Ferhan Şensoy
Doğum	Osman Ferhan Şensoy[1] 26 Şubat 1951(1951-02-26) Çarşamba, Samsun, Türkiye
Ölüm	31 Ağustos 2021 (70 yaşında)[1] Fatih, İstanbul, Türkiye
Defin yeri	Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul[2]
Meslek	Oyuncu, oyun yazarı, yazar
Etkin yıllar	1971-2021
Boy	1,80 m (5 ft 11 in)
Evlilik	Derya Baykal (e. 1988; b. 2004) Elif Durdu (e. 2014; ö. 2021) [1]
Çocuk(lar)	Müjgan Ferhan Şensoy Derya Şensoy
Ebeveyn(ler)	Yusuf Cemil Şensoy Müjgan Şensoy
Resmî site	ortaoyuncular.com

Osman Ferhan Şensoy^[1] (26 Şubat 1951, Samsun - 31 Ağustos 2021, İstanbul^[1]), Türk tiyatro, sinema ve televizyon oyuncusu; roman, deneme, günlük, televizyon dizisi ve film senaryoları yazarı, şair ve Ortaoyuncular tiyatro topluluğunun kurucusudur.

Tek kişilik oyunu Ferhangi Şeyler, 1987 yılından itibaren yaşamının sonuna kadar aralıksız devam eden en tanınmış oyunudur.^[3] Birçok kesim tarafından Ferhangi Şeyler'in stand-up komedilerinin ilham kaynağı olduğu düşünülse de, kendisi bunu "Ferhangi Şeyler’den etkilenmiş olabilirler ama Ferhangi Şeyler bir stand up değildir." diyerek açıklamıştır.^[4] Kel Hasan Efendi'den günümüze gelen Ortaoyuncuları Kavuğu'nu Münir Özkul'dan devralmış ve Rasim Öztekin'e devretmiştir.^[5]

Her oyununa emeği geçenlere, zaman gözetmeksizin oyun gelirlerinden pay vererek mali olarak da Türk Tiyatrosu'nda kendine özgü bir yer edinmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Gençliği[değiştir | kaynağı değiştir]

1951'de Samsun'un Çarşamba ilçesinde doğan Ferhan Şensoy'un annesi Müjgan Şensoy ilkokul öğretmeni, babası Yusuf Cemil Şensoy ise tüccar ve o dönem Çarşamba belediye başkanıydı.

1957'de Samsun Gazi Osman Paşa İlkokulunda eğitim hayatına başlayan ve 1961 yılında girdiği Galatasaray Lisesinde de bir süre okuyan Şensoy, 1970 yılında Çarşamba Lisesinden mezun oldu.^[6]

İlk öykü ve şiirleri Yeni Ufuklar ve Soyut dergilerinde 1969 yılında yayımlanan Şensoy'un, yazdığı skeçler de Devekuşu Kabare'de 1970 yılında oynanmaya başladı.

1971 yılında Grup Oyuncuları çatısında ilk profesyonel oyunculuk deneyimini yaşayan Şensoy, 1972-1975 yılları arasında Fransa ve Kanada'da tiyatro eğitimine ve çalışmalarına Jerome Savary, Andre-Louis Perinetti gibi isimlerle devam ederken Montreal'de Ce Fou De Gogol adlı oyunuyla 1975'te En İyi Yabancı Yazar ödülünü aldı. Yine Montreal’de Theatre De Quatre - Sous’da da, yönetmenliğini yaptığı, Harem Qui Rit isimli müzikalde oynadı. Aynı yıl Türkiye'ye döndü.

Türkiye'ye dönmesinin ardından, 1976’da Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu'nda, yazarlığını da yaptığı Dur Konuşma Sus Söyleme adlı oyunda rol alan Şensoy, Türk Yazarları Tiyatrosu’nda da oyunculuk ve yönetmenlik yaptı. Aynı sene ilk televizyon skeçlerini yazmaya başlayan Şensoy, Ali Poyrazoğlu'yla beraber rol aldığı bu skeçlerin birinde, bir garson rolüyle ilk kez televizyona çıktı.

Nisa Serezli - Tolga Aşkıner Tiyatrosu'nda oyunculuk yapan Şensoy, yine 1976 senesi içinde, TRT’ye ve Devekuşu Kabare Tiyatrosu'nda çeşitli skeçler yazdı.

