Kara Musa Paşa

Kara Musa Paşa
Kara Musa Paşa
	Kara Musa Paşa Camii, Réthimno, Girit
Osmanlı Sadrazamı
	Görev süresi; 16 Eylül 1647 - 21 Eylül 1647
Hükümdar	İbrahim
Yerine geldiği	Nevesinli Salih Paşa
Yerine gelen	Hezarpare Ahmed Paşa
Kişisel bilgiler
Ölüm	1649; İstanbul

Kara Musa Paşa, (ö. 1649. İstanbul) İbrahim saltanatında 16 Eylül 1647 - 21 Eylül 1647 tarihleri arasında beş gün sadrazam unvanını taşımış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Rum asıllı bir devşirme olduğu bildirilir. Enderun'da eğitilmiştir.^[1] IV. Murat'ın muhasipliği ve silahdarlığı görevlerinde bulundu.

Sultan İbrahim döneminde Müsahibe Şekerpare Hatun ile nikahlandı. Kapıcıbaşı görevine getirildi. 1640'ta tersane emini; sonra sipahiler ağası; şehremini; kapıcıbaşı; bölük ağası; 1645'te Yeniçeri Ağası oldu. Aralık 1645'te vezir rütbesi verilerek başdefterdar görevine tayin edildi.^[2]

Kaptan-ı derya Koca Musa Paşa Eğriboz önünde Venediklilere karşı yaptığı deniz savaşında hayatını kaybettikten sonra Ocak 1647'de kaptan-ı derya olarak tayin edildi. Fakat donanma ile yaptığı Akdeniz seferinde Kandiye kalesi kuşatmasını geciktirdiği ve herhangi bir başarı göstermediği nedeni ile bu görevden azledildi. Eşi Şekerpare Hatun Saray'da Sultan İbrahim üzerinde olan nüfuzunu kullanarak Kara Musa Paşa'nın cezalandırılmasını önledi.

Kaptan-ı deryalık azlinden hemen sonra Girit'ten dönmekte iken 16 Eylül 1647'de sadrazam Nevesinli Salih Paşa'nın idamı edildi. Onun yerine İstanbul'a gelmekte olan Kara Musa Paşa sadrazam tayin edildi. Bu haber istanbul'a dönmekte olan donanmaya acele bildirildi. Sadaret mührü ise kapıcılar kethudası tarafından donanmaya deniz yolu ile gönderildi. Kara Musa Paşa İstanbul'da beklenirken Hezarpare Ahmed Paşa sedaret kaymakamlığı yapmaktaydı. Hazerpare Ahmet Paşa Sultan İbrahim'e tesir ederek Kara Musa Paşa'nın, tayininden 5 gün sonra, sadaret haberini almış ancak mührü henüz alamamış iken, 21 Eylül 1647 günü gıyaben azledilmesini sağladı. Sadrazamlık görevi Hezarpare Ahmed Paşa'ya asaleten verildi.^[1]

İstanbul'a sadrazam olduğu haberini öğrenmiş olarak dönmekle beraber mühr-ü hümayunu eline geçirmediği için Kara Musa Paşa birçok sadrazam listesinde bulunmamaktadır.

İstanbul'a eriştiğinde, sedaret makamına oturamadan, ikinci vezir olarak görevlendirildi. Aralık 1647'de Bağdad valiliğine gönderildi. Ocak 1649'da azledilerek İstanbul'a döndü. Yetişkin olmayan IV. Mehmet'in naibi Kösem Sultan, onun danışmanları ve sadrazam kararı ile 1649'da idam edildi.^[2]

Değerlendirme[değiştir | kaynağı değiştir]

Sicill-i Osmani onu

cesur ve gayretliydi

diyerek değerlendirmektedir.

Osmanlılar Ansiklopedisi şunları bildirir:^[1]

Cundiler ocağından yetiştiğinden gayet iyi bir silahşor ve ünlü bir pehlivandı. IV. Murad'ın mahir bir silahşor olarak yetişmesinde büyük tesiri olmuş; kendisiyle sık sık gürese tutuşarak IV. Murad'ı eğitmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c Uluçam, Müjdat, "Musa Paşa (Kara)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.261, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01
^ ^a ^b Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.İV s.522 [1]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluçam, Müjdat, "Musa Paşa (Kara)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.261, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01.
Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.IV s.522 [2]
Danışmend, İsmail Hami, (2011), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi 6 Cilt, C.5 s.37, İstanbul:Doğu Kütüphanesi, ISBN 9789944397681
Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN 978-975-254-278-5, say..

Siyasi görevi
Önce gelen: Nevesinli Salih Paşa	Osmanlı Sadrazamı 16 Eylül 1647 - 21 Eylül 1647	Sonra gelen: Hezarpare Ahmed Paşa
Askerî görevi
Önce gelen: Koca Musa Paşa	Kaptan-ı Derya 1646 - 1647	Sonra gelen: Ammarzade Mehmed Paşa

[yaşamyapıt-1] Uluçam, Müjdat, "Musa Paşa (Kara)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.261, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01

[sicılliosmani-2] Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.İV s.522 [1]

[1]

[2]

g t d Kaptan-ı deryalar
14. yüzyıl	Saruca Paşa
15. yüzyıl	Çavlı Bey Baltaoğlu Süleyman Bey Hamza Bey Has Yunus Bey Hadim İsmail Bey Kaptan Paşa Kasım Bey Yakub Bey Zağanos Paşa Veli Mahmud Paşa Gedik Ahmed Paşa Mesih Paşa Güveği Sinan Paşa Kara Nişancı Davud Paşa
16. yüzyıl	Küçük Davud Paşa Hersekzade Ahmed Paşa İskender Ağa Paşa Sinan Bey Cafer Ağa Parlak Mustafa Paşa Bayram Paşa Kurdoğlu Muslihiddin Reis Deryabey Süleyman Paşa Kemankeş Ahmed Paşa Barbaros Hayreddin Paşa Sokollu Mehmed Paşa Sinan Paşa Piyale Paşa Müezzinzade Ali Paşa Kılıç Ali Paşa Damat İbrahim Paşa Uluç Hasan Paşa Yusuf Sinan Paşa Damat Halil Paşa
17. yüzyıl	Mustafa Paşa Frenk Cafer Paşa Derviş Mehmed Paşa Hafız Ahmed Paşa Kayserili Halil Paşa Öküz Mehmed Paşa Güzelce Ali Paşa Kara Davud Paşa Niğdeli Mustafa Paşa Topal Recep Paşa Çatalcalı Hasan Paşa Canbolatzade Mustafa Paşa Bostancı Cafer Paşa Deli Hüseyin Paşa Kemankeş Kara Mustafa Paşa Siyavuş Paşa Uzun Piyale Paşa Silahdar Yusuf Paşa Koca Bekir Paşa Koca Musa Paşa Kara Musa Paşa Damat Fazlı Paşa Ammarzade Mehmed Paşa Voynuk Ahmed Paşa Bıyıklı Mustafa Paşa Haydarağazade Mehmed Paşa Hüsambeyzade Ali Paşa Koca Derviş Mehmed Paşa Çavuşzade Mehmed Paşa Kara Murad Paşa Dellak Mustafa Paşa Zurnazen Mustafa Paşa Firari Kara Mustafa Paşa Sarı Kenan Paşa Seydi Ahmed Paşa Topal Mehmed Paşa Çavuşzade Mehmed Paşa Kılavuz Ali Paşa Abdülkadir Paşa Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Kaplan Mustafa Paşa Köse Ali Paşa Seydizade Mehmed Paşa Kara İbrahim Paşa Kaplan Mustafa Paşa Bozoklu Mustafa Paşa Musahip Mustafa Paşa Mısırlızade İbrahim Paşa Kalaylıkoz Hacı Ahmed Paşa Mezamorta Hüseyin Paşa Mısırlızade İbrahim Paşa Palabıyık Yusuf Paşa Amcazade Hüseyin Paşa
18. yüzyıl	Abdülfettah Paşa Aşçı Mehmed Paşa Küçük Osman Paşa Baltacı Mehmed Paşa Abdurrahman Paşa Veli Mehmed Paşa Moralı İbrahim Paşa Köse Ali Paşazade Mehmed Paşa Kirli Ahmed Paşa Hoca İbrahim Paşa Abaza Süleyman Paşa Aşçı Mehmed Paşa İzmirli Süleyman Paşa Canım Hoca Mehmed Paşa Hoca İbrahim Paşa Kaymak Mustafa Paşa Abdi Paşa Hacı Hüseyin Paşa Koca Bekir Paşa Laz Ali Paşa Fındıklılı Süleyman Paşa Elçi Mirahor Mustafa Paşa Hatibzade Yahya Paşa Pir Mustafa Paşa Ahmed Ratib Paşa Elçi Mirahor Mustafa Paşa Soğanyemez Mahmud Paşa Şehsuvarzade Mustafa Paşa Koca Bekir Paşa Durak Mehmed Paşa Melek Mehmed Paşa Karabağlı Süleyman Paşa Ali Paşa Abdülkerim Paşa Hacı Benli Mustafa Paşa Hacı Hasan Paşa Vezir Kethüdâsı Mehmed Paşa Sinek Mustafa Paşa Nişli Mehmed Paşa Hüseyin Hüsnü Paşa Tosun Mehmed Paşa Melek Paşa Eğribozlu İbrahim Paşa Mandalzade Hüsameddin Paşa Cafer Paşa Cezayirli Gazi Hasan Paşa Koca Yusuf Paşa Giritli Hüseyin Paşa Küçük Hüseyin Paşa
19. yüzyıl	Mehmed Kadri Paşa Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa Hacı Mehmed Paşa Hacı Salih Paşa Seydi Ali Paşa Râmiz Abdullah Paşa Çarhacı Ali Paşa Hafız Ali Paşa Kara Mehmed Paşa Koca Hüsrev Mehmed Paşa Ahmed Paşa Hasan Paşa Deli Abdullah Paşa Nasuhzade Ali Paşa Kara Mehmed Paşa Topal İzzet Paşa Pabuççu Ahmed Paşa Damat Gürcü Halil Rifat Paşa Çengeloğlu Tahir Mehmed Paşa Ahmed Fevzi Paşa Damad Mehmed Said Paşa Damad Mehmed Ali Paşa Topçubaşızade Mahmud Paşa Rıza Paşa Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa İngiliz Mustafa Paşa Ateş Mehmet Paşa Ahmed Vesim Paşa İbrahim Halil Paşa

Kara Musa Paşa nedir?, Kara Musa Paşa anlamı nedir?, Kara Musa Paşa ne demektir?