Kubar, kenevir bitkisinin reçinesinden yapılmış psikoaktif bir maddedir.^[1] Genellikle pipo, bong veya vaporizör yardımıyla ya da sigara gibi sarılarak tüketilen kubar, dekarboksile edildiği takdirde oral yolla da kullanılabilir. Kubar tek başına sarıldığı takdirde yanmayacağından ötürü bu yöntemle içildiği takdirde genellikle normal esrar veya tütün ile karşıtırılarak tüketilir.

Bölgeye veya ülkeye bağlı olarak kubarın farklı argo ya da alternatif isimleri olabilir.^[2]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Kubar yüzyıllardır tüketilmektedir, ancak ilk tüketimiyle ilgili net bir kanıt yoktur.^[3] Kuzey Hindistan'da yerel olarak "Charas" adıyla bilinen kubarın üretiminin uzun bir tarihsel ve geleneksel geçmişi vardır ve Eski Persler'in törenlerinde yaktıkları booz roozun da aynı bitkinin reçinesi olduğu düşünülmektedir.^[4]

"Haşhiş" terimi Batı ülkelerinde kubar yerine kullanılmaktadır ve Arapça kökenlidir. Bu terim tarihte ilk defa, 1123'te Kahire'de yayınlanmış ve Nizari Müslümanlarını "haşhiş yiyenler" olmakla suçlayan bir broşürde görülmüştür.^[5] 13. yüzyılda İbn Taymiyyah, esrar kullanımını yasakladı ve esrarın Levant'a Moğol istilasıyla (13. yüzyılda) geldiğini öne sürdü.^[6]

Tüttürmek, Eski Dünya'da tütün kullanımının yaygınlaşmasına kadar yaygın değildi, yani Müslüman dünyasında 1500'lere kadar esrar yenilerek tüketilmiştir.^[7]

Uluslararası ticaret[değiştir | kaynağı değiştir]

20. yüzyılın başında, Avrupa'da tüketilen esrarın büyük bir kısmı Keşmir, Hindistan ve Afganistan'ın yanı sıra Yunanistan, Suriye, Nepal, Lübnan ve Türkiye'den de gelmekteydi. 1960'ların sonunda ve 1970'lerin başında, esrarın çoğunun Pakistan ve Afganistan'dan ithal edildiği daha büyük pazarlar gelişmiştir. Bölgedeki yıkıcı çatışmalar nedeniyle, Fas'ın kontrolü ele almasından önce Fas da dönemli bir ihracatçıydı.^[8]

Uluslararası kenevir üretim ve satışına yönelik ilk büyük oluşumların kenevir bitkisinin yaygın olarak mevcut olduğu Fas'ta 1960'larda ortaya çıktığı düşünülüyor.^[3]

Bununla birlikte, 2000'li yıllardan bu yana, yerel olarak üretilen kenevirin artışından dolayı pazarda çarpıcı bir değişim olmuştur. Fas, 1990'larda düşük kaliteli 250 gramlık "sabun kalıbı" blokları ile tekelini kısmen sürdürmüşken, günümüzde Afganistan'ın en büyük ve kaliteli haşhaş üreticisi olduğu açıklanmıştır. O zamandan beri, Avrupa'da fiyatlar sabit kalırken, kalite arttı.^[1]

Avrupa pazarı[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi'ne (EMCDDA) göre, Batı Avrupa, küresel talebin %70'i ile esrar reçinesinin en büyük pazarını oluşturuyor. Avrupa haşhaş pazarı değişmektedir; Esrar ekimi 1990’larda 2004’e kadar artmış, 2005’te ise gözle görülür bir düşüş yaşanmıştır.^[1]

Fas uzun zamanlar boyunca kubar için ana kaynak olmuş olmasına rağmen, son zamanlarda pazar değişmiş ve Afganistan en büyük üretici konumuna gelmiştir. Kullanım ve üretimde bir düşüş bildirilmiş olmasına rağmen, Fas 2005 yılında yaklaşık 6600 ton kubar üretmiştir.^[1]

Genellikle Avrupa'da normal esrardan çok kubar tüketilir.^[1]

Üretim süreçleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Hindistan'da, çiçeklenmiş dişi kenevir bitkisinin yapışkan reçinesinden kubar üretimi, bitkinin iki el arasında bastırılarak veya ovulması ve ardından yapışkan reçinenin charas adı verilen küçük bir esrar topuna dönüştürülmesi şeklinde gerçekleşir.

Türkiye'de de bu şekilde elle üretilmiş yapışkan ve koyu renkli kubar türevlerine "Afgan macunu" veya "Marok" denilmektedir.

Mekanik ayırma yöntemleri, bir el ile veya motorlu sistemle kurutulmuş bitkiden trikomlarını ayrıştırıp elerken fiziksel etki kullanmasını kapsar. Bu teknik "kuru eleme" olarak bilinir. Eleme sonucu oluşan ve "toz esrar" olarak adlandırılan bu toz, ısı yardımı ile sıkıştırılır ve saflık oranına göre değişken yapışkanlık, esneklik ve sertlik özellikleri gösterir. Eğer oluşmuş üründe yüksek seviyede saf THC mevcut olursa, nihai ürün neredeyse saydam olur ve insan dokunuşunun sıcaklığında erimeye başlar.

Buz-su ayırma yöntemi, trikomları mekanik olarak izole etmenin başka yoludur. Isı ve basınç ayrımları, statik elektrikle eleme veya akustik kuru eleme gibi daha yeni teknikler de geliştirilmiştir.^[9]

Kimyasal ayırma yöntemleri genellikle lipofilik reçineyi çözmek için etanol, bütan veya hekzan gibi çözücüler kullanır. Reçine solventte çözüldükten sonra geriye kalan bitki materyalleri çözeltiden süzülür ve atılır. Çözücü daha sonra buharlaştırılır veya kaynatılır ve geriye kalan ürüne bal yağı veya "kubar yağı" denir. Bu yağ gerçekten kubar değildir, çünkü eleme ile elde edilen trikomlar yerine kimyasal çözüm teknikleri kullanılmıştır.

Bu yöntemle kubar ve normal esrara kıyasla çok daha yüksek saflıkta ürünler elde edilir.^[10] Şu ana kadar ölçülmüş en yüksek kubar THC konsantrasyonu %50 civarındayken, kimyasal ayrıştırma ile elde edilen ürünler ile bu oran %90'ı geçebilmektedir.^[11]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  Yüksek saflıkta toz esrar.
• 
  Charas (Afgan macunu).
• 
  Buz-su ekstraksiyon yöntemiyle izole edilen trikomlar.
• 
  Kubar yağı (kenevir ekstraktı)
• 
  "Bal yağı"
• 
  Sebsi, toz esrar ve kubar içmek için kullanılan, Fas'ın geleneksel piposudur.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Kenevir yağı
• Kubar yağı
• Esrar

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Okuma listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

• Hashish! by Robert Connell Clarke, 0-929349-05-9
• The Hasheesh Eater by Fitz Hugh Ludlow; first edition 1857
• Marihuana The first twelve thousand years by Ernest L. Abel, 1980, 0-306-40496-6
• Starks, Michael. Marijuana Potency. Berkeley, California: And/Or Press, 1977. Chapter 6 "Extraction of THC and Preparation of Hash Oil" pp. 111–122. 0-915904-27-6.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Esrar ve esrar üzerine bilimsel tarihin bibliyografyası29 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Kubar Yapımı ve Çeşitleri (İngilizce)
• Altered States Veri Tabanı 27 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)