Nitröz oksit

Nitröz oksit
Adlandırmalar
	IUPAC adı Nitrous oxide (tavsiye edilmez); Diazot oksit (alternatif isim)
	Sistematik IUPAC adı Oxodiazen-2-ium-1-ide
	Diğer adlar Laughing gas, tatlı hava, nitröz, nos, azot prptoksit, hiponitröz oksit, diazot monoksit
Tanımlayıcılar
CAS numarası	10024-97-2 ;
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü; Etkileşimli görüntü;
Beilstein Referansı	8137358
ChEBI	CHEBI:17045 ;
ChEMBL	ChEMBL1234579 ;
ChemSpider	923 ;
DrugBank	DB06690 ;
ECHA InfoCard	100.030.017
E numaraları	E942 (parlatıcılar, ...)
Gmelin Referansı	2153410
KEGG	D00102 ;
PubChem CID	948;
RTECS numarası	QX1350000;
UNII	K50XQU1029 ;
UN numarası	1070 (sıkıştırılmış); 2201 (sıvı)
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID8021066 ;
	InChI InChI=1S/N2O/c1-2-3 Key: GQPLMRYTRLFLPF-UHFFFAOYSA-N ; InChI=1/N2O/c1-2-3; InChI=1/N2O/c1-2-3 Key: GQPLMRYTRLFLPF-UHFFFAOYAP;
	SMILES N#[N+][O-]; [N-]=[N+]=O;
Özellikler
Molekül formülü	N2O
Molekül kütlesi	44,013 g/mol
Görünüm	renksiz gaz
Yoğunluk	1,977 g/L (gaz)
Erime noktası	-90,86 °C (-131,55 °F; 182,29 K)
Kaynama noktası	-88,48 °C (-127,26 °F; 184,67 K)
Çözünürlük (su içinde)	1,5 g/L (15 °C)
Çözünürlük	alkol, eter, sülfürik asit içinde çözünür
log P	0,35
Buhar basıncı	5150 kPa (20 °C)
Manyetik alınganlık (χ)	−18,9·10−6 cm3/mol
Kırınım dizimi (nD)	1,000516 (0 °C, 101,325 kPa)
Akmazlık	14,90 μPa·s
Yapı
Moleküler geometri	doğrusal, C∞v
Dipol momenti	0,166 D
Termokimya
Standart molar entropi (S⦵298)	219,96 J/(K·mol)
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)	+82,05 kJ/mol
Farmakoloji
ATC kodu	N01AX13 (WHO);
Uygulama yolu	Soluma
	Farmakokinetik:
Metabolizma	0,004%
Biyolojik yarı ömür	5 dakika
Boşaltım	Solunum sistemi
Tehlikeler
	GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	Tehlike
Tehlike ifadeleri	H270, H280, H281
Önlem ifadeleri	P220, P244, P282, P317, P336, P370+P376, P403, P410+P403
NFPA 704; (yangın karosu)	2 0 0 OX
Parlama noktası	Yanıcı değil
Güvenlik bilgi formu (SDS)	Ilo.org, ICSC 0067
Benzeyen bileşikler
Benzeyen azot oksitler	Nitrik oksit; Azot trioksit; Azot dioksit; Azot tetroksit; Azot pentaoksit
Benzeyen bileşikler	Amonyum nitrat; Azotür
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

Nitröz oksit, N₂O formülüne sahip, diazot monoksit ve azot protoksit de denen, anestezide kullanılan bir gazdır. Güldürücü gaz (İngilizcede laughing gas denir, Türkçeye bazen gülme/kahkaha gazı diye çevrilir) olarak da bilinmektedir.^[4] Oda sıcaklığında renksiz, yanıcı olmayan bir gaz olmakla beraber yüksek sıcaklıklara çıkarıldığında moleküler oksijene benzer bir şekilde güçlü bir yakıcı madde olarak davranır. Suda çözünebilmektedir.^[4]

Anestezik ve ağrı kesici özellikleri sebebiyle dişçilik ve cerrahi operasyonlar gibi medikal alanlarda önemli bir yere sahiptir.^[4] Halk arasındaki ismi olan "Güldürücü gaz" ismi Humphry Davy tarafından, solunmasıyla birlikte öfori etkisi göstermesiyle bulundu.^[4] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde sağlık kuruluşlarında en güvenli ve etkili ilaçlar arasında yer almaktadır. Ayrıca roket itici yakıtlarında yakıcı olarak ve içten yanmalı motorlarda motorun gücünü artırmada rol oynamaktadır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "[Nitrous oxide]". Degruyter.com. 24 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022.
^ IUPAC nomenclature of inorganic chemistry 2005. PDF 18 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., p. 317.
^ Takahashi, Mitsuo; Shibasaki-Kitakawa, Naomi; Yokoyama, Chiaki; Takahashi, Shinji (1996). "Viscosity of Gaseous Nitrous Oxide from 298.15 K to 398.15 K at Pressures up to 25 MPa". Journal of Chemical & Engineering Data. 41 (6): 1495-1498. doi:10.1021/je960060d. ISSN 0021-9568.
^ ^a ^b ^c ^d O'Donnell, Aidan (2012). Anaesthesia : a very short introduction (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0199584543.

[1] "[Nitrous oxide]". Degruyter.com. 24 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022.

[2] IUPAC nomenclature of inorganic chemistry 2005. PDF 18 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., p. 317.

[TakahashiShibasaki-Kitakawa1996-3] Takahashi, Mitsuo; Shibasaki-Kitakawa, Naomi; Yokoyama, Chiaki; Takahashi, Shinji (1996). "Viscosity of Gaseous Nitrous Oxide from 298.15 K to 398.15 K at Pressures up to 25 MPa". Journal of Chemical & Engineering Data. 41 (6): 1495-1498. doi:10.1021/je960060d. ISSN 0021-9568.

[oxford-4] O'Donnell, Aidan (2012). Anaesthesia : a very short introduction (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0199584543.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Genel anestezikler (N01A)
Eterler	Dietil eter · Vinil eter
Halojenli hidrokarbonlar	Kloroform · Desfluran · Enfluran · Halotan · İzofluran · Metoksifluran · Sevofluran · Trikloroetilen
Barbitüratlar	Heksobarbital · Metoheksital · Narkobarbital · Tiyopental
Opioid anestezikler	Morfin · Petidin · Fentanil · Alfentanil · Remifentanil · Sufentanil
Diğer genel anestezikler	Alfaksalon · Droperidol · Esketamin · Etomidat · Hidroksilbütirik asit · Ketamin · Nitröz oksit · Propanidid · Propofol

Nitröz Oksit nedir?, Nitröz Oksit anlamı nedir?, Nitröz Oksit ne demektir?

Nitröz Oksit nedir?, Nitröz Oksit anlamı nedir?, Nitröz Oksit ne demektir?

Nitröz oksit

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]