Verona

Verona
Verona
Komün
	Citta di Verona
	; Bayrak ; Arma
	Verona
Ülke	İtalya
Bölge	Veneto
İl	Verona
İdare
• Belediye Başkanı	Damiano Tommasi (Bağımsız)
Yüzölçümü
• Toplam	206,63 km²
Rakım	59 m
Nüfus (2019)
• Toplam	259,608
• Yoğunluk	1,300/km²
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu	045
	Resmî site; comune.verona.it
	Lamberti Kulesi'nden Piazza delle Erbe
UNESCO Dünya Mirası
Konum	İtalya
Kriter	Kültürel: ii, iv
Referans	792
Tescil	2000 (24. oturum)
Bölge	Avrupa ve Kuzey Amerika
Koordinatlar	45°25′19″K 10°59′39″D / 45.42194°K 10.99417°D

Verona, kuzeydoğu İtalya'nın Veneto bölgesinde 2019 itibarıyla 259.608 nüfuslu bir şehirdir. Verona, Veneto bölgesinde bulunan yedi ilden biri olan Verona ili merkezidir. Verona şehri kuzey-doğu İtalya'nın en önemli turizm merkezlerinden biridir. Bunun başlıca nedeni kültürel, mimarî ve tarihi eserleridir, yıl içinde organize edilen birkaç önemli uluslararası fuar ve yaz aylarında Klasik Romalılardan kalma antik Arena da yapımlanan tiyatro ve opera temsilleridir.

Verona'da bulunan tarihî binaların değerleri ve önemleri dolayısıyla Verona şehri UNESCO Dünya Mirasları listesine dahil edilmiştir. Verona'da klasik Roma döneminden kalmış ve Orta Çağ'da kullanılmamış birçok anıt eser bulunmaktadır. Bunların başında yaz mevsiminde açık havada opera ve tiyatro sahnelenmesi için kullanılan Arena adlı Romalılardan kalma amfi binası gelmektedir. Orta Çağ'da inşa edilen binalar 1117'deki büyük depremle yıkılmakla beraber, şehrin Romenesk tipi mimariye dayanarak yeniden imar edilmesi Verona'da çok önemli Orta Çağ'ın son dönemlerinden kalmış birçok anıt yapının ve şehir meydanın bulunmasına yol açmıştır. Ayrıca Verona, Romeo ve Juliet'in şehri olarak da bilinir. Bu hikâye, ölümsüz bir aşkın öyküsüdür.

Coğrafi konumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Verona'nın coğrafî konumunun önemi Alplerden çıkıp Garda Gölü'nden geçip gelen Adige Nehri'nin yaptığı bir kaviste yerleşmesidir. Bu nehir 1956'ya kadar zaman zaman şehrin sel afetine uğramasına yol açmış, ama bu tarihte inşası bitirilen Mori-Torbole Tüneli nedeniyle sel riski azaltılmıştır.

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Verona komününün sınırları içindeki nüfusu 2019 itibarıyla 259.608 kişi olup nüfus yoğunluğu 1.300 kişi/km² olur. Verona komünü bulunduğu bölgenin ikinci büyük komünü ve kuzey-doğu İtalya'nın üçüncü büyük komünü olur. Verona metropoliten bölgesi 1,426 km² olup nüfusu 714,274 kişidir.

Verona komünü nüfusunun 19. ve 20. yüzyıllardaki değişimi resmî nüfus sayımı sonuçlarına göre şu şekilde gösterilmektedir:^[2] Kişi

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehiriçi otobüs[değiştir | kaynağı değiştir]

Verona şehri ve varoşlarında il idaresi toplu taşıma şirketi olan "Azienda Trasporti Verona (ATV)" şirketi otobüsler işletmektedir.

Demiryolları[değiştir | kaynağı değiştir]

Verona'da İtalya'da kuzey-güney yönde Brenner Geçiti ile Roma arasındaki ana demiryolu hattı ile doğu -batı yönde Milano ile Venedik arasındaki ana demiryolu hattı kesişmektedir. Bu nedenle Verona İtalya'dan tüm Avrupa'ya ana hat demiryolları ile bağlıdır. Verona'ya uluslararası, yörel ve yerel tren hizmetleri bulunmaktadır.

