M11 (İstanbul metrosu)

M11 / U1 & U2 (Gayrettepe – İstanbul Havalimanı – Halkalı) Metro Hattı
; M11 / U1 & U2 (Gayrettepe – İstanbul Havalimanı – Halkalı) Metro Hattı
Genel bilgiler
Durum	İşletmede; Gayrettepe – Arnavutköy Hastane; İnşa hâlinde; Arnavutköy Hastane – Halkalı
Sahibi	Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı
Yer	İstanbul, Türkiye
İlk - Son durak	Gayrettepe (Şu an); Arnavutköy Hastane (Şu an); Halkalı (Gelecekte);
İstasyonlar	18
Sefer sıklığı	20 dk
Yolculuk süresi	32 dk (Gayrettepe – Kargo Terminali arası)
Web sitesi	M11 Hattı Gayrettepe – İST Etabı İnternet Sitesi; M11 Hattı İST – Halkalı Etabı İnternet Sitesi
Hizmet
Türü	Hızlı metro
Sistem	İstanbul metrosu
İşletmeci(ler)	TCDD Taşımacılık
Bakım tesisi	Taşoluk
Yolcu sayısı	12.785 kişi (günlük taşınan); 800.000 kişi (günlük/teorik)
Tarihçe
Açılış	22 Ocak 2023 (Kâğıthane – Kargo Terminali arası); 29 Ocak 2024 (Gayrettepe – Kâğıthane arası); 19 Mart 2024 (Kargo Terminali – Arnavutköy Hastane arası); 2025 başı (Arnavutköy Hastane – Halkalı arası) (Planlanan)
Teknik bilgiler
Hat uzunluğu	69 km (43 mi); Kâğıthane – Kargo Terminali: 34,0 km; Gayrettepe – Kâğıthane: 3,5 km; Kargo Terminali – Halkalı: 31,5 km
Hat açıklığı	Standart (1,435 mm)
Rota sayısı	2; Kağıthane - Kargo Terminali; Kargo Terminali - Kağıthane
Çalışma Hızı	120 km/sa (75 mph)
Güzergâh haritası
	Sembol açıklamaları
	Bu diyagramı: görüntüle; tartış; değiştir;

M11 / U1 & U2 (Gayrettepe – İstanbul Havalimanı – Halkalı) Metro Hattı, İstanbul'un Avrupa yakasında, bütün etapları bitirildiğinde Gayrettepe ve Halkalı'yı İstanbul Havalimanı üzerinden birbirine bağlayacak olan yaklaşık 69 km uzunluğundaki hızlı metro projesidir.^[6]^[7]

Gayrettepe – Arnavutköy Hastane arasında 06.00 – 00.40 saatleri arasında 20 dakikada 1 sefer yapılmaktadır.^[8]

Hattın işletmeciliğini İstanbul'daki diğer metro hatlarından farklı olarak TCDD Taşımacılık yapmaktadır.^[2]

Günlük ortalama 800.000 yolcu kapasitesi bulunan metro hattını açıldığı 22 Ocak 2023'ten bu yana toplam 1.253.000 yolcu kullanmıştır.^[3] Günlük ortalama 12.785 yolcu ile kapasitesinin çok altında yolcu taşımaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

2016'da ihalesi yapılan ve Gayrettepe – İstanbul Havalimanı – Halkalı güzergâhında 16 istasyondan oluşan hat,^[9]^[10] Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından "Gayrettepe – İstanbul Havalimanı" ve "İstanbul Havalimanı – Halkalı" olmak üzere iki etapta inşa edilmektedir. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu'nun yapmış olduğu törenle birlikte 8 Kasım 2021'den itibaren Kâğıthane – İstanbul Havalimanı arasında test sürüşleri yapılmıştır.^[11] 22 Ocak 2023'te Kâğıthane – Kargo Terminali kısmı^[4]^[5], 29 Ocak 2024'te Gayrettepe – Kâğıthane kısmı hizmete girmiştir.^[12]^[13]

2025 yılının başında Arnavutköy Hastane – Halkalı kısmının hizmete girmesi planlanmaktadır.^[14]^[15]

3 Ocak 2024'te ilk sürücüsüz tren seti teslim edilmiştir.^[16]

19 Mart 2024'te Kargo Terminali – Arnavutköy Hastane arası hizmete girmiştir.^[17]

İşletme bilgileri[değiştir | kaynağı değiştir]

İşletmeci: TCDD Taşımacılık
Hat uzunluğu: 51,5 kilometre
Hat açıklığı: Standart (1435 mm)
İstasyon sayısı: 10 (işletmede olan), 6 (inşaatı devam eden)
Vagon sayısı: 80, (Gelecekte 176 vagon)
Araç seti: 20 adet 4'lü vagon (işletmede 3 tren kullanılmaktadır)
Araç Marka / Model: CRRC Zhuzhou Locomotive
Sefer süresi: Gayrettepe – Arnavutköy Hastane: 46 dakika
İşletme saatleri: 06.00 – 00.40
Günlük taşınan yolcu sayısı: 12.785 yolcu^[3]
Günlük yolcu taşıma kapasitesi: 800.000 yolcu
Sefer sıklığı: 20 dakika
Hat voltajı: 1500 V DC
Sürüş modu: ATO, ATP

Etaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Etap	Hat	İstasyon sayısı	Hat uzunluğu	Durum	Açılış tarihi
1	Kağıthane – Kargo Terminali	7	34,0 km	aktif	22 Ocak 2023
2	Gayrettepe – Kağıthane	1	3,5 km		29 Ocak 2024
3	Kargo Terminali – Arnavutköy Hastane	2	14,0 km		19 Mart 2024
3	Arnavutköy Hastane – Halkalı	5	17,5 km	inşa halinde	~2025 başı
4	Terminal 2	1	-	beklemede*	belirsiz

*Terminal 2 istasyonu havalimanının bu bölümü inşa edilince hizmete girecektir.

İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

	İstasyon	İlçe	Aktarma	Tür	Notlar
1	Gayrettepe	Şişli	(Gayrettepe)・ (Zincirlikuyu)	Yer altı	Zincirlikuyu Mezarlığı・Büyükdere Caddesi・Zorlu Center・ Zincirlikuyu İETT Peronları --- Zincirlikuyu Metrobüs İstasyonu'na yaklaşık 50 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.
2	Kâğıthane	Kâğıthane	(Kâğıthane)・ (Kâğıthane)		Kâğıthane Deresi・Kâğıthane İETT Peronları --- Kâğıthane Metro İstasyonu'na yaklaşık 200 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.
3	Hasdal	Eyüpsultan			・(Yeni) İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi・Hasdal Kışlası
4	Kemerburgaz				Kasımpaşa SK Kemerburgaz Tesisleri・Kemerburgaz Kent Ormanı
5	Göktürk				İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü Göktürk Fidanlığı
6	İhsaniye				İBB Biyometanizasyon Tesisi
7	~~Terminal 2~~	Arnavutköy	(İstanbul Havalimanı)・ (İstanbul Havalimanı YHT Garı)		Yapımı planlanan Terminal 2 hizmete girinceye kadar istasyon aktif değil.
8	İstanbul Havalimanı				İstanbul Havalimanı・Ali Kuşçu Camii --- İstasyonla terminal binası arasında yaklaşık 278 metre yürüme mesafesi vardır.
9	Kargo Terminali				İstanbul Havalimanı・THY Kargo İGA Tesisleri
10	Taşoluk				Depo・Orman Bakanlığı Ağaçlandırma Sahası
11	Arnavutköy Hastane				Arnavutköy Devlet Hastanesi^[18]・Arnavutköy Şehir Parkı・Arnavutköy İETT Peronları
↓↓ İnşa hâlinde ↓↓
12	Fenertepe	Başakşehir		Yer altı	İbn Haldun Üniversitesi Ana Kampüsü・Fenertepe İETT Peronları
13	Kayaşehir Merkez		(Kayaşehir Merkez)		Başakşehir Millet Bahçesi
14	Olimpiyat		(Olimpiyat)		Atatürk Olimpiyat Stadyumu・Olimpiyatköy İETT Peronları
15	Halkalı Stadı	Küçükçekmece	(Tema Park)		İBB Halkalı Futbol Stadı Spor Tesisleri・İstanbul Tema Hastanesi
16	Halkalı	Küçükçekmece	・・・ (Halkalı)・・ (Halkalı)		TCDD Lojmanları・Halkalı Gümrük Müdürlüğü・Halkalı Marmaray İETT Peronları

İstasyon özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İstasyonlar	İstasyon tipi (Turnike katı ve teknik katlar)	Platform tipi	Derinlik (Metre)	Yürüyen merdiven (Cadde seviyesi – Turnike katı)	Yürüyen merdiven (Tunike katı – Peron)	Asansör (Cadde seviyesi – Turnike katı)	Asansör (Tunike katı – Peron)	Giriş/Çıkış sayısı
Gayrettepe	Şaft	Tünel	72	8	24	3	4	4
Kâğıthane	Aç-Kapa		25	4	9	4	2	1
Hasdal			22	6	9	3	2	2
Kemerburgaz			25	2	4	4	1	1
Göktürk			22	2	4	1	1	1
İhsaniye			23	4	4	1	1	2
Terminal 2			25	4	9	4	2	2
İstanbul Havalimanı			25	20	9	6	2	2
Kargo Terminali			25	4	9	4	2	1
Taşoluk	Aç-Kapa	Tünel		4	14	2	2	2
Arnavutköy Hastane	Aç-Kapa	Tünel		4	12	2	2	2

İstasyon uzaklıkları[değiştir | kaynağı değiştir]

İstasyonların platform ortası baz alınarak ölçüm yapılmıştır.

Sıra	İstasyon	İstasyonlar arası uzaklık	İlk istasyona olan uzaklık
1	Gayrettepe	0+00 km	Başlangıç
2	Kâğıthane	3+94 km	3+94 km
3	Hasdal	5+49 km	9+43 km
4	Kemerburgaz	5+60 km	15+03 km
5	Göktürk	3+13 km	18+16 km
6	İhsaniye	9+95 km	28+11 km
7	Terminal 2	3+85 km	31+96 km
8	İstanbul Havalimanı	2+14 km	34+10 km
9	Kargo Terminali	2+51 km	36+61 km
10	Taşoluk	6+40 km	43+01 km
11	Arnavutköy Hastane	4+33 km	47+34 km
12	Fenertepe	6+90 km	54+24 km
13	Kayaşehir Merkez	3+81 km	58+05 km
14	Olimpiyat	4+43 km	62+48 km
15	Halkalı Stadı	2+47 km	64+95 km
16	Halkalı	4+16 km	69+11 km

Etapların yıllara göre fiziksel ilerleme yüzdeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Etap	Açıklanma tarihi	İlerleme yüzdesi	Kaynak
Kargo Terminali – Halkalı	16 Mayıs 2022	%78	[1]
	26 Aralık 2022	%87	[2]
	16 Ağustos 2023	%92	[3]

Kazalar/Arızalar[değiştir | kaynağı değiştir]

19 Ocak 2024 tarihinde Kemerburgaz-Göktürk istasyonları arasında yüzeydeki kazık imalatı sırasında sondaj makinesi tünel duvarını delmiş, raylara ve katener hattına zarar vermiştir. Herhangi bir metro treni hasar görmemiş ve yaralanma yaşanmamıştır. Tünelin zarar görmesi sebebiyle Hasdal - Göktürk arası metro hattı tek tünelden işletilmektedir. Kemerburgaz'da tek peron kullanılmaktadır.^[19]^[20] Onarım çalışmaları sürmektedir.

Entegrasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kâğıthane istasyonundan 230 metre yürüyüş ile M7 hattına ve Gayrettepe istasyonundan M2 hattına ve Metrobüslere aktarma yapılabilmektedir. Gelecekte, Kâğıthane istasyonundan HızRay / M34 hattına, İstanbul Havalimanı istasyonundan Yüksek Hızlı Trenlere, Kayaşehir Merkez istasyonundan M3 hattına, Olimpiyat istasyonundan M9 hattına, Halkalı Stadı istasyonundan M7 hattına ve Halkalı istasyonundan Yüksek Hızlı Trenlere, Uluslararası Trenlere, Anahat Trenlerine, Bölgesel Trenlere ve Marmaray'a aktarma yapılabilecektir.

İsimlendirme tartışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

İstasyonlardaki totemlerde, girişlerde ve tabelalarda İstanbul metrosu'nun simgesi olan M harfi yerine, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın tanıtımlarda ve reklamlarında kullandığı U harfinin kullanılacağı görülmektedir. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi arasındaki siyasi rekabet sonucu, UAB'ın kendi inşa ettiği hatlarda kendi logosunu kullanmak istemesi sonucu bakanlık tarafından bu yeni logo tercih edilmiştir.^[21] UAB ile İBB arasında siyasi rekabetin olmadığı 2019 öncesi döneme ait görsellerde ise Gayrettepe – Yeni Havalimanı Metro Hattı için M logosunun kullanıldığı görülmektedir.^[22]

Metro İstanbul tarafından işletilen M7 Kağıthane Metro İstasyonu'nda M11 Kağıthane – İstanbul Hvl. şeklinde yönlendirmeler bulunmaktadır.

Mart 2023'te dönemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu tarafından M3 Kayaşehir Metro Hattı uzatması kapsamında yayınlanan bir videoda ^[23] M11 hattının Havalimanı – Halkalı etabı için U2 kod numarasının verildiği görülmektedir. 29 Ocak 2024'te hizmete alınan Gayrettepe İstasyonu'nda ise U1 logosu hem istasyon içi yönlendirmelerde hem de istasyon girişlerinde yer almaktadır. 22 Ocak 2023'te hizmete alınan Kağıthane-Kargo Terminali etabında ise sadece U logosu yer almaktadır. Gayrettepe istasyonu hizmete alındıktan sonra istasyon girişi ve yaya tüneline M11 yönlendirme tabelaları konulmuştur.^[24]