Okay Temiz

Okay Temiz
Okay Temiz
Genel bilgiler
Doğum	1939
Tarzlar	Caz
Meslekler	Müzisyen
Çalgılar	Vurmalı Çalgılar
Etkin yıllar	1955 - günümüz

Okay Temiz, (d. 11 Şubat 1939, İstanbul), Türk caz müzisyeni, besteci.

Türkiye'de caz müziğinin öncülerindendir. Vurmalı çalgılar alanında uzmanlaşan Temiz'in, caz hayatı 1967'de İsveç'te başladı.^[1] Türk ezgilerini caz ile birleştirdiği müziğini, kurucusu olduğu Sevda ve Oriental Wind gruplarıyla icra etti. 1993-1998 arasında yaşamını Finlandiya'da sürdüren Temiz, 1998 yılında Kültür Bakanlığı'nın desteğiyle Türkiye'ye yerleşti.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1939 yılında İstanbul'da doğdu. Türk müziği ile ilgili ilk bilgilerini, Musiki Muallim Mektebi'nde öğrenim görmüş annesi Naciye Temiz'den edindi.^[2]^[3] Eğitim hayatına Çatalca'da başladı. Ortaöğrenimden sonra annesinin desteği ile Ankara Klasik Müzik Devlet Konservatuvarı'na girdi, bir yıl vurmalı çalgılar ve timpani eğitimi aldı. 1955'te profesyonel müzik yaşantısına başladı; okul dışındaki çalışmaları nedeniyle konservatuvardan uzaklaştırıldı.^[1]

1957-1959 yıllarında Tophane Sanat Enstitüsü'nde öğrenim gördü. Burada aldığı eğitim sayesinde müzik aletleri yapma becerisini geliştirdi; kendine has karakteri ve tınıları olan davullar yaptı.^[3]^[4] 1959-1967 yılları arasında dans müziği orkestralarında çeşitli programlar yaptı.

1967'de Ulvi Temel orkestrası ile birlikte Avrupa'da dans lokallerinde çalışan sanatçı, İsveç'e yerleşti. İsveç Kültür Bakanlığı'nın desteğini alarak Türk trompetçi Muvaffak Falay ile "Sevda" adlı grubu kurdu.^[4] Trompetçi Don Cherry ile birlikte festivaller, konserler ve plaklar yaptı. Afrikalı basçı Johnny Dyani'nin de gruba katılmasıyla üçlü 1971 yılında New Hampshire Koleji'nde dersler verdi.

1972 yılında basçı Dyani ve Güney Afrikalı trampetçi Mongezi Feza ile birlikte Xaba grubunu oluşturdu; bu grupla üç albüm yaptı.^[5]

1974 yılında piyanist Bobo Stensson, Bass’cı Palle Danielson, saksafoncu Lennart Aberg, Gayda ve neyzen Hacı Tekbilek ile birlikte Orieantal Wind adlı caz grubunu kurarak, batı kökenli enstrümanların Türk enstrümanları ile bir araya geldiği bir sentez yarattı. Grubun bazı konserlerine annesi Naciye Temiz de eşlik etti.

Temiz, 1979 yılında neyzen Aka Gündüz ile çıkardığı Zikir albümü ile ney müziğini caz türüne tanıttı.^[6] Dünya caz müzisyenleriyle çıkarttığı albümlerle uzun süre dünya müzik listelerinin ilk sıralarında yer aldı.^[7] Avrupa, Hindistan ve Amerika turları, konserler, albüm çalışmaları yaptı, seminerler verdi. Gittiği ülkelerde quica, berimbau, parmak piyanosu, konuşan davul yamayı ve çalmayı öğrendi.^[3]

1993 yılından sonra çalışmalarını Finlandiya'da sürdürdü. 1994 yılında evlendiği eşi Anna Temiz ile bir oğulları oldu. Romen müzisyenlerle Magnetic Band isimli albümü kaydetti. Bu çalışma Yunanistan’da CD olarak basıldı.

Sanatçı, 1998 yılında Türkiye'ye yerleşti. Beş yıl, Kültür Bakanlığı Mehter Takımı'nı çalıştırdı.^[7] Kültür Bakanlığı Türk Müziği Topluluğu'nun kadrolu sanatçısı olarak İstanbul, Ankara ve İzmir'de konserler verdi. Selanik, Atina, Barselona, Budapeşte, Zürih, Ljubljana, Amsterdam, Rotterdam, Lahey ve Lizbon gibi Avrupa şehirlerinde Türk ve dünya ritimlerini tanıtım programları, seminerler düzenledi. İzmir Devlet Senfoni Orkestrası ile kaydettiği, kendi bestelerinden oluşan Kuzeyden Güneye Yansımalar adlı albüm ve Türkiye Cumhuriyeti’nin 75.yılı anısına kaydettiği Kutlama isimli CD, Türkiye'ye döndükten sonra yaptığı çalışmalar arasındadır.^[2]

Deve çanları, motor kaskı gibi malzemelerden kendisine özgü enstrümanlar üretip bu enstrümanlarla müzik üretmiştir.^[8] Sanatçı, 2002'den beri her yıl doğum günün Ritmin Günü adı altında etkinlikler düzenlemektedir.^[9]^[10]

Uzunçalarları[değiştir | kaynağı değiştir]

Maffy Falay & Sevda: ditto. (1972) (Caprice RIKS LP 31)
Maffy Falay & Sevda: Live at Jazzhus Montmartre. (1972) (Caprice 1041)
Johnny Dyani/Okay Temiz/Mongezi Feza: Rejoice. (1972) (Cadillac SGC 1017)
Johnny Dyani/Okay Temiz/Mongezi Feza: Music For Xaba. (1972) (Sonet SNTF 642)
Johnny Dyani/Okay Temiz/Mongezi Feza: Music For Xaba, volume two (1972) (Sonet SNTF 824)
Mongezi Feza: Free jam. (2-CD). (1972) (Ayler records aylCD-048/049 first released in 2004)
Nils Sandstroem: The painter. (1972) (Emi Odeon 062-34659)
Bengt-Arne Wallin: Wallin/Wallin. (1972) (Dux 6368002)
Gunnar "Siljabloo" Nilson: Flickan med den bruna hyn/Det kaenns skoent, det kaenns bra. (7" single). (1972) (Odeon E006-34609)
Maffy Falay & Sevda: Live at Fregatten. (1973) (Sonet SNTF 665 - Kent STX 87020)
Salih Baysal: The Myth. (1973) (Sonet SNTF 739)
Bjoern Jayson Lindh: Sissel. (1973) (Metronome MLP 15506)
Bernt Rosengren: Notes from underground. (2-LP). (1973) (EMI-Harvest 34958/9 - EMI-Harvest 1364622)
Bo Nilsson: Drei Szenen/Fatumeh. (1973) (Phono Suecia PS 33)
Bo Nilsson: A Spirit's Whisper. (3-CD) (1973) (Phono Suecia PSCD)
Tony Scott: Manteca. (1973) (Sonet SLP 2543)
Bjoern Jayson Lindh: Boogie Woogie (sonradan "Second Carneval" adıyla)(1974) (Metronome MLP 15.547)
Okay Temiz: Turkish folk jazz (1974) (Sonet SNTF 668 - Kent STX)
Lars Gullin: Bluesport (1974) (EMI-Harvest 1364612)
Okay Temiz: Dokuz sekiz/Denizalti Rüzgarlari. (1975) (7" single)(Yonca YCAS-076)
Okay Temiz: Drummer of two worlds. (1975/1980) (Finnadar Records/WEA 58186 - Melodi Plaklari 1216)
Okay Temiz/Johnny Dyani. Yonca (1976) (YCS LP 5013)
Okay Temiz: Oriental Wind. (1977) (Sonet SNTF 737 - Kent STX 87003)
Lennart Aberg: Partial solar eclipse. (1977) (JAPO 60023)
Bernt Rosengren Big Band: First moves. (1977) (EMI 062-35428)
Nannie Porres: Kärlekens ögon. (1977) (EMI 062-35449)
Oriental Wind: Live in der Balver Hoehle. (1978) (JG Records JG 044)
Björn Jayson Lindh: Bike voyage II. (1978) (Sonet SLP-2619)(sonradan "A Day at the Surface" adıyla: Sonet SNTF 833 - Vanguard VSD 79434)
Oriental Wind: Zikir. (1979) (Sun Records SEB 11005, Fransa - Melodi Plaklari 1138, Türkiye - Paddle Wheel K28P 6011, Japonya)
Okay Temiz - Oriental Wind: Zikir. (1979) (Kent STX 143 100102-2, Türkiye, Ada Müzik 500765, Türkiye)
Oriental Wind: Mus/Kabak. (7" single) (1979) (Sun Records SEB 33-005, Fransa)
Oriental Wind: Chila-Chila. (1979) (Sonet SNTF 809)
Hans Calderas: Ziggidim. (1979) (Calderas Music production HCLP-101)
Oriental Wind: Bazaar. (1981) (Sonet SNTF 864)
Oriental Wind: Live in Bremen. (1981) (JA&RO 007; EFA 08-4107, Almanya)
Open-Air Arbon Live 1982. (1982) (Delta Records 8355-001, İsviçre) (öteki müzikçilerle paylaşılan bu iki 2-disklik albümde Oriental Wind'den bir parça bulunur.)
Oriental Wind: Life road. (1983) (JA&RO 013, JARO 4113-2, EFA 08-4113, Almanya)
Okay Temiz/Saffet Gündeger: ditto. (1983) (Organic Music OM 5, İsveç - Yeni adla : "Klasikleri 1" (Atlas Muzik 8 691044 150121, Türkiye)
Oriental Wind/The Karnataka College of Percussion: Sankirna. (1984) (Sonet SNTF 930)
Percussion Summit. (1984) (Moers Music 02056)
Atilla Engin Group: Memories. (1984) (Danish Music Production DMLP 506, Danimarka)
Atilla Engin Group: Marmaris love. (1985) (Danish Music Production DMLP 510, Danimarka)
Lennart Aberg: Green prints. (1985/86) (Caprice CAP 1276)
Tayfun Erdem: Ararat. The border crossing. (1986) (EMI F 669.660, Almanya - Yeni adla "Agri Dagi Efsanesi" Kalan CD 298 (Türkiye)
Okay Temiz: In Europe. (cass). ("Life Road"' ve Saffet Gündeger ile olan çalışmalarından parçaların derlemesi)(1988) (Yanki Müzik Yapim YMC 138, Türkiye)
Okay Temiz: Dervis. (kaset). (1989) (Yanki Müzik Yapim YMC 156, Türkiye - yeni adla "Dervish Service", Ada Müzik 500772, Türkiye - Yeni adla "Silver Hand", Ton Son Ton/Sonet SNTCD 1020, Vasco Da Gama VDFCD-8003 İsveç).
Okay Temiz: Dance for peace/Locust. (12" single). (1989) (Ton Son Ton SONL10; (7" single). Ton Son Ton SON10)
Senem Diyici Sextet: Takalar. (1989) (Label La Lichere CD LLL 17 - Kalan CD 186, Türkiye)
Okay Temiz: Misket. (1989) Sonet SNTCD 1031 - yeni adla "Transparent Dervish": Vasco Da Gama VDFCD-8002, İsveç).
Okay Temiz/Sylvain Kassap: Istanbul da Eylül. (1989) (Label La Lichere CD LLL 67)
Okay Temiz: Fis fis tziganes. (1989) (Label La Lichere CD LLL 107)
Wutu-Wupatu: ditto. (1989) (Ano Kato Records rei 2002 (Yunanistan)
Okay Temiz: Magnetic dance. (kaset) (1990) (Bayar Müzik Üretim 125, Türkiye - Yeni adla: "Okay Temiz Band", Ercan Moroglu 123, Almanya)
Okay Temiz's Magnetic Band: Magnet dance. (1990) (Vasco Da Gama VDFCD-8000, İsveç)
Four Drummers Drumming: Electricity. (1991) (Backyard Records Riff CD-911-2, Almanya)
2eme Rencontre Internationale de la Clarinette Populaire (öteki müzikçilerle paylaştığı derleme). (1991) Radio Kreiz Breizh RKB K 03, Fransa)
Okay Temiz: Green wave. (1992) (Uzelli CD 204, Türkiye - Blue Flame DTM 35600)
Okay Temiz: Fishmarket. (1992-1994) (Uzelli CD 210)
Don Cherry: Dona Nostra. (1993) (ECM 1448)
Okay Temiz: Magnet dance. (1994) (TipToe/Enja TIP-888819-2, Almanya)
Karnataka College of Percussion/Okay Temiz: Mishram. (1995) (Raks Müzik 4055, Türkiye)
Okay Temiz Magnetic Band: In Finland 1995. (1995) (Ano Kato Records rei 2004, Yunanistan - Yeni adla: "Magnetic Orient" JARO 4244-2)
Tri Leta Druge Godbe II, 1994-1996. (öteki müzikçilerle paylaştığı derleme) (1996)(Druga Godba CDG 002, Slovenya)
The Black Sea Project: ditto. (1996) (Lyra ML 0660, Yunanistan)
Yildiz Ibrahimova: Balkanatolia. (1997) (Raks Müzik 006790, Türkiye)
Okay Temiz & Group Zourna: Karsilama. (1998) (Ada Müzik 8 692646 500789, Türkiye - JARO 4224-2)
Okay Temiz: Yasamin ritmi. (tanıtım uzunçaları) (1998) (Banvit, Türkiye)
Okay Temiz: Kutlama celebration. (tanıtım uzunçaları)(1998) (Banvit, Türkiye)
Audio Fact: Black spot. (1998) (Kalan CD 103, (Türkiye)
Embryo: Istanbul/Casablanca. (2-CD). (1998) (Indigo 8536-2)
Gjallarhorn: Ranarop. Call of the sea witch. (1998) (Elektra/Asylum 19627)
Floros Floridis, Nicky Skopelitis, Okay Temiz: Our trip so far (2000) (MRecords 5204876 01013, Yunanistan)
Okay Temiz: Black Sea Art Project. (2001) (Ada Müzik)
Angelite: Balkan Passions. (2002) (JARO 4234-2)
Okay Temiz: Darbukas & Zurnas. (2002) (Ada Müzik 8 692646 501946)
Okay Temiz: Mehteran. (2002) Ada Müzik 8 692646 501953)
Okay Temiz: Kuzeyden Güneye Yansımalar "Senfoni". (2002) (Ada Müzik 8 692646 501977)
Okay Temiz: Okay Temiz ve Ritim Atölyesi. (2002) (Ada Müzik 8 692646 502127)

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen İstanbul Caz Festivali tarafından Okay Temiz'e 2011 yılında Yaşam Boyu Başarı Ödülü takdim edilmiştir.^[2]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Bizim Cazcılar: Okay Temiz". NTV Radyo Podcast. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ ^a ^b ^c "İstanbul Caz Festivali Yaşam Boyu Başarı Ödülü". caz.iksv.org. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
^ ^a ^b ^c "Çatalcalı Okay Temiz Başarıya Doymuyor". www.birzamanlarcatalca.com. 22 Şubat 2017. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
^ ^a ^b "Cazın Türk Kahramanı: Okay Temiz". TR Magazine. 3 Mayıs 2021. 5 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
^ "Okay Temiz". Okaytemiz.com sitesi. 10 Şubat 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
^ "Doğu'dan Caz Esintileri". Akbanksanat.com. 16 Nisan 2018. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
^ ^a ^b Dallıağ, Dilek (1 Ağustos 2019). "'Ülkenin Okay Temiz'e sahip çıkıp bu mirası yaşatması lazım'". Anadolu Ajansı. 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
^ Elif Koralp, 'Okay Temiz'in Sihirli Piramidi', Milliyet gazetesi, 3 Mayıs 2001
^ "Ritm hayatının vazgeçilmezi". Dünya gazetesi. 2 Şubat 2009. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
^ "Okay Temiz "Ritim Günleri" 13 Mayıs'da CRR Konser Salonu'nda..." Vatan. 1 Mayıs 2022. 20 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2023.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmî site
Discogs'ta Okay Temiz diskografisi

[:0-1] "Bizim Cazcılar: Okay Temiz". NTV Radyo Podcast. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[:1-2] "İstanbul Caz Festivali Yaşam Boyu Başarı Ödülü". caz.iksv.org. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.

[:2-3] "Çatalcalı Okay Temiz Başarıya Doymuyor". www.birzamanlarcatalca.com. 22 Şubat 2017. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.

[:3-4] "Cazın Türk Kahramanı: Okay Temiz". TR Magazine. 3 Mayıs 2021. 5 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.

[5] "Okay Temiz". Okaytemiz.com sitesi. 10 Şubat 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.

[6] "Doğu'dan Caz Esintileri". Akbanksanat.com. 16 Nisan 2018. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.

[:4-7] Dallıağ, Dilek (1 Ağustos 2019). "'Ülkenin Okay Temiz'e sahip çıkıp bu mirası yaşatması lazım'". Anadolu Ajansı. 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.

[8] Elif Koralp, 'Okay Temiz'in Sihirli Piramidi', Milliyet gazetesi, 3 Mayıs 2001

[9] "Ritm hayatının vazgeçilmezi". Dünya gazetesi. 2 Şubat 2009. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.

[10] "Okay Temiz "Ritim Günleri" 13 Mayıs'da CRR Konser Salonu'nda..." Vatan. 1 Mayıs 2022. 20 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

g t d Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı devlet sanatçıları
1970–1979	Adnan Saygun Necil Akses Ulvi Cemal Erkin Mithat Fenmen İlhan Usmanbaş Gülay Uğurata İdil Biret Suna Kan Ayla Erduran Ayşegül Sarıca Verda Erman (1971)
1980–1989	Nevit Kodallı Cemal Reşit Rey Hikmet Şimşek Gürer Aykal İsmail Aşan Tunç Ünver Cüneyt Gökçer Yıldız Kenter Meriç Sümen Suna Korat (1981) Nevzad Atlığ Ayhan Baran Vasfi Rıza Zobu Bedia Muvahhit Mükerrem Berk Gülsin Onay Ayten Gökçer (1987) Aydın Gün Leyla Gencer (1988)
1990-1999	Necdet Yaşar İsmail Baha Sürelsan Alâeddin Yavaşca Zeki Müren Teoman Önaldı Yesari Asım Arsoy Sâdi Yâver Ataman Nida Tüfekçi Mustafa Geceyatmaz Mustafa Turan Barış Manço Hüseyin Sermet Güher Pekinel Süher Pekinel Okan Demiriş Mete Uğur Macide Tanır Bozkurt Kuruç Osman F. Seden Türkan Şoray Hülya Koçyiğit Orhan Şaik Gökyay Tarık Buğra Attilâ İlhan Ali Avni Çelebi Sabri Berkel Turan Erol Devrim Erbil Hüseyin Anka Özkan Sadi Diren (1991) Müzeyyen Senar Mehveş Emeç Şefika Kutluer Tekin Akmansoy Muazzez Abacı Metin Akpınar İzzet Altınmeşe Selmi Andak Avni Anıl Nezihe Araz Muzaffer Arıkan Orhan Asena Semih Balcıoğlu Recep Bilginer Ali Can Koral Çalgan İnci Çayırlı Merih Çimenciler Ali Doğan Haldun Dormen Armağan Elçi Erol Erdinç Özdemir Erdoğan Musa Eroğlu Muazzez Ersoy Semiha Berksoy Zeki Alasya Mengü Ertel Orhan Gencebay Nurşen Girginkoç Rengim Gökmen Ruşen Güneş Fahrettin Güven Nedret Güvenç Fikret Hakan Selahattin İçli Selim İleri Çolpan İlhan Yekta Kara Cemil Karababa Müşfik Kenter Kayıhan Keskinok Levent Kırca Atilla Manizade Yusuf Nalkesen Tankut Öktem Gazanfer Özcan Ahmet Özhan Münir Özkul Sezen Cumhur Önal Kutlu Payaslı Ajda Pekkan Ali Poyrazoğlu Ozan Sağdıç Mustafa Sağyaşar Samime Sanay Emel Sayın Timur Selçuk Nedret Selçuker Nesrin Sipahi Ferit Sıdal Kâmil Sönmez Muammer Sun Gülriz Sururi Dinçer Sümer Şener Şen Ziya Taşkent Orhan Taylan Okay Temiz Zekai Tunca Neriman Altındağ Tüfekçi Dilek Türker Nejat Uygur Necdet Varol Gönül Yazar Jale Yılmabaşar Nilüfer Yumlu Metin Yurdanur Gülşen Tatu (1999)

Okay Temiz nedir?, Okay Temiz anlamı nedir?, Okay Temiz ne demektir?