian, Avitus'un görevden alınmasından altı ay sonra İmparatorluk naibi Ricimer tarafından İmparator ilan edildi. Ancak bu karar Konstantinapol'deki Doğu Roma imparatoru I. Leo tarafından reddedildi ve Majorian gaspçı olmakla suçlandı.

Vandalların 458 yılında Campania üzerine düzenledikleri saldırıların geri püskürtülmesinden sonra Germen kabilelerinden oluşan büyük bir güç toplayarak daha önce gizlice ziyaret ettiği Afrika eyaletini işgal etmek üzere harekete geçti.

Galya'da bulunduğu sırada Vizigot kralı II. Theodoric'i yendi ve onunla bir ittifak anlaşması imzalayarak 461 yılı başlarında Cartagena'da topladığı donanma ile buluşmak amacıyla Pireneleri geçti. Tüm barış görüşmesi talepleri geri çevrilen Vandal kralı Genserik, Roma donanmasını oldukça şaşırtan önemli subaylarının ihaneti nedeniyle bazı gemileri ele geçirdi bazılarında yok etti.

Bunun üzerine Majorian, Genserik ile barış yaptı. Ancak başarısızlığı askeri ününe büyük zarar verdi; suistimali önleme ve insanların şartlarını geliştirme yönündeki çabaları subayların nefretini uyandırdı ve onun ününü ve etkisini kıskanan Ricimer, yabancı askerleri ona karşı kışkırtmaya başladı. 2 Ağustos 461 tarihinde Lombardiya'da, büyük ihtimalle Ricimer tarafından teşvik edilen bir isyan patlak verdi ve Majorian askerleri tarafından tahttan feragat etmek zorunda bırakıldı. Beş gün sonra şiddet ya da Dizanteri nedeniyle öldü.

Majorian, Codex Theodosianus olarak bilinen kanun dizininde bulunan pek çok kanun maddesinin de yazarıdır. Toplama yetkisi yerel görevlilerin elinde olan tüm vergi çeşitlerini affetti. Fakirleri koruyan ve imparatorun adını suistimal edenleri kendisine bildiren Geleneksel defensores ya da şehirlerin yöneticisi kurumunu yeniden canlandırdı. Rüşvetçi memurların göz yumduğu ve antik kalıntıların yıkılarak bunlara ait malzemelerin yeni inşaatlarda kullanılması uygulamasını kesinlikle yasakladı. Aynı zamanda zorunlu papazlığa atama töreni ve erken Bekarlık Yemini'ne karşı kanunlar geçirtti.

İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kesin bir şekilde üst sınıftan bir aileden geldiği bilinse de, Majorian'ın yaşamının ilk yıllarıyla ilgili bilgi çok azdır. Anne tarafından dedesi, İmparator I. Theodosius'a Magister Militum olarak hizmet etmiş, babası ise İmparator Aetius'un haznedar'ıydı. Şüpheye yer bırakmayan bu ilişkilerin yardımıyla, Majorian askeri kariyerini yapmış ve bir subay olarak Aetius'a hizmet etmiştir. Aslında Aetius tarafından zaman içerisinde, karısının onu sevmemesi nedeniyle yanından uzaklaştırılmıştı.

454 yılında Aetius ölünce, taşradaki evinde emekliye ayrılmış olan Majorian 455 yılında III. Valentinianus tarafından yüksek rütbeli bir subay olarak göreve çağrılmıştır.

III. Valentinianus'un III 455 yılında devrilmesinden sonra, Majorian Batı Roma İmparatorluğunun en güçlü İmparator adayı olarak görünüyordu ve özellikle Doğu Roma İmparatoru Marcian'ın desteğini de arkasına almış olmanın keyfini çıkarıyordu.

Ancak, taç önce Petronius Maximus ve ardından da Avitus'un eline geçti. (Majorian'ın Avitus'on ölümünde parmağı olduğu yönünde bazı iddialar vardır.) Avitus'un 456 yılında gitmesiyle birlikte Batı Roma, başlarından bir imparatorun olmadığı ve Doğu Roma İmparatoru Marcian'ın Roma İmparatorluğunu tek başına yönettiği altı aylık bir döneme şahit oldu. Ancak bu yeniden sağlanan birlik, gerçek bir durum olmaktan ziyade teorik bir birliktir. Yine de Batı Roma'da Marcian'ı yeni imparator olmasını kutlayan sikke'ler basılmıştı.

