Richard Fred Heck
Richard Heck
Doğum	Richard Fred Heck 15 Ağustos 1931(1931-08-15) Springfield, Massachusetts, ABD
Ölüm	10 Ekim 2015 (84 yaşında)[1] Manila, Filipinler
Milliyet	Amerikan
Vatandaşlık	ABD
Eğitim	California Üniversitesi
Ödüller	Nobel Kimya Ödülü (2010)
Kariyeri
Dalı	Kimya
Çalıştığı kurumlar	Delawere Üniversitesi[2]

Richard Fred Heck (15 Ağustos 1931, Springfield - 10 Ekim 2015), Amerikan kimyacı. 2010 yılı Nobel Kimya Ödülünü Japon kimyacılar Ei-ichi Negishi ve Suzuki Akira ile paylaşmaya layık görülmüştür. Bu ödülü kazanmasında organik molekül oluşturulmasında paladyumu katalizör olarak kullandığı çalışmalarının etkisi olmuştur.^[3]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir pazarlamacıyla ev hanımının tek oğlu olarak 1931 yılında dünyaya gelmiştir. 8 yaşındayken Los Angeles'a taşınmıştır. Daha çocukluk yıllarında kimyaya ilgi duymaya başlamış ve bunun sonucunda lisans eğitimini California Üniversitesinde (UCLA) Kimya alanında almıştır. 1952 yılında bu bölümden mezun olmuş, hemen ardından yüksek lisans eğitimi almaya başlamıştır. 1954 yılında doktora derecesini fiziksel organik kimya alanında tamamlamıştır. Doktorasını tamamladıktan sonra post-doktora eğitimi için Zürih'e gitmiş ve 1975 yılında Nobel ödülü alacak olan profesör Vladimir Prelog'ile birlikte çalışma imkânı bulmuştur. 1955 yılında yeniden UCLA'e dönmüş, araştırmalarına bir süre burada devam etmiştir. 1956 yılında Delaware'de bulunan Ashland Inc. firmasının araştırma merkezinde çalışmaya başlamıştır. Bu merkezde ilk araştırma projesi Ziegler-Natta katalizörü kullanarak polimer üretimi üzerine olmuştur. Kısa bir süre özel sektörde çalıştıktan sonra tekrar akademiye yönelmiştir.

Bu süreçte karbon-karbon kimyasal bağı oluşturan yeni bir kimyasal tepkime keşif etmiş ve daha sonra bu tepkime Heck tepkimesi olarak adlandırılmıştır. Bu buluşu 7 art arda makale olarak American Chemical Society adlı bilimsel dergide yayınlanmıştır. Aşağıdaki resim bu tepkimenin mekanizmasını göstermektedir.

Yavaşça da olsa Heck tepkimesinin önemi zamanla organik ve medikal kimya alanında belirginleşmiştir. Heck tepkimesi hakkında ilk akademik dergi özel eki 2006 yılında Heck tepkimesi hakkında ilk kitap da 2009 yılında basılmıştır.

1989 yılında Profesör Emeritus olarak Delaware üniversitesinden emekli olmuştur. Richard Heck kariyeri boyunca 200'den fazla akademik makale yazmıştır.^[4]

Bilimsel makaleleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Richard Heck'in American Chemical Society dergisinde yayımlanmış bazı bilimsel makaleleri;^[5]

• Heck, Richard F.; Breslow, David S. (20 Ağustos 1960). Journal of the American Chemical Society 82 (16): 4438–4439. doi:10.1021/ja01501a088.
• Heck, Richard F.; Breslow, David S. (5 Mart 1961). Journal of the American Chemical Society 83 (5): 1097–1102. doi:10.1021/ja01466a024.
• Heck, Richard F.; Breslow, David S. (5 Ekim 1961). Journal of the American Chemical Society 83 (19): 4023–4027. doi:10.1021/ja01480a017.
• Heck, Richard F. (20 Mayıs 1963). Journal of the American Chemical Society 85 (10): 1460–1463. doi:10.1021/ja00893a017.
• Heck, Richard F. (5 Kasım 1963). Journal of the American Chemical Society 85 (21): 3383–3387. doi:10.1021/ja00904a018.
• Heck, Richard F. (5 Aralık 1964). Journal of the American Chemical Society 86 (23): 5138–5140. doi:10.1021/ja01077a018.
• Kangas, Leo R.; Heck, Richard F.; Henry, Patrick M.; Breitschaft, Siegfried; Thorsteinson, Erlind M.; Basolo, Fred (20 Mayıs 1966). Journal of the American Chemical Society 88 (10): 2334–2334. doi:10.1021/ja00962a055.
• Heck, Richard F. (1 Eylül 1968). "Aromatic haloethylation with palladium and copper halides". Journal of the American Chemical Society 90 (20): 5538–5542. doi:10.1021/ja01022a038.
• Garrou, Philip E.; Heck, Richard F. (1 Temmuz 1976). "The mechanism of carbonylation of halo(bis ligand)organoplatinum(II), -palladium(II), and -nickel(II) complexes". Journal of the American Chemical Society 98 (14): 4115–4127. doi:10.1021/ja00430a018.
• Terpko, Marc O.; Heck, Richard F. (1 Ağustos 1979). "Rearrangement in the palladium-catalyzed cyclization of .alpha.-substituted N-acryloyl-o-bromoanilines". Journal of the American Chemical Society 101 (18): 5281–5283. doi:10.1021/ja00512a028.
• Wu, Guangzhong.; Rheingold, Arnold L.; Geib, Steven J.; Heck, Richard F. (1 Eylül 1987). "Palladium-catalyzed annulation of aryl iodides with diphenylacetylene". Organometallics 6 (9): 1941–1946. doi:10.1021/om00152a019.
• Heck, Richard F. (1 Ocak 1969). "Addition reactions of transition metal compounds". Accounts of Chemical Research 2 (1): 10–16. doi:10.1021/ar50013a002
• Melpolder, John B.; Heck, Richard F. (1 Ocak 1976). "Palladium-catalyzed arylation of allylic alcohols with aryl halides". The Journal of Organic Chemistry 41 (2): 265–272. doi:10.1021/jo00864a017

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Organik kimya

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]