İstanbul Deniz Otobüsleri

İstanbul Deniz Otobüsleri
Slogan	Türkiye'nin Deniz Otobanı!
Ticari ismi	İDO İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Tip	Anonim şirket
Endüstri	Ulaşım endüstrisi
Tür	Deniz taşımacılığı
Kuruluş	6 Nisan 1986 (38 yıl önce)
Genel merkezi	Yenikapı Mahallesi, Kennedy Caddesi, İDO Yenikapı Terminali, İstanbul, Türkiye
Hizmet alanları	İstanbul, Balıkesir, Bursa, Kocaeli, Tekirdağ, Yalova
Önemli kişiler	Murat Orhan, Genel Müdür
Sahibi	Bilkent Holding (50%); Akfen Holding (50%)
Web sitesi	i̇do.com.tr

İDO İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. İstanbul'un deniz ulaşımına ve trafik sorununun çözümüne katkıda bulunmak amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 1987 yılında kurulmuştur. 2005 Mart ayında, TDİ'ye bağlı Şehirhatları İstanbul Deniz Otobüsleri'ne devredilmiştir. İDO günümüz itibarıyla 103 gemi ve 88 iskelesiyle dünyanın en büyük araç ve yolcu deniz taşımacılığı şirketidir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul'da her geçen gün artan trafik sorununa alternatif arayan İ.B.B. 1987 ve 1988 yıllarında Norveç'ten satın alınan 449 yolcu kapasiteli 10 adet deniz otobüsü ile hizmete başlamıştır. Bugün toplam 22 deniz otobüsü ile hizmet veren İDO 1995 yılında Avustralya'dan satın alınan 2 adet Monohull tipi 155 yolcu kapasiteli deniz otobüsü ile 10 olan gemi adedini 12'ye çıkarmıştır (Akşemseddin & Ertuğrul Gazi).

10 gemilik bir projenin ilk 2 adedi olan ve 1996 yılında teslim edilen Avustralya yapımı catamaran tipi 450 yolcu kapasiteli deniz otobüsleriyle (Sinan Paşa & Piyale Paşa) ile bu sayı 14'ü bulurken, 1997 Norveç yapımı 350 kişilik 3 gemi ve 400 kişilik 2 gemi ve yine ilk defa Türkiye Gemi Sanayi Pendik Tersanesi'nde imal edilen 400 kişilik 1 gemi ile sayı 20'ye yükselmiştir. 1997 yılında Yalova - Yenikapı arasında çalıştırılmak üzere 500 yolcu, 94 araç kapasiteli arabalı feribot Avustralya'da inşa ettirilmiştir. 1998 yılında Yenikapı - Bandırma arasında karşılıklı çalıştırmak üzere yine aynı tersaneden Austal Ships firmasından 800 yolcu kapasiteli 200 araçlık arabalı 2 feribot inşa ettirilmiştir (Turgut Özal & Adnan Menderes). Bu iki feribot 36 deniz mili hıza ulaşabiliyor. 12 Aralık 2005'te yine Austal firmasıyla kontratı imzalanan ve 2007'de teslim edilen 2 yeni feribotla yine Bursa-Yenikapı arasında ulaşım kolaylaşmıştır. Her biri 1200 yolcu ve 225 araç kapasiteli katamaran tipi bu gemiler 35 deniz mili hıza sahip olup mesafeyi 75 dakikaya indirmiştir. Ayrıca 2007 yılında Hollandalı Damen Shipyards'tan 5 adet 30 deniz mili hız, 449 yolcu kapasiteli deniz otobüsü alınmıştır.

2004 yılının Nisan ayında Akşemseddin ve Ertuğrul Gazi deniz otobüsleri İDO'dan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'ne devredilmiştir.

İDO, 2005 Şubat ayında ise İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) ile bir protokol yaparak Türkiye Şehir Hatları İşletmesini devralma iradesini ortaya koymuştur. Devralma işlemleri İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı adına İDO tarafından yürütülmüştür. Devralma işlemiyle birlikte İstanbul’da deniz ulaşımından sorumlu tek otorite İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı olmuş ve bu otorite de büyük ölçüde İDO’ya devredilmiştir.

