Foligno
Comune di Foligno
Foligno
Ülke	İtalya
Bölge	Umbria
İl	Perugia
İdare
• Belediye Başkanı	Nando Mismetti (PD)
Yüzölçümü
• Toplam	263 km²
Rakım	234 m
Nüfus  (2017)
• Toplam	56,918
• Yoğunluk	220/km²
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
Posta kodu	06034, 06030, 06037
Alan kodu	0742
Resmî site comune.foligno.pg.it

Foligno (Latince: Fulginia, Fulginium veya Fulginıae; Umbria lehçesi: Fuligni), merkezî İtalya'da Umbria Bölgesi'nde, Perugia iline bağlı ve Perugia şehrinin merkezinin 10 km güneydoğusunda bulunan bir kent ve bir komün.

Coğrafi konumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Foligno Umbria bölgesinin merkez doğusunda olup "Topino Nehri"'nin Apeninler'den inip "Clitunno" akarsu sisteminin içinde bulunduğu bir geniş ovaya girdiği mevkide konumlanmıştır. Şehir bağlı olduğu il merkezi olan Perugia'nın 40 km güneydoğusunda; Trevi şehrinin 10 km kuzey-kuzey-batısında ve Spello kasabasının 6 km güneyinde bulunur. Etrafındaki arazi ve şehre bağlı bazı semt ve köyler genellikle dağlık engebeli olmakla beraber şehrin merkezi bir düzlükte kurulmuştur. Şehir bağlı bir semt olan "Curascı" köyü 1016 m rakımlı bir tepe üzerindedir ve Budino köyü ise 196 m rakımlıdır. "Umbra Vadisi" içinde bulunan şehir "Topino Nehri" ile "Menotre Çayı"'nın birbirine katıldığı mevkidedir. Bu akarsular Tiren Denizi'ne akan Tiber Nehri havzasına dahil olurlar.

Fogliano şehri yüksek deprem rizikosu olan bir alandır ve tarihsel olarak şehir, en önemlileri 1832 ve 1997'de ortaya çıkan, depremlerden etkilenmekte ve hasar görmektedir.

Nüfus gelişimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Foligno'nun belediye sınırları içinde nüfusu (30.4.2010 itibarıyla) 57.917 kişidir. 19. yüzyıl ve 20. yüzyılda Foligno'nin nüfusunun gelişmesi şu gösterimde görülebilir:^[1]

Kişi

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Foligno bir demiryolu merkezidir. Şehir Roma-Ancona anahattı üzerindedir. Foligno Perugia ili içinde bulunan en önemli demiryolu kavşağıdır. Bu da merkezi İtalya'da demiryolu tesis ve makinelerinin bakımı ve tamiri için atölye ve fabrikaların bu şehirde kurulmasına neden olmuştur. Bu nedenlerle II. Dünya Savaşı'nda müttefik uçak bombardıman hücumlarına uğramış ve şehir de hasar görmüştür. Şehir bugünkü modern görümünü bu hasardan sonra şehrin yeniden yapılması dolayısıyladır.

Şehir merkezi İtalya'da bulunan otoyol ve karayolları sisteminin de bir kavşak düğüm noktasıdır.

Şehirde şeker fabrikaları; tekstil fabrikaları; yapım malzemeleri imalatı; kâğıt fabrikaları; kereste fabrikaları ve metalürji endüstrileri bulunmaktadır.

Şehir II. Dünya Savaşı'nden sonra genişlemiş ve yeni varoşlar kazanmıştır. Fakat bu varoş gelişmesi ile sanayileşmesi Umbria'da bulunan ıslak arazilere negatif etki yapmış ve şehrin sık trafiği ile geniş endüstrisi çevresel sorunlar ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Görülebilecek turistik yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

Foligno'da görülebilecek turistik yerler şunlardır:

• Palazzo Comunale (Belediye Sarayı): İlk yapımın 13. yüzyıl ama 16. ve 17. yüzyıllarda birkaç defa renovasyona uğramış ve ilk görümünü kaybetmiştir. Günümüzdeki Neo-Klasik mimarîı görünüşlü on cephesi ise 1835-1838 döneminde yapılmıştır. 13. yüzyıl yapımından çok değişmeden kalan en önemli kısmı çan kulesidir.
• Palazzo Orfini: Palazzo Comunale'ın yanındadır. Rönesans döneminde o devir mimari üslubuna göre yapılmıştır. Bu binanın bir kısmın 1470'te "Emiliano Orfi" tarafından açılan bir basım evi bulunmaktadır. Bu kısmın 1507'de yapılan cephesinde bulunan bir anma levhası, bu binada 1472'de Johannes Gutenberg'in bir çırağı olan "Johann Neumeister"'in Dante Alighieri'nin İlahî Komedya eserinin ilk baskısının hazırlanması anısınadır. Bu kitap İtalyanca dili ile basılan ilk kitap olmuştur.
• Duomo veya San Feliciano Katedrali: 1133–1201 döneminde Romanesk mimarı üslunda yapılmıştır. Fakat katedralin içerisi 18. yüzyılda yeniden yapılıp düzenlemiştir. Bu katedral Gian Lorenzo Bernini'nin Roma Vatikan'da yaptığı Aziz Petrus Bazilikası'nda bulunan merkezi "Baldıchino" adlı büyük mihrapin bir kopyasının içinde bulunması ile isim yapmıştır.
• Eski konaklar:
  • Trinci Palace Sarayı: Yapımı 1389–1407 dönemi. Günümüzde içinde bir arkeoloji müzesi; şehrin güzel sanatlar galerisi; Şövalyeler arasında atlı Çarpışmalar ve turnuvalar hakkında bir multimedya müzesi ve Şehir Müzesi bulunur. 15. yüzyılda baslarında ressam Gentile da Fabriano tarafından yapılmış fresko tablolar önemlidir. Bu binanın ön cephesi 1831-1832'de bu duvarın bir depremde hasar görmesinden sonra Neo-Klasik mimarı uslupla yapılmasından ortaya çıkmıştır.
  • Ospedale Vecchio: 1517-1520 döneminde Ronesans mimarı stilde yapılmış 11 kemerden oluşan bir cephesi bulunan büyük bir konak "Corso Cavour" Sokağındadır.
  • Palazzo Cantagilli: 15. yapımı
  • Palazzo Morotti: 17. yüzyıl yapımı
  • Palazzo Roncalli: 16. yüzyıl yapımı
• Kiliseler:
  • S. Maria Infra Portas Kilisesi: Şehirde bulunan en eski kilise. Yapıma başlanışı daha önce olmakla beraber günümüzdeki yapının çoğunluğu 11. yüzyıldan kalmadır.
  • San Giacomo Kilisesi: Yapımı 1402.
  • S. Agöstino Kilisesi: Yapımı 18. yüzyıl. Piazza Garibaldi'de. Dört Korint Stili sütunlu tuğladan yapılmış bir cephesi bulunur.
  • S. Salvatore Kilisesi: İlk yapımı 12. yüzyıl. Piazza Garibaldi'de. 14. yüzyıldan kalan cephesi birbiri üstüne bir sıra bir sıra beyaz taştan yapılmış ve çok süslüdür. Üç sivri tepeli kemerden tören giriş kapısı bulunur.
  • Suffragio Kilisesi: Yapımı 18.yy. Grek İstavrozü planlıdır. önünde "İyonik" tarzlı sütunlu bir cephesi bulunur.
  • Nunziatella Oretaryo Kilisesi: 1489'da ortaya çıkan bazı dinsel mucize anısına Rönesans mimarı stilinde mimar "Francesco di Bartolomeo da Pietrasanta" tasarımına göre yapılmıştır. İçinde çok değerli tablolar bulunur. Bunların başında ressam Perugino tarafından 1507'de bitirilmiş "İsa'nın Vaftizi" adlı tablo gelmektedir. Bu kilisede Nisan 1472'de basımı yapılmış "Dante"'nin İlahi Komedya eserinin kopyası da sergilenir.
• Sassovivo Manastırı: Şehir merkezinin 5 km doğusunda bulunmaktadır. 1229'da kısa çifte sütun tarafından desteklenen kemerlerden oluşan bir şekilde yapılmış; özel süslerle bezenmiş, kesişlerin etrafını dolanması için üstü kapalı bir avlusu vardır.

Komşu komünler[değiştir | kaynağı değiştir]

Foligno komünü şu komünlerle sınır komşusudur:Bevagna, Montefalco, Nocera Umbra, Sellano, Serravalle di Chienti (MC), Spello, Trevi, Valtopina, Visso (MC)

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Foligno'nun şu kentlerle kardeş şehir bağlantıları bulunmaktadır:

• Gemona del Friuli, İtalya
• La Louvière, Belçika
• Shibukawa, Japonya

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Foligno

• 
  Foligno - San Feliciano Katedrali mihrap
• 
  Foligno - anıtsal şehir giriş kapısı
• 
  Foligno - Santa Maria Infraportas Basilikası
• 
  Foligno - Tren garı
• 
  Foligno - Sassovivo Manastırı
• 
  Foligno - Topino Nehri
• 
  Foligno -Colfiorito ovası

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• İtalyanca Wikipedia "Foligno" maddesi19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Perugia (il)
• Umbria

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Foligno ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Foligno Belediyesi resmi websitesi^{[ölü/kırık bağlantı]} (İtalyanca)
• Curlie'de Foligno (DMOZ tabanlı) (İtalyanca)