1978’de, ilk kitabı Kazancı Yokuşu’nun yayınlanmasının ardından, yönetmenliğini Temel Gürsu’nun yaptığı Kızını Dövmeyen Dizini Döver ile ilk kez bir film çalışması yapan Şensoy, aynı yıl Mete İnselel ile Anyamanya Kumpanya Tiyatrosu’nu kurdu ve kendi eseri olan, İdi Amin Avantadan Lavanta oyununda rol aldı ve yönetmenlik yaptı.

Yine 1978'de, yazdığı Bizim Sınıf adlı televizyon dizisi ikinci bölümden sonra öğretmenlerin manevi şahsiyetini aşağı gösterdiği gerekçesiyle TRT'de yasaklandı. Daha sonra Bizim Sınıf, Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu'nda sahnelenecekti. Oyuncu olarak katıldığı Evdekiler ve Giyim Kuşam Dünyası televizyon dizileri de yayından kaldırıldı. O sene, Anyamanya Kumpanya’dan ayrılan Şensoy, daha sonra Ayfer Feray Tiyatrosu’na geçti ve oyunculuğa burada devam etti.

1979'da TRT'de, kendi yazdığı Sizin Dershane dizisinde oyunculuk yapan Şensoy, Ayfer Feray Tiyatrosu’nda da yine kendi yazıp yönettiği ve müziklerini yaptığı Hayrola Karyola oyununda rol aldı. Stardust Gece Kulübü’nde, yazdığı Dedikodu Şov isimli bir kabare gösterisini, Adile Naşit, Perran Kutman, Pakize Suda, Sevda Karaca ve İstanbul Gelişim Orkestrası'yla sahneleyen Şensoy, aynı kulüpte, Arda Uskan'ın yazıp, Fuat Güner'in müziklerini yaptığı Kukla ve Kuklacı Kabare gösterilerinde rol aldı.

Ortaoyuncular[değiştir | kaynağı değiştir]

1980 yılında Ortaoyuncular adıyla, kendi tiyatrosunu kurdu. 14 Mart 1980'de Harbiye'de, Yapı Endüstri Merkezi Salonu’nda ilk kez perdelerini açan ve günümüze dek 50'yi aşkın oyunun oynandığı Ortaoyuncular’ın bünyesinde, ayrıca Nöbetçi Tiyatro adlı bir gençlik grubu kurarak, yeni tiyatro sanatçılarının yetiştirilmesine katkıda bulundu.

Şahları da Vururlar oyununda yönetmen ve oyuncu olarak yer alan Şensoy’un, Fuat Güner'le birlikte müziklerini de yaptığı oyunu, Avni Dilligil Jüri Özel Ödülü ve Dergi-13’ün, En Başarılı Oyun Ödülü’ne layık görüldü. Kenter Tiyatrosu'nda dört haftalık gösteriden sonra, Ortaoyuncular, Şahları da Vururlar’ı, 10 Kasım 1980'de taşındıkları Beyoğlu'ndaki Küçük Sahne'de sahnelemeye devam etti.

1981'de, Parasız Yaşamak Pahalı’yı yazan ve Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı oyununu yazan ve yöneten Şensoy, Fuat Güner ve Özkan Uğur'un müziklerini yaptığı oyunda, Zeliha Berksoy'la beraber rol aldı. Şahları da Vururlar, oyunun gösterileri sürerken, Ortaoyuncular Yayınları'nın ilk kitabı olarak yayımlandı.

Şensoy, Küçük Sahne'nin 30. yılı dolayısıyla, Suzan Uztan ve Mücap Ofluoğlu'nu Ortaoyuncular’a konuk ederek, Aleksiev Arbuzov’un Eski Moda Komedya’sında oynadı. Ofluoğlu'nun sahneye koyduğu oyunun dekorunu yapan Şensoy’un oyundaki performansı kendisine, Tiyatro-81’in, En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü getirdi.

1982'de, Afitap'ın Kocası İstanbul kitabının yayımlanmasının ardından, Nöbetçi Tiyatro (Nöbetçi Oyuncular)'da Friedrich Dürrenmatt'ın Büyük Romülüs oyununu, En Büyük Romülüs Başka Büyük Yok adıyla sahneye koydu. Ayrıca kendi eseri Kiralık Oyun’u yönetti, oyunun müziklerini yaptı ve rol aldı.

1983'te, Harbiye Orduevi'nde askere alınan Şensoy, Çorlu'nun Ulaş köyüne asker olarak gitti. Bertolt Brecht'in, 7 şiirinden yola çıkarak yazdığı Anna'nın Yedi Ana Günahı’nı yöneten Şensoy, Fırıncı Şükrü, Deli Vahap, Nuri ve Ötekiler oyununu yazdı ve yönetti.

