Akdeniz iklimi

Akdeniz iklimi, yaz sıcaklığı güneşışınlarının düşme açısına, kuraklık ise alçalıcı hava hareketlerine bağlıdır. En sıcak ay ortalaması 26-28 °C, en soğuk ay ortalaması 8-10 °C dir. Yıllık sıcaklık ortalaması 18 °C dir. Kar yağışı ve don olayı çok ender görülür. En fazla yağış kışın, en az yağış yazın düşer. Kışın görülen yağışlar cephesel kökenlidir. Cephesel yağışlar en fazla bu iklimde görülür.

Yıllık yağış miktarı yükseltiye göre değişir. Ortalama 600 –1000 mm arasındadır. Yağış rejimi düzensizdir.^[1] Maki bitkisi sıklıkla görülür.Kışları ılıman bir şekilde geçer kış mevsiminde kar genelde yağmaz.

Görüldüğü yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

Akdeniz'e kıyısı olan ülkeler, Avustralya'nın güneybatısı, Güney Afrika Cumhuriyeti'nde Kap Bölgesi, Şili'nin orta kesimleri ve Kuzey Amerika'da Kaliforniya çevresinde etkilidir. Akdenize kıyısı bulunmasına rağmen Libya ve Mısır kıyılarında görülmez. Yer şekillerinin engebesiz olmasından dolayı iç kısımlardaki çöl iklimi kıyılara kadar etkilidir.

Türkiye'de Akdeniz iklimi esas karakterini Akdeniz Bölgesi'nde, Torosların denize bakan yamaçlarında 800-1000 metre yüksekliğe kadar olan alanlarda gösterir. Daha yüksek alanlarda ise Akdeniz dağ iklimi görülür. Ege kıyları boyunca kuzeye gidildikçe karakterinde değişiklikler görülmekle birlikte, kıyılar ve içeriye doğru uzanan grabenler boyunca görülür. Marmara Bölgesi'nde Güney Marmara kıyıları ile Trakya'nın Ege kıyılarında görülürken, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde iste Orta Fırat Bölümünde Gaziantep ve Kilis çevresinde görülmektedir.^[2]^[3]

Bitki örtüsü[değiştir | kaynağı değiştir]

Bitki örtüsü kızılçam ormanlarıdır. Alçak alanlarda (0–800 m) makiler bu ormanların tahribiyle oluşmuştur. Makiler yaz kuraklığına dayanabilen kısa bodur ağaçlardan meydana gelen bitki topluluklarıdır.

Akdeniz ikliminde yetişen başlıca ağaçlar şunlardır:

Defne, okaliptüs, çam ve selvi gibi yaprak dökmeyen ağaçlar.
Çınar ve meşe gibi yaprak döken ağaçlar.
Zeytin, incir, ceviz ve üzüm gibi meyve ağaçları.

Bununla birlikte, çalı ve ot toplulukları da Akdeniz ikliminin bitki örtüsünde önemli bir yer kaplamaktadır.

Akdeniz'e kıyısı olmamasına rağmen iklim özelliklerinin görüldüğü bölgelerden Kaliforniya'da chaparral, Şili'de matorral, Kap Bölgesi'nde fynbos, Avustralya'da ise mallee ve kwongan çalılıklarına dayalı bir bitki örtüsü hakimdir. Kaliforniya ve Kap Bölgesi'ndeki doğal bitki örtüsünün bir kısmı, tarıma elverişli alanlar oluşturmak için tahrip edilmiştir. Ancak bu bölgelerdeki bitki çeşitliliği hala zengin olarak değerlendirilmektedir.

Alt türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Akdeniz iklimi, sıcaklık ortalamalarına göre sıcak yaz Akdeniz iklimi, ılık yaz Akdeniz iklimi ve soğuk yaz Akdeniz iklimi olarak üçe ayrılmaktadır. Dünya üzerinde Akdeniz ikliminin görüldüğü bölgelerin çoğu, sıcak yaz Akdeniz iklimi özelliklerine sahiptir.

İklim diyagramları[değiştir | kaynağı değiştir]

İklim diyagramı: Antalya
O	Ş	M	N	M	H	T	A	E	E	K	A
224 15 5	156 15 6	96 18 8	58 21 11	31 25 15	7 30 19	3 34 22	2 34 22	13 31 19	78 26 15	137 21 10	259 16 7
sıcaklık (°C) • yağış (mm) kaynak: www.mgm.gov.tr

İklim diyagramı: İzmir
O	Ş	M	N	M	H	T	A	E	E	K	A
121 12 5	101 13 6	74 16 7	47 20 11	29 26 15	8 30 20	2 33 22	2 32 22	15 29 18	44 24 14	95 18 10	144 14 7
sıcaklık (°C) • yağış (mm) kaynak: www.mgm.gov.tr

İklim diyagramı: Çanakkale
O	Ş	M	N	M	H	T	A	E	E	K	A
90 9 3	71 10 3	67 12 4	47 17 8	32 22 12	21 27 16	12 30 19	6 30 19	23 26 15	54 20 12	86 15 8	111 11 5
sıcaklık (°C) • yağış (mm) kaynak: www.mgm.gov.tr

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ EKEN, Mehmet ve ark. "Akdeniz İklimi" (PDF). KLİMATOLOJİ II. dmi.gov.tr. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2014.
^ "Güneydoğu Anadolu Böl. - Türkiye'nin Coğrafi Bölgeleri". www.cografya.gen.tr. 22 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2023.
^ "Gaziantep ve çevresinin iklimi" (PDF). 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.

[dmi.gov.-1] EKEN, Mehmet ve ark. "Akdeniz İklimi" (PDF). KLİMATOLOJİ II. dmi.gov.tr. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2014.

[2] "Güneydoğu Anadolu Böl. - Türkiye'nin Coğrafi Bölgeleri". www.cografya.gen.tr. 22 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2023.

[3] "Gaziantep ve çevresinin iklimi" (PDF). 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.

[1]

[2]

[3]

Köppen iklim sınıflandırmasına göre iklim türleri
A Grubu	Tropikal yağmur ormanı (Af) Muson (Am) Savan (Aw, As)
B Grubu	Çöl (BWh, BWk) Yarı kurak (BSh, BSk)
C Grubu	Ilıman dönencealtı (Cfa, Cwa) Okyanusal (Cfb, Cwb, Cfc, Cwc) Akdeniz (Csa, Csb, Csc)
D Grubu	Nemli karasal (Dfa, Dwa, Dfb, Dwb, Dsa, Dsb) Kutupaltı (Dfc, Dwc, Dfd, Dwd, Dsc, Dsd)
E Grubu	Tundra (ET) Kutup (EF) Dağ (ET, EF, EH)

g t d Hava durumu
Yağış türleri	Dolu · Kar · Yağmur · Çisenti · Kırkikindi · Sulusepken · Çiy · Kırağı · Konveksiyonel · Cephe · Yamaç
Mevsimler	İlkbahar · Yaz · Sonbahar · Kış
İklimler	Akdeniz · Karadeniz · Karasal · Ilıman · Marmara · Soğuk · Çöl · Sıcak · Muson iklimi · Ilıman okyanusal · Yarı kurak
Rüzgârlar	Alize · Batı · Kutup · Muson · Meltem · Fön · Fırtına · Dalaz · Pampero · El Niño · Jet stream · Lodos · Kasırga · Siklon · Hortum · Tayfun · Rüzgar makası · Mistral · Etezien · Hamsin · Sıcak yerel rüzgârlar · Poyraz
Bulutlar	Sirüs · Sirrokümülüs · Sirrostratüs · Altokümülüs · Altostratüs · Nimbostratüs · Stratokümülüs · Stratüs · Kümülüs · Kümülonimbus · Bulut fiziği
Meteorolojik olaylar	Ekstrem hava olayları · Dağ dalgası · Gök gürültüsü · Gökkuşağı · Görüş · Kum fırtınası · Nem · Oraj · Pus · Sel · Sis · Şiddetli hava · Sıcak hava dalgası · Soğuk hava dalgası · Su buharı · Su taşkını · Süper hücre · Şimşek ve yıldırım · Toz · Toz pusu · Tsunami
İklim değişikliği	Sera etkisi · Sera gazları · Global Warner
Konular	Atmosfer (Atmosfer kimyası · Atmosfer fiziği · Atmosferik konveksiyon · Atmosferik nehir) · Hava durumu değişikliği · Hava kirliliği · Hava tahmini

Akdeniz iklimi nedir?, Akdeniz iklimi anlamı nedir?, Akdeniz iklimi ne demektir?