Suçiçeği aşısı

Suçiçeği aşısı suçiçeğine karşı koruyucu bir aşıdır.^[1] Bir doz aşı, orta dereceli hastalıkları %95'ini ve şiddetli hastalıkları %100'ünü önler.^[2] İki doz aşı bir aşıdan daha etkilidir.^[2] Suçiçeğine maruz kaldıktan sonraki beş gün içinde bağışıklığı olmayanlara verilirse, çoğu hastalık vakasını önler.^[2] Nüfusun büyük bir bölümünü aşılamak aşı olmayanları da korur.^[2] Derinin hemen altına enjeksiyonla verilir.^[2] Zoster aşısı olarak bilinen başka bir aşı, aynı virüsün neden olduğu hastalıkları önlemek için kullanılır - suçiçeği zoster virüsü.^[3]

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), yalnızca bir ülke insanların %80'inden fazlasını aşılı tutabiliyorsa rutin aşılamayı önerir.^[2] İnsanların sadece %20 ila %80'i aşılanırsa, daha fazla insanın daha ileri yaşlarda hastalığa yakalanması ve genel olarak sonuçların kötüleşmesi mümkündür.^[2] Bir veya iki doz aşı önerilir.^[2] Amerika Birleşik Devletleri'nde on iki ila on beş aylıkken başlayarak iki doz önerilir.^[1] Maliyeti nedeniyle tüm ülkeler aşıyı sağlamamaktadır.^[4] Birleşik Krallık'ta canlı bir viral aşı olan Varilrix^[5] 12 aylıktan itibaren onaylanmıştır.

Küçük yan etkiler arasında enjeksiyon yerinde ağrı, ateş ve kızarıklık olabilir.^[1] Şiddetli yan etkiler nadirdir ve çoğunlukla zayıf bağışıklık fonksiyonu olanlarda görülür.^[2] HIV/AIDS'li kişilerde kullanımı dikkatli yapılmalıdır.^[2] Hamilelik sırasında tavsiye edilmez; ancak hamilelik sırasında birkaç kez verildiğinde herhangi bir sorunla sonuçlanmamıştır.^[1]^[2] Aşı, tek başına veya MMR aşısı ile birlikte, MMRV aşısı olarak bilinen bir versiyonda mevcuttur.^[2] Zayıflatılmış virüsten yapılır.^[1]

Canlı zayıflatılmış bir suçiçeği aşısı olan Oka suşu, 1970'lerin başında Japonya'da Michiaki Takahashi ve meslektaşları tarafından geliştirilmiştir.^[6] Amerikalı aşı uzmanı Maurice Hilleman'ın ekibi, 1981'de Amerika Birleşik Devletleri'nde suçiçeği virüsünün "Oka türü"ne dayanan bir suçiçeği aşısı geliştirmiştir.^[7]^[8]^[9] Suçiçeği aşısı ilk olarak 1984 yılında ticari olarak elde edilebilir hale gelmiştir.^[2] DSÖ Temel İlaçlar Listesinde yer almaktadır.^[10]^[11]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e "Chickenpox (Varicella) Vaccine Safety". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 27 Ekim 2015. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m "Varicella and herpes zoster vaccines: WHO position paper, June 2014". Relevé Épidémiologique Hebdomadaire. 89 (25): 265-287. June 2014. PMID 24983077.
^ "Herpes Zoster Vaccination". Centers for Disease Control and Prevention. 31 Temmuz 2015. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021.
^ "Varicella vaccines". British Medical Bulletin. 103 (1): 115-127. September 2012. doi:10.1093/bmb/lds019. PMID 22859715.
^ "Varilrix". 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023.
^ "Varicella-zoster vaccine". Human Herpesviruses: Biology, Therapy, and Immunoprophylaxis. Cambridge: Cambridge University Press. 2007. ISBN 978-0521827140. PMID 21348127.
^ "Prevention of Hepatitis B Virus Infection in the United States: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices". MMWR. Recommendations and Reports. 67 (1): 443-470. January 2018. doi:10.1016/B978-0-12-804571-8.00003-2. ISBN 9780128045718. PMC 7150172 $2.
^ "Chickenpox (Varicella) | History of Vaccines". www.historyofvaccines.org (İngilizce). 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.
^ "Maurice Ralph Hilleman (1919–2005) | The Embryo Project Encyclopedia". embryo.asu.edu. 27 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.
^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
^ World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Cenevre: World Health Organization. 2021. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.

[CDC2015-1] "Chickenpox (Varicella) Vaccine Safety". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 27 Ekim 2015. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015.

[WHO2014-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m "Varicella and herpes zoster vaccines: WHO position paper, June 2014". Relevé Épidémiologique Hebdomadaire. 89 (25): 265-287. June 2014. PMID 24983077.

[zostavax-cdc-3] "Herpes Zoster Vaccination". Centers for Disease Control and Prevention. 31 Temmuz 2015. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021.

[Flatt2012-4] "Varicella vaccines". British Medical Bulletin. 103 (1): 115-127. September 2012. doi:10.1093/bmb/lds019. PMID 22859715.

[VarilixWeb-5] "Varilrix". 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023.

[Gershon_2007-6] "Varicella-zoster vaccine". Human Herpesviruses: Biology, Therapy, and Immunoprophylaxis. Cambridge: Cambridge University Press. 2007. ISBN 978-0521827140. PMID 21348127.

[Schillie_2018-7] "Prevention of Hepatitis B Virus Infection in the United States: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices". MMWR. Recommendations and Reports. 67 (1): 443-470. January 2018. doi:10.1016/B978-0-12-804571-8.00003-2. ISBN 9780128045718. PMC 7150172 $2.

[www.historyofvaccines.org-8] "Chickenpox (Varicella) | History of Vaccines". www.historyofvaccines.org (İngilizce). 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.

[embryo.asu.edu-9] "Maurice Ralph Hilleman (1919–2005) | The Embryo Project Encyclopedia". embryo.asu.edu. 27 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.

[WHO21st-10] World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.

[WHO22nd-11] World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Cenevre: World Health Organization. 2021. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Suçiçeği aşısı nedir?, Suçiçeği aşısı anlamı nedir?, Suçiçeği aşısı ne demektir?

Suçiçeği aşısı nedir?, Suçiçeği aşısı anlamı nedir?, Suçiçeği aşısı ne demektir?

Suçiçeği aşısı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]