Efedra

Efedra veya Ephedra, Ephedraceae familyasına ait, kurak bölgelerde yetişen bir cins çalıya verilen addır. Dünyada yaklaşık 40 tür efedra türü bulunmaktadır. Ephedra türleri, 30 cm'den 2 metreye kadar boylanabilen, yapraksız veya küçük yapraklı bitkilerdir. Efedra bitkileri, efedrin ve psödoefedrin gibi alkaloidler içerir. Bu alkaloidler, uyarıcı ve bronkodilatör etkileri nedeniyle geleneksel tıpta çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır.^[1]

Efedranın tarihçesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Efedra, binlerce yıldır geleneksel tıpta kullanılmaktadır. Ephedranın ilk kullanımı, Çin tıbbında MÖ 2737 yılına kadar uzanmaktadır. Ephedra, astım, bronşit, soğuk algınlığı, grip, alerjiler ve obezite gibi çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmıştır. 1. yüzyılda, efedranın Avrupa ve Amerika'da da geleneksel tıpta kullanımı yaygınlaşmıştır. Ephedra, 20. yüzyılın başlarında, özellikle astım tedavisinde yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.^[2]

1980'lerde, efedranın kilo vermeye yardımcı olabileceği iddiaları, efedra içeren ürünlerin popülaritesinin artmasına neden olmuştur. Ancak, efedranın ciddi yan etkilerine dair endişeler, 1990'larda efedra içeren ürünlerin satışının düzenlenmesine yol açmıştır.^[3]

Efedranın kullanım alanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Efedra, geleneksel tıpta aşağıdakiler için kullanılmaktadır:

Astıma ve bronşit: Ephedranın efedrin ve psödoefedrin içeriği, bronşları genişleterek solunumu kolaylaştırır.
Soğuk algınlığı ve grip: Ephedranın anti-inflamatuar ve bağışıklık sistemini güçlendirici özellikleri, soğuk algınlığı ve grip semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Alerjiler: Ephedranın antihistamin özellikleri, alerji semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Obezite: Ephedranın metabolizmayı hızlandırıcı etkisi, kilo vermeye yardımcı olabilir.^[4]

Efedranın yan etkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

E. ochreata

section

	E. pedunculata

	E. rupestris

E. nevadensis

E. californica

	E. antisyphilitica (Clapweed)

	E. frustillata

E. torreyana

	E. aspera

	E. trifurca

Asarca

section

	E. triandra

	E. tweedieana

	E. lomatolepis

	E. sarcocarpa

E. major

E. strobilacea

E. somalensis

subsection	E. pachyclada
Pachycladae

subsection

E. foeminea

	E. campylopoda

	E. fragilis

E. foliata

E. ciliata

E. alata

	E. aphylla

	E. altissima

Scandentes

subsection

E. minuta

	E. gerardiana

	E. viridis

Minutae

subsection

E. likiangensis

E. americana

	E. equisetina

	E. rhytidosperma

Americanae

subsection

	E. intermedia

	E. przewalskii

	E. distachya

	E. procera

Ephedra

Ephedra

Efedra, bazı yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler şunlardır:

Efedra, hamile kadınlar, emziren kadınlar, çocuklar ve kalp hastalığı, yüksek tansiyon, diyabet veya diğer kronik hastalığı olan kişiler tarafından kullanılmamalıdır.^[5]

Efedranın yasal durumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Efedra, Amerika Birleşik Devletleri'nde Dietary Supplement Health and Education Act (DSHEA) kapsamında bir besin takviyesi olarak düzenlenmektedir. Ancak, efedra içeren ürünler bazı eyaletlerde yasaklanmıştır.

Türkiye'de efedra içeren ürünler, Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri ve Besin Takviyeleri Yönetmeliği kapsamında bir besin takviyesi olarak düzenlenmektedir. Efedra içeren ürünler, Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış ve eczanelerden temin edilebilir.^[6]

Efedra hakkında araştırmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Efedranın güvenliği ve etkinliği konusunda yapılan araştırmalar, sınırlıdır. Bazı araştırmalar, efedranın astım ve bronşit tedavisinde etkili olabileceğini göstermiştir. Ancak, diğer araştırmalar, efedranın kalp çarpıntısı, yüksek tansiyon ve diğer ciddi yan etkilere neden olabileceğini göstermiştir.