Verona'nın ana tren istasyonu şehir merkezinin güneyinde bulunan "Verona Porta Nuova Tren Garı"dır. Bu istasyon yaklaşık günde 65.000 yolcuya veya yılda 25 milyon yolcuya tren hizmetleri sağlamakta ve bu nedenle İtalya'nın yolcu taşıma istasyonları arasında dokuzuncu sırayı almaktadır.^[3]

Şehrin doğusunda "Porta Vesçova" adlı, bir zamanlar şehrin ana istasyonu olan, küçük bir istasyon daha bulunmaktadır. Günümüzde bu istasyon Venedik-Porta Nuova arasında işleyen trenler için bir ara istasyondur.

Havaalanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Verona Havaalanı Verona şehir merkezinin 5 km güney-batısındadır. Yılda yaklaşık 3.5 milyon uçak yolcusuna hizmet vermektedir. Bu Havaalanı şehrin ana tren garı olan Porta Nova Garı'na sık otobüs hizmetleri ile bağlıdır.^[3]

Verona Havaalanı ile Münih, Berlin, Frankfurt, Viyana Schwechat, Moskova, Paris Charles De Gaulle, Londra Gatwick, Manchester, Liverpool John Lennon, Dublin havaalanları ile uluslararası uçak seferleri ve bu havameydanı ile Roma Fiumici, Napoli, Cagliari, Catania, Palermo arasında İtalya içi direkt uçak seferleri yapılmaktadır.^[3]

Şehirdeki turistik eserler[değiştir | kaynağı değiştir]

Antik Roma kalıntıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Romalı şehir planlaması: Verona'nın havadan çekilmiş fotoğrafları şehrin Antik Romalı şehir planlama kurallarına uyarak birbirine dikey olarak kesişen sokaklardan oluştuğunu açıkça göstermektedir. Yapılan arkeolojik araştırmalar bu yollar altında Romalı yollarının bazalt taşlı kaplamalarının değişmeden bulunduğunu göstermiştir.
Piazza delle Erbe: Antik Roma forumu yerine Orta Çağ'da Verona idarecileri tarafından yapılmıştır ve bu meydan etrafındaki yapılarda forumda bulunan mermer taşlar ve heykel parçaları kullanılmıştır.
Arena: M.Ö. 30'da tamamlanmış Antik Roma amfi-planlı gösteri merkezidir ve Roma'da bulunan Kolezium ile antik Kapua şehrindeki arenadan sonra İtalya'da bulunan üçüncü büyüklükte amfidir. Oval şekilde olan bu yapının ölçüleri 139 metre ve 110 metredir. Şu anda görülen iki katlı dış duvarlar orijinal yapının iç duvarları olup ancak çok küçük kısmı ayakta kalmış olan üç katlı olan dış duvarların hemen hepsi yıkılıp kaybolmuştur. Kalıntı hala çok gösterişli olup fuarlar, gösteriler, tiyatro temsilleri ve ünlü açık hava opera temsilleri için kullanılmaktadır.
Roma tiyatrosu: MÖ 1. yüzyılda yapılmıştır. Orta Çağ'da tiyatro içine özel evler yapılmıştır. 18. yüzyılda zengin bir Veronalı bu evlerin hepsini satın alıp Roma tiyatrosunu restore etmiştir.
Arco di Gavi: Antik Romalı Gavi sülalesi için M.Ö. 1. yüzyılda bina edilmiş bir zafer takıdır ve üzerinde bulunan bir kitabe Roma Çağında bu eseri planlayan Romalı mimarin ismini vermektedir. Antik Roma döneminde Verona şehrinin ana caddesi (şimdi Corso Cavour isimli ana cadde) üzerinde inşa edilmiştir Bu eser Napolyon Bonapart'ın askerleri tarafından 1805'te yıkılmış ama 1932'de tekrar inşa edilmiştir.
Ponte di Pietra (Taş duvarlı köprü): Adige Irmağı üzerinde Romalılar döneminden kalan köprüdür.
Porta Borsari: Kitabesi M.S. 245 tarihli olup antik şehrin kutsal yolu olan Via Sacra (modern adıyla Corsa Porta Borsaria) ya açılan şehir sur kapısıdır.
Porta Leoni: M.Ö. 1. yüzyıldan kalan bir sur kapısıdır ve şu anda Orta Çağ'da yapılan bir binanın duvarı olarak görülmektedir. Bu yapının onu açık bir arkeolojik kazı sonuçlarını göstermekte ve klasik Romalılar döneminden kalan sokağın zeminini ve sur kapısının temellerini görmeye imkân vermektedir.
Santa Apostoli Kilisesi: Romalı döneminden kalma bir Hristiyan kilisesidir.

