Hüseyin Anka Özkan

Hüseyin Anka Özkan
Hüseyin Anka Özkan
Doğum	1909; Edirne, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	13 Eylül 2001
Uyruk	Türk
Alanı	Heykel
Sanat eğitimi	İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi

Hüseyin Anka Özkan, (d. 1909, Edirne - ö. 13 Eylül 2001), Türk heykeltıraş.

Türkiye’nin ilk kuşak heykeltıraşlarındandır. Ankara'da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi bahçesindeki Mimar Sinan Anıtı ve Anıtkabir'deki heykelleri en bilinen eserleridir.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1909 yılında dünyaya geldi. İlk resim zevkini Edirne Öğretmen Okulu'nda resim öğretmeni olan Ratip Aşir Acudoğu'dan aldı. Edirne Öğretmen Okulu'nu ziyarete gelen Millî Eğitim Bakanı Mustafa Necati'nin dikkatini çekmesi üzerine İstanbul'a öğretmen olarak atandı ve böylece 1931'de İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nin heykel bölümüne kaydolabildi.^[1] Bu okulda önce Osgan Efendi, İhsan Özsoy ve Mahir Tomruk'tan dersler gördü; 1937'den sonra Rudolf Belling'in öğrencisi oldu. Okulu 1940'ta bitirdi.

Okulu bitirdikten sonra çalışmalarını serbest olarak sürdüren sanatçı, genellikle anıtsal heykeller yaptı. Figüre bağlı olarak çalıştı; antik klasik Yunan heykellerinden esinlendi.

1951-1953 yılları arasında Rudolf Belling denetiminde Anıtkabir'in değişik yüzey ve mekanlarındaki heykel ve kabartma uygulamalarını gerçekleştiren heykeltıraşlara arasında yer aldı.

1956 yılında Türkiye Emlak ve Kredi Bankası'ndan aldığı sipariş üzerine Mimar Sinan'ın ilk heykelini yapan sanatçının bu eseri Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Binası bahçesine yerleştirilmiştir.

1960 sonrasında Türkiye’nin çeşitli yöreleri için anıtsal Atatürk heykeli yaptı. Van, Aydın, Antakya Manisa, Trabzon, Gönen, İskenderun, Diyarbakır Atatürk anıtları Hüseyin Anka'nın eseridir.^[2]

İlk ve tek soyut çalışması olan “Yankı” adlı heykel, Cumhuriyetin 50. yılı şerefine gerçekleştirilmiştir ve İstanbul'da Taksim-Dolmabahçe yolu kenarındaki park alanında yer alır.

Özkan, 1991'de devlet sanatçısı unvanını aldı.^[3]

Sanatçı, 2001 yılında hayatını kaybetti.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Anıtkabir’de İstiklal Kulesi önündeki Kadın Heykel Grubu, Ankara
Anıtkabir’de Hürriyet Kulesi önündeki Erkek Heykel Grubu, Ankara
Anıtkabir Aslanlı Yol Heykel Grubu, Ankara
Mimar Sinan Anıtı, Ankara, 1956
Mithat Paşa Anıtı, Ulus, Ankara, 1966
Atatürk ve Gençlik Anıtı, Cebeci Atatürk Öğrenci Yurdu bahçesi, Ankara
Antakya Atatürk Anıtı, 1963
Diyarbakır Atatürk heykeli, 1964
Aydın Atatürk Anıtı, 1964
Van Atatürk Anıtı, 1966
Hürriyet Gazetesi binası rölyefi, İstanbul (Babıali Caddesi’nden Güneşli’deki Hürriyet Medya Towers'a taşınmıştır^[4])
Yankı heykeli, Gümüşsuyu Parkı, İstanbul, 1973
İskenderun Atatürk Anıtı, 1983
Topçu Seyit Onbaşı Heykeli, Çanakkale (2006’da Eceabat’taki Mecidiye Tabyası’ndan alınıp Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü'nün bahçesine kaldırılmıştır^[5]^[6]), 1996

