Tekirdağ
İl
İlin Türkiye'deki konumu
İl sınırları haritası
Ülke	Türkiye
Coğrafi bölge	Marmara Bölgesi
İl merkezi	Tekirdağ
İdare
• Vali	Recep Soytürk
Yüzölçümü
• Toplam	6.190 km²
Nüfus [1]
• Toplam	906.732
• Kır	-
• Şehir	906732
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	282
İl plaka kodu	59
Resmî site T.C. Tekirdağ Valiliği

Tekirdağ, Türkiye'nin bir ilidir. Tekirdağ merkezli ilin nüfusu 2023 sonu verilerine göre 1.167.059'dur.^[2] Marmara Bölgesi'nin Trakya yakasında bulunur; doğuda İstanbul, güneyde Marmara Denizi ve Çanakkale, batıda Edirne, kuzeyde Kırklareli ve kuzeydoğuda Karadeniz ile çevrilidir. Toplam ilçe sayısı on birdir.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Tekirdağ, ilin batısında yer alan en yüksek tepesini 945 m. rakımlı Ganos Dağı (Işıklar Dağı)'nın oluşturduğu Tekir Dağları hariç genelde düzlüktür. Kuzeyde ilin en önemli akarsuyu olan Ergene nehri bulunur. Ergene yarattığı alüvyonlu ovaların verimliliğiyle il nüfusunun büyük bir kısmını çevresindeki yerleşimlere toplamıştır. Tekirdağ'ın bitki örtüsü Marmara Denizi kıyısında makilik, dağlık alanlarda ormanlık, diğer yerlerde ise step özelliği gösterir.

Tekirdağ'ın iklimi, Akdeniz iklimi ve karasal ikliminin bir karışımıdır. Sahil yöresinde Marmara Denizi'nin etkisiyle nemli bir bölgedir.

Yer şekilleri ve bitki örtüsü[değiştir | kaynağı değiştir]

Alçak tepelerden oluşan bölgenin, ana yükseltisi kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda Marmara Denizi'ne paralel uzanan Tekir Dağları'dır. Tekirdağ merkezin ve ilin en yüksek noktası ise bu alanda bulunan Ganos Dağı(965m)'dır. Büyük akarsulardan yoksun olan bölgede, küçük akarsular mevcuttur. Ganos Dağlarındaki meşelikler ve kimi yerlerde bulunan kızılçam ve karaağaç toplulukları başlıca orman varlığını oluşturur.^[3]

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel iklim özellikleri Akdeniz iklimi ve Karasal iklimin bir birleşimidir. Marmara Denizi çevresinde görülen bu iklime Marmara iklimi de denir. Bir tür geçiş iklimi olan bu iklimde yazlar kurak ve sıcak, bahar ve kış ayları yağışlı geçer. Yağışlar kış aylarında kar şeklinde görülür. Ayrıca Tekirdağ'ın kuzeyde Karadeniz'e kıyısı olduğundan, az da olsa Karadeniz iklimi görülmektedir. Tekirdağ ile ilgili resmi sıcaklık ve yağış bilgileri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Tekirdağ il nüfus bilgileri
Yıl	Toplam	Sıra	Fark	Şehir - Kır
1927[5]	131.446	46		%27     34.993 96.453     %73
1935[6]	194.252	40	%48	%25     49.139 145.113     %75
1940[7]	209.888	41	%8	%25     51.994 157.894     %75
1945[8]	202.606	42	-%3	%22     43.990 158.616     %78
1950[9]	224.821	42	%11	%20     45.694 179.127     %80
1955[10]	251.071	43	%12	%22     55.846 195.225     %78
1960[11]	274.806	44	%9	%31     84.896 189.910     %69
1965[12]	287.381	44	%5	%34     96.897 190.484     %66
1970[13]	302.946	49	%5	%39     117.351 185.595     %61
1975[14]	319.987	51	%6	%43     137.332 182.655     %57
1980[15]	360.742	49	%13	%46     167.270 193.472     %54
1985[16]	402.721	47	%12	%51     205.678 197.043     %49
1990[17]	468.842	42	%16	%55     258.940 209.902     %45
2000[18]	623.591	36	%33	%63     395.377 228.214     %37
2007[19]	728.396	27	%17	%68     494.342 234.054     %32
2008[20]	770.772	25	%6	%68     521.554 249.218     %32
2009[21]	783.310	24	%2	%68     530.278 253.032     %32
2010[22]	798.109	24	%2	%68     545.481 252.628     %32
2011[23]	829.873	24	%4	%69     572.359 257.514     %31
2012[24]	852.321	23	%3	%69     589.049 263.272     %31
2013[25]	874.475	23	%3	Şehir ve kır ayrımı kaldırılmıştır.
2014[26]	906.732	23	%4
2015[27]	937.910	23	%3
2016[27]	972.875	23	%4
2017[27]	1.005.463	22	%3
2018[27]	1.029.927	21	%2
2019[27]	1.055.412	21	%2
2020[27]	1.081.065	21	%2
2021[27]	1.113.400	21	%3
2022[27]	1.142.451	20	%3
2023[27]	1.167.059	20	%2

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 6 Şubat 2024 verileri^[2])

Tekirdağ il nüfusu: 1.167.059 (2023 sonu). İlin yüzölçümü 6.190 km²'dir. İlde km²ye 188 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 2.480 kişi ile Çerkezköy'dür.)

İlde yıllık nüfus artış oranı %2,13 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Marmaraereğlisi (%5,41)- Malkara (%0,82)

06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre 11 ilçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 366 mahalle bulunmaktadır.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tekirdağ ilinin toprakları çok verimlidir ve 1. sınıf tarım arazisidir. Uçsuz bucaksız düz verimli ovaları ve yeşil ovaları vardır. Türkiye'nin yağlık ayçiçek^[29] ve buğday üretiminin büyük bölümünü karşılar. Tekirdağ ilinin batısında Malkara ve Hayrabolu ilçelerinde tarım ve hayvancılığın ekonomi değeri çok yüksektir. Tekirdağ ilinin doğusu, Çorlu, Ergene, Çerkezköy, Kapaklı ilçelerinde sanayi, endüstri ve tarım ekonomisi çok yüksektir. Özellikle Çorlu, Ergene, Çerkezköy ve Kapaklı ilçelerinde yüzlerce ve yapılmakta olan onlarca fabrika vardır. (2008 yılında 1.100 olan fabrika sayısı, 2014 yılında 1.605'e çıkmıştır. 6 yılda fabrika sayısı yaklaşık %50 artmıştır.)

Tekirdağ merkezdeki başlıca tarım ürünleri ayçiçeği ve buğdaydır. Buna paralel olarak un ve yağ sanayisi gelişmiştir. Diğer başlıca tarım ürünleri merkez ilçede yer alan 2500 adet kiraz ağacı (il genelinde 50 bin) ile kuru soğandır. İlde üretilen soğanın %60'ı merkez ilçede üretilir.^[30] 1931 yılında kentte kurulan Tekel İçki fabrikası ise içki üretimini başlatarak, şehirde yeni bir üretim sektörünün doğmasını sağlamıştır. Üretilen rakılar, Tekirdağ Rakısı adı altında ülkenin en iyisi olarak bilinir. Bu fabrika, 2017 yılında kapatılmıştır.^[31]

Ayrıca dünyanın önde gelen ekonomi dergilerinden biri olan Forbes, 2016 yılında "İş Yapmak ve Yaşamak İçin İdeal Şehir" araştırmasında Tekirdağ'ı, İstanbul, Ankara ve İzmir'in ardından 4. sıraya yerleştirdi.^[32]

Konum[değiştir | kaynağı değiştir]

Konum Bilgileri
İlçe	Kuruluş Yılı[33]	Önceden Bağlı Olduğu İlçe	Alanı km2[34]	Rakım mt.	Merkeze km[35]	Ulaşan Yollar[35]
Çerkezköy	1958	Saray	86	146	60	-01, / -K9, 59-04
Çorlu	Cumh.önce		531	168	37	-03, / -K8, 59-05, 59-06
Ergene	2012	Çorlu	418	154	46	-03, 59-06
Hayrabolu	Cumh.önce		1.009	62	56	-04, 59-78, 59-53
Kapaklı	2012	Çerkezköy	182	182	68	-01
Malkara	Cumh.önce		1.243	222	59	/ -03, 59-53
Marmaraereğlisi	1987	Çorlu	175	5	38	/ -04, -03
Muratlı	1957	Çorlu	388	76	24	-04
Saray	Cumh.önce		620	148	77	-01, -04, 59-01, 59-03
Süleymanpaşa	2012	Merkez	1.053	10	0	/ -04, -04, -04
Şarköy	Cumh.önce		487	15	81	-05, -02
TEKİRDAĞ	Cumh.önce		6.190	28

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Turizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Tekirdağ'da görülmeye değer sayısız eser bulunmaktadır. İlginç ziyaret noktaları arasında Macaristan'ın Avusturya'ya karşı mücadele etmiş bağımsızlık kahramanı Ferenc Rakoczi'nin 1720-1735 yılları arasında (başka bir deyişle, Osmanlı'nın Macaristan'ı kaybetmesinden sadece 35 yıl kadar sonra) Osmanlı İmparatorluğu'na sığındığı dönemde kaldığı 17. yüzyıl Türk evi sayılabilir. Ev bugün müze kimliğini taşımakta olup, Macaristan hükûmetinin mülkiyetinde ve Türkiye'yi ziyaret eden Macarlar'ın vazgeçilmez uğrak yeri konumundadır.

Ayrıca Namık Kemal'in doğum yeri olup adına düzenlenmiş Namık Kemal Evi müzeleştirilmiştir.

Şehir merkezinde Atatürk'ün birebir boyutlarındaki tek heykeli bulunmaktadır.

Her sene Haziran ayında Tekirdağ Kiraz Festivali adı altında ortalama 1 hafta süren etkinlikler düzenlenmektedir. İlk olarak 1962'de Kiraz Cümbüşü adıyla başlayan festival,^[36] günümüzde kent merkezi için önemli bir turistik faaliyettir.

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

6 Aralık 2012 tarihli ve 28489 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun doğrultusunda büyükşehir olmuştur. Ayrıca aynı kanunla Süleymanpaşa, Ergene ve Kapaklı ilçeleri kurulmuştur. Belde belediyelerinin tamamı kapanmıştır. Kanunla oluşan değişiklikler ilk yerel idare seçimlerinden sonra uygulanmaya başlanmıştır.

Merkezi Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur.

Tekirdağ, bir ‘büyükşehir’dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Tekirdağ Valisi, 1967-Karasu doğumlu Recep SOYTÜRK Ağustos 2023 tarihinde Kilis Valisi iken atanmıştır.

Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Tekirdağ'ın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Yerel yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.

Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.^[37][38] Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.

Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. (5216 saylı kanun 16.madde)

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanı, 1949-Tekirdağ doğumlu Kadir Albayrak (CHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %51,21 oy oranıyla seçilmiştir.^[39]

İlçe belediyeleri, 2019 Türkiye yerel seçimleri'ne göre, üç değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 7'si CHP ve 4'ü Ak Parti'li belediye başkanıdır.^[40]

Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 62’dir (Büyükşehir Belediye Başkanı, 11 ilçe belediye başkanı ve 50 üye) Bunların 37’si CHP, 18'i AK Parti, 4’ü MHP, 1'i İYİ Parti, 2'si DSP'dir^[41]

Belediye başkanları ve meclislere ait bilgiler Tekirdağ'ın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Medya[değiştir | kaynağı değiştir]

Tekirdağ'a bağlı 12 radyo ve az da olsa 1 TV kanalı vardır. Çoğu Süleymanpaşa ya da Çorlu'da bulunur.

Televizyon Ajansları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Anadolu Ajansı Tekirdağ Şubesi (Süleymanpaşa)
• İhlas Haber Ajansı (Süleymanpaşa)
• Trakya Türk TV (Süleymanpaşa)^[42]

Radyolar^[43][değiştir | kaynağı değiştir]

• 92.8 Radyo Gündem (Çorlu)
• 102.1 Tempo FM (Çorlu)
• 102.7 Çorlu FM (Çorlu)
• 102.9 Radyo Trak (Süleymanpaşa)
• 103.5 Armoni FM (Süleymanpaşa)
• 106.9 Radyo Haber^[44] (Çerkezköy)
• 93.4 Radyo Can^[45] (Süleymanpaşa)
• 100.9 Genç FM (Çerkezköy)
• 95.5 Meriç FM (Şarköy)
• 87.7 Yıldız FM^[46] (Malkara)
• 105.7 Radyo Şeker^[47] (Çerkezköy)
• 87.5 Radyo Terapi (Malkara)

Altyapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Tekirdağ il merkezinin (Süleymanpaşa) diğer ilçe merkezlerine uzaklıkları şöyledir. Süleymanpaşa: 1 km, Çorlu: 37 km, Ergene: 45 km, Çerkezköy: 62 km, Kapaklı: 68 km, Saray: 82 km, Muratlı: 25 km, Hayrabolu: 52 km, Malkara: 60 km, Marmaraereğlisi: 38 km, Şarköy: 84 km.

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

2018-2019 sezonu sonunda, Ergene Velimeşe SK 3. Lig play-off maçlarını kazanarak 2. Lig'e yükselmiştir. Tekirdağspor, Çerkezköy 1911 Spor ve Çorluspor 1947 BAL'dadır. Çorlu Belediyespor, basketbol 2. Liginde, Malkara 14 Kasım SK Hentbol 2. liginde yer almıştır. Basketbol EBBL'de Çorlu Belediyesi 2. lige çıkmıştır. Ayrıca futbol kadınlar 3. liginde 2, Voleybol bölgesel liginde 3 takımı, basketbol bölgesel liginde 1 takımı daha vardır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Ergene Velimeşe SK ve Çerkezköy 1911 Spor katıldıkları ilk turda elenmişlerdir.

Ayrıca şehirde 2014 yılından beri "Uluslararası Optimist Kupası" adıyla yelken yarışları düzenlenmektedir.

Önemli spor tesisleri: Namık Kemal Stadyumu (4.300), Atatürk Kapalı Spor Salonu (1.500), Tekirdağ Olimpik Yüzme Havuzu (750).

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]