Moldovancı Ali Paşa

Moldovancı Ali Paşa
Moldovancı Ali Paşa
Osmanlı Sadrazamı
	Görev süresi; 12 Ağustos 1769 - 12 Aralık 1769
Hükümdar	III. Mustafa
Yerine geldiği	Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa
Yerine gelen	İvazzade Halil Paşa
Kişisel bilgiler
Ölüm	1773; Tekirdağ

Moldovancı Ali Paşa (ö. 1773, Tekirdağ) III. Mustafa saltanatında 12 Ağustos 1769 - 12 Aralık 1769 tarihleri arasında dört ay bir gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kastamonu'unun Daday ilçesinin "Sorkun" köyünde doğmuştur. Genç yaşında iken İstanbul'a gelmiştir. Bostancı ocağına girmiştir. Cesur olup Bursa'da bazı muamelelerinden dolayı "Moldovancı" lakabını kazanmıştır. Sonra haseki olarak Filibe'ye gönderilmiştir. Mart 1761'de Bostancıbaşı olmuştur.^[1]

Mayıs 1762'de vezirlik rütbesi verilerek Rumeli beylerbeyliği görevi verildi. Sonra sırasıyla 1762/1763'te Bosna eyalet valisi, 1766/1767'de Diyarbakır eyaleti valisi, sonra Anadolu beylerbeyliği, Nisan 1767'de Konya eyalet valisi, 1768/1769'de Adana eyalet valisi ve sonra Maraş eyalet valisi görevleri yaptı. 1768'de Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Bender seraskeri olarak ordu komutanlığı yaptı. 1769'da Yaş muhafızlığına atandı. Temmuz 1769'da Hotin seraskerliği görevi verildi. Bu görevde iken Hotin'e hücum eden Rus ordusunu bu kale önünde mağlubiyete uğratıp geri püskürttü.^[1]

16 Ağustos 1769'da Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa sadaretten azledildi ve onun yerine sadrazamlığa getirilerek, "serdar-ı ekrem" görevi verildi. Fakat Rus orduları tekrar taarruza geçti ama bu sefer komutası altında olan Osmanlı ordusu Hotin önünde Kamaniçe Muharebesi'nde mağlup oldu. Bu başarısızlığından dolayı 12 Aralık 1769'da hem sadrazamlıktan hem de serdar-ı ekremlik görevinden azledildi. Yerine İvazzade Halil Paşa sadrazam ve serdar-ı ekrem olarak tayin edildi.^[1]

Moldovancı Ali Paşa, azlinden sonra Gelibolu'ya sürgüne gönderildi. 1770'te affedilerek Seddülbahir muhafızlığıyla Boğaz seraskerliği görevine getirildi. 7 Temmuz 1770'de Çeşme Deniz Muharebesi'nde Osmanlı donanması'nı yakarak Ege Denizi'nde rakipsiz kalan Rus donanmasının (İngiliz Danışman Amiral John Elphinstone komutasına verile bir fioyla) Çanakkale Boğazı'nı zorlama girişimlerini püskürttü^[2] ve Rus filosunun Çanakkale Boğazı önlerindeki abluka girişiminin de başarısız olması üzerine Rus donanması Limni'ye yöneldi.^[3] Limni'yi kuşatan (4 Ağustos-22 Ekim 1770) Rus donanmasına karşı Cezayirli Gazi Hasan Paşa'nın Rusların yenilerek çekilmesiyle sonuçlanan başarılı çıkarma ve kurtarma harekâtını Çanakkale'den destekledi.^[4]

Yaşı ilerlediği için Şubat 1772'de emekli edilerek Tekirdağ'da oturmaya memur edildi. 1773'te bu şehirde hayatını kaybetti.^[1]

Değerlendirme[değiştir | kaynağı değiştir]

Moldovancı Ali Paşa'nın cesur, fedakâr ve gayretli olduğu belirtilmiştir.^[1]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.1 say.291 [1]
^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi-Osmanlı Dönemi", c.3, Genelkurmay ATASE Başkanlığı, Ankara (1982), s.258
^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.291-292
^ "Gazavat-ı Cezayirli Gazi Hasan Paşa", Tevfik Temelkuran, İstanbul Üniversitesi (2000), s.239

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Danişmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul:Türkiye Yayınevi. Say. 64
Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5,
Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.1 say.291 [2]
Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [3]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Siyasi görevi
Önce gelen: Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa	Osmanlı Sadrazamı 12 Ağustos 1769 - 12 Aralık 1769	Sonra gelen: İvazzade Halil Paşa

[sicilliosmani-1] Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.1 say.291 [1]

[2] "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi-Osmanlı Dönemi", c.3, Genelkurmay ATASE Başkanlığı, Ankara (1982), s.258

[3] "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.291-292

[4] "Gazavat-ı Cezayirli Gazi Hasan Paşa", Tevfik Temelkuran, İstanbul Üniversitesi (2000), s.239

[1]

[2]

[3]

[4]

Moldovancı Ali Paşa anlamı nedir