1984'te, Nöbetçi Tiyatro’da, Afitap'ın Kocası İstanbul’u sahnelemesinin ardından, İstanbul'u Satıyorum oyununu yazan Şensoy, askerliği bitince Şahları da Vururlar’la yeniden sahneye çıkmaya başladı. O sene kendi yazdığı Köşedönücü adlı televizyon dizisinde oynayan Şensoy, yeniden yazıp yönettiği ve müziklerini yaptığı, Hayrola Karyola oyununda sahneyi, Nurhan Damcıoğlu ile paylaştı.

1985'te, Aristofanes’ten Eşek Arıları’nı yeniden yazan Şensoy, oynadığı oyunu yönetirken, Köşedönücü filminin senaryosunu yazdı ve yönettiği filmde oynadı. Daha sonra, Nöbetçi Tiyatro’da bir Anton Çehov kurgusu olan, Çehov'lardan Bir Demet’i sahneye koydu.

1986 yılında yayınlanan Gündeste kitabının ardından, Karl Valentin'in skeçleri ve yaşamından yazdığı ve yönettiği, İçinden Tramvay Geçen Şarkı oyununda, sahneyi Hümeyra ve Grup Gündoğarken ile paylaştı. Aynı sene, yazdığı Şey Bey televizyon dizisinde de oynayan Şensoy, Parasız Yaşamak Pahalı adlı oyununu film senaryosu olarak yeniden yazdı ve yönetmenliğini yaptığı filmi çekti. Senaryosunu yazıp oynadığı, Bir Bilen filmini de yöneten Şensoy’un o sene, Ayna Merdiven adlı bir kitabı daha yayımlandı.

1986'da yazıp yönettiği Muzır Müzikal adlı müzikal, tepki ile karşılaştı. 7 Şubat 1987 günü oyunun 77. gösterisinden sonra, sahnelendiği Şan Tiyatrosu şüpheli bir biçimde yandı. Grup Lokomotif, Derya Baykal, Bülent Kayabaş, Sevil Üstekin ve Tarık Pabuçcuoğlu'nun sahne aldığı oyun yüzünden mahkemeye verilen Şensoy, 21 gün hapis cezasına çarptırıldı.

Muzır Müzikal’in son bulmasının ardından tek kişilik bir gösteri olan Ferhangi Şeyler'de oynamaya başlayan Şensoy, daha sonra Varsayalım İsmail adlı yazıp yönettiği televizyon dizisindeki performansıyla, Nokta’nın Doruktakiler ödülünün sahibi oldu.

1988'de, kendisine Ulvi Uraz Ödülü ve Sanat Kurumu Ödülü’nü getiren, İstanbul'u Satıyorum oyununu yeniden yazdı ve müziklerini yaptı. Münir Özkul ve Erol Günaydın'ın katılımıyla oynanan oyunun yönetimini de üstlendi. Düşbükü kitabını yayımladı.

İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda, Haldun Taner'in Keşanlı Ali Destanı'nı sahneye koyan Şensoy, o sene, Anca Visdey'in Don Juan ile Madonna oyununu Fransızcadan çevirdi. Yönettiği oyunda, oyuncu Derya Baykal'la sahneyi paylaşan Şensoy, daha sonra Baykal’la hayatını birleştirdi. Bu evlilikten Müjgan Ferhan (1989) ve Neriman Derya (1990) adında iki kızı oldu.

1988 yılında Soyut Padişah'ı yazan Şensoy, 1989’da oyununu yönetti ve rol aldı. İstanbul'u Satıyorum ve Ferhangi Şeyler gösterileri sürerken; Avni Dilligil Ödülü, İsmail Dümbüllü Ödülü, Nasrettin Hoca Mizah Ödülü, Kültür Bakanlığı Jüri Özel Ödülü, Hey Girl Dergisi Yılın Oskarları gibi ödüllerin sahibi oldu.

Ortaoyuncular, "Ses Tiyatrosu"nda[değiştir | kaynağı değiştir]

1989'da Kel Hasan Efendi'den günümüze gelen Ortaoyuncuları Kavuğu’nu Münir Özkul'dan devralan Şensoy, tarihî Ses Opereti'ni onardı ve Ses 1885 adıyla açtı. Sahnenin onarılmasının ardından Ortaoyuncular, Soyut Padişah’ı oynadıkları Küçük Sahne’den Ses 1885’e taşındılar. Aynı yıl, yönetmenliğini Yavuz Özkan'ın yaptığı Büyük Yalnızlık filminde Sezen Aksu ile birlikte oynadı.

