Peter Debye nedir?, Peter Debye anlamı nedir?, Peter Debye ne demektir?

Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek madde içeriğinin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir.
Kaynak ara: "Peter Debye" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Ekim 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Peter Debye

Doğum	Petrus Josephus Wilhelmus Debije 24 Mart 1884(1884-03-24) Maastricht, Hollanda
Ölüm	2 Kasım 1966 (82 yaşında) New York, ABD
Milliyet	Hollandalı
Vatandaşlık	Hollanda/ABD
Eğitim	RWTH Aachen Üniversitesi, Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi
Ödüller	Rumford Madalyası (1930), Lorentz Madalyası (1935), Nobel Kimya Ödülü (1936), Willard Gibbs Madalyası (1949), Max Planck Madalyası (1950), Priestley Madalyası (1963), Ulusal Bilim Madalyası (1965)

Kariyeri
Dalı	Fizik, Kimya
Çalıştığı kurumlar	Zürih Üniversitesi (1911-12), Utrecht Üniversitesi (1912-14), Göttingen Üniversitesi (1914-20), ETH Zürih (1920-27), Leipzig Üniversitesi (1927-40), Cornell Üniversitesi (1940-50)
Doktora danışmanı	Arnold Sommerfeld
Doktora öğrencileri	Lars Onsager Paul Scherrer George K. Fraenkel Fritz Zwicky Raymund Sänger Franz Wever

Peter Joseph William Debye (d. 24 Mart 1884 – ö. 2 Kasım 1966), Hollandalı fizikokimyacı ve Nobel ödülü sahibi.

Yaşam öyküsü[değiştir | kaynağı değiştir]

1884'te Hollanda'nın Maastricht şehrinde doğdu. 1901 senesinde Almanya'nın Ren iline 30 kilometre uzaklıktaki Aachen Teknik Üniversite'sine başladı. Burada matematik ve klasik fizik eğitimi aldı. 1905 senesinde de elektrik mühendisi olarak mezun oldu. 1907 yılında ilk makalesini yayınladı. Bu makale girdap akımlarını içeren zekice çözülmüş bir problem üzerineydi. Aachen'de bir teorik fizikçi olan Arnold Sommerfeld'in yanında çalıştı. Daha sonraları Sommerfeld kendisinin en önemli buluşunun Peter Debye olduğunu söylemiştir.

1906 yılında, Sommerfeld Debye'nin kendi yanına asistan olarak Münih'e tayin edilmesini sağladı. 1908'de, radyasyon basıncı üzerine hazırlamış olduğu tez ile doktorasını aldı. 1910 yılında geliştirdiği bir metot ile Planck'ın siyah cisim ışıması yasasını daha basit bir şeklide türetmeyi başardı. 1911 yılında Albert Einstein'ın Prag'da profesör olarak görev almasıyla onun Zürih Üniversitesi'ndeki boşalan kürsüsüne Peter Debye geçmiştir. 1935'te Lorentz madalyası ile ödüllendirildi. 1937'den 1939'a kadar Alman Fizik Derneği'nin başkanlığını yaptı.

Debye 1913'te Mathilda Alberer ile evlendi. Bu evlilikten 1916'da Debye'nin araştırmalarında kendisiyle birlikte çalışan ve kendisi gibi bir fizikçi olan oğlu Peter P. Debye ile 1921'de de kızı Mathilde Maria dünyaya geldiler.

Bilimsel katkıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Çiftkutup momentleri, X ışınları ve ışığın gazlardaki saçılımına ilişkin araştırmalarıyla 1936'da Nobel Kimya Ödülü'nü alan Hollandalı kimyacıdır.

1910'da Münih Üniversitesi'nde fizik alanındaki doktora çalışmasını tamamladıktan sonra, Zürih, Utrecht, Göttingen ve Leipzig üniversitelerinde fizik dersleri verdi. Debye'nin ilk önemli çalışması olan dipol momentine ilişkin araştırmaları, atomların moleküller içindeki yerleşimini ve atomlararası uzaklıklar gibi konuların anlaşılmasına önemli katkılarda bulundu. 1916'da katı maddelerin kristal yapılarının X ışınlarıyla incelenebilmesinin, maddeyi toz haline getirmekle olanaklı olabileceğini gösterdi ve böylelikle araştırma öncesi nitelikli zorunluluğunu ortadan kaldırdı.

1923'te Erich Hückel ile birlikte yürüttüğü çalışmalar sonucunda, Svante Arrhenius'un bir çözelti içindeki artı ve eksi yüklü tuz iyonlarının çözünmesine ilişkin kuramını genişleterek, iyonlaşmanın kısmi değil tam olduğunu kanıtlaması Debye'nin en önemli başarılarından biri olmuştur.

Ödüller ve payeler[değiştir | kaynağı değiştir]

1930 Rumford Nişanı X-ışını spektroskopisi ve özgül ısılar üzerine çalışmalarından dolayı verilmiştir.
1936 Nobel Kimya Ödülü
1963 Priestley Nişanı

İsimleri elektromanyetik birimlerde kullanılan bilim adamları

Isaac Newton · Charles-Augustin de Coulomb · James Watt · Alessandro Volta · Andre Marie Ampere · Joseph Henry · Georg Ohm · Michael Faraday · Wilhelm Eduard Weber · Ernst Werner von Siemens · James Prescott Joule · Nikola Tesla · Heinrich Rudolf Hertz · James Clerk Maxwell · Jean-Baptiste Biot · Hans Christian Ørsted · Carl Friedrich Gauss · William Gilbert · Peter Debye · Wilhelm Conrad Röntgen

g t d Nobel Kimya Ödülü sahipleri
1901-1925	Jacobus van 't Hoff (1901) Emil Fischer (1902) Svante Arrhenius (1903) William Ramsay (1904) Adolf von Baeyer (1905) Henri Moissan (1906) Eduard Buchner (1907) Ernest Rutherford (1908) Wilhelm Ostwald (1909) Otto Wallach (1910) Marie Curie (1911) Victor Grignard / Paul Sabatier (1912) Alfred Werner (1913) Theodore Richards (1914) Richard Willstätter (1915) 1916 1917 Fritz Haber (1918) 1919 Walther Nernst (1920) Frederick Soddy (1921) Francis Aston (1922) Fritz Pregl (1923) 1924 Richard Zsigmondy (1925)
1926-1950	Theodor Svedberg (1926) Heinrich Wieland (1927) Adolf Windaus (1928) Arthur Harden / Hans von Euler-Chelpin (1929) Hans Fischer (1930) Carl Bosch / Friedrich Bergius (1931) Irving Langmuir (1932) 1933 Harold Urey (1934) Frédéric Joliot-Curie / Irène Joliot-Curie (1935) Peter Debye (1936) Norman Haworth / Paul Karrer (1937) Richard Kuhn (1938) Adolf Butenandt / Lavoslav Ružička (1939) 1940 1941 1942 George de Hevesy (1943) Otto Hahn (1944) Artturi Virtanen (1945) James Sumner / John Northrop / Wendell Stanley (1946) Robert Robinson (1947) Arne Tiselius (1948) William Giauque (1949) Otto Diels / Kurt Alder (1950)
1951-1975	Edwin McMillan / Glenn T. Seaborg (1951) Archer Martin / Richard Synge (1952) Hermann Staudinger (1953) Linus Pauling (1954) Vincent du Vigneaud (1955) Cyril Hinshelwood / Nikolay Semyonov (1956) Alexander Todd (1957) Frederick Sanger (1958) Jaroslav Heyrovský (1959) Willard Libby (1960) Melvin Calvin (1961) Max Perutz / John Kendrew (1962) Karl Ziegler / Giulio Natta (1963) Dorothy Hodgkin (1964) Robert Woodward (1965) Robert S. Mulliken (1966) Manfred Eigen / Ronald Norrish / George Porter (1967) Lars Onsager (1968) Derek Barton / Odd Hassel (1969) Luis Leloir (1970) Gerhard Herzberg (1971) Christian Anfinsen / Stanford Moore / William Stein (1972) Ernst Otto Fischer / Geoffrey Wilkinson (1973) Paul Flory (1974) John Cornforth / Vladimir Prelog (1975)
1976-2000	William Lipscomb (1976) Ilya Prigogine (1977) Peter Mitchell (1978) Herbert Brown / Georg Wittig (1979) Paul Berg / Walter Gilbert / Frederick Sanger (1980) Kenichi Fukui / Roald Hoffmann (1981) Aaron Klug (1982) Henry Taube (1983) Bruce Merrifield (1984) Herbert A. Hauptman / Jerome Karle (1985) Dudley Herschbach / Yuan T. Lee / John Polanyi (1986) Donald Cram / Jean-Marie Lehn / Charles Pedersen (1987) Johann Deisenhofer / Robert Huber / Hartmut Michel (1988) Sidney Altman / Thomas Cech (1989) Elias Corey (1990) Richard Ernst (1991) Rudolph Marcus (1992) Kary Mullis / Michael Smith (1993) George Olah (1994) Paul Crutzen / Mario Molina / Sherwood Rowland (1995) Robert Curl / Harry Kroto / Richard Smalley (1996) Paul D. Boyer / John E. Walker / Jens Skou (1997) Walter Kohn / John Pople (1998) Ahmed Zewail (1999) Alan Heeger / Alan MacDiarmid / Hideki Shirakawa (2000)
2001-günümüz	William Knowles / Ryōji Noyori / Barry Sharpless (2001) John Fenn / Koichi Tanaka / Kurt Wüthrich (2002) Peter Agre / Roderick MacKinnon (2003) Aaron Ciechanover / Avram Hershko / Irwin Rose (2004) Robert Grubbs / Richard Schrock / Yves Chauvin (2005) Roger Kornberg (2006) Gerhard Ertl (2007) Osamu Shimomura / Martin Chalfie / Roger Tsien (2008) Venkatraman Ramakrishnan / Thomas A. Steitz / Ada Yonath (2009) Richard Heck / Akira Suzuki / Ei-ichi Negishi (2010) Dan Şehtman (2011) Robert Lefkowitz / Brian Kobilka (2012) Martin Karplus / Michael Levitt / Arieh Warshel (2013) Eric Betzig / Stefan Hell / William Moerner (2014) Tomas Lindahl / Paul Modrich / Aziz Sancar (2015) Jean-Pierre Sauvage / Fraser Stoddart / Bernard L. Feringa (2016) Jacques Dubochet / Joachim Frank / Richard Henderson (2017) Frances Arnold / Gregory Winter / George Smith (2018) John Goodenough / Stanley Whittingham / Akira Yoshino (2019) Emmanuelle Charpentier / Jennifer Doudna (2020) David MacMillan / Benjamin List (2021) Carolyn R. Bertozzi / Morten Meldal / Barry Sharpless (2022) Moungi G. Bawendi / Louis E. Brus / Alexei I. Ekimov (2023)

g t d Rumford Madalyası
1800 - 1825	Benjamin Thompson (1800) John Leslie (1804) William Murdoch (1808) Étienne-Louis Malus (1810) William Charles Wells (1814) Humphry Davy (1816) Augustine Jean Fresnel(1824)
1826 - 1850	John Frederic Daniell (1832) Macedonio Melloni (1834) James David Forbes (1838) Jean-Baptiste Biot (1840) William Fox Talbot (1842) Michael Faraday (1846) Henri Victor Regnault (1848) François Arago (1850)
1851 - 1875	George Gabriel Stokes (1852) Neil Arnott (1854) Louis Pasteur (1856) Jules Jamin (1858) James Clerk Maxwell (1860) Gustav Kirchoff (1862) John Tyndall (1864) Hippolyte Fizeau (1866) Balfour Stewart (1868) Alfred Des Cloizeaux (1870) Anders Jonas Ångström (1872) Norman Lockyer (1874) John William Draper (1875)
1876 - 1900	Pierre Janssen (1876) Alfred Cornu (1878) William Huggins (1880) William de Wiveleslie Abney (1882) Tobias Robertus Thalén (1884) Samuel Langley (1886) Pietro Tacchini (1888) Heinrich Hertz (1890) Nils Christoffer Dunér (1892) James Dewar (1864) Philipp Lenard - Wilhelm Röntgen (1896) Oliver Lodge (1898) Henri Becquerel (1900)
1901 - 1925	Charles Algernon Parsons (1902) Ernest Rutherford (1904) Hugh Longbourne Callendar (1906) Hendrik Lorentz (1908) Heinrich Rubens (1910) Heike Kamerlingh Onnes (1912) John William Strutt (1914) William Bragg (1916) Charles Fabry - Alfred Perot (1918) Robert Strutt (1920) Pieter Zeeman (1922) Charles Vernon Boys (1924)
1926 - 1950	Arthur Schuster (1926) Friedrich Paschen (1928) Peter Debye (1930) Fritz Haber (1931) Wander Johannes de Haas (1934) Ernest George Coker (1936) Robert W. Wood (1938) Manne Siegbahn (1940) Gordon Dobson (1942) Harry Ricardo (1944) Alfred Egerton (1946) Francis Simon (1948) Frank Whittle (1950)
1951 - 1975	Frits Zernike (1952) Cecil Reginald Burch (1954) Frank Philip Bowden (1956) Thomas Ralph Merton (1958) Alfred Gordon Gaydon (1960) Dudley Maurice Newitt (1962) Hendrik van de Hulst (1964) William Penney (1966) Dennis Gabor (1968) Christopher Hinton (1970) Basil John Mason (1972) Alan Cottrell (1974)
1976 - 2000	Ilya Prigogine (1976) George Porter (1978) William Frank Vinen (1980) Charles Gorrie Wynne (1982) Harold Hopkins (1984) Denis Rooke (1986) Felix Weinberg (1988) Walter Eric Spear (1990) Harold Neville Vazeille Temperley (1992) Andrew Keller (1994) Grenville Turner (1996) Richard Friend (1998) Wilson Sibbett (2000)
2001 -	David King (2002) Richard Dixon (2004) Jean-Pierre Hansen (2006) Edward Hinds (2008) Gilbert Lonzarich (2010) Roy Taylor (2012) Jeremy Baumberg (2014) Ortwin Hess (2016) Ian Walmsley (2018) Miles Padgett (2019) Patrick Gill (2020) Carlos Frenk (2021) Raymond Pierrehumbert (2022) Polina Bayvel (2023)

Otorite kontrolü