Yalova
İl
Yalova'nın Türkiye'deki konumu
Yalova haritası
Ülke	Türkiye
Bölge	Marmara Bölgesi
İdare
• Vali	Hülya Kaya
Yüzölçümü
• Toplam	799 km²
Rakım	5 m
Nüfus (2023)
• Toplam	304,780
• Yoğunluk	345/km²
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TRS)
Alan kodu	(+90) 226
Plaka kodu	77
Resmî site Yalova Valiliği

Yalova, Türkiye Cumhuriyeti'nin Marmara Bölgesi'nde yer alan bir ildir. Marmara Denizi kıyısındaki il, İstanbul'a bağlı iken 6 Haziran 1995'te il olmuştur.

Yalova ilinin nüfusu 276.050'dir. Bu nüfusun %89,9'u şehirlerde yaşamaktadır (2020 sonu). İlin yüzölçümü 799 km²'dir. İlde km²'ye 345 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkezde 1074'tür.) İlde yıllık nüfus artışı %1,87 olmuştur.^[1] İlin yüzölçümü 799 km²'dir.^[2]

Şubat 2021 TÜİK verilerine göre 6 ilçe, 14 belediye, bu belediyelerde 51 mahalle, ayrıca 43 köy bulunmaktadır.^[1]

Köken bilim[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölgedeki ilk yerleşimler tarih öncesi çağlarda MÖ 3000 yıllarındadır. Bitinya adıyla bilinen antik bölgede MÖ 2000'lerde Hititler, MÖ 1200'lerde Frigler hakimiyet kurdular. Pers egemenliği altında kalan bölge de MÖ 5. yüzyılın ortalarından itibaren Bitinyalı hanedanlar hakimiyet kurmaya başlamış ve MÖ 3. yüzyılda bağımsız Bitinya Krallığı'nı kurmuşlardır. Yalova da bu krallığın topraklarında kalmıştır. Yalova'nın da içerisinde olduğu bölge MÖ 74'te Romalılar'ın denetimine girdi. Roma İmparatorluğu'nun 395 yılındaki bölünmesinden sonra Yalova Bizans İmparatorluğu'nun yönetimine geçti. 1302'de Yalova civarında Bafeus Muharebesi gerçekleşti. Yalova ve çevresi 1326 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrolüne geçti.

7 Ağustos 1920 yılında başlayan Yunan hakimiyeti 19 Temmuz 1921 tarihine kadar sürdü. Bu dönemde Yalova ilindeki köylerde Yalova Katliamı olarak adlandırılan olaylar yaşandı.

Mustafa Kemal Atatürk yaşamının ilk kez 19 Ağustos 1929 tarihinde geldiği Yalova'da belirli dönemlerde ikamet etmiş, Yalova'da yaptırdığı, bugün merkez ilçe sınırları içindeki Atatürk Araştırma Enstitüsü içinde bulunan Yürüyen Köşk ve Termal ilçesinde bulunan evi müze olarak halkın yoğun ilgisiyle ziyaret edilmektedir.

Bir konuşmasında "Yalova benim kentimdir." şeklinde şehre olan sevgisini dile getirmiştir.^[3]

Yalova; 6 Haziran 1995 tarihinde Bursa ili Gemlik ilçesine bağlı Armutlu beldesi ile Kocaeli ili Karamürsel ilçesine bağlı Altınova, Subaşı ve Kaytazdere beldelerini sınırları içine alınarak il olmuştur. 17 Ağustos 1999 yılında meydana gelen 1999 Gölcük Depremi'nde Yalova ilinde büyük tahribat ve can kayıpları meydana geldi.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Konum[değiştir | kaynağı değiştir]

Armutlu Yarımadası’nın kuzey kıyısı ile Samanlı Dağları’nın kuzey eteklerine kurulmuş olan Yalova, Türkiye’nin Kuzeybatısında ve Marmara Bölgesi’nin güneydoğu kesiminde yer almaktadır. Kuzeyinde ve batısında Marmara Denizi, doğusunda Kocaeli, güneyinde Bursa ile Gemlik Körfezi yer almaktadır. İlin denizden yüksekliği 2 metre ve yüzölçümü 847 km²’dir. Yalova ilinin kıyıları girintili ve çıkıntılı bir özellik göstermez. Sahil şeridi dar olmakla birlikte, doğal plaj özellikleri göstermektedir. Yalova, doğu kıyılarındaki düzlükler dışında dağlık bir araziye sahiptir. Bölgenin güneyi; batıdan doğuya doğru İzmit-Sapanca arasında Kocaeli Sıradağları ile birleşen Samanlı Dağları’yla kaplanmış durumdadır ve ilin başlıca dağları da Samanlı Dağları’dır. Bu dağlar Yalova’nın güneyinde bulunmaktadır. Birçok tepenin bulunduğu bu dağlık arazide Samanlı Dağları’nın en yüksek noktası Beşpınar Tepesi’dir. (926 m) Armutlu, Taz Dağı’nın (867 m) batıya doğru devam eden eteklerinde kurulmuştur.

İlin en önemli yaylası, Kocadere ve Teşvikiye beldelerinin güneyinde yer alan Delmece Yaylası’dır. Bu yayla çam ormanlarıyla geniş bir alanı kaplamaktadır. Yalova ili verimli ve bereketli ovalara sahiptir. Ovalar, akarsular boyunca uzanmakta ve kıyıdan 1–2 km içeriye doğru sokulmaktadır. Çınarcık, Gökçedere, Kirazlı, Kılıç ve Taşköprü ile deniz arasında birbirinden alçak tepeciklerle ayrılan büyüklü-küçüklü ovalar oluşmuştur. Bunlardan başlıcaları; Kocadere Ovası, Liman Ovası, Samanlı-Kadıköy Ovaları, Kazımiye Ovası ve Taşköprü Ovası’dır.

Bitki örtüsü[değiştir | kaynağı değiştir]

İlin bitki örtüsünü makiler ve ormanlar oluşturmaktadır. Yalova’nın güneyindeki dik yamaçlar tümüyle gür bir orman örtüsüyle kaplıdır. Geniş yapraklı ağaçların hakim olduğu bu kısımda, iğne yapraklı ağaçlar oldukça azdır. Bu ormanlar il yüzölçümünün %55’ini kaplamaktadır. Armutlu Yarımadası’nın orta kısımları daha çok meşe ağaçlarının hakim olduğu bir ormanlık alana sahiptir. Orman örtüsünün bileşimine giren unsurların büyük bir kısmı Karadeniz kıyı silsilesinin florasına dahildir. Bir kısmı ise Akdeniz florasının türleri olarak bu kısma sokulmuştur. Karakteristik türlerin bir araya geldiği kısımlardaki maki topluluğu da buna eklenebilir. Ormanlık alanlarda genellikle kayın, meşe, gürgen, kızılcık, kestane ve ıhlamur ağaçları görülmektedir. Yalova’daki ormanlardan, çevrenin odun ve kereste ihtiyacı da karşılanmaktadır.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Yalova ilinin iklimi, makro-klima tipi olarak, Akdeniz ve Karadeniz iklimleri arasında bir geçiş niteliği taşır. Kimi dönemlerde de karasal iklim özelliklerini yansıtmaktadır. İlde yazlar kurak ve sıcak, kışlar ılık ve bol yağışlıdır. 30 yıllık rasat bilgilerine göre, Yalova’da yıllık ortalama sıcaklık 14,6 °C'dir. En soğuk ay ortalama sıcaklığı 6,5 °C, en sıcak ay ortalama sıcaklığı 23,7 °C, yıllık ortalama yağış miktarı da 727,5 mm’dir. Kar yağışlı günlerin ortalama sayısı, 10,6, karla örtülü günlerin ortalama sayısı da 5,2’dir. İlde deniz suyu sıcaklığı, en yüksek olduğu ağustos ayında 22,9 °C, en düşük olduğu şubat ayında da 7,4 °C'dir.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

Yalova'da siyaset[değiştir | kaynağı değiştir]

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.^[4][5]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Yalova Valisi, 1974-Konya doğumlu Hülya KAYA'dır. Ağustos 2023 tarihinde Pendik Kaymakamı iken atanmıştır.

Yalova Belediye Başkanı, Vefa Salman, İçişleri Bakanlığı tarafından 27 Şubat 2020 tarihinde görevden uzaklaştırılınca, yerine AK Partili Meclis Üyesi Mustafa Tutuk Geçici Olarak "Belediye Başkan Vekili" seçildi.^[6]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Yalova İl Genel Meclisi üye sayısı, 11 AK PARTİ, 6 CHP ve 1 MHP olmak üzere 18’dir.^[7]Yalova Belediye Meclisi ise 17 AK Parti ve 14 CHP olmak üzere 31 üyeden oluşur.^[8]

2018 Genel seçimleri sonucu, Yalova'yı temsilen TBMM'e AK Parti'den 2 milletvekili (Ahmet Büyükgümüş, Meliha Akyol), CHP'den 1 milletvekili (Özcan Özel) seçilmiştir.^[9]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri^[10])

Yalova ili nüfusu: 304.780'dir. Bu nüfusun %89,62'si şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 799 km²'dir. İlde km²'ye 381 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkezde 1121'dir.) İlde yıllık nüfus artışı %2,77 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Çınarcık (%5,25)- Merkez ilçe (-%0,56)

06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 6 ilçe, 14 belediye, bu belediyelerde 51 mahalle ve ayrıca 43 köy vardır.

İlin yıllara göre nüfusları[değiştir | kaynağı değiştir]

Yalova il nüfus bilgileri
Yıl	Toplam	Sıra	Fark	Şehir - Kır
2000[12]	168.593	77		%59     98.661 69.932     %41
2007[13]	181.758	74	%8	%67     122.075 59.683     %33
2008[14]	197.412	71	%9	%67     131.599 65.813     %33
2009[15]	202.531	70	%3	%66     132.803 69.728     %34
2010[16]	203.741	71	%1	%68     139.388 64.353     %32
2011[17]	206.535	70	%1	%69     142.881 63.654     %31
2012[18]	211.799	70	%3	%71     149.421 62.378     %29
2013[19]	220.122	69	%4	%70     155.016 65.106     %30
2014[20]	226.514	68	%3	%71     160.803 65.711     %29
2015[21]	233.009	68	%3	%72     167.558 65.451     %28
2016[21]	241.665	68	%4	%73     175.319 66.346     %27
2017[21]	251.203	66	%4	%72     181.036 70.167     %28
2018[21]	262.234	66	%4	%73     192.288 69.946     %27
2019[21]	270.976	65	%3	%74     200.274 70.702     %26
2020[21]	276.050	65	%2	%74     203.628 72.422     %26
2021[21]	291.001	61	%5	%74     216.261 74.740     %26

Altyapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

Konum[değiştir | kaynağı değiştir]

Konum Bilgileri
İlçe	Kuruluş Yılı[22]	Önceden bağlı olduğu ilçe	Alanı km2[2]	Rakım mt.	Merkeze km[23]	Ulaşan Yollar[23]
Yalova Merkez	1929	Karamürsel	139	6		/ -01,
Altınova	1995	Karamürsel	113	15	22	/ -01, -K2
Armutlu	1995	Gemlik	166	11	53	-01 (Yalova)=>
Çınarcık	1995	Merkez	178	29	15	-01 (Yalova)=>
Çiftlikköy	1995	Merkez	136	13	4	/ -01, -K3
Termal	1995	Merkez	67	146	12	-01 (Yalova)=> =>
YALOVA	1995	İSTANBUL	798

Kültür ve sanat[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

Medya[değiştir | kaynağı değiştir]

Yerel gazeteler

• Yalova Yaşam 17 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Yalova Gazetesi
• Yalova Haberci Gazetesi
• Yalova Çizgi Gazetesi
• Yalova Çevre Gazetesi 1 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Yalova Bölge Gazetesi
• Yalova Atakent Gazete
• Yalova'da Bugün 7 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Yerel radyo kanalları

• Çınar FM (102.1)
• Gözde FM (92.2)

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

2018-2019 sezonu sonunda, Yalova'nın futbol BAL'daki 2 takımından Altınova Belediyespor grup 10. su, Yalova Kadıköyspor grup 9. su olmuştur. Türkiye Basketbol Ligi'nde Yalova Belediyesi küme düşmüştür. Basketbol kadınlar 1. liginde Yalova VİP Gençlik, 2. liginde Çiftlıkköy Belediye yer almıştır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Altınova Belediyespor ilk turda elenmiştir.

2020-2021 Sezonunda Türkiye Basketbol Ligi'ni 4. sırada tamamlayan Semt 77 Yalovaspor Basketbol Takımı, play-off oynamaya hak kazanmıştır. Play-off turunu şampiyon olarak tamamlayan Semt77 Yalovaspor 2021-2022 Sezonunda ING Basketbol Süper Ligi'nde oynamaya hak kazanmıştır. Takım şu anda ING Basketbol Süper Ligi'nde mücadele etmektedir. Maçlarını Yalova 90. Yıl Spor Salonu'nda oynamaktadır.

Önemli spor tesisleri: Yalova Atatürk Stadı (8.980), Yalova 90. Yıl Spor Salonu (2.500), Yalova Olimpik Yüzme Havuzu (500).

Görüntüler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

Coğrafi konum[değiştir | kaynağı değiştir]

	Marmara Denizi (İstanbul)	Marmara Denizi (Kocaeli ve İstanbul)	İzmit Körfezi (Kocaeli)	g t d
	Marmara Denizi		Bursa ve Kocaeli
		Yalova
	Marmara Denizi (Bursa)	Gemlik Körfezi ve Bursa	Bursa

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Yalova Valiliği 24 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Yalova Belediyesi 2 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Yalova Yaşam - Güncel Yalova Haberleri 17 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.