1990'da, Pierre Henri Cami’nin yaşamı ve yapıtlarından yola çıkarak yazdığı Yorgun Matador’u yönetti.

1991 senesinde, Ünye'li amatör yazar Cihan Öksüz’ün skeçlerinden oluşturduğu, Aşkımızın Gemisi Fındık Kabuğu oyununda yönetmenlik ve oyunculuk yapan Şensoy’un İstanbul'u Satıyorum adlı eseri, Tomris Uyar tarafından İngilizceye çevrildi.

Aynı sene, Güle Güle Godot’yu ve Show TV için yaptığı, Varsayalım İsmail dizisini yeniden yazan Şensoy, yayımlanan Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı kitabı ile bir kez daha Nokta Dergisi’nin Doruktakiler Ödülü’nü kazandı.

1992’de, İngilizce Bilmeden Hepinizi I Love You kitabı yayımlandı. Yazdığı ve yönettiği, Fikret Kızılok'un müziğini yaptığı, Köhne Bizans Operası’nda oynadı. Ferhangi Şeyler, Sidney ve Melbourne'de sergilenirken, Güle Güle Godot gösterileri devam etmekteydi.

1993’te, yeniden yazdığı Parasız Yaşamak Pahalı oyununu sahneye koyan ve Alper Maral ile birlikte müziklerini yapan Şensoy, Şu Gogol Delisi adlı oyununu Türkçe olarak yeniden yazdı. Avni Dilligil En Özgün Oyun Ödülü alan oyun Derya Baykal’a, Avni Dilligil En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü getirirken, Canan Göknil’e de, Avni Dilligil En İyi Giysi Ödülü’nü getirdi.

Güle Güle Godot ve Denememeler aldı iki kitabı yayımlanan Şensoy’un, Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı oyunu Türk amatör bir tiyatro topluluğu tarafından New York'ta sergilendi.

Devam eden Ferhangi Şeyler gösterileriyle, Altın Objektif Ödülü’ne layık görülen Şensoy bu dönemde, atv’de Kaybet-Kazan isimli bir yarışma programının sunuculuğunu yaptı.

1994 senesinde, kiraladığı bir gemiyi yüzen tiyatroya dönüştüren ve İçinden Dalga Geçen Tiyatro adını verdiği bu geminin tiyatro salonunda, yazdığı ve müziklerini yaptığı, Seyircili Seyir Defteri adlı, yönetmenliğini yaptığı oyunda oynayan Şensoy, aynı geminin 2. katındaki barda, gece 00.00'dan sonra, Kırkambar-Gece Tiyatrosu kabare gösterisini sergiledi. Perdesini Kuruçeşme'de açan, daha sonra demir alarak Fenerbahçe'ye giden bu yüzen tiyatro projesi, Ferhan Şensoy’a İsmail Dümbüllü Ödülü’nü getirdi.

Kanal D televizyonunda, Bağımsız Federe Ferhan Şensoy Televizyonu isimli haftalık bir program yapan Şensoy’un Güle Güle Godot adlı eseri, Paris'te amatör bir tiyatro topluluğu tarafından Fransızcaya çevrilerek, Adieu Godot ismiyle oynanırken, Hayrola Karyola oyunu da, Yugoslavya'da Prizren Kültürevi Türk Tiyatrosu’nda oynandı. Aynı sene Amsterdam'da bir Türk tiyatro topluluğu tarafından oynanan Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı ve Parasız Yaşamak Pahalı oyunları daha sonra da, Amsterdam Deneme Sahnesi Topluluğu tarafından sahneye kondu.

Haneler oyununu yeniden yazan ve Antalya Devlet Tiyatrosu’nda sahneleyen, daha sonra da Anca Visdey’nin Femme-Sujet isimli oyununu Fransızcadan Türkçeye, Aptallara Güzel Gelen Televizyon Dizileri adıyla çeviren Şensoy, Altın Frekans Ödülü’nü kazandı.

1995 senesinde, Flash TV'de Akşam Traşı isimli canlı yayın bir söyleşi programına başlayan ve yazıp yönettiği Üç Kurşunluk Opera’da oynayan Şensoy, yazdığı ve müziklerini yaptığı, Felek Bir Gün Salakken adlı tek kişilik oyununun dünya prömiyerini Çarşamba’da yaparak, bir Anadolu turnesiyle oynamaya başladı. 82 kez Anadolu’da sergilenen ve 1. Uluslararası Maşusa Kültür ve Sanat Festivali’ne katılan oyun, 84. perdesini İstanbul'da açtı.

Kanal D için Boşgezen ve Kalfası isimli televizyon dizisini yazan Şensoy, yönettiği oyunu, o sene Kültür Bakanlığının En İyi Topluluk Ödülü’nü alan Ortaoyuncular’la birlikte oynadı.

1996’da, Şensoy’un Ferhangi Şeyler adlı oyunu, Stuttgart, Duisburg, Bochum, Berlin, Wuppertal, Köln, Nürnberg, Münih, Frankfurt, Hamburg, Amsterdam ve Zürih'te sergilendi.

Kaplama Alanı Dışında isimli film senaryosunu yazan ve Oteller Kitabı adlı eseri yayınlanan Şensoy’un, yayımlanmamış kitabı, Gecedeste’den Numarasız Sayfalar, Öküz Dergisi’nde yayımlandı.

Daha sonra Cumhuriyet Gazetesi'nin haftalık mizah eki Dinozor’da yazmaya başlayan ve Güle Güle Godot oyunu Huroman Nevruzova’nın çevirisiyle Rusya'da oynanan tiyatrocunun 1989’de onardığı Ses 1885, statik sorunlardan ötürü kapandı. Bu ikinci onarım döneminde Ortaoyuncular, yurt içi, yurt dışı ve İstanbul'un değişik semtlerinde turnelere çıktılar.

1997’de, Aptallara Güzel Gelen Televizyon Dizileri’nin Londra'da iki kez sergilenmesinin ardından, Haldun Taner'in, düzyazı, öykü, skeç ve şarkılarından, Haldun Taner Kabare isimli bir oyun kurgulayan ve Derya Baykal’ın sahneye koyduğu oyunda rol alan Şensoy, o sene 11 Aralık'ta, kendisine En Başarılı İletişimciler Ödülü ve En İyi Deneme Yazarı Ödülleri’ni getiren Ferhangi Şeyler gösterisini 1266. kez sahneleyerek, onarımı tamamlanan Ses 1885’i yeniden açtı.

1998’de, Falınızda Rönesans Var adlı bir kitabı yayımlanan Şensoy, yazdığı Çok Tuhaf Soruşturma adlı oyunu sahneye koydu. Amsterdam ve Brüksel'de sergilenen Ferhangi Şeyler, Münih, Köln, Stuttgart, Essen, Frankfurt, en:Den Bosch, Sidney ve Melbourne’de sergilenen Felek Bir Gün Salakken’de, 400. gösterisine ulaştı.

1999 senesinde, eşi Derya Baykal için, Şu An Mutfaktayım adlı tek kişilik kadın oyununu yazan Şensoy, Haziran 1999'da Ayın İletişimcisi Ödülü’nün sahibi olurken, Ferhangi Şeyler, Londra, Gazimağusa, Washington, New York, Montreal ve Toronto’da sergilenerek 1350. gösterisine ulaştı. Cine 5 için yazıp yönettiği ve müziklerini yaptığı, Ferhan Şensoy T.V. isimli tek kişilik bir televizyon programı hazırlayan Şensoy, Oyun Atölyesi’nde Steven Berkoff’un, Dolu Düşün Boş Konuş isimli oyununu sahneye koydu ve oyunun sahne dekorlarını yaptı.

2000’de, Anton Çehov’un eseri Vişne Bahçesi’ni, çağdaş bir Karadeniz öyküsü şeklinde, Fişne Pahçesu - Çehov Lazdur Laz Kalacaktur adıyla kendi üslubuyla baştan yazan Şensoy, Ortaoyuncular’la sahneye koyduğu oyunun dekorunu da yaptı. O sene, Ferhangi Şeyler oyunu 1400. ve Felek Bir G oyunu 450. gösterilerine ulaşan Şensoy, Avni Dilligil En İyi Yönetmen Ödülü’nü aldı.

2001’de, Ortaoyuncular’la sahneye koyduğu ve kızları Müjgan Ferhan Şensoy ve Neriman Derya Şensoy’un profesyonel oyunculuğa ilk adımı attıkları, Sahibinden Satılık Birinci El Ortaoyunu’nu yazan ve yöneten Şensoy, oyunun dekorunu da kendisi tasarladı. Bu oyunla Avni Dilligil En İyi Yazar Ödülü’ne layık görülen Şensoy, Radio Contact’da Radyostrofobi adlı bir radyo programı yapmaya başladı.

Aynı sene, Terakki Vakfı Onur Ödülü’nün sahibi olan ve özgeçmişini yazdığı Kalemimin Sapını Gülle Donattım adlı adlı romanı yayımlanan Şensoy, kendi yazdığı ve Ortaoyuncