Tütün nedir

Tütün
seri

Tarih
Tütün tarihi
Kimya
Tütün Tütün dumanı
Biyoloji
Nicotiana (Nicotiana tabacum) Nikotin Tütün hastalıkları Tütün türleri listesi
Kişisel ve sosyal etkiler
Sağlığa etkileri Tüketimin yaygınlığı Nikotin pazarlaması Tütün ve sanat Tütün ve diğer uyuşturucular Tütün kontrolü Dini görüşler Tütün siyaseti Tütün içmek Tütün dükkanı
Üretme
Tütün ekimi Tütün kürü Tütün endüstrisi Tütün ürünleri listesi
g t d

Tütün, Solanaceae familyasının Nicotiana cinsindeki birçok bitkinin adıdır. Başta Nicotiana tabacum ve Nicotiana rustica türleri olmak üzere, dünya genelinde bilinen 70'ten fazla tütün türü bulunmaktadır. Tütün endüstrisi birçok ülkelerin ekonomisinin esasıdır.

Kurutulmuş tütün yaprakları esas olarak sigara ve puroların yanı sıra pipo ve nargilelerde sigara içmek için kullanılır. Ayrıca enfiye, çiğneme ve daldırma olarak da tüketilebilirler.

Tütün, yüksek derecede bağımlılık yapan uyarıcı alkaloid nikotinin yanı sıra harmala alkaloidleri içerir . Tütün kullanımı özellikle kalp, karaciğer ve akciğerleri etkileyen birçok kanser türünün gelişiminde yüksek rol alır. Dünya Sağlık Örgütü, 2008 yılında "tütün kullanımını" dünyanın en büyük önlenebilir ölüm nedeni olarak belirlemiştir.^[1] Örgüt, 2022 yılında ise tütünün yaygın kullanımı için "tütün salgını" ifadesini kullanmıştır. Örgüte göre, dünya genelinde her yıl 8 milyon insan tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmektedir.^[2]

Tütün Kullanım Türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya genelinde tütünün birçok farklı şekilde ticari olarak kullanımı bulunmaktadır.

Türkiye'de Tütün Ekimi[değiştir | kaynağı değiştir]

En Fazla Tütün Eken Ülkeler - 2005 (milyon ton)
Çin	2.51
Brezilya	0.88
Hindistan	0.60
ABD	0.29
Endonezya	0.14
Türkiye	0.14
Yunanistan	0.12
Arjantin	0.12
İtalya	0.11
Pakistan	0.08
Dünya Toplamı	6.38
Kaynak: Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)[1]19 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

En Fazla Tütün Eken İller - 2014 (bin ton)
Manisa	20,3
Denizli	14,7
Samsun	7,0
Uşak	5,5
Adıyaman	5,0
Balıkesir	3,2
Aydın	2,4
Tokat	2,2
İzmir	2,2
Malatya	1,7
Türkiye Toplamı	70,0
Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu^[3]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Tütün ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Tütün ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Tütün Üretimi Hakkında Her şey29 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ""Tütün: Psikoaktif Maddeler Ansiklopedisi"". 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022.
^ "Dünya Tütünsüz Günü: WHO raporuna göre Türkiye'de tütün kullanan erkeklerin oranı azalırken kadınların oranı artıyor". 7 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022.
^ Türkiye İstatistik Kurumu

Eğlence amaçlı madde kullanımı

Madde grupları

Depresantlar

Opioidler

Uyarıcılar

Entaktojenler

Halüsinojenler

Saykodelikler	LSD Psilosibin Halüsinojen mantarlar Meskalin Peyote San Pedro kaktüsü Dimetiltriptamin Ayahuska
Dissosiyatifler	Ketamin Fensiklidin DXM Poppers Müsimol Sinek mantarı Salvia divinorum
Kanabinoidler	THC Kenevir Esrar Kubar
Deliriantlar	Atropin ve Skopolamin Güzelavrat otu Datura Adamotu

