Mantarların evrimi

Mantarların evrimi, DNA analizine göre, yaklaşık 1,5 milyar yıl önce, mantarların atasal soyunun ökaryotlardan ayrılmasından beri devam etmektedir.^[1]^[2] DNA analizlerine göre yaklaşık 570 milyon yıl önce Glomerales takımı "yüksek mantarlardan" (dikaryanlar) dallanmıştır.^[3] Mantarlar muhtemelen 500 milyon yıl önce Kambriyen döneminde ve 635 milyon yıl önce Ediyakaran döneminde karayı işgal etmeye başladılar.^[4]^[5] Ancak karasal mantar fosilleri, yalnızca 400 milyon yıl önceki Devoniyen dönemde varlığı tartışmasız ve yaygın hale gelmeye başlar.^[3]

Erken evrim[değiştir | kaynağı değiştir]

DNA analizinden elde edilen kanıtlar, tüm mantarların en az 1.2 ila 1.5 milyon yıl önce yaşamış ortak bir atadan geldiğini göstermektedir. Bu en eski mantarların suda yaşaması ve kamçıya sahip olması muhtemeldir.^[6]

En eski karasal mantar fosilleri veya en azından mantar benzeri fosiller, yaklaşık 635 milyon yıl öncesine ait (Ediyakaran) Güney Çin'deki çökellerde bulunmuştur. Bu fosiller hakkında rapor veren araştırmacılar, bu mantar benzeri yaşam biçimlerinin, Kriyojen (Cryogenian) buzullarının ardından Dünya atmosferinin oksijenlenmesinde rol oynamış olabileceğini öne sürdüler.^[4]

Yaklaşık 250 milyon yıl önce mantarlar, fosil kayıtlarına göre birçok alanda bol miktarda bulunur hale geldi ve hatta o dönemde yeryüzündeki baskın yaşam formları olabilirdi.^[6]

Fosil kaydı[değiştir | kaynağı değiştir]

Alt Devoniyen Rhynie çörtünden zengin bir mantar çeşitliliği bilinmektedir; daha önceki bir kayıt yoktur. Mantarlar biyomineralize olmadığı için fosil kayıtlarına kolayca girmezler; erken mantarların sadece üç iddiası vardır. Ordovisyen'den biri,^[7] belirgin bir mantar özelliğinden yoksun olduğu ve birçokları tarafından kontaminasyon olarak kabul edildiği gerekçesiyle reddedildi;^[8] "olası" bir Proterozoyik mantarının filogenetik ilişkilleri henüz belirlenmemiştir^[8] ve bir kök grubu mantarı temsil edebilir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Wang (1999). "Divergence time estimates for the early history of animal phyla and the origin of plants, animals and fungi". Proceedings of the Royal Society of London B. 266 (1415): 163-171. doi:10.1098/rspb.1999.0617. PMC 1689654 $2. PMID 10097391.
^ Brundrett M.C. (2002). "Coevolution of roots and mycorrhizas of land plants". New Phytologist. 154 (2): 275-304. doi:10.1046/j.1469-8137.2002.00397.x.
^ ^a ^b Brundrett, Mark C. (Mayıs 2002). "Coevolution of roots and mycorrhizas of land plants". New Phytologist (İngilizce). 154 (2): 275-304. doi:10.1046/j.1469-8137.2002.00397.x. ISSN 0028-646X.
^ ^a ^b Gan (28 Ocak 2021). "Cryptic terrestrial fungus-like fossils of the early Ediacaran Period". Nature Communications (İngilizce). 12 (1): 641. doi:10.1038/s41467-021-20975-1. ISSN 2041-1723. 2 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2021.
^ "Paleontologists Find 635-Million-Year-Old Land Fungus-Like Fossils | Paleontology | Sci-News.com". Breaking Science News | Sci-News.com (İngilizce). 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2021.
^ ^a ^b "CK12-Foundation". flexbooks.ck12.org. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
^ Redecker, Dirk; Kodner, Robin; Graham, Linda E. (15 Eylül 2000). "Glomalean Fungi from the Ordovician". Science (İngilizce). 289 (5486): 1920-1921. doi:10.1126/science.289.5486.1920. ISSN 0036-8075. 4 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2022.
^ ^a ^b Butterfield, N.J. (2005). "Probable Proterozoic fungi". Paleobiology. 31 (1): 165-182. doi:10.1666/0094-8373(2005)031<0165:PPF>2.0.CO;2.

[Wangetal1999-1] Wang (1999). "Divergence time estimates for the early history of animal phyla and the origin of plants, animals and fungi". Proceedings of the Royal Society of London B. 266 (1415): 163-171. doi:10.1098/rspb.1999.0617. PMC 1689654 $2. PMID 10097391.

[Brundrett2002-2] Brundrett M.C. (2002). "Coevolution of roots and mycorrhizas of land plants". New Phytologist. 154 (2): 275-304. doi:10.1046/j.1469-8137.2002.00397.x.

[:2-3] Brundrett, Mark C. (Mayıs 2002). "Coevolution of roots and mycorrhizas of land plants". New Phytologist (İngilizce). 154 (2): 275-304. doi:10.1046/j.1469-8137.2002.00397.x. ISSN 0028-646X.

[:0-4] Gan (28 Ocak 2021). "Cryptic terrestrial fungus-like fossils of the early Ediacaran Period". Nature Communications (İngilizce). 12 (1): 641. doi:10.1038/s41467-021-20975-1. ISSN 2041-1723. 2 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2021.

[5] "Paleontologists Find 635-Million-Year-Old Land Fungus-Like Fossils | Paleontology | Sci-News.com". Breaking Science News | Sci-News.com (İngilizce). 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2021.

[:1-6] "CK12-Foundation". flexbooks.ck12.org. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.

[7] Redecker, Dirk; Kodner, Robin; Graham, Linda E. (15 Eylül 2000). "Glomalean Fungi from the Ordovician". Science (İngilizce). 289 (5486): 1920-1921. doi:10.1126/science.289.5486.1920. ISSN 0036-8075. 4 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2022.

[Butterfield2005-8] Butterfield, N.J. (2005). "Probable Proterozoic fungi". Paleobiology. 31 (1): 165-182. doi:10.1666/0094-8373(2005)031<0165:PPF>2.0.CO;2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Evrimsel biyoloji
Giriş Ana hatlar Evrimsel tarih kronolojisi Yaşamın evrimsel tarihi Dizin
Evrim	Abiyogenez Adaptasyon Adaptif radyasyon Diğerkâmlık Hile yapmak Karşılıklı Baldwin etkisi Kladistik Birlikte evrim Mutualizm Ortak ata Yakınsak evrim Iraksak evrim Yeryüzündeki ilk yaşam Evrimin kanıtları Evrimsel silahlanma yarışı Evrimsel baskı Eksaptasyon Soy tükenmesi Yok oluş Homoloji Son evrensel ortak ata Makro evrim Mikro evrim Uyumsuzluk Adaptif olmayan radyasyon Panspermia Paralel evrim Sinyalizasyon teorisi Handikap ilkesi Türleşme Tür Tür kompleksi Türler sorunu Taksonomi Seçilim birimleri Gen merkezli evrim görüşü
Popülasyon genetiği	Yapay seçilim Biyoçeşitlilik Evrimsel olarak istikrarlı strateji Fisher prensibi Seçilim değeri Kapsayıcı Gen akışı Genetik sürüklenme Akraba seçilimi Ebeveyn yatırımı Ebeveyn-yavru çatışması Mutasyon Popülasyon Doğal seçilim Eşeysel dimorfizm Cinsel seçilim Eş seçimi Sosyal seçilim Trivers-Willard hipotezi Varyasyon
Gelişim	Kanalizasyon Evrimsel gelişim biyolojisi Genetik asimilasyon İnversiyon Modülerlik Fenotipik plastisite
Taksonlara göre evrim	Bakteriler Kuşlar köken Brachiopodalar Yumuşakçalar Kafadan bacaklılar Dinozorlar Balıklar Mantarlar Böcekler Kelebekler Memeliler kediler köpekgiller kurtlar köpekler sırtlangiller yunuslar ve balinalar atlar kangurugiller primatlar insanlar lemurlar deniz inekleri Bitkiler tozlayıcı aracılı Sürüngenler Örümcekler Dört üyeliler Virüsler
Organlara göre evrim	Hücreler DNA Kamçı Ökaryotlar simbiyogenez kromozom endomembran sistemi mitokondri çekirdek plastitler Hayvanlarda göz kıl kulak kemikleri sinir sistemleri beyin
Sürece göre evrim	Yaşlanma ölüm programlanmış hücre ölümü Kuşların uçuşu Biyolojik karmaşıklık Karşılıklı yardımlaşma Renkli görme primatlarda Duygular Empati Etik Gerçek sosyal yaşam Bağışıklık sistemi Metabolizma Tek eşlilik Ahlak Mozaik evrim Çok hücrelilik Eşeyli üreme Gamet farklılaşması/cinsiyetler Yaşam döngüleri/nükleer evreler Çiftleşme tipleri Mayoz Biyolojik cinsiyet belirleme Yılan zehri
Tempo ve biçimler	Tedricilik/Sıçramalı evrim/Sıçramacılık Mikromutasyon/Makromutasyon Üniformitaryanizm/Katastrofizm
Türleşme	Allopatrik Anagenez Katagenez Kladogenez Ortak türleşme Ekolojik Hibrit Ekolojik olmayan Parapatrik Peripatrik Takviye Simpatrik
Tarih	Rönesans ve Aydınlanma Çağı Türlerin transmutasyonu David Hume Tabiî Din Üzerine Diyaloglar Charles Darwin Türlerin Kökeni Paleontoloji tarihi Geçiş fosili Karışmalı kalıtım Mendel genetiği Darwinizmin tutulması Modern evrimsel sentez Moleküler evrimin tarihçesi Genişletilmiş evrimsel sentez
Felsefe	Darwinizm Alternatifler Katastrofizm Lamarkizm Ortogenez Mutasyonizm Sıçramacılık Yapısalcılık Spandrel Teistik Vitalizm Biyolojide teleoloji
Alakalı	Biyocoğrafya Ekolojik genetik Grup seçilimi Kültürel evrim Kültürel grup seçimi İkili kalıtım teorisi Hologenom evrimi teorisi Kayıp kalıtım problemi Moleküler evrim Astrobiyoloji Filogenetik Ağaç Polimorfizm Eobiont Sistematik Transgenerasyonel epigenetik kalıtım
Kategori Commons Vikiproje

Mantarların evrimi anlamı nedir

Mantarların evrimi anlamı nedir

Mantarların evrimi

Erken evrim[değiştir | kaynağı değiştir]

Fosil kaydı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]