İDO filosu; Toplam 33 hatta, 25 Deniz Otobüsü, 10 Hızlı Feribot, 18 Araba Vapuru, 35 Şehirhatları Yolcu Vapuru, 10 Deniz Taksi ve Mavi Marmara Yolcu Gemisi ile 88 noktaya hizmet götürmektedir.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin iştiraki İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret A.Ş'nin (İDO) yüzde 100 oranındaki hissesinin özelleştirilmesi ihalesinin nihai pazarlık sonucu ihaleyi, 861 milyon dolarlık teklifle Tepe-Akfen-Souter-Sera Ortak Girişim Grubu kazandı.^[1]

İstanbul - Bursa seferlerinde 2013'te hizmete başlayan Bursa Deniz Otobüsleri (BUDO) şirketi yolculara bir seçenek daha sunmaktadır.

2022 yılı Haziran ayı itibari ile Bandırma-İstanbul arasında yapılan arabalı vapur seferleri İDO tarafından iptal edildiği ve gemilerin İBB'ye iade edildiği açıklandı..^[2]^[3]

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Hat	Rota	Sistem	İşletmeci
İşletmedeki hatlar
	Yenikapı - Atatürk Havalimanı	İstanbul metrosu	Metro İstanbul
	Yenikapı - Kirazlı
	Yenikapı - Hacıosman
	Bakırköy Sahil - Kayaşehir Merkez
	Kadıköy - Sabiha Gökçen Havalimanı
	Bostancı - Parseller
	Kadıköy - Moda	İstanbul tramvayı

Yıllara göre Deniz Otobüsleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1988: 10 adet
1994: 12 adet
1996: 14 adet
1997: 22 adet (20 deniz otobüsü, 2 Hızlı Feribot)
1998: 24 adet (20 deniz otobüsü, 4 Hızlı Feribot)
2000: 26 adet (22 deniz otobüsü, 4 Hızlı Feribot)
2009: 99 adet (25 deniz otobüsü, 10 Hızlı Feribot, 18 Arabalı Vapur, 1 Yolcu Gemisi, 35 Yolcu Vapuru, 10 Deniz Taksi), Şehir Hatları ile birleşme
2012: 53 adet (25 deniz otobüsü, 10 Hızlı Feribot, 18 Arabalı Vapur)^[4]

Görseller[değiştir | kaynağı değiştir]

Damen yapımı bir deniz otobüsü.
Austal yapımı bir deniz otobüsü.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Deniz Otobüsleri A.Ş.27 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "İDO yeni sahibini buldu". www.haberdar.com. 5 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2011.
^ "İDO ile Bursa'ya, Bandırma'ya, Yalova'ya… Kasım ayında siz nereye isterseniz oraya dümen çeviriyoruz". Twitter. 24 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2022.
^ "Bursa ve Bandırma'dan İstanbul'a yolcu taşıyan İDO arabalı vapur seferlerini iptal etti". İhlas Haber Ajansı. 13 Haziran 2022. 13 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2022.
^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2012.

[1] "İDO yeni sahibini buldu". www.haberdar.com. 5 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2011.

[2] "İDO ile Bursa'ya, Bandırma'ya, Yalova'ya… Kasım ayında siz nereye isterseniz oraya dümen çeviriyoruz". Twitter. 24 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2022.

[3] "Bursa ve Bandırma'dan İstanbul'a yolcu taşıyan İDO arabalı vapur seferlerini iptal etti". İhlas Haber Ajansı. 13 Haziran 2022. 13 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2022.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Bursa'da toplu taşıma
İşletmeciler	BURULAŞ Özel Halk Otobüsleri Minibüs Taksi Dolmuş Bursa Teleferik
Bilet	BursaKart
Otobüs	BURULAŞ BBBUS Özel Halk Otobüsleri
Metro	(Geçit/Balat – Arabayatağı/Yavuz Selim) (Uludağ Üniversitesi – Kestel) Sadece yoğun saatlerde: (Küçük Sanayi – Demirtaşpaşa/Abdal) İnşa hâlindekiler: (Şehir Hastanesi – Geçit/Balat (Kurtuluş – Uludağ Üniversitesi) Plan aşamasındakiler: (Çalı – Demirtaş) (Çalı – Gürsu)
Tramvay	(Kent Meydanı – Heykel) (Kent Meydanı – Terminal) (Zafer Plaza – Çınarönü)
Tren	Bandırma – Bursa – Osmaneli YSD
Denizyolu	BUDO İDO
Teleferik	Teferrüç - Oteller Bölgesi
İtalik yazılı olan hatlar kısmen tamamlanmış, yapımı devam eden veya plan aşamasındaki hatlardır.

İstanbul Deniz Otobüsleri nedir?, İstanbul Deniz Otobüsleri anlamı nedir?, İstanbul Deniz Otobüsleri ne demektir?