Kladogenez nedir?, Kladogenez anlamı nedir?, Kladogenez ne demektir?

Kladogenez, bir türün iki farklı türe evrilerek klad oluşturduğu evrimsel ayrılma olayı.^[1]

Bu durum genelde bir türün bazı üyeleri yeni ve uzak bir bölgeyi mesken edindiğinde veya çevresel değişiklikler yüzünden bazı diğer türlerin nesli tükendiğinde açılan farklı ekolojik nişlere yerleştiğinde gözlenir. Türün iki grubunun birbirinden uzaklaşmasına yol açan olaylara rağmen oluşan iki yeni tür eşit hayatta kalma şansına sahip olabilir.^[2] Önmaymunların filogenisi kladogenezin bir örneğidir.^[3]

Kladogenezin anagenezden farkı, anagenezde ana türün zamanla biriken değişiklikler sayesinde özgün formundan ayrı bir tür kabul edilecek kadar değişmesidir. Anagenezin aksine, kladogenezde filogenetik ağaçta ayrılma yaşanır.

Evrimsel bir ayrılma olayının kladogenez olup olmadığının belirlenmesi simülasyon, fosil kanıtları, modelleme veya yaşayan farklı bir türün DNA'sının sunduğu moleküler kanıtlar aracılığıyla gerçekleştirilir. Bunun yanı sıra evrim literatüründe anagenez ve kladogenez arasında bir ayrım yapılmasının herhangi bir anlam ifade edip etmediği de sorgulanmaktadır.^[4]

Kladogenez hızının ölçümü evrimsel biyolojide gerçekleştirilir. Bunun yapılabilmesi için iki yöntem mevcuttur. Bunların ilkinde filogenetik ağacın topolojisi incelenir. Burada her klad içindeki her türün bilinmesi, ağacın farklı kladlar açısından ne kadar dengeli olduğunun ölçümü açısından önemlidir. Bunun yanı sıra "kardeş" taksonların belirlenmesi açısından önem arz eder. Diğer yöntem filogenetik ağacın dallarının uzunluğunu kullanır; bu her bir kladın varoluş süresini gösterir. Bu yöntemde moleküler veri kullanılarak tüm türlere dair bilgi sahibi olmadan kladogenez hızı hesaplanabilir.^[5]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Gould, Stephen Jay; Eldredge, Niles (1977). "Punctuated equilibria: the tempo and mode of evolution reconsidered" (PDF). Paleobiology. 3 (2). ss. 115-151 [145]. doi:10.1017/s0094837300005224. 24 Haziran 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2017.
^ Strotz, LC; Allen, AP (2013). "Assessing the role of cladogenesis in macroevolution by integrating fossil and molecular evidence". PNAS. 110 (8). ss. 2904-9. doi:10.1073/pnas.1208302110. PMC 3581934 $2. PMID 23378632.
^ Goodman, Morris (1964). Washburn, Sherwood L. (Ed.). Classification and Human Evolution. Routledge. s. 204. ISBN 1136550615.
^ Vaux, F; Trewick, SA; Morgan-Richards, M (2016). "Lineages, splits and divergence challenge whether the terms anagenesis and cladogenesis are necessary". Biol J Linnean Soc. 117 (2). ss. 165-176. doi:10.1111/bij.12665.
^ Gittleman ve ark. (2004). Bininda-Emonds, O.R.P. (Ed.). Phylogenetic Supertrees: Combining Information to Reveal the Tree of Life. Springer Science & Business Media. s. 448. ISBN 1402023286.

g t d Evrimsel biyoloji
Giriş Ana hatlar Evrimsel tarih kronolojisi Yaşamın evrimsel tarihi Dizin
Evrim	Abiyogenez Adaptasyon Adaptif radyasyon Diğerkâmlık Hile yapmak Karşılıklı Baldwin etkisi Kladistik Birlikte evrim Mutualizm Ortak ata Yakınsak evrim Iraksak evrim Yeryüzündeki ilk yaşam Evrimin kanıtları Evrimsel silahlanma yarışı Evrimsel baskı Eksaptasyon Soy tükenmesi Yok oluş Homoloji Son evrensel ortak ata Makro evrim Mikro evrim Uyumsuzluk Adaptif olmayan radyasyon Panspermia Paralel evrim Sinyalizasyon teorisi Handikap ilkesi Türleşme Tür Tür kompleksi Türler sorunu Taksonomi Seçilim birimleri Gen merkezli evrim görüşü
Popülasyon genetiği	Yapay seçilim Biyoçeşitlilik Evrimsel olarak istikrarlı strateji Fisher prensibi Seçilim değeri Kapsayıcı Gen akışı Genetik sürüklenme Akraba seçilimi Ebeveyn yatırımı Ebeveyn-yavru çatışması Mutasyon Popülasyon Doğal seçilim Eşeysel dimorfizm Cinsel seçilim Eş seçimi Sosyal seçilim Trivers-Willard hipotezi Varyasyon
Gelişim	Kanalizasyon Evrimsel gelişim biyolojisi Genetik asimilasyon İnversiyon Modülerlik Fenotipik plastisite
Taksonlara göre evrim	Bakteriler Kuşlar köken Brachiopodalar Yumuşakçalar Kafadan bacaklılar Dinozorlar Balıklar Mantarlar Böcekler Kelebekler Memeliler kediler köpekgiller kurtlar köpekler sırtlangiller yunuslar ve balinalar atlar kangurugiller primatlar insanlar lemurlar deniz inekleri Bitkiler tozlayıcı aracılı Sürüngenler Örümcekler Dört üyeliler Virüsler
Organlara göre evrim	Hücreler DNA Kamçı Ökaryotlar simbiyogenez kromozom endomembran sistemi mitokondri çekirdek plastitler Hayvanlarda göz kıl kulak kemikleri sinir sistemleri beyin
Sürece göre evrim	Yaşlanma ölüm programlanmış hücre ölümü Kuşların uçuşu Biyolojik karmaşıklık Karşılıklı yardımlaşma Renkli görme primatlarda Duygular Empati Etik Gerçek sosyal yaşam Bağışıklık sistemi Metabolizma Tek eşlilik Ahlak Mozaik evrim Çok hücrelilik Eşeyli üreme Gamet farklılaşması/cinsiyetler Yaşam döngüleri/nükleer evreler Çiftleşme tipleri Mayoz Biyolojik cinsiyet belirleme Yılan zehri
Tempo ve biçimler	Tedricilik/Sıçramalı evrim/Sıçramacılık Mikromutasyon/Makromutasyon Üniformitaryanizm/Katastrofizm
Türleşme	Allopatrik Anagenez Katagenez Kladogenez Ortak türleşme Ekolojik Hibrit Ekolojik olmayan Parapatrik Peripatrik Takviye Simpatrik
Tarih	Rönesans ve Aydınlanma Çağı Türlerin transmutasyonu David Hume Tabiî Din Üzerine Diyaloglar Charles Darwin Türlerin Kökeni Paleontoloji tarihi Geçiş fosili Karışmalı kalıtım Mendel genetiği Darwinizmin tutulması Modern evrimsel sentez Moleküler evrimin tarihçesi Genişletilmiş evrimsel sentez
Felsefe	Darwinizm Alternatifler Katastrofizm Lamarkizm Ortogenez Mutasyonizm Sıçramacılık Yapısalcılık Spandrel Teistik Vitalizm Biyolojide teleoloji
Alakalı	Biyocoğrafya Ekolojik genetik Grup seçilimi Kültürel evrim Kültürel grup seçimi İkili kalıtım teorisi Hologenom evrimi teorisi Kayıp kalıtım problemi Moleküler evrim Astrobiyoloji Filogenetik Ağaç Polimorfizm Eobiont Sistematik Transgenerasyonel epigenetik kalıtım
Kategori Commons Vikiproje

g t d Filogenetik
İlgili alanlar	Bilişimsel filogenetik Moleküler filojeni Kladistik Taksonomi Evrimsel taksonomi Sistematik
Temel kavramlar	Filogenetik Kladogenez Filogenetik ağacı Kladogram Filogenetik ağ Uzun dal çekimi Klad - Basamak Soy Hayalet soy Hayalet popülasyon
Çıkarsama yöntemleri	Maksimum parsimoni Olasılığa dayalı yöntemler Enbüyük olabilirlik kestirimi Bayes çıkarsaması Uzaklık-matris yöntemleri Komşu birleştirme UPGMA En küçük kareler Üç takson analizi
Güncel konular	PhyloCode DNA barkodlama Moleküler filojeni Phylogenetic comparative methods Phylogenetic niche conservatism Filogenetik sinyal Filogenetik yazılımları Filogenomik Filocoğrafya
Grup özellikleri	İlkel Plesiomorfi Simplesiomorfi Türemiş Apomorfi Sinapomorfi Otapomorfi
Grup tipleri	Monofili Parafili Polifili
Adlandırma	Filogenetik adlandırma Taç grup Kardeş grup Bazal Süperağaç
Kategori - Commons