457 yılı başlarında Marcian öldü. Marcian'ın son günlerinde ya da ardılı Leo'nun tahta çıkmasının ilk günlerinde, Majorian Patrici sınıfına seçildi ve Marcomanni'lere karşı düzenlenen sefer sırasında Galya eyaletine Magister Militum olarak atandı. Leo, büyük ihtimalle batının en güçlü askeri figürü Ricimer'in tavsiyesiyle Majorian'ı Batı Roma İmparatoru olarak ilan etti. 1 Nisan 457 tarihinde usulüne uygun olarak Batı Augustus'u ilan edildi ancak görevi resmi olarak 457 yılı Aralık ayında üstlenebildi.

Saltanatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Karşılaştığı ilk sorun, Avitus'u kendilerinden biri olarak gören ve onun görevden alınmasını kabul edemeyen Galyalıların kendisine karşı hatırı sayılır bir muhalefet olarak ortaya çıkması oldu. Hatta Lugdunum (Lyons) kentine yerleştirilen ve Galya'ya yapılacak sefer için gerekli olan Burgundian garnizon'u bile kendisine karşıydı. Ayrıca Avitus'un arkadaşı olan Vizigot kralı II. Theodoric yeni imparatora karşı ayaklandı ve Arelate (Arles) şehrini kuşattı ancak Galya Magister Militum'u Aegidius tarafından yenildi. Topraklarının kontrolünü tekrar ele geçiren Majorian, halâ Batı Akdeniz ve Kuzey Afrika'daki topraklarının bir kısmını kontrol eden Genserik ve Vandallar'la barış görüşmelerine son verdi. Majorian'ın çok etkili bir karakter olduğu rivayet edilir. Tarihçiler onu övme konusunda kendilerini hiç sınırlamamışlardır. Bu nedenle, tüm bunlardan onun önemli bir şahsiyet olduğu fikri çıkartılabilir. Hakkında anlatılanların bazıları hikâyeden ziyade mit haline gelmiştir. Örneğin bunlardan bir tanesi, Majorian'ın Vandal ülkesini kendi gözleriyle görebilmek için (tanınmamak için saçlarını boyatarak) Kartaca'ya gittiği şeklinde olanıdır. Majorian ayrıca önemli bir kanun yapıcıdır ve "Şehrin savunucusu" olarak bilinen ve sahip olunan kamu gücünün suistimaline karşı halkı korumak için oluşturulmuş bir kurumu yeniden canlandırmıştır.

İlk Vandal baskını İtalya'daki Campania şehrine yapıldı ve bunun üzerine Majorian Kuzey Afrika'yı işgal etmek için büyük bir ordu topladı. Bu etkileyici ordu 460 yılında İspanya'daki Carthago Nova (Cartagena) şehrine doğru harekete geçti. Ancak Genserik bu girişim hakkındaki bilgiyi aldı ve Lucentum (Alicante) Körfezinde toplanmakta olan Roma Donanmasına sürpriz bir saldırı gerçekleştirdi.

Donanmasını zarar görmesinin ardından Majorian'ın birliklerini Kuzey Afrikaya geçirebilmek için hiç şansı kalmadı ve Genserik ile masaya oturarak onu Mauretania ve Tripolitanya Kralı olarak tanımak zorunda kaldı.

Düşüşü[değiştir | kaynağı değiştir]

Roma'da halâ askerî gücün asıl sahibi olan Ricimer, Majorian'ın Genserik ile bir anlaşma yapmış olmasının onur kırıcı bir hata olduğunu anladı. Majorian'ın imparator olarak artık bir geleceği olmadığını gördüğünden onun görevden alınmasına karar verdi. 2 Ağustos 461'de İmparator Hispania'dan İtalya'ya dönerken Dertona'da (Tortona) bir isyan patlak verdi. İsyanın ortasında kalan Majorian, askerlerinin baskısıyla tahttan feragat etmek zorunda kaldı. Bu isyanın Ricimer tarafından kışkırtıldığı yolunda iddialar vardır.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

İsyandan beş gün sonra Majorian hastalanarak öldü. Ölümünün Dizanteri'den olduğu iddia edilse de basit bir cinayet sonucu öldüğü sanılır. Böylece Batı Roma İmparatorluğu için son şansta kaçmış oldu.

Çeviri kaynağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmî unvanlar
Önce gelen: Avitus	Batı Roma İmparatoru 457-461	Sonra gelen: Libius Severus