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

1991: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvanı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Sanatçı biyografileri, Sanalmuze.org sitesi, Erişim tarihi:04.12.2012". 1 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.
^ "Murat Özgür, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki Atatürk Anıtları, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van, 2005". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.
^ "1991 Yılında Seçilen Devlet Sanatçıları, Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü web sitesi Erişim tairhi:04.12.2012". 23 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.
^ Kanat Atkaya, Bir Gazete Bir Rölyef, Hürriyet Gazetesi, 29.01.2012^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Umut Erdem, Efsane Onbaşı Atölyede Kaldı, Hürriyet Gazetesi, 21.03.2007". 10 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.
^ Ersan Küçükduru, Bu heykel olmadı, Hürriyet gazetesi, 21.03.2006^{[ölü/kırık bağlantı]}

[sanalmuze-1] "Sanatçı biyografileri, Sanalmuze.org sitesi, Erişim tarihi:04.12.2012". 1 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.

[ozgur-2] "Murat Özgür, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki Atatürk Anıtları, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van, 2005". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.

[devlet-3] "1991 Yılında Seçilen Devlet Sanatçıları, Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü web sitesi Erişim tairhi:04.12.2012". 23 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.

[atkaya-4] Kanat Atkaya, Bir Gazete Bir Rölyef, Hürriyet Gazetesi, 29.01.2012^{[ölü/kırık bağlantı]}

[seyit-5] "Umut Erdem, Efsane Onbaşı Atölyede Kaldı, Hürriyet Gazetesi, 21.03.2007". 10 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.

[Ersan-6] Ersan Küçükduru, Bu heykel olmadı, Hürriyet gazetesi, 21.03.2006^{[ölü/kırık bağlantı]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

g t d Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı devlet sanatçıları
1970–1979	Adnan Saygun Necil Akses Ulvi Cemal Erkin Mithat Fenmen İlhan Usmanbaş Gülay Uğurata İdil Biret Suna Kan Ayla Erduran Ayşegül Sarıca Verda Erman (1971)
1980–1989	Nevit Kodallı Cemal Reşit Rey Hikmet Şimşek Gürer Aykal İsmail Aşan Tunç Ünver Cüneyt Gökçer Yıldız Kenter Meriç Sümen Suna Korat (1981) Nevzad Atlığ Ayhan Baran Vasfi Rıza Zobu Bedia Muvahhit Mükerrem Berk Gülsin Onay Ayten Gökçer (1987) Aydın Gün Leyla Gencer (1988)
1990-1999	Necdet Yaşar İsmail Baha Sürelsan Alâeddin Yavaşca Zeki Müren Teoman Önaldı Yesari Asım Arsoy Sâdi Yâver Ataman Nida Tüfekçi Mustafa Geceyatmaz Mustafa Turan Barış Manço Hüseyin Sermet Güher Pekinel Süher Pekinel Okan Demiriş Mete Uğur Macide Tanır Bozkurt Kuruç Osman F. Seden Türkan Şoray Hülya Koçyiğit Orhan Şaik Gökyay Tarık Buğra Attilâ İlhan Ali Avni Çelebi Sabri Berkel Turan Erol Devrim Erbil Hüseyin Anka Özkan Sadi Diren (1991) Müzeyyen Senar Mehveş Emeç Şefika Kutluer Tekin Akmansoy Muazzez Abacı Metin Akpınar İzzet Altınmeşe Selmi Andak Avni Anıl Nezihe Araz Muzaffer Arıkan Orhan Asena Semih Balcıoğlu Recep Bilginer Ali Can Koral Çalgan İnci Çayırlı Merih Çimenciler Ali Doğan Haldun Dormen Armağan Elçi Erol Erdinç Özdemir Erdoğan Musa Eroğlu Muazzez Ersoy Semiha Berksoy Zeki Alasya Mengü Ertel Orhan Gencebay Nurşen Girginkoç Rengim Gökmen Ruşen Güneş Fahrettin Güven Nedret Güvenç Fikret Hakan Selahattin İçli Selim İleri Çolpan İlhan Yekta Kara Cemil Karababa Müşfik Kenter Kayıhan Keskinok Levent Kırca Atilla Manizade Yusuf Nalkesen Tankut Öktem Gazanfer Özcan Ahmet Özhan Münir Özkul Sezen Cumhur Önal Kutlu Payaslı Ajda Pekkan Ali Poyrazoğlu Ozan Sağdıç Mustafa Sağyaşar Samime Sanay Emel Sayın Timur Selçuk Nedret Selçuker Nesrin Sipahi Ferit Sıdal Kâmil Sönmez Muammer Sun Gülriz Sururi Dinçer Sümer Şener Şen Ziya Taşkent Orhan Taylan Okay Temiz Zekai Tunca Neriman Altındağ Tüfekçi Dilek Türker Nejat Uygur Necdet Varol Gönül Yazar Jale Yılmabaşar Nilüfer Yumlu Metin Yurdanur Gülşen Tatu (1999)