Geç Orta Çağ yapıları[değiştir | kaynağı değiştir]

San Zeno Maggiore Basilikası: 1123-1135 arasında yapılmış, Romenesk mimariye en güzel örnek yapıttır. 72 metre yüksekliğindeki Kilise Kulesi Dante'nin İlahi Komedi eserinde 18. Kantosunda anılmıştır. Ne zaman yapıldığı bilinmeyen ve bazı panellerinin neyi anlattığı hala anlaşılmayan bas-röliyeflerle kaplı dış ve bronz iç kapısı, 12. ve 14. yüzyıldan kalmış duvar freskleri, yüksek ve süslü tavanı ile çok ünlüdür. Bodrumunda bazı Katolik azizlerinin mezarları bulunmaktadır.
San Lorenzo Basilikası: 1177'de taş ve tuğladan yapılmıştır. İki büyük silindirik kilise kulesi bulunmaktadır. İçi süslü olmakla beraber şehrin San Zeno basilikasına nazaran daha ciddi ve gösterişsizdir.
Verona Katedrali (Duomo): 1187'de açılan; Romenesk usulune göre yapılmış bir katedraldir ama şu anda 15.yüzyılda yapılan bir iç mimarî göstermektedir
Santa Maria Antica: Çok büyük, Romensk mimarî usulünde yapılmış kilisedir ve Verona'da hükuüm süren Scaligeri sülalesinin kilisesidir. Gotik mimarî tarzında lahitler ile çok meşhurdur.
Sant'Anastasia 1290-1481 arasında kısım kısım yapılan çok büyük bir yapı olup Domikan Keşişleri tarafından vaiz vermek için kullanılmıştır.
Ponte Scaligero: Adige Irmağı üzerinde 1356'da tuğladan yapılmış bir köprüdür ve zamanında en uzun tuğla kemerli köprü (her bir gozü 48.7 m.) olarak ün yapmıştır.

Diğer turistik eserler[değiştir | kaynağı değiştir]

Romeo ve Juliyet balkon sahnesine atfedilen ev: William Shakespeare'in "Romeo ve Juliet" hikâyesinde konu edilen Juliet'in evi
Castelvecchio Müzesi: 1154-1356'da yapılan ve 20. yüzyılda birkaç defa restore edilen bir kalede yerleşkelenmiştir ve güzel sanat eserleri heykeller ve resimler koleksiyonunu sergilenmek için kullanılmaktadır.
Doğa Tarihi Müzesi (Museo civico di storia naturale): Verona'da bulunan doğa tarihi müzesi çok değerli fosil ve arkeolojik kalıntılar koleksiyonları ile batı Avrupa'da bulunan önemli doğa tarihi müzeleri arasındadır.

Kardeş Şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Verona şehrinin şu yabancı şehirlerle resmî kardeş şehir bağlantıları bulunmaktadır. Bu bağlantıların bazıları tematiktir.^[4]

Nimes, Fransa, Antik Roma arenası bulunması dolayısıyla. Pola, Hırvatistan, Antik Roma arenası bulunması dolayısıyla. Nimes, Fransa, Antik Roma arenası bulunması dolayısıyla. Salzburg, Avusturya Müzik festivali olması dolayısıyla. Münih, Almanya, Albany, New York, Amerika Birleşik Devletleri Nagahama, Japonya Saint-Josse-ten-Noode, Belçika Konya, Türkiye^[5] Beytüllahim, Filistin^[6]	Ra'anana, İsrail ^[7] Meşhed, İran Ningbo, Çin^[8] Košice, Slovakya^[9] Fresno, Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri Batum, Gürcistan^[10] Korfu, Yunanistan^[11] Detmold, Almanya Görice, Arnavutluk^[12] Ayacucho, Peru

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Verona

San Pietro Kalesinden şehir panoraması

Palazzo Barbieri, Verona Belediye Sarayı
Piazza delle erbe meydanı
Arena, Verona
Piazza dei Signori'daki Dante heykeli, Podesta Sarayı ve logia
Piazza dei Signori meydanı
Porta Borsari sur kapısı
San Zeno Basilikası
Sant'Anastasia
Verona Katedrali'nin bir vitray penceresi
1356da yapılmış Ponte Scaligero
Juliyet'in evindeki ünlü balkon
Verona Üniversitesi

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021.
^ Kaynak: Fransızca ve İtalyanca Wikipedia
^ ^a ^b ^c "Trains to and from Verona Airport (VRN)". İtalian Airport Guide (İngilizce). 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2011.
^ "L'elenco dei gemellaggi e dei patti d'amicizia sul portale del comune". 16 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2007.
^ "Konya Büyükşehir Belediye Meclisi'nin Aralık ayı karar özetleri". 31 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2010.
^ "Bethlehem Municipality". Bethlehem-city.org. 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2009.
^ "Ra'anana: Twin towns & Sister cities – Friends around the World". raanana.muni.il. 14 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2010.
^ "Sino-Italian love culture fest held in Verona Sino-Italian love culture fest held in Verona". Xinhua New Agency. 25 Eylül 2008. 25 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2011.
^ "Twin cities of the City of Kosice". Magistrát mesta Košice, Tr. 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013.
^ "Batumi - Twin Towns & Sister Cities". Batumi City Hall. 4 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2013.
^ "AllCorfu.Com: Corfu's Twin Cities". allcorfu.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2010.
^ "Twin cities" (Arnavutça). Korçë Belediyesi. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2010.

Italyanca Vikipedia "Verona" maddesi13 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Verona Belediyesi resmi websitesi25 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca) (Erişim:29.07.2009)
Arena için resmi websitesi (İngilizce) (Erişim:29.07.2009)
Verona için turizm ve boş zaman geçirme kılavuzu4 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca) (Erişim:29.07.2009)
Verona için 4000 foto kapsayan veri tabanı 9 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
Verona'dan fotolar27 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Erişim:29.07.2009)
Verona için video8 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:29.07.2009)

[1] "Arşivlenmiş kopya". 30 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021.

[2] Kaynak: Fransızca ve İtalyanca Wikipedia

[vag-3] "Trains to and from Verona Airport (VRN)". İtalian Airport Guide (İngilizce). 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2011.

[4] "L'elenco dei gemellaggi e dei patti d'amicizia sul portale del comune". 16 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2007.

[5] "Konya Büyükşehir Belediye Meclisi'nin Aralık ayı karar özetleri". 31 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2010.

[BethlehemTwinning-6] "Bethlehem Municipality". Bethlehem-city.org. 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2009.

[Ra'anana-7] "Ra'anana: Twin towns & Sister cities – Friends around the World". raanana.muni.il. 14 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2010.

[Ningbo-8] "Sino-Italian love culture fest held in Verona Sino-Italian love culture fest held in Verona". Xinhua New Agency. 25 Eylül 2008. 25 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2011.

[Košice_twinnings-9] "Twin cities of the City of Kosice". Magistrát mesta Košice, Tr. 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013.

[Batumi_twinnings-10] "Batumi - Twin Towns & Sister Cities". Batumi City Hall. 4 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2013.

[Corfu-11] "AllCorfu.Com: Corfu's Twin Cities". allcorfu.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2010.