Kültür

Kenevir kültürü	Esrarın yasallığı 420 Tıbbi esrar Kenevir yetiştiriciliği
Kahve kültürü	Kafe Çay evi Latte sanatı
İçki kültürü	Barmenlik Oktoberfest Sarhoşluk Pub Bar Gece kulübü Şarap tadımı
Diğer	Hippi Nootropik Rave 1960'lardaki karşı kültür Elektronik müzik Psikedelik rock

Üretim ve ticaret

Madde kullanımı
ile ilgili problemler

Listeler

g t d Sigara
Tatlar	Moda sigarası Yangına dayanıklı sigara Kretek Havalandırmalı sigara Mentollü sigara Beedi
Bileşenler	Tütün Rulo kağıt Sigara filtresi Sigaradaki katkı maddeleri listesi Pipo Nargile
Puro	Künt (esrar) Künt (puro) Kutu preslenme Kabine seçimi Cheroot Puro Aficionado Puro külü Puro bandı Puro barı Puro patlaması Puro kutusu Puro tabakası Cigarillo Corojo Criollo tütün Puro kesici Patlayan puro Fabrika adı Ligero Kitre Trichinopoly puro
Çevre birimleri	Kül tablası Sigara paketi Sigara tutucu Çakmak Sigara tabakası Sigara yuvası Sigara makinesi
Sigara kültürü	Sigara kartı Üniversite öğrencileri arasında sigara içmek Loosie Sigara fetişizmi Tütün içmek Türkiye'de sigara sigara odası
Tütünün sağlığa etkileri	Zincir sigara Kilo vermek için sigara içmek Nikotin zehirlenmesi Pasif içicilik Üçüncü elden duman Şizofreni ve sigara Sidestream duman Sigara bırakma Tütün hasarını azaltma Dünya Tütüne Hayır Günü
İlgili ürünler	Elektronik sigara Elektronik sigara yapımı Şeker sigara Bitkisel sigara Isıtılmış tütün ürünü Nikotin yaması Nikotin sakızı Nikotin soluma cihazı Nikotin pastili Nikotin kesesi
Tütün endüstrisi	Tütün ekimi Mısır sigara endüstrisi Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ticari tütünün tarihi Nikotin pazarlaması
Hükümet ve hukuk	Yasadışı sigara ticareti Sade tütün paketleme Sigara içme yaşı Özel araçlarda sigara içme yasakları Tütün kontrolü Tütün Ustası Hesap Görme Sözleşmesi Tütün ambalajı uyarı mesajları Tütün politikası WHO Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi Tütün Ürünlerinde Yasa Dışı Ticaretin Ortadan Kaldırılmasına Yönelik Protokol
Listeler	Sigara markaları listesi Puro markaları listesi Sigara dumanı kanserojenleri listesi Kişi başına sigara tüketimine göre ülkeler listesi Rulo kağıt listesi Sigara içme yasakları listesi

g t d İçkiler
Fermante içecekler	Bal şarabı • Bira • Cider • Pirinç şarabı • Sake • Şampanya • Şarap
Damıtılmış içecekler	Absent • Aquavit • Arak • Armanyak • Brendi • Changaa • Cin • Kalvados • Konyak • Likör • Mastika • Pastis • Pisco • Rakı • Rom • Tekila • Çipuro • Uzo • Viski • Votka
Güçlendirilmiş şaraplar	Madeira şarabı • Marsala şarabı • Porto şarabı • Sherry • Vermut
Ilgili	Alkollü içecekler listesi Kokteyller listesi Ulusal içecekler listesi Viski markaları listesi Ülkelere göre kaçak içki türleri Şarap üreten ülkeler listesi Bira çeşitleri listesi Ülkelere göre bira türleri Votkalar listesi Rom markaları listesi Tekilalar listesi İçecek karışımı Karışık içecek Psikotrop madde Tütün Sigara Alkol