Nesrin Sipahi

Nesrin Sipahi
Nesrin Sipahi
Doğum	29 Kasım 1934; Yeşilköy, İstanbul, Türkiye
Tarzlar	Türk Sanat Müziği
Meslekler	Şarkıcı
Etkin yıllar	1953-2009
Eş	Hasan Aldemir Sipahi (e. 1957)
Çocukları	Yunus Emre Sipahi; Candemir Sipahi

Zehra Nesrin Sipahi,^[1] (29 Ekim 1934, İstanbul), Türk klasik Türk müziği sanatçısı.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

29 Ekim 1934 tarihinde İstanbul'un Yeşilköy semtinde doğdu.^[2] Ailesi Kırım Tatarları'ndandır. Yeşilköy İlkokulu ve Bakırköy Ortaokulu'nndan sonra sanat okulunun moda ve biçki-dikiş kursuna devam etti. İngilizce öğrenmek için bir Amerikan okuluna devam etti. Önce klasik Batı müziği ve şan dersleri alan Nesrin Sipahi'nin klasik Türk müziğine olan yeteneği, İstanbul Belediye Konservatuvarı'nda hocası Ahmet Nuri Canaydın tarafından fark edildi. Şerif İçli'den ders aldı. İstanbul Radyosu'nda münferit programlara çağrılırken, açılan sınava girerek 1953 yılında TRT Ankara Radyosu'nda kadrolu sanatçı olarak göreve başladı. Radyoya girişini, ağabeyi olan tiyatro sanatçısı Nihat Akçan'ın o zamanki eşi tiyatrocu Yıldız Kenter'in teşvik ettiğini ifade etti.^[3] Ankara Radyosu'nda, Ankara Devlet Konservatuvarı'nın hocalarından ders gördü. Radyoda Ferit Ruşen Kam, Refik Ahmet Sevengil, Halil Bedii Yönetken, Suphi Ziya Özbekkan ve Ekrem Güyer'den istifade etti. İlk plağı 1957 yılında Odeon Plak Şirketi yapımı Bir rüzgârdır gelir geçer sanmıştım başlıklı kayıt oldu.

Sanat yaşamında Sipahi soyadını kullandı ve Nesrin Sipahi adıyla tanındı.

1965 yılında Tamer Yiğit'le baş rolünü paylaştığı Kalbimdeki Serseri başlıklı müzikal filmde oynadı. 1974 yılında o dönemin Fenerbahçe futbolcularıyla kulübün bilinen ilk marşı olan sözleri Fecri Ebcioğlu'ya ait Yaşa Fenerbahçe'yi söyledi.

1998 yılında Kültür Bakanlığı tarafından devlet sanatçısı unvanı verildi. Klasik Türk müziği şarkıcısı olarak uzunca bir dönem gazinolarda assolistlik yapan sanatçı 1968 yılında tarzının dışına çıkarak popüler müzik tarzında birer aranjman olan Bebek ve Arkadaşımın Aşkısın adlı şarkılar söyledi.

Azerbaycan'daki tek konserini 1970 yılı Haziran ayında o zamanki Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti Bakü'de verdi.^[4] 25 yıl aradan sonra, 29 Ekim 2016'da Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda konser veren Nesrin Sipahi, doğum gününü sahnede kutladı. Müziğe katkılarından dolayı 2016 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Özel Ödülü'ne lâyık görüldü. Nesrin Sipahi, ödülünü 9 Şubat 2017 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirilen törende Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın elinden aldı.^[5]

Müzik hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Müziğe olan yeteneğinin genç yaşta farkına varan sanatçı, İstanbul Belediye Konservatuvarı'nda öğrenim gördüğü sırada, Şerif İçli'den Harbiye'de bestekârın İstanbul Radyosu'nun karşısındaki evinde ders almaya başladı. Bu süreçte İstanbul Radyosu'nda bazı kayıtlara katılan sanatçı, Ankara Radyosu'nda stajyer sanatçı mülakatının yapılacağını öğrenince, ağabeyinin ve ablasının Ankara'da yaşadığı bu dönemde sınava girdi ve başarılı oldu. 1953 yılından itibaren Ankara Radyosu'nda çalışmalarına başlayan, düzenlediği Anadolu konser turnesinin ardından 1968 yılında çıkardığı Bebek - Arkadaşımın Aşkısın ve Yunus - Karamehmet 45'lik plaklarıyla geniş dinleyici kitlesi edinen^[6] sanatçı, davet edildiği ülkelerde de ismini duyurdu.

1965 tarihli yönetmenliğini Ülkü Erakalın'ın yaptığı Veda Busesi adlı filmde kullanılan şarkıları Nesrin Sipahi seslendirdi. Başrollerini Türkan Şoray ile Tunç Okan’ın paylaştığı filmde kullanılan Veda Busesi başlıklı Yusuf Nalkesen bestesi şarkı, satış rekoru kırarak Sipahi'ye altın plak ödülü kazandırdı.^[2]

1998 yılında Kültür Bakanlığı'nca verilen devlet sanatçısı unvanı aldı.

Sanatçının hususiyetini, özellikle sesinin gürlüğü, genişliği ve sanatçının repertuvar tercihleri karakterize etmektedir. Sanatçı, sesinin genişliği sayesinde, Münir Nurettin Selçuk'un Endülüs'te raks eseri örneğinde olduğu gibi, zorlu ve çıkışlı eserleri oldukça yetkin bir biçimde seslendirdi. Nesrin Sipahi bu şarkının hikâyesini şöyle anlattı:

“Münir Nurettin Selçuk Ankara Radyosu'na ihtar çekiyor; benim bestelediğim şarkıları koro okuyabilir, ama solo okunmasına iznim yoktur. Yahya Kemal'in Endülüs'te Raks başlıklı şiirini besteleyen Münir Nurettin Selçuk, Nesrin Sipahi'nin bu şarkıyı plağa okuyacağını haber alınca evine gelerek bizzat dinlemiş, özellikle vurgu yapacağı yerlere dikkat çekmiş. Merhum, Plaktan kendisine düşen telifi almayı reddederek o para ile, Teşvikiye Camisi'nin tahta perdelerinin yenilenmesini ve Teşvikiye Polis Karakolu için odun alınmasını istemiş"^[7]

Popüler eserleri sıklıkla seslendirmekle birlikte, sanatçının klasik eserlere özel bir önem atfettiği, özellikle Neoklasik dönem eserlerini oldukça doyurucu bir şekilde icra ettiği kaydedilmelidir. Sanatçının Türk Sanat Müziği'nin 12 Pırlantası başlıklı albümü, Kudsi Erguner yönetiminde hazırlanan ve Paris'te yayınlanan bir albümü ve Osman Nihat Akın'ın En Seçme Eserleri başlıklı albümü, seçkin saz sanatçılarıyla hazırlanması, geleneksel icrayı ve sanatçının musikî zevkini yansıtması itibarıyla diğer çalışmalarından ayrılır. TRT Arşiv programlarında sanatçının başkaca geleneksel icraları da düzenli olarak yayınlanmaktadır.^[8]^[9]

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Nesrin Sipahi, 23 Ocak 1957'de Hasan Aldemir Sipahi ile evlenerek Akcan olan soyadını değiştirdi. Bu evlilikten iki erkek çocuk sahibi oldu.

Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Nesrin Sipahi, tek bir filmde oynamıştır. Kalbimdeki Serseri filminde Tamer Yiğit ile baş rolde oynamıştır.

1965: Kalbimdeki Serseri

Albümleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1983: Aşk Mevsime Bakmaz
1992: Sharki (Kudsi Ergüner ile)
2000: Nesrin Sipahi 1
2000: Nesrin Sipahi 2
2006: Nesrin Sipahi - Türk Sanat Müziği Serisi
2009: Nesrin Sipahi'den Türküler

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "MÜYORBİR Asil Üye Listesi" (PDF). muyorbir.org. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
^ ^a ^b Duvar, Gazete (21 Ekim 2016). "Nesrin Sipahi 82 yaşında sahnede". www.gazeteduvar.com.tr/kultur-sanat/2016/10/21/nesrin-sipahi-82-yasinda-sahnede. 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2021.
^ Kanal 24 TV Kanalı'nda Gazeteci Hakan Çelik'in Nesrin Sipahi ile yaptığı röportajdaki bu beyan için bkz. https://www.youtube.com/watch?v=c5S2KKaq8Xs 23 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ ""Elçibəy". Miryəhya Yusifli, 2010. s.75-76" (PDF). 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2017.
^ Siyah Beyaz Aşkların Sesi: Nesrin Sipahi 7 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bir Zamanlar. 16 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir.
^ Şafak, Yeni (31 Ekim 2016). "Nesrin Sipahi şarkıları ile büyümek..." Yeni Şafak. 6 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021.
^ yaptığı, 'Ece Üner İle Susma'da 107 günlük evlat hasreti sona erdiSunuculuğunu deneyimli haberci Ece Üner’in; için, Kanal D’de ekranlara gelen 'Ece Üner İle Susma' programında 107 günlük evlat hasreti sona erdi daha fazla video. "Nesrin Sipahi sahnede mest etti". Milliyet. 6 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021.
^ DEFTERİ, Naim Dilmener NOT. "Nesrin Sipahi' Müziğe adanmış bir ömür". www.hurriyet.com.tr. 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021.

[muyorbir-1] "MÜYORBİR Asil Üye Listesi" (PDF). muyorbir.org. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.

[:0-2] Duvar, Gazete (21 Ekim 2016). "Nesrin Sipahi 82 yaşında sahnede". www.gazeteduvar.com.tr/kultur-sanat/2016/10/21/nesrin-sipahi-82-yasinda-sahnede. 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2021.

[3] Kanal 24 TV Kanalı'nda Gazeteci Hakan Çelik'in Nesrin Sipahi ile yaptığı röportajdaki bu beyan için bkz. https://www.youtube.com/watch?v=c5S2KKaq8Xs 23 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[4] ""Elçibəy". Miryəhya Yusifli, 2010. s.75-76" (PDF). 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2017.

[6] Siyah Beyaz Aşkların Sesi: Nesrin Sipahi 7 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bir Zamanlar. 16 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir.

[7] Şafak, Yeni (31 Ekim 2016). "Nesrin Sipahi şarkıları ile büyümek..." Yeni Şafak. 6 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021.

[8] yaptığı, 'Ece Üner İle Susma'da 107 günlük evlat hasreti sona erdiSunuculuğunu deneyimli haberci Ece Üner’in; için, Kanal D’de ekranlara gelen 'Ece Üner İle Susma' programında 107 günlük evlat hasreti sona erdi daha fazla video. "Nesrin Sipahi sahnede mest etti". Milliyet. 6 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021.

[9] DEFTERİ, Naim Dilmener NOT. "Nesrin Sipahi' Müziğe adanmış bir ömür". www.hurriyet.com.tr. 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

g t d Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı devlet sanatçıları
1970–1979	Adnan Saygun Necil Akses Ulvi Cemal Erkin Mithat Fenmen İlhan Usmanbaş Gülay Uğurata İdil Biret Suna Kan Ayla Erduran Ayşegül Sarıca Verda Erman (1971)
1980–1989	Nevit Kodallı Cemal Reşit Rey Hikmet Şimşek Gürer Aykal İsmail Aşan Tunç Ünver Cüneyt Gökçer Yıldız Kenter Meriç Sümen Suna Korat (1981) Nevzad Atlığ Ayhan Baran Vasfi Rıza Zobu Bedia Muvahhit Mükerrem Berk Gülsin Onay Ayten Gökçer (1987) Aydın Gün Leyla Gencer (1988)
1990-1999	Necdet Yaşar İsmail Baha Sürelsan Alâeddin Yavaşca Zeki Müren Teoman Önaldı Yesari Asım Arsoy Sâdi Yâver Ataman Nida Tüfekçi Mustafa Geceyatmaz Mustafa Turan Barış Manço Hüseyin Sermet Güher Pekinel Süher Pekinel Okan Demiriş Mete Uğur Macide Tanır Bozkurt Kuruç Osman F. Seden Türkan Şoray Hülya Koçyiğit Orhan Şaik Gökyay Tarık Buğra Attilâ İlhan Ali Avni Çelebi Sabri Berkel Turan Erol Devrim Erbil Hüseyin Anka Özkan Sadi Diren (1991) Müzeyyen Senar Mehveş Emeç Şefika Kutluer Tekin Akmansoy Muazzez Abacı Metin Akpınar İzzet Altınmeşe Selmi Andak Avni Anıl Nezihe Araz Muzaffer Arıkan Orhan Asena Semih Balcıoğlu Recep Bilginer Ali Can Koral Çalgan İnci Çayırlı Merih Çimenciler Ali Doğan Haldun Dormen Armağan Elçi Erol Erdinç Özdemir Erdoğan Musa Eroğlu Muazzez Ersoy Semiha Berksoy Zeki Alasya Mengü Ertel Orhan Gencebay Nurşen Girginkoç Rengim Gökmen Ruşen Güneş Fahrettin Güven Nedret Güvenç Fikret Hakan Selahattin İçli Selim İleri Çolpan İlhan Yekta Kara Cemil Karababa Müşfik Kenter Kayıhan Keskinok Levent Kırca Atilla Manizade Yusuf Nalkesen Tankut Öktem Gazanfer Özcan Ahmet Özhan Münir Özkul Sezen Cumhur Önal Kutlu Payaslı Ajda Pekkan Ali Poyrazoğlu Ozan Sağdıç Mustafa Sağyaşar Samime Sanay Emel Sayın Timur Selçuk Nedret Selçuker Nesrin Sipahi Ferit Sıdal Kâmil Sönmez Muammer Sun Gülriz Sururi Dinçer Sümer Şener Şen Ziya Taşkent Orhan Taylan Okay Temiz Zekai Tunca Neriman Altındağ Tüfekçi Dilek Türker Nejat Uygur Necdet Varol Gönül Yazar Jale Yılmabaşar Nilüfer Yumlu Metin Yurdanur Gülşen Tatu (1999)

g t d T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Özel Ödülü sahipleri
1979-1989	Yaşar Nabi Nayır (1979) Necip Fazıl Kısakürek (1980) Ekrem Akurgal (1981) verilmedi (1982) Sedad Hakkı Eldem (1983) Ahmet Adnan Saygun (1984) Süheyl Ünver (1985) Şefik Bursalı (1986) Esin Atıl (1987) Lütfi Ömer Akad (1988) Sami Güner (1989)
1990-1999	Zühtü Müridoğlu (1990) Karikatürcüler Derneği (1991) Yaşar Kemal (1992) Pertev Naili Boratav (1993) Fazıl Hüsnü Dağlarca (1994) Memet Fuat (1995) Mustafa Asım Köksal (1996) Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü (1997) Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (1998) Sakıp Sabancı (1999)
2000-2009	Çelik Gülersoy (2000) Rahmi M. Koç Müzesi (2001) Halil İnalcık (2002) Metin Erksan (2003) Nevzad Atlığ (2004) Turgut Cansever (2005) Sezai Karakoç (2006) Metin Sözen (2007) Çetin Altan(2008) Niyazi Sayın, Necdet Yaşar (2009)
2010-2019	Halet Çambel, Nimet Özgüç (2010) Ara Güler, Sıtkı Fırat, Sabit Kalfagil, İzzet Keribar (2011) Alparslan Babaoğlu, Salih Balakbabalar, Fatma Çiçek Derman, Cahide Keskiner, Hüseyin Öksüz, İslam Seçen (2012) Cüneyt Arkın, Nuri Pakdil, Müzeyyen Senar, Ahmet Yakupoğlu (2013) Gönül Ülkü Özcan, Celal Yılmaz, Beşir Ayvazoğlu, Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı (2014) Mehmet Özbek, Serdar Gökhan, Hakkı Acun, Ötüken Neşriyat (2015) Nesrin Sipahi, İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi, Kenan Işık, D. Mehmet Doğan, Cahit Koytak (2016) Safa Önal, Cüneyd Kosal, Nurhan Atasoy, Süleyman Uludağ, Baksı Müzesi (2017) Emin Ongan Üsküdar Mûsikî Cemiyeti, Ara Güler Müzesi (2018) Antakya Medeniyetler Korosu, Odunpazarı Modern Müze (2019)
2020-2029	Hisart Canlı Tarih ve Diorama Müzesi, İstanbul Grafik Sanatlar Müzesi, Mim Sanat Akademisi (2020) Afyonkarahisar Klasik Müzik ve Caz Derneği, Türk Edebiyatı Vakfı, Türk Kültürüne Hizmet Vakfı (2021) Ahi Kültürünü Araştırma ve Eğitim Vakfı, Kenan Yavuz Etnografya Müzesi, Gökyay Vakfı Satranç Müzesi (2022)

Nesrin Sipahi nedir?, Nesrin Sipahi anlamı nedir?, Nesrin Sipahi ne demektir?