[Korçë_Municipality-12] "Twin cities" (Arnavutça). Korçë Belediyesi. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2010.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

g t d İtalya'daki Dünya Mirasları
Kuzeybatı	Crespi d'Adda Cenova: Le Strade Nuove ve Palazzi dei Rolli Ivrea Mantova ve Sabbioneta Monte San Giorgio¹ Porto Venere, Palmaria, Tino ve Tinetto, Cinque Terre Corniglia Manarola Monterosso al Mare Riomaggiore Vernazza Savoya Kraliyet Hanedanı Sarayları Moncalieri Kalesi Racconigi Kalesi Rivoli Kalesi Castello del Valentino Turin Kraliyet Sarayı Carignano Sarayı Madama Sarayı, Turin Venaria Sarayı Stupinigi Av Köşkü Villa della Regina Albula / Bernina Peyzajlarındaki Rhaetian Demiryolları ¹ Valcamonica Kaya Resimleri Lombardiya ve Piyemonte'nin Kutsal Dağları Santa Maria delle Grazie, Milan Venedik Savunma Yapıları⁴ Bergamo Piyemonte'deki Üzüm Bağları Peyzajı: Langhe-Roero ve Monferrato ve Grinzane Cavour Kalesi	The Last Supper by Leonardo da Vinci in the Church of Santa Maria delle Grazie, Milan Venice Spanish Steps, Rome Royal Palace of Caserta Arab-Norman Palermo, Palatine Chapel Sanctuary of Monte Sant'Angelo
Kuzeydoğu	Aquileia Bologna'nın Portikoları Dolomitler Ferrara Modena Katedrali, Torre della Ghirlandina ve Piazza Grande, Modena Padova Botanik Bahçesi Ravenna'daki İlkel Hristiyanlık Anıtları Venedik Savunma Yapıları⁴ Bergamo Palmanova Peschiera del Garda Venedik Verona Vicenza Şehri ve Veneto'daki Palladyan Villaları
Orta	Assisi Assisili Francesco Bazilikası Cerveteri ve Tarquinia'daki Etrüsk Nekropoller Floransa Hadrianus'un Villası Medici Villaları Piazza del Duomo, Pisa Pienza Roma² San Gimignano Siena Urbino Val d'Orcia Villa d'Este
Güney	Alberobello Amalfi Sahili Castel del Monte Cilento ve Vallo di Diano Ulusal Parkı ile Paestum ve Velia Antik Kentleri ve Certosa di Padula Herkulaneum Oplontis ve Villa Poppaea Napoli 18. Yüzyıl Caserta Kraliyet Sarayı ve Bahçesi, Vantielli Su Kemeri ve San Leucio Kompleksi Pompeii Sassi ve Matera'nın Rupestrian Kiliseleri Parkı
Adalar	Eolie Adaları Arap-Norman Palermo ve Cefalú ve Monreale'deki Katedral Kiliseleri Agrigento Arkeolojik Alanı Barumini nuraghes Etna Yanardağı Siraküza ve Pantalica Nekropolü Val di Noto Caltagirone Katanya Militello in Val di Catania Modica Noto Palazzolo Acreide Ragusa Scicli Villa Romana del Casale
Uluslararası	İtalya'daki Lombardlar, Places of Power (M.S. 568–774) Brescia Cividale del Friuli Castelseprio Spoleto Temple of Clitumnus located at Campello sul Clitunno Santa Sofia located at Benevento Sanctuary of Monte Sant'Angelo located at Monte Sant'Angelo Alplerin çevresinde yer alan Tarihöncesi Kazık Evler³ Karpatlardaki ve Avrupa'nın Diğer Bölgelerindeki İlkel Kayın Ormanları ⁵
¹ İsviçre ile paylaşılmaktadır. ² Kutsal Makam ile paylaşılmaktadır. ³ Avusturya, Fransa, Almanya, Slovenya ve İsviçre ile paylaşılmaktadır. ⁴ Hırvatistan ve Karadağ ile paylaşılmaktadır. ⁵ Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, İspanya, Polonya, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Ukrayna ile paylaşılmaktadır.

Verona nedir?, Verona anlamı nedir?, Verona ne demektir?