Kore Türk Tugayı
Etkin	1950-1960
Ülke	Türkiye
Bağlılık	Birleşmiş Milletler
Tipi	Piyade
Büyüklük	Tugay
Parçası	Türk Silahlı Kuvvetleri
Savaşları	Kore Savaşı
Savaş madalyaları	ABD Mümtaz Birlik Madalyası ve Beratı (11 Temmuz 1951) Kore Cumhuriyeti Mümtaz Birlik Nişanı (18 Eylül 1952)
Komutanlar
Komutan	Tuğgeneral Tahsin Yazıcı (1950-16 Kasım 1951) Tuğgeneral Namık Arguç (17 Kasım 1951-20 Ağustos 1952)
Komutan Yardımcısı	Albay Celal Dora (1950-16 Kasım 1951) Albay Nuri Pamir (17 Kasım 1951-5 Haziran 1952  (ölü))

Türk Tugayı (Kod adı: Şimal Yıldızı ya da Kutup Yıldızı), Kore Savaşı sırasında 1950'den 1953'e kadar Birleşmiş Milletler Ordusunun komutası altında savaşmış olan Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bir tugayı. Amerika Birleşik Devletleri 25. Piyade Tümeni'ne bağlı olan Türk Tugayı birçok operasyonda savaştı ve Kunu-ri Muharebesinden sonra Kore ile ABD tarafından Birlik Takdirnameleriyle ödüllendirildi.^[1] Türk Tugayı muharebe hüneri, inatçı savunması, göreve bağlılığı ve cesaretiyle ün kazandı.

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Dünya Savaşı'nın bitip Soğuk Savaş'ın başlamasıyla Türkiye, uluslararası ortamda kendini yalnız buldu. II. Dünya Savaşı'nda tarafsız kalarak bütünlüğünü Almanya'ya karşı korumuş ancak savaş sonrasında Sovyetler Birliği'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde toprak ve Boğazlar'da üs ve ortak savunma talepleriyle karşılaşmıştır. Böylece Sovyet tehdidine karşı müttefik arayan Türkiye Batı Bloku'na ve Amerika'ya yaklaşmaya başladı.

Türkiye, NATO'ya girişini hızlandırmak için, başlayan Kore Savaşı'na birlikler göndermiştir. Özellikle sol kesimler tarafından "Türk gencinin kanının Amerika'ya satılması" şeklinde eleştirilen bu davranış, Türkiye ile Batı Bloku arasındaki yakınlaştırmayı hızlandırmış ve 18 Şubat 1952'de Türkiye bir NATO üyesi olmuştur.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Konuşlandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye Cumhuriyeti, başlangıçta Kore’ye topçu taburu takviyeli bir piyade alayı göndermeyi düşündüğü halde, sonradan bu birliğin bir tugay seviyesinde olmasına karar verdi.

Üç piyade taburundan oluşan 241. Piyade Alayı, bir topçu taburu, bir istihkam bölüğü, bir uçaksavar bataryası, bir ordudonatım bölüğü, bir ulaştırma bölüğü, bir tanksavar takımı ve bir depo bölüğünden oluşuyordu.

Gönüllü olanlardan seçilmiş olan bu tugay 259 subay, 18 askerî memur, 4 sivil memur, 395 astsubay, 4414 erbaş ve er olmak üzere 5090 kişiydi.^[2] Tugay komutanlığına Tuğgeneral Tahsin Yazıcı seçilmişti.

Ankara’da oluşturulan tugay demiryolu ile İskenderun’a aktarıldıktan sonra Amerika’nın tahsis ettiği gemilerle Kore’nin Pusan limanına nakledildi. Burada bekletilmeden Daegu şehrine alınarak kışlaya yerleştirildi.

Taegu’da Türk Tugayı Amerikan malzemesi ile yeniden donatıldı. Eskimiş malzemeler ise geri gönderildi. Bu yeni malzemeyi kullanmak için eğitiminden geçen tugay 10 Kasım 1950’de cepheye hareket etti. Önce Seul’un 60–100 km kuzeyinde bölgenin emniyet sorumluluğunu üstlenen tugay daha sonra Kunu-ri bölgesine nakledildi.

Kunu-ri Muharebesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin’in savaşa dahil olmasının ardından BM kuvvetlerinin cephesi yarılmıştı. ABD Kara Kuvvetleri 9. Kolordusu’nun ihtiyat tugayı olan Türk Tugayı, Kunu-ri bölgesinde direnerek 8. Ordu’nun^{[kaynak belirtilmeli]} yok olmadan çekilmesini sağladı.

Douglas MacArthur "Türklerin kahramanca çarpışmaları Birleşmiş Milletler Kuvvetlerinin salimen yeni müdafaa hatlarına çekilmelerini mümkün kılmıştır."dedi.

