Kabakulak aşısı

Kabakulak aşısı, kabakulak hastalığını güvenli bir şekilde önler. Çoğunluğa uygulandığında toplum çapında komplikasyonları azaltır.^[1] Toplumun % 90’ı aşılandığında, aşının etkinliğinin % 85 düzeyinde olduğu tahmin edilmektedir.^[2] Uzun vadede önlemek için iki doz gereklidir. İlk dozun 12 - 18 aylık iken verilmesi önerilir. İkinci doz ise genellikle 2- 6 yaşları arasında verilir.^[1] Halihazırda bağışık olmayanlarda hastalıktan sonra kullanılması yararlıdır.^[3]

Güvenlik[değiştir | kaynağı değiştir]

Kabakulak aşısı çok güvenlidir ve genellikle hafiftir.^[1]^[3] Hafif ateşe ve iğne yapılan noktada hafif ağrı ve şişkinliğe neden olabilir. Önemli bir yan etkisi pek görülmemiştir.^[1] Aşıyı nörolojik etkiler gibi komplikasyonlar arasında yeterli ilişki bulunmamıştır.^[3] Hamile olanlara veya yoğun bağışıklık sistemini baskılayıcı tedavi görenlere uygulanmamalıdır.^[1] Hamilelik sırasında aşı vurulan annelerin çocuklarında kötü sonuçlar belgelendirilmemiştir.^[1]^[3] Aşı tavuk hücrelerinde gelişse de, yumurta alerjisi olanlara uygulanmasında sakınca yoktur.^[3]

Kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Gelişmiş ülkelerin çoğu ve birçok gelişmekte olan ülke bu aşıyı kızamık ve MMR olarak bilinen rubella aşısı ile birlikte aşı programlarına dahil etmişlerdir.^[1] Önceki üç aşı ve MMRV olarak bilinen su çiçeği aşısı ile birlikte formülasyonu da mevcuttur.^[3] 2005 yılı itibarıyla, 110 ülke aşıyı bu şekilde sunmuştur. Aşı, uygulandığı bölgelerde hastalığı % 90’ı aşan oranda azaltmıştır. Aşının bir çeşidi yaklaşık yarım milyardan fazla insana uygulanmıştır.^[1]

Geçmiş, toplum ve kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Kabakulak aşısı ilk kez 1948 yılında lisanslandırılmış fakat sadece kısa dönemli etki göstermiştir.^[3] Geliştirilmiş aşılar ticari olarak 1960’lı yıllarda piyasaya çıkmıştır. İlk aşı Etkisiz olmasına karşın sonraki hazırlıklar canlı virüsün zayıflatılması şeklinde gerçekleşmiştir.^[1] Temel bir sağlık sisteminde bulunması gereken en önemli ilaç olarak Dünya Sağlık Örgütü’nün Temel İlaçlar Listesinde yer almaktadır.^[4] 2007 yılı itibarıyla bir dizi farklı türü mevcuttur.^[1]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j "Mumps virus vaccines" (PDF). Weekly epidemiological record. 82 (7). 16 Şubat 2007. ss. 49-60. PMID 17304707. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Nisan 2016.
^ Hviid A, Rubin S, Mühlemann K (Mart 2008). "Mumps". The Lancet. 371 (9616). ss. 932-44. doi:10.1016/S0140-6736(08)60419-5. PMID 18342688.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Atkinson, William (Mayıs 2012). Mumps Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases (12 bas.). Public Health Foundation. ss. Chapter 14. ISBN 9780983263135. 6 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2016.
^ "WHO Model List of EssentialMedicines" (PDF). World Health Organization. Ekim 2013. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Nisan 2014.

[WHO2007-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j "Mumps virus vaccines" (PDF). Weekly epidemiological record. 82 (7). 16 Şubat 2007. ss. 49-60. PMID 17304707. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Nisan 2016.

[Hviid2008-2] Hviid A, Rubin S, Mühlemann K (Mart 2008). "Mumps". The Lancet. 371 (9616). ss. 932-44. doi:10.1016/S0140-6736(08)60419-5. PMID 18342688.

[Pink2012-3] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Atkinson, William (Mayıs 2012). Mumps Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases (12 bas.). Public Health Foundation. ss. Chapter 14. ISBN 9780983263135. 6 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2016.

[4] "WHO Model List of EssentialMedicines" (PDF). World Health Organization. Ekim 2013. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Nisan 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

Kabakulak aşısı nedir?, Kabakulak aşısı anlamı nedir?, Kabakulak aşısı ne demektir?