Abdulhamid Dibeybe

Abdulhamid Dibeybe
Abdulhamid Dibeybe
	Dibeybe, 2021
Libya Başbakanı
	Görevde
	Makama geliş ; 15 Mart 2021*
Başkan	Muhammed el-Menfi
Yardımcı	Hüseyin el-Katrani
Yerine geldiği	Fayiz es-Serrac
Savunma Bakanı
	Görevde
	Makama geliş ; 15 Mart 2021
Başkan	Muhammed el-Menfi
Başbakan	Kendisi
Yerine geldiği	Salah Eddine al-Namruş
Kişisel bilgiler
Doğum	13 Şubat 1958 (66 yaşında); Misrata, Libya Krallığı
Partisi	Bağımsız
	*Dibeybe'nin başbakanlığı 10 Şubat 2022'den beri Fethi Başağa ile ihtilaflıdır.

Abdülhamid Muhammed el-Dibeybe (Arapça: عبد الحميد الدبيبة, 13 Şubat 1958^[1]), Libya'nın geçici Ulusal Birlik Hükümeti'nin şu anki başbakanı olan bir Libyalı politikacıdır. 5 Şubat 2021'de Libya Siyasi Diyalog Forumu sırasında ülkenin başbakanı olarak atandı ve Aralık 2021'de yapılması planlanan seçimlere kadar liderlik görevini sürdürmesi bekleniyor.^[2]

Dibeybe, başkan olarak Muhammed el-Menfi ve başkan yardımcıları olarak Musa el-Koni ve Abdullah el-Lafi'nin bulunduğu ortak bir liste ile seçildi. Dibeybe'nin hükûmeti, 2014'ten bu yana Libya'daki ilk birleşik hükûmettir.^[3]

10 Şubat 2022'de, saldırganların Başbakan Dibeybe'nin arabasına ateş ettiği bir suikast girişiminden sağ kurtuldu. Ona yakın bir hükûmet kaynağına göre, hükûmet kontrolü için yoğun hizip tartışmaları sırasında zarar görmedi.^[4]

Fethi Başağa'nın Libya Temsilciler Meclisi tarafından başbakan olarak seçilmesinden sonra, 10 Şubat 2022'den bu yana pozisyonuna itiraz ediliyor. Ancak Dibeybe, Başağa'nın başbakan olarak atanmasını reddetti ve iktidarı ancak ulusal bir seçimden sonra devredeceğini belirtti.^[5] Halife Hafter ve Libya Ulusal Ordusu, Başağa'nın atanmasını memnuniyetle karşıladı.^[6]

Birleşmiş Milletler, Dibeybe'yi geçici başbakan olarak tanımaya devam ediyor.^[7]

Çocukluk ve eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Dibeybe 1959'da Batı Mısrata'da doğdu. Dibeybe, 1992'de Toronto Üniversitesinde inşaat mühendisliği eğitimi aldığını iddia etti. Ancak, Dibeybe'nin bu eğitimi aldığına dair hiçbir kayıt bulunamadı.^[8] Bilgiler 24 Aralık 2021 Libya seçimlerinden günler önce yayınlandı ve böylece devlet başkanı adayının eğitim kariyeriyle ilgili yanlış iddiaları ve uydurmaları üzerinde tartışmalara sebep oldu.^[9] Libya seçim yasasına göre, adayların akredite bir üniversiteden üniversite diploması almaları gerekiyor.^[10]

İş kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Dibeybe, bir inşaat patlaması sırasında Misrata'ya döndü ve kendisini büyük bir inşaat firması olan Libya Yatırım ve Geliştirme Şirketi'nin başına atayan Libya lideri Muammer Kaddafi'nin güvenini kazandı.^[11]

Dibeybe, politikacı olarak kariyerinden önce El-İttihad Futbol Kulübü'nün yöneticisiydi.^[12]

Siyasi profil[değiştir | kaynağı değiştir]

Dibeybe bağımsız bir siyasetçi olarak tanımlanmaktadır.

Bir iş insanı olarak kariyeri boyunca, iktidardaki Arap Sosyalist Birliği'nin güvenilir bir kişisi olarak siyasetle ilgilendi.^{[ne zaman?]} 2007 yılında, Muammer Kaddafi'nin memleketi Sirte'de 1000 konutun inşası da dahil olmak üzere ülkenin en büyük kamu işleri projelerinden bazılarından sorumlu olan devlete ait "Libya Yatırım ve Geliştirme Şirketi (LYGŞ)"nin yönetimini üstlenerek Muammer Kaddafi'nin güvenini kazandı.

2020 yılında Libya el-Mustakbel (Libya Gelecek) Hareketi'ni kurdu.

Başbakan[değiştir | kaynağı değiştir]

Dibeybe, Şubat 2021'de geçici birleşik bir yürütmeyi yönetmek için Libya başbakanı olarak seçildi. Dibeybe'in listesi, Akile Salih İsa ve Fethi Başağa'nınkinden beş fazla, toplamda 39 oy aldı.^[13] Dibeybe, kuzeni ve zengin iş insanı Ali Dibeybe aracılığıyla LSDF'deki bazı delegelere rüşvet vermeye teşebbüs ettiği suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı.^[14] Akile Salih ve Fethi Başağa'nın yer aldığı listenin Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarafından tercih edildiği düşünülüyordu. ABD büyükelçisi seçim sürecini etkilemeye yönelik her türlü girişimi reddetti.^[15]

Dibeybe, LSDF tarafından yapılan anlaşmalar uyarınca, 26 Şubat 2021 tarihine kadar Temsilciler Meclisi'ne (TM) kendi bakanlar kabinesini aday göstermesi ve Ulusal Birlik Hükümeti'ni kurması beklenmektedir.^[16]

Eleştiri[değiştir | kaynağı değiştir]

Libya'da yaşayan eski bir Avusturyalı diplomat olan Wolfgang Pusztai, Dibeybe'nin "yolsuzluk, kara para aklama, Müslüman Kardeşler'in finansmanı, oy satın alma" faaliyetlerine karıştığı iddia edildiği için başbakanlık için tartışmalı olduğunu söyledi. Pusztai, önemli olan algılar olduğu için iddiaların doğruluğunun 2021 siyasi durumuyla alakasız olduğunu düşünüyordu.^[11]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "ليبيا: ثورة 17 فبراير تنتصر مرة أخرى والكل يرحب بالسلطة الجديدة". afrique2050 (Arapça). 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021.
^ "UN-led Libya forum selects new interim government". Al Jazeera. 5 Şubat 2021. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.
^ "Libya Lawmakers Approve First Unified Government Since 2014". 10 Mart 2021. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi – www.bloomberg.com vasıtasıyla.
^ "Libyan PM survives assassination attempt, source close to him says". CNN News. 10 Şubat 2022. s. 1. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2022.
^ "Libya rifts deepen as new PM named, incumbent refuses to yield". Reuters. 10 Şubat 2022. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022.
^ "Libya: Tobruk parliament names new PM, fuelling division". Al Jazeera. 10 Şubat 2022. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022.
^ "UN backs Libya's interim PM despite lawmakers' challenge". DW. 10 Şubat 2022. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022.
^ "Dbeibeh allegedly fakes international diplomas on his CV". 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
^ "Libye | Une présidentielle à haut risque fait des vagues jusqu'au Canada". 21 Aralık 2021. 26 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
^ "Toronto University denies that Dbeibeh has obtained a certificate from its faculties". 23 Aralık 2021. 7 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
^ ^a ^b "Abdul Hamid Dbeibah: Who is Libya's new prime minister?". www.aljazeera.com (İngilizce). 6 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021.
^ Profile of Libya's new executive authority heads 19 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Anadolu Agency, 6 February 2021
^ Sami Zaptia (5 Şubat 2021). "BREAKING: New unified Libyan government selected by LPDF in Geneva". Libya Herald. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.
^ Abdul Hmaid al-Dabaiba: All Libyans respect Ali al-Dabaiba, and bribes are not among our morals 16 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (In Arabic) November 16, 2020.
^ Sami Zaptia (4 Şubat 2021). "U.S denies attempting to influence LPDF process". Libya Herald. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.
^ Zaptia, Sami (15 Şubat 2021). "Aldabaiba and Menfi continue to hold meetings ahead of government formation and approval by parliament". Libya Herald. 16 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.

[1] "ليبيا: ثورة 17 فبراير تنتصر مرة أخرى والكل يرحب بالسلطة الجديدة". afrique2050 (Arapça). 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021.

[2] "UN-led Libya forum selects new interim government". Al Jazeera. 5 Şubat 2021. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.

[3] "Libya Lawmakers Approve First Unified Government Since 2014". 10 Mart 2021. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi – www.bloomberg.com vasıtasıyla.

[4] "Libyan PM survives assassination attempt, source close to him says". CNN News. 10 Şubat 2022. s. 1. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2022.

[5] "Libya rifts deepen as new PM named, incumbent refuses to yield". Reuters. 10 Şubat 2022. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022.

[6] "Libya: Tobruk parliament names new PM, fuelling division". Al Jazeera. 10 Şubat 2022. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022.

[7] "UN backs Libya's interim PM despite lawmakers' challenge". DW. 10 Şubat 2022. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022.

[8] "Dbeibeh allegedly fakes international diplomas on his CV". 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.

[9] "Libye | Une présidentielle à haut risque fait des vagues jusqu'au Canada". 21 Aralık 2021. 26 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.

[10] "Toronto University denies that Dbeibeh has obtained a certificate from its faculties". 23 Aralık 2021. 7 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.

[:0-11] "Abdul Hamid Dbeibah: Who is Libya's new prime minister?". www.aljazeera.com (İngilizce). 6 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021.

[AA-12] Profile of Libya's new executive authority heads 19 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Anadolu Agency, 6 February 2021

[lb5feb-13] Sami Zaptia (5 Şubat 2021). "BREAKING: New unified Libyan government selected by LPDF in Geneva". Libya Herald. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.

[14] Abdul Hmaid al-Dabaiba: All Libyans respect Ali al-Dabaiba, and bribes are not among our morals 16 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (In Arabic) November 16, 2020.

[libher_USdenies-15] Sami Zaptia (4 Şubat 2021). "U.S denies attempting to influence LPDF process". Libya Herald. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.

[LibHerald_continue_meetings-16] Zaptia, Sami (15 Şubat 2021). "Aldabaiba and Menfi continue to hold meetings ahead of government formation and approval by parliament". Libya Herald. 16 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

g t d Libya başbakanları
Libya Krallığı (1951-1969)	Libya Krallığı Mahmud el-Muntasır Muhammed Sakızlı Mustafa Ben Halim Abdül Mecid Kubar Muhammed Osman Said Muhiddin Fikini Mahmud el-Muntasır Hüseyin Mazık Abdül Kadir el-Bedri Abdül Hamid el-Bakkuş Vanis el-Kaddafi
Libya Arap Cumhuriyeti (1969-1977)	Libya Mahmud Süleyman el-Mağribi Muammer Kaddafi Abdüsselam Callud
Libya Büyük Sosyalist Arap Halk Cemahiriyesi (1977-2011)	Libya Abdül Ati el-Ubeydi Cadallah Azzuz et-Talhi Muhammed ez-Zaruk Receb Cadallah Azzuz et-Talhi Ömer Mustafa el-Muntasır Abuzer Ömer Dorda Abdül Mecid el-Kud Muhammed Ahmed el-Manguş Embarek Şamih Şükrü Ganem Bağdadi Mahmudi
Geçiş süreci (2011-günümüz)	Libya Mahmud Cibril Ali Tarhuni Abdürrahim El-Keib Ali Zeydan Abdullah es-Sani (Ahmed Muaytik Ömer el-Hassi Halife el-Gavil ile ihtilaflı) Fayiz es-Serrac (Halife el-Gavil Abdullah es-Sani ile ihtilaflı) Abdulhamid Dibeybe (Fethi Başağa Usame Hammad ile ihtilaflı)
İtalik yazılanlar vekaleten görev yapmışlardır

g t d Mevcut hükûmet başkanları
Afrika	Lourenço Talon Masisi Tambèla* Ndayishimiye Larbaoui Muhammed Masra Mbasogo Afewerki Dlamini Ahmed Ahnuş Ouattara Sima* Barrow Akufo-Addo Oury* Duarte de Barros Ramaphosa Mayardit Ngute Ruto Assoumani Makosso Tuluka Boakai Dibeybe Matekane Ntsay Chakwera Goïta* Jugnauth Madbuli Veled Bilal Nyusi Kuugongelwa Zeine* Tinubu Touadéra Kagame Bayoun Trovoada Faye Ramkalawan Bio Barre Abdi Hüseyin* Suluhu Gnassingbé Said Museveni Correia e Silva Hichilema Mnangagwa
Asya	Ahund el-Halife Hasina Tobgay el-Mektum Bolkiah Li Gusmão Widodo Marcos Mustafa Yon Modi es-Sudani Reisi Netanyahu Kişida Hun es-Sani Bektenov Caparov es-Sabah Kim Siphandone Mikati Muizzu İbrahim Oyun-Erdene Min Aung Hlaing* Dahal Mirziyoyev Şerif Lee Gunawardena Arnus bin Selman Rahman Thavisin Chen Berdimuhammedov bin Tarık el-Hasavneh Phạm bin Mübarek
Avrupa	Ankvab Scholz Rama Espot Nehammer Esedov Halouçanka De Croo Sunak Krišto Glavçev* Fiala Frederiksen Paşinyan Kallas Orpo Attal Dzhussoev Kobahidze Rutte Plenković Harris Sánchez Kristersson Amherd, Keller-Sutter, Parmelin, Cassis, Rösti, Baume-Schneider ve Jans Meloni Jakobsdóttir Spajić Hristodulidis Kurti Üstel Caferi Siliņa Risch Šimonytė Frieden Orbán Abela Recean Dartout Støre Tusk Montenegro Ciucă Mişustin Rossi ve Gasperoni Dačić* Fico Golob Rozenberg Erdoğan Şmıhal Vérgez Alzaga Miçotakis
Güney Amerika	Arce Silva Ali Petro Peña Boluarte Santokhi Boric Lacalle Pou Maduro
Kuzey Amerika	Biden Browne Milei Davis Mottley Briceño Abinader Skerrit Noboa Guevara* Mitchell Arévalo Boisvert* Castro Robles Holness Marrero Cruz Trudeau López Obrador Ortega Cortizo Drew Pierre Gonsalves Rowley
Okyanusya	Albanese Brown Rabuka Maamau Heine Simina Adeang Tagelagi Whipps Marape Mata'afa Sogavare Sovaleni Teo Salwai Luxon
* = Geçici veya vekaleten görev yapanlar İtalik = Makamı tartışmalı

Abdulhamid Dibeybe nedir?, Abdulhamid Dibeybe anlamı nedir?, Abdulhamid Dibeybe ne demektir?