Kumyangjang-ni Muharebesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk Tugayı birlikleri, 6 Ocak 1951'de Chonan'da 20 gün ihtiyatta kaldıktan sonra 24 Ocak'ta Chonan'dan hareket ederek Çin Halk Gönüllü Ordusu'nun savunma mevziinin bir kısmını almak üzere saldırıya geçti ve bölgeyi savunan Çin Halk Gönüllü Ordusu 150. Tümeni'ne bağlı 447. ve 448. alayları ile mücadeleye girdi. Başlangıçta inisiyatif Çin birliklerindeydi. Ancak silah üstünlüğünü Çinliler elde edememişlerdi. Çinlilerin el bombası sayısı azdı. Türk tugayı Çinlilerden daha fazla el bombasına sahipti. Bunun nedenlerinden biri de ABD tarafından silah ve cephane ile desteklenmesiydi.

Savaşın başında mevzilerinde bulunan Çinliler etkili bir şekilde ateş yağdırmaya başladılar. Ancak önceden mevzilendirilen Türk 1. Takımı görünmeden Çinlilerin mevzilerine yaklaşıp el bombası kullanarak Çinlilerin mevzilerini aldı. Çinlilerin bu bölgedeki mevzileri yeniden ele geçirebilmek için uğraşması sonucu Türk 2. Taburu 185 rakımlı tepeyi ve ardından 156 rakımlı tepeyi süngü hücumuyla aldı. Alay taarruz grubu da rahat bir şekilde Kumyangjang-ni kasabasını aştı.

NEVADA karakolları[değiştir | kaynağı değiştir]

Değiştirme tugayları ve komutanları[değiştir | kaynağı değiştir]

1. Türk Tugayı 16 Kasım 1951’e kadar Kore’de kalarak savaştı ve 2. Değiştirme Tugayı ile değiştirildi. 17 Kasım'da Tümgeneral Tahsin Yazıcı görevini Tuğgeneral Namık Argüç'e devretti. 9 Haziran'da İzmir limanından hareket eden 3. Değiştirme Tugayı 20 Ağustos 1952’de, 4. Değiştirme Tugayı ise 6 Temmuz 1953’te bu görevi devraldı.

1. Türk Tugayı muharebe düzeni[değiştir | kaynağı değiştir]

1. Türk Tugayı (Tugay Komutanı Tuğgeneral Tahsin Yazıcı)

• 241. Piyade Alayı (Alay Komutanı Albay Celal Dora, alay lağvedildikten sonra Tugay komutan yardımcısı)
  • 1. Tabur (Tabur Komutanı Binbaşı İmadettin Kuranel)
  • 2. Tabur (Tabur Komutanı Binbaşı Miktat Uluünlü, 18 Mayıs 1951'de öldü^[3])
  • 3. Tabur (Tabur Komutanı Binbaşı Lütfi Bilgin, Kunu-ri Muharebesi'nde öldü^[4][5])
• 105. Motorize Sahra Topçu Taburu, üç obüs bataryası ve bir karargâh takımından ibaretti. Her obüs bataryası altı adet 105 mm toptan ibaretti.
• Motorize İstihkâm Bölüğü
• Motorize Uçaksavar Bataryası
• Ulaştırma Bölüğü
• Motorize Muhabere Takımı
• Motorize Tanksavar Takımı
• Sıhhiye Takımı
• Bakım Onarım Birliği
• Askerî bando
• Personel Bütünleme Takımı

Kayıplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kore Savaşı boyunca Türkiye toplam 741 ölü ve 2147 yaralı verdi^[1]. Bunların dışında Türk birliklerinden 234 asker tutsak ve 175 asker yitik (akıbeti belli olmayan) sayılmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

1. Türk Tugayı'nın toplam zaiyatı şöyledir: 721 ölü 2111 yaralı 175 kayıp 234 harp esiri (POW) 298 belirsiz.^{[kaynak belirtilmeli]}

Sonraları[değiştir | kaynağı değiştir]

1960 yılında 200 kişilik bir bölük gücüne ve 1965 yılında bir manga gücüne düşürüldü. 1971 yılında tamamen geri çekildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Muharip Gaziler Derneği (Word dosyası)^{[ölü/kırık bağlantı]}

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ahmet Kuyaş, Gençler için Çağdaş Tarih, Epsilon Yayınevi, sayfa 296-297
• Oral Sander, Siyasi Tarih (1918-1994), İmge Kitabevi 13. Baskı, sayfa 275-282

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• The Turks in the Korean War
• Kore Savaşı (TSK)
• Kumyanjang-ni Muharebesi (TSK)
• The Graybears: Official Publication of The Korean War Vererans Association, Vol. 17, No. 1., January-February 2003. 27 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.