g t d Atatürk anıtları
Heinrich Krippel	Büyük Utku Anıtı (Afyonkarahisar, 1936) Konya Atatürk Anıtı (Konya, 1926) Onur Anıtı (Samsun, 1931) Sarayburnu Atatürk Anıtı (İstanbul, 1926) Zafer Anıtı (Ankara, 1927)
Pietro Canonica	Atlı Atatürk Anıtı (Ankara, 1927) İzmir Atatürk Anıtı (İzmir, 1932) Mareşal Atatürk Anıtı (Ankara, 1927) Taksim Cumhuriyet Anıtı (İstanbul, 1928)
Kenan Yontunç	Edirne Atatürk Anıtı (Edirne, 1931) Gazi Mustafa Kemal Anıtı (Mersin, 1934) Mersin Atatürk Anıtı (Mersin, 1944)
Nijat Sirel	Bursa Atatürk Anıtı (Bursa, 1931)
Tankut Öktem	Zafer Anıtı (Gazimağusa) (Gazimağusa, 1979) Atatürk ve Şerife Bacı Anıtı (Kastamonu, 1990)
Tamer Başoğlu	Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı (İzmir, 1973)
Harun Atalayman	Atatürk Maskı (İzmir, 2009)
Remzi Savaş	Atatürk ve Gençlik Anıtı (Ankara, 1991)
Yavuz Görey	İstanbul Üniversitesi Atatürk ve Gençlik Anıtı (İstanbul, 1955)
Şadi Çalık	ODTÜ Atatürk Anıtı (Ankara, 1966)
Gürdal Duyar	Uşak Atatürk Anıtı (Uşak, 1965) Burhaniye Atatürk Anıtı (Burhaniye, 1967) Kayseri Atatürk Anıtı (Kayseri, 1974)
Hüseyin Gezer	Antalya Ulusal Yükseliş Anıtı (Antalya, 1964)
Anton Hanak Joseph Thorak	Güvenlik Anıtı (Ankara, 1935)
Diğerleri	Artvin Atatürk Heykeli Atatürk Anıtı (Canberra) Atatürk Maskı (Antalya) Girne Atatürk Anıtı Mustafa Kemal Atatürk Anıtı (Beerşeba) Mustafa Kemal Atatürk Anıtı (Yehud) Mustafa Kemal Atatürk Heykeli (Bakü) Mustafa Kemal Atatürk Heykeli (Meksiko) Rize Atatürk Anıtı Eskişehir ulus anıtı Atatürk Anıtı (Kadıköy) Atatürk Heykeli (Gülhane Parkı) Atatürk Heykeli (Washington, DC) Atatürk Heykeli (Türkiye Büyükelçiliği, Washington) Atatürk Anıtı (Almatı) Atatürk Anıtı (Astana) Atatürk Ormanı (İsrail)

Hüseyin Anka Özkan nedir?, Hüseyin Anka Özkan anlamı nedir?, Hüseyin Anka Özkan ne demektir?