Grip aşısı

Grip aşısı, grip virüslerinin neden olduğu hastalıklardan korunmak için uygulanan bir aşıdır.^[1] Bu aşının yeni türleri yılda iki kez uygulanmaktadır. Çünkü grip virüsü çok hızlı değişim göstermektedir. Etkinliği yıldan yıla değişse de, gribe karşı en etkili yöntemdir.^[2] ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri, aşının hastalığı, doktora gitmeyi, hastaneye yatırılmayı ve ölümü azalttığını tahmin etmektedir.^[3]^[4] Grip olan aşılanmış işçiler ortalama yarım gün daha erken işe dönmektedir.^[5] Aşının 65 yaş üstü bireyler üzerindeki etkisi, kaliteli araştırma yapılmadığı için belirsizdir.^[6]

Dünya Sağlık Örgütü ve Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri özellikle yüksek risk grubundakiler olmak üzere, altı ayın üstündeki herkese yılda bir kez aşılanmayı önermektedir.^[7]^[8] Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi de yüksek risk grubundakilere yılda bir kez aşılanmayı önermektedir.^[9] Bu grubun içindekiler hamileleri yaşlılar, altı aydan beş yaşa kadar çocuklar, belirli sağlık sorunları olanlar ve sağlık çalışanlarıdır.^[10]

Aşılar çoğunlukla güvenilirdir. Çocukların %5 ila 10'unda ateş görülebilir. Geçici kas ağrısı veya halsizlik de ortaya çıkabilir. Daha önce aşı, Guillain-Barré sendromu ile ilişkilendirildi. Birçok grip aşısı yumurta içermesine rağmen, yumurtaya alerjisi olanlara da önerilmektedir.^[11] Ancak anafilaskililere önerilmemektedir. Aşılar inaktif ve zayıflatılmış virüs kullananlar olarak ikiye ayrılır. Zayıflatılmış virüs kullananlar genellikle hamilelere, iki yaşından küçük çocuklara, elli yaşından büyüklere ve bağışıklık yetmezliği bulunanlara önerilmemektedir. Kas içine (intramüsküler), burna (intranazal) veya deri altına enjekte edilenler (intradermal) olarak üç türü vardır. Deri altına enjekte edilen grip aşısı 2018-19 ve 2019-20 grip mevsiminde hiç kullanılmadı.^[12]^[13]^[14]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ World Health Organization (November 2012). "Vaccines against influenza WHO position paper". Weekly Epidemiological Record. 87 (47): 461-76. hdl:10665/241993 . PMID 23210147. Diğer özet (PDF).
^ Manzoli L, Ioannidis JP, Flacco ME, De Vito C, Villari P (July 2012). "Effectiveness and harms of seasonal and pandemic influenza vaccines in children, adults and elderly: a critical review and re-analysis of 15 meta-analyses". Human Vaccines & Immunotherapeutics. 8 (7): 851-62. doi:10.4161/hv.19917. PMC 3495721 $2. PMID 22777099.
^ Rolfes MA, Foppa IM, Garg S, Flannery B, Brammer L, Singleton JA, Burns E, Jernigan D, Reed C, Olsen SJ, Bresee J (9 Aralık 2016). "2015–2016 Estimated Influenza Illnesses, Medical visits, and Hospitalizations Averted by Vaccination in the United States". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
^ Centers for Disease Control and Prevention (16 Ocak 2020). "Benefits of Flu Vaccination During 2018-2019 Flu Season". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
^ Demicheli V, Jefferson T, Ferroni E, Rivetti A, Di Pietrantonj C (February 2018). "Vaccines for preventing influenza in healthy adults". Cochrane Database of Systematic Reviews. 2: CD001269. doi:10.1002/14651858.CD001269.pub6 . PMC 6491184 $2. PMID 29388196.
^ Osterholm MT, Kelley NS, Sommer A, Belongia EA (January 2012). "Efficacy and effectiveness of influenza vaccines: a systematic review and meta-analysis". The Lancet. Infectious Diseases. 12 (1): 36-44. doi:10.1016/S1473-3099(11)70295-X. PMID 22032844.
^ "Who Should and Who Should NOT get a Flu Vaccine". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 11 Ekim 2019. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2019. Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
^ World Health Organization (October 2017). The immunological basis for immunization series: module 23: influenza vaccines. World Health Organization (WHO). hdl:10665/259211 . ISBN 978-9241513050.
^ "Implementation of the Council Recommendation on seasonal influenza vaccination (2009/1019/EU)" (PDF). European Centre for Disease Prevention and Control. January 2014. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2020. Diğer özet.
^ Grohskopf LA, Alyanak E, Broder KR, Walter EB, Fry AM, Jernigan DB (August 2019). "Prevention and Control of Seasonal Influenza with Vaccines: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices – United States, 2019–20 Influenza Season" (PDF). MMWR. Recommendations and Reports. 68 (3): 1-21. doi:10.15585/mmwr.rr6803a1 . PMC 6713402 $2. PMID 31441906. 25 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. Diğer özet. Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
^ "Flu Vaccine and People with Egg Allergies". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 25 Kasım 2019. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2019. Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
^ "Intradermal Influenza (Flu) Vaccination". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 31 Ekim 2018. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019. Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
^ "Influenza vaccines – United States, 2019–20 influenza season". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 22 Ağustos 2019. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019. Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
^ "Influenza Virus Vaccine Inactivated". The American Society of Health-System Pharmacists. 19 Kasım 2018. October 14, 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: October 13, 2019.

