Kuala Lumpur

Kuala Lumpur
کوالا لومڤور
Kuala Lumpur; کوالا لومڤور
Federal toprak
	Kuala Lumpur Federal Toprağı
	; Bayrak ; Arma
	Kuala Lumpur Kuala Lumpur'un Malezya'daki konumu
Ülke	Malezya
İdare
• Belediye başkanı	Muhammed Emin Nureddin Abdülaziz
Yüzölçümü
• Federal toprak	243 km²
Nüfus (2015)
• Federal toprak	1,768,000
• Yoğunluk	6891/km²
• Metropol	7,200,000
Zaman dilimi	UTC+08.00 (MST)
Alan kodu	03
	Resmî site; www.dbkl.gov.my

Kuala Lumpur (kısaca KL) veya resmî adıyla Kuala Lumpur Federal Toprağı (Malayca: Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur), Malezya'nın başkenti ve en kalabalık şehridir. Şehir 1857'de Gombak ve Klang nehirlerinin birleştiği yerde kurulmuş olup Putrajaya ile birlikte Selangor eyaleti içinde adacık halinde bağımsız olarak yer alır. 2015 yılı itibarı ile şehrin nüfusu 1.7 milyon olup^[3] metropolitan alanının nüfusu ise 7.2 milyondur^[4] ve Güneydoğu Asya'nın en hızlı gelişen metropollerinden biridir.

Malayların dışında yoğun Çinli ve Hint nüfus barındıran Kuala Lumpur'da, Malay, İslam, Hint ve Çin kültürleri bir arada bulunur. Kozmopolit ve hızla yenilenen bir yapıya sahiptir. Dünyanın en yüksek yapılarından olan Petronas İkiz Kuleleri bu kenttedir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuala Lumpur 1857 yılında kurulmuştur. 1880 yılında Selangor Sultanlığı ve 1895 yılında da Federal Malay Devletleri'nin başkenti oldu. II. Dünya Savaşı sırasında 1942 yılında Japon İmparatorluğu tarafından işgal edilmiş olup işgal 15 Ağustos 1945 tarihinde Japonya'nın teslim olmasına kadar devam etmiştir.^[5] Kuala Lumpur 1972 yılında şehir statüsü aldı^[6] ve 1 Şubat 1974 tarihinde Selangor eyaletinden ayrılarak federal toprak ilan edildi.^[7]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuala Lumpur Malay Yarımadası'nda deniz kıyısına 30 km uzakta Gombak ve Klang nehirlerinin birleştiği noktada yer almaktadır.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Aylar	Ock.	Şub.	Mar.	Nis.	May	Haz.	Tem.	Auğ.	Eyl.	Ekm.	Kas.	ara.	Sene
Kuala Lumpur için İklim ortalaması
En yüksek °C	35	36	37	36	35	36	36	36	35	36	35	34
Ortalama Yüksek °C	31.9	32.8	33.1	33.0	32.8	32.5	32.1	32.2	31.9	31.8	31.4	31.5	32.3
Ortalama düşük °C	22.1	22.3	22.8	23.4	23.1	22.1	22.7	22.7	22.7	22.9	22.9	22.5	22.7
En düşük °C	19	21	20	21	22	20	19	19	20	21	21	19
Yağış miktarı mm	163	145	218	285	184	127	129	146	192	272	275	230	2.366

Kaynak:Ulusal Çevre Ajansı, Singapur Ocak 2007

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuala Lumpur'da yerel yönetim Kuala Lumpur Şehir Meclisi tarafından sorumlu olup Federal Topraklar Bakanlığı'nın denetimi altındadır.^[8]

Kuala Lumpur'un 1 Şubat 1974 yılından beri federal toprak olmasından beri sekiz belediye başkanı tarafından yönetildi. Malezya'da yerel hükûmet seçimlerinin 1970'ten beri askıya alınmasından dolayı belediye başkanları federal bölge tarafından atanmaktadır.^[9] Kulala Lumpur'un şimdiki belediye başkanı Datuk Muhammed Emin Nureddin Abdülaziz'dir.^[1]

Belediye Başkanları:

Tan Sri Datuk Lokman Yusuf (1972)
Tan Sri Yakub Latif (1973 - 1983)
Tan Sri Datuk İlyas Ömer (1983 - 1992)
Datuk Dr. Mazlan Ahmed (1992 - 1995)
Tan Sri Datuk Kamerüzzaman Şerif (1995 - 2001)
Datuk Muhammed Şeyd Muhammed Tevfik (2001 - 2004)
Datuk Ruslin Hasan (2004 - 2006)
Datuk Abdülhakim Burhan (2006 - 2008)
Tan Sri Ahmed Fuad İsmail (2008 - 2012)
Tan Sri Ahmed Faysal Talib (2012 - 2015)
Datuk Muhammed Emin Nureddin Abdülaziz (2015 - devam ediyor)

Kuala Lumpur idari olarak Bukit Bintang, Titiwangsa, Setiawangsa, Wangsa Maju, Sentul, Kepong, Segambut, Lembah Pantai, Seputeh, Bandar Tun Razak ve Cheras olmak üzere 11 semte ayrılmaktadır.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuala Lumpur Malezya ve Güneydoğu Asya'nın en önemli ekonomik ve finans merkezlerinden biri olup çevresindeki kentsel alanlar ile birlikte ülkenin ekonomik açıdan en sanayileşmiş ve en hızlı büyüyen bölgesidir.^[10]

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuala Lumpur'a Sepang'ta yer alan Kuala Lumpur Uluslararası Havalimanı hizmet vermekte olup KLIA Ekspres tren hattı ile şehir merkezine ulaşılabilmektedir. Şehir içi ulaşım otobüs, taksi ile hafif raylı sistem, havaray ve banliyö hatları gibi raylı sistemler aracılığı ile yapılmakta olup demiryolu taşımacılığında KL Sentra İstasyonu şehrin ana ulaşım noktasıdır.

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Malakka, Malezya (15 Nisan 1989'dan beri)^[11]
İsfahan, İran (2005'ten beri)^[12]
Ankara, Türkiye (24 Haziran 2006'dan beri)^[13]
Meşhed, İran (3 Ekim 2006'dan beri)^[14]
Chennai, Hindistan^[15]
Karaçi, Pakistan^[16]
Kazablanka, Fas
Lenkeran, Azerbaycan
Osaka, Japonya^[17]
Şiraz, İran^[18]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Amin Nordin picked as KL mayor and Hasim to be PPj president". Thestar MY. 8 Temmuz 2015. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. s. 27. 27 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ ^a ^b "Population by States and Ethnic Group". Department of Information, Ministry of Communications and Multimedia, Malaysia. 2015. 12 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ "KL on track to megacity status". Focus Malaysia. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ "On This Day". The Australian Army. 18 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
^ "Destinations: Kuala Lumpur". Tourism Malaysia. 3 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ "Kuala Lumpur". Columbia Encyclopedia, Sixth Edition 2007. Columbia University Press. 28 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ "DBKL History". Kuala Lumpur City Hall. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
^ "Malaysia's towns and cities are governed by appointed mayors". 2006. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2006.
^ Ng, Angie (13 Ağustos 2007). "New growth corridors added". The Star. 15 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
^ "Bandar Kembar Melaka, Hoorne" (PDF). Bernama (Malayca). Malezya Ulusal Kütüphanesi. 7 Temmuz 1989. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ "Sisterhoods". Isfahan Islamic Council. 2005. 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ "Kardeş Kentleri Listesi ve 5 Mayıs Avrupa Günü Kutlaması [via WaybackMachine.com]". Ankara Büyükşehir Belediyesi — Tüm Hakları Saklıdır. 14 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ "Mashhad-Kuala Lumpur Become Sister Cities". Mircea Birca. Eurasia Press and News. 14 Ekim 2006. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ "Chennai, Kuala Lumpur sign sister city pact". The Hindu. Chennai, Hindistan. 26 Kasım 2010. 29 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ "Eight Pakistani cities have 47 sister cities around the world". Associated Press of Pakistan. 16 Mayıs 2015. 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ "ビジネスパートナー都市(BPC)" (Japonca). Osaka Policy Planning Office. 19 Eylül 2012. 20 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.
^ "Sister Cities of Shiraz". Shiraz Municipality. 12 Haziran 2010. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmî site

Kuala Lumpur fotoğrafları 20 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Lonely Planet - Kuala Lumpur 13 Ağustos 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kuala Lumpur resimleri 13 Mayıs 2006^{[Tarih uyuşmuyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Google Maps'te uydu fotoğrafları 14 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Google Earth - Kuala Lumpur
Lumpuristik misyon5ice

[bld_başkanı-1] "Amin Nordin picked as KL mayor and Hasim to be PPj president". Thestar MY. 8 Temmuz 2015. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[2] "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. s. 27. 27 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[2015_population-3] "Population by States and Ethnic Group". Department of Information, Ministry of Communications and Multimedia, Malaysia. 2015. 12 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[4] "KL on track to megacity status". Focus Malaysia. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[5] "On This Day". The Australian Army. 18 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.

[6] "Destinations: Kuala Lumpur". Tourism Malaysia. 3 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[7] "Kuala Lumpur". Columbia Encyclopedia, Sixth Edition 2007. Columbia University Press. 28 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[KWP-8] "DBKL History". Kuala Lumpur City Hall. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.

[govelec-9] "Malaysia's towns and cities are governed by appointed mayors". 2006. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2006.

[metro-10] Ng, Angie (13 Ağustos 2007). "New growth corridors added". The Star. 15 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.

[11] "Bandar Kembar Melaka, Hoorne" (PDF). Bernama (Malayca). Malezya Ulusal Kütüphanesi. 7 Temmuz 1989. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[12] "Sisterhoods". Isfahan Islamic Council. 2005. 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[13] "Kardeş Kentleri Listesi ve 5 Mayıs Avrupa Günü Kutlaması [via WaybackMachine.com]". Ankara Büyükşehir Belediyesi — Tüm Hakları Saklıdır. 14 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[14] "Mashhad-Kuala Lumpur Become Sister Cities". Mircea Birca. Eurasia Press and News. 14 Ekim 2006. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[15] "Chennai, Kuala Lumpur sign sister city pact". The Hindu. Chennai, Hindistan. 26 Kasım 2010. 29 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[16] "Eight Pakistani cities have 47 sister cities around the world". Associated Press of Pakistan. 16 Mayıs 2015. 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[17] "ビジネスパートナー都市(BPC)" (Japonca). Osaka Policy Planning Office. 19 Eylül 2012. 20 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[18] "Sister Cities of Shiraz". Shiraz Municipality. 12 Haziran 2010. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2016.

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

g t d Asya başkentleri
Orta Asya	Astana, Kazakistan · Bişkek, Kırgızistan · Duşanbe, Tacikistan · Aşkabat, Türkmenistan · Taşkent, Özbekistan · Ulan Batur, Moğolistan
Doğu Asya	Pekin, Çin · Taipei, Çin Cumhuriyeti (Tayvan) · Tokyo, Japonya · Pyongyang, Kuzey Kore · Seul, Güney Kore
Güney Asya	Dakka, Bangladeş · Thimphu, Bhutan · Yeni Delhi, Hindistan · Malé, Maldivler · Katmandu, Nepal · İslamabad, Pakistan · Sri Jayawardenapura-Kotte, Sri Lanka
Güneydoğu Asya	Bandar Seri Begavan, Brunei · Phnom Penh, Kamboçya · Dili, Doğu Timor · Cakarta, Endonezya · Vientiane, Laos · Kuala Lumpur (resmî) ve Putrajaya (idarî), Malezya · Nepido, Myanmar · Manila, Filipinler · Singapur, Singapur · Bangkok, Tayland · Hanoi, Vietnam
Güneybatı Asya	Kâbil, Afganistan · Erivan, Ermenistan · Bakü, Azerbaycan · Manama, Bahreyn · Lefkoşa, Kıbrıs Cumhuriyeti · Tiflis, Gürcistan · Tahran, İran · Bağdat, Irak · Kudüs (Kısıtlı tanıma), İsrail · Amman, Ürdün · Kuveyt, Kuveyt · Beyrut, Lübnan · Maskat, Umman · Doha, Katar · Riyad, Suudi Arabistan · Şam, Suriye · Ankara, Türkiye · Abu Dabi, Birleşik Arap Emirlikleri · San'a, Yemen · Kahire, Mısır
Kuzey Asya	Moskova, Rusya

g t d Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları
Eyaletler	Cohar Kedah Kelantan Malakka Negeri Sembilan Pahang Perak Perlis Penang Sabah Saravak Selangor Terengganu
Federal topraklar	Kuala Lumpur Labuan Putrajaya

Kuala Lumpur nedir?, Kuala Lumpur anlamı nedir?, Kuala Lumpur ne demektir?