Efedranın kilo vermeye yardımcı olup olmadığı konusunda yapılan araştırmalar da sınırlıdır. Bazı araştırmalar, efedranın kısa vadede kilo vermeye yardımcı olabileceğini göstermiştir. Ancak, uzun vadede efedranın kilo vermeye yardımcı olup olmadığı konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.^[7]

Efedranın kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Efedra içeren ürünler, doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Ephedra içeren ürünler kullanırken, aşağıdakilere dikkat edilmelidir:

Günde 100 mg'dan fazla efedrin veya psödoefedrin alınmamalıdır.
Efedra içeren ürünler, kalp hastalığı, yüksek tansiyon, diyabet veya diğer kronik hastalığı olan kişiler tarafından kullanılmamalıdır.
Hamile kadınlar, emziren kadınlar ve çocuklar tarafından kullanılmamalıdır.
Uykudan önce kullanılmamalıdır.
Tüm ilaçlarla birlikte kullanılmadan önce bir doktora danışılmalıdır.^[8]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Appendix 1—figure 1. Phylogenetic positions of orders represented by species pairs sampled in the angiosperm phylogeny". dx.doi.org. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
^ Hsiao, Chuhsing Kate (1 Haziran 2023). "Principles of biostatistics (3rd ed) Marcello Pagano, Kimberlee Gauvreau, Heather Mattie (2022). Boca Raton, FL: CRC Press". Biometrics. 79 (2): 1589-1590. doi:10.1111/biom.13876. ISSN 0006-341X.
^ "Herbal Medicines". JAMA. 281 (19): 1852. 19 Mayıs 1999. doi:10.1001/jama.281.19.1852-jbk0519-2-1. ISSN 0098-7484.
^ Barrow, Sasha; Foster, Steven; Tyler, Varro E.; Robbers, James E. (1999). "Tyler's Honest Herbal. A Sensible Guide to the Use of Herbs and Related Remedies". Kew Bulletin. 54 (4): 1012. doi:10.2307/4111189. ISSN 0075-5974.
^ Adetunji, Tomi Lois; Acho, Marvellous Amarachi; Samuel, Victory Oghenetega; Ohoro, Chinemerem Ruth; Ramulondi, Mmbulaheni. "Erythrina velutina Willd.: A review of its traditional uses, phytochemistry, pharmacology, and toxicology". Journal of Ethnopharmacology. 319: 117273. doi:10.1016/j.jep.2023.117273. ISSN 0378-8741. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
^ "Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri ve Besin Takviyeleri Yönetmeliği". 28858. Resmi Gazete,. 23 Aralık 2013. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
^ Fugh-Berman, Adriane (15 Şubat 1995). "Tamoxifen and Breast Cancer". JAMA: The Journal of the American Medical Association. 273 (7): 596. doi:10.1001/jama.1995.03520310096038. ISSN 0098-7484.
^ "Ephedra". NCCIH (İngilizce). 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.

[1] "Appendix 1—figure 1. Phylogenetic positions of orders represented by species pairs sampled in the angiosperm phylogeny". dx.doi.org. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.

[2] Hsiao, Chuhsing Kate (1 Haziran 2023). "Principles of biostatistics (3rd ed) Marcello Pagano, Kimberlee Gauvreau, Heather Mattie (2022). Boca Raton, FL: CRC Press". Biometrics. 79 (2): 1589-1590. doi:10.1111/biom.13876. ISSN 0006-341X.

[3] "Herbal Medicines". JAMA. 281 (19): 1852. 19 Mayıs 1999. doi:10.1001/jama.281.19.1852-jbk0519-2-1. ISSN 0098-7484.

[4] Barrow, Sasha; Foster, Steven; Tyler, Varro E.; Robbers, James E. (1999). "Tyler's Honest Herbal. A Sensible Guide to the Use of Herbs and Related Remedies". Kew Bulletin. 54 (4): 1012. doi:10.2307/4111189. ISSN 0075-5974.

[5] Adetunji, Tomi Lois; Acho, Marvellous Amarachi; Samuel, Victory Oghenetega; Ohoro, Chinemerem Ruth; Ramulondi, Mmbulaheni. "Erythrina velutina Willd.: A review of its traditional uses, phytochemistry, pharmacology, and toxicology". Journal of Ethnopharmacology. 319: 117273. doi:10.1016/j.jep.2023.117273. ISSN 0378-8741. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.

[6] "Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri ve Besin Takviyeleri Yönetmeliği". 28858. Resmi Gazete,. 23 Aralık 2013. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.

[7] Fugh-Berman, Adriane (15 Şubat 1995). "Tamoxifen and Breast Cancer". JAMA: The Journal of the American Medical Association. 273 (7): 596. doi:10.1001/jama.1995.03520310096038. ISSN 0098-7484.

[8] "Ephedra". NCCIH (İngilizce). 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Botanik
Botaniğin dalları	Etnobotanik · Paleobotanik · Bitki ekolojisi · Sistematik botanik · Bitki morfolojisi (Bitki histolojisi · Bitki sitolojisi · Bitki anatomisi · Üreme morfolojisi · Morfologenez · Agrostoloji) · Bitki fizyolojisi · Bitki ekolojisi · Sistematik botanik
Bitkiler	Algler · Kara yosunları · Eğreltiler · Açık tohumlular · Kapalı tohumlular
Bitki kısımları	Çiçek · Meyve · Yaprak · Meristem · Kök · Gövde · Stoma · Tohum · Odun · Sürgün
Bitki hücreleri	Hücre zarı · Klorofil · Kloroplast · Fotosentez · Bitki hormonları · Plastit · Transpirasyon
Bitki yaşam dönemleri	Gametophyte · Üreme · Polen · Tozlaşma · Tohum · Spor · Sporophyte
Bitki taksonomisi	Botanik adı · İkili adlandırma · Herbaryum · IAPT · ICBN
Kategori

g t d Uyarıcılar
Adamantan	Adapromin Amantadin Bromantan Memantin Rimantadin
Adenozin antagonistleri	8-Kloroteofilin 8-Siklopentilteofilin 8-Fenilteofilin Aminofilin Kafein CGS-15943 Dimetazan İstradefilin Paraksantin SCH-58261 Teobromin Teofilin
Alkilaminler	Siklopetamin Sipenamin Siprodenat Heptaminol İzometepten Levopropilheksedrin Metilheksanamin Oktodrin Propilheksedrin Tuaminoheptan
Ampakin	CX-516 CX-546 CX-614 CX-691 CX-717 IDRA-21 LY-404,187 LY-503,430 Nooglutyl Org 26576 PEPA S-18986 Sunifiram Unifiram
Arilsikloheksilamin	Benosiklidin Dietisiklidin Esketamin Etisiklidin Gasiklidin Ketamin Fensiklamin Fensiklidin Rolicyclidine Tenosiklidin Tiletamin
Benzazepin	6-Br-APB SKF-77434 SKF-81297 SKF-82958
Katinonlar	3-Florometkatinon 3,4-DMMC 4-BMC 4-CMC 4-Metilbüfedron 4-Metilkatinon 4-MEAP 4-Metilpentedron Amfepramon Benzedron Buphedrone Bupropion Bütilon Cathinone Dimetilkatinon Ethcathinone Etilon Flefedron Büyücü İzoetkatinon Mephedrone Methcathinone Methedrone Metilendioksikatinon Metilon Mexedrone N-Etilbuphedrone N-Etilheksidron Pentedron Pentilon Phthalimidopropiofenone
Kolinerjikler	A-84,543 A-366,833 ABT-202 ABT-418 AR-R17779 Altiniklin Anabasine Arecoline Bradaniklin Kotin Kisisin Diyaniklin Epibatidin Epiboksidin GTS-21 İsproniklin Nikotin PHA-543,613 PNU-120,596 PNU-282,987 Pozaniklin Rivanikline Sazetidin A SIB-1553A SSR-180,711 TC-1698 TC-1827 TC-2216 Tebanikline UB-165 Vareniklin WAY-317,538
Kasılmalar	Anatoksin-a Bikülün DMCM Flurotil Gabazin Pentetrazol Pikrotoksin Striknin Thujone
Eugeroik	Adrafinil Armodafinil CRL-40,940 CRL-40,941 Fluorenol Modafinil
Oksazolin	4-Metilaminoreks Aminorex Klominoreksi Siklazodon Fenozolon Fluminorex Pemolin Tozalinon
Fenetilaminler	1-(4-Metilfenil)-2-aminobütan 1-Metilamino-1-(3,4-metilendioksifenil) propan 2-Floroamfetamin 2-Florometamfetamin 2-OH-PEA 2-Fenil-3-aminobutan 2,3-MDA 3-Floroamfetamin 3-Floroethamfetamin 3-Metoksiamfetamin 3-Metilamfetamin 4-Floroamfetamin 4-Florometamfetamin 4-MA 4-MMA 4-MTA 6-FNE AL-1095 Alfetamin a-Etilfenetilamin Amfekloral Amfepentoreks Amidefrin 2-Amino-1,2-dihidronaftalin 2-Aminoindan 5-(2-Aminopropil) indol 2-Aminotetralin Acridorex Amfetamin (Dekstroamfetamin, Levoamfetamin) Amfetaminil Arbutamin β-Metilfenetilamin β-Fenilmetamfetamin Benfluorex Benzfetamin BDB BOH 3-Benzhidrilmorfolin BPAP Kamfetamin Katin Klorfentermin Silobamin Sinamedrin Clenbuterol Klobenzoreks Cloforex Klortermin Sipenamin Deprenyl Denopamin Dimetoksiamfetamin Dimetilamfetamin Dobutamin DOPA (Dekstrodopa, Levodopa) Dopamin Dopeksamin Droksidopa EBDB Efedrin Epinefrin Epinin Etafedrin Etilnorepinefrin Etilamfetamin Etilefrin Famprofazon fencamfamin Fencamin Fenetillin Fenfluramin (Dexfenfluramin, Levofenfluramin) Fenproporex Feprosidin Fludorex Formetorex Furfenorex Gepefrin Hekzapradol HMMA Hordenine 4-Hidroksiamfetamin 5-İyodo-2-aminoindan İbopamin İndanilampetamin İofetamin İzoetarin İzoprenalin Deprenyl (Selegilin) Lefetamin Lisdeksamfetamin Lofofin Metilendioksi metilfenetilamin Metilendioksi hidroksiamfetamin MBDB MDA (tenamfetamin) MDBU MDEA MDMA (midomafetamin) MDPR MDPEA Mefenorex Mefentermin Metanefrin Metaraminol Mezokarb Metamfetamin(Dekstrometamfetamin, Levometamfetamin) Metoksamin Metoksifenamin MMA Metoksifenamin MMDA MMDMA MMMA Morforex N,alfa-Dietilfeniletilamin N,N-Dimetilfenetilamin Naftilamfetamin Nisoksetin Noradrenalin Norepinefrin Norfenefrin Norfenfluramin Normetanefrin Norpsödoefedrin Oktopamin Orsiprenalin Ortetamin Oxifentorex Oksilofrin PBA PCA PCMA PHA Pentorex Fenatin Fenprometamin Phentermin Fenilalanin Fenilefrin Fenilpropanolamin Pholedrine PIA PMA PMEA PMMA PPAP Prenilamin Propilamfetamin Psödoefedrin Ropinirol Salbutamol (Levosalbutamol) Sibutramin Sildenafil Solriamfetol Sinefrin Teodrenalin Tiflorex Tranilsipromin Tiramin Tirozin Ksilopropamin Zilofuramin
Fenilmorfolinler	3-Florofenmetrazin Fenbutrazat Fenmetramid G-130 Manifaksin Morazon Morforex Oksaflozan PD-128,907 Fendimetrazin Fenmetrazin 2-Fenil-3,6-dimetilmorfolin Psödofenmetrazin Radafaksin
Piperazin	2C-B-BZP 3C-PEP BZP CM156 DBL-583 GBR-12783 GBR-12935 GBR-13069 GBR-13098 GBR-13119 MeOPP MBZP oMPP Vanokserin
Piperidin	1-Benzil-4-(2-(difenilmetoksi)etil)piperidin 2-Benzilpiperidin 2-Metil-3-fenilpiperidin 3,4-Diklorometilfenidat 4-Benzilpiperidin 4-Florometilfenidat 4-Metilmetilfenidat Desoxypipradrol Difemetorex Difenilpiralin Etilnaftidat Etilfenidat Metilnaftidat İzopropilfenidat JZ-IV-10 Metilfenidat (Deksmetilfenidat) Nocaine Fasetoperan Piprol Propilfenidat SCH-5472
Pirolidin	2-Difenilmetilpirolidin 4-Cl-PVP 5-DBFPV α-PPP α-PBP α-PCYP α-PHiP α-PHP α-PHPP α-PVP α-PVT Difenilprolinol DMPVP FPOP FPVP MDPPP MDPBP MPBP MPHP MPPP MOPVP MOPPP İndapirofenidon MDPV Nafiron PEP Picilorex Prolintan Pirovaleron
Rasetam	Oxiracetam Fenilpiracetam Fenilpiracetam hidrazid
Tropan	4-florotropakokain 4'-Florokokain Altropane (IACFT) Brasofensine Doping CFT (WIN 35.428) β-CIT (RTI-55) Cocaethylene Kokain Dikloropan (RTI-111) Difloropin FE-β-CPPIT FP-β-CPPIT Ioflupane (¹²³I) Norkokain PIT PTT RTI-31 RTI-32 RTI-51 RTI-112 RTI-113 RTI-120 RTI-121 (IPCIT) RTI-126 RTI-150 RTI-177 RTI-229 RTI-336 RTI-354 RTI-371 RTI-386 Salisilmetilekgonin Tesofensin Troparil (β-CPT, WIN 35,065-2) Tropoksan WF-23 WF-33
Triptaminler	4-HO-αMT 4-Metil-αET 4-Metil-αMT 5-Kloro-αMT 5-Floro-αMT 5-MeO-αET 5-MeO-αMT 5-MeO-DIPT 6-Floro-αMT 7-Metil-αET αET αMT
Diğer	2-MDP 3,3-Difenilsiklobütanamin Amfonelik asit Amineptin Amifenazol Atipamezol Atomoksetin Bemegride Benzidamin BTQ BTS 74,398 Sentanafadin Siklazindol Klofencilan Kropropamid Krotetamit D-161 Desipramin Diklofensin Dimetokain Efaroksan Etamivan Fenisorex Fenpentadiol Gamfexine Gilutensin GSK1360707F GYKI-52895 Hekzasiklonat İdazoksan İndanorex İndatralin JNJ-7925476 Lazabemid Leptacline Lomevactone LR-5182 Mazindol Meklofenoksat Medifoksamin Mefeksamid Metannetamin Methastiridon Metiyopropamin Naftilaminopropan Nefopam Niketamid Nomifensin O-2172 Okzaprotilin PNU-99,194 PRC200-SS Rasajilin Rauwolscine Rubidyum klorür Setazindol Tametralin Tandamin Tiyopropamin Tiyotinon Trazyum UH-232 Yohimbin

Efedra nedir?, Efedra anlamı nedir?, Efedra ne demektir?

Efedra nedir?, Efedra anlamı nedir?, Efedra ne demektir?

Efedra

Efedranın tarihçesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Efedranın kullanım alanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Efedranın yan etkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Efedranın yasal durumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Efedra hakkında araştırmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Efedranın kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]