Tıp ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[WHO2012-1] World Health Organization (November 2012). "Vaccines against influenza WHO position paper". Weekly Epidemiological Record. 87 (47): 461-76. hdl:10665/241993 . PMID 23210147. Diğer özet (PDF).

[Man2012-2] Manzoli L, Ioannidis JP, Flacco ME, De Vito C, Villari P (July 2012). "Effectiveness and harms of seasonal and pandemic influenza vaccines in children, adults and elderly: a critical review and re-analysis of 15 meta-analyses". Human Vaccines & Immunotherapeutics. 8 (7): 851-62. doi:10.4161/hv.19917. PMC 3495721 $2. PMID 22777099.

[3] Rolfes MA, Foppa IM, Garg S, Flannery B, Brammer L, Singleton JA, Burns E, Jernigan D, Reed C, Olsen SJ, Bresee J (9 Aralık 2016). "2015–2016 Estimated Influenza Illnesses, Medical visits, and Hospitalizations Averted by Vaccination in the United States". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.

[4] Centers for Disease Control and Prevention (16 Ocak 2020). "Benefits of Flu Vaccination During 2018-2019 Flu Season". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.

[:0-5] Demicheli V, Jefferson T, Ferroni E, Rivetti A, Di Pietrantonj C (February 2018). "Vaccines for preventing influenza in healthy adults". Cochrane Database of Systematic Reviews. 2: CD001269. doi:10.1002/14651858.CD001269.pub6 . PMC 6491184 $2. PMID 29388196.

[Ost2012-6] Osterholm MT, Kelley NS, Sommer A, Belongia EA (January 2012). "Efficacy and effectiveness of influenza vaccines: a systematic review and meta-analysis". The Lancet. Infectious Diseases. 12 (1): 36-44. doi:10.1016/S1473-3099(11)70295-X. PMID 22032844.

[WhoShouldVax-7] "Who Should and Who Should NOT get a Flu Vaccine". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 11 Ekim 2019. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2019. Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.

[8] World Health Organization (October 2017). The immunological basis for immunization series: module 23: influenza vaccines. World Health Organization (WHO). hdl:10665/259211 . ISBN 978-9241513050.

[9] "Implementation of the Council Recommendation on seasonal influenza vaccination (2009/1019/EU)" (PDF). European Centre for Disease Prevention and Control. January 2014. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2020. Diğer özet.

[pmid31441906-10] Grohskopf LA, Alyanak E, Broder KR, Walter EB, Fry AM, Jernigan DB (August 2019). "Prevention and Control of Seasonal Influenza with Vaccines: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices – United States, 2019–20 Influenza Season" (PDF). MMWR. Recommendations and Reports. 68 (3): 1-21. doi:10.15585/mmwr.rr6803a1 . PMC 6713402 $2. PMID 31441906. 25 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. Diğer özet. Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.

[CDCegg-11] "Flu Vaccine and People with Egg Allergies". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 25 Kasım 2019. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2019. Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.

[12] "Intradermal Influenza (Flu) Vaccination". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 31 Ekim 2018. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019. Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.

[13] "Influenza vaccines – United States, 2019–20 influenza season". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 22 Ağustos 2019. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019. Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.

[AHFS2018-14] "Influenza Virus Vaccine Inactivated". The American Society of Health-System Pharmacists. 19 Kasım 2018. October 14, 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: October 13, 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

İnfluenza aşısı nedir?, İnfluenza aşısı anlamı nedir?, İnfluenza aşısı ne demektir?

İnfluenza aşısı nedir?, İnfluenza aşısı anlamı nedir?, İnfluenza aşısı ne demektir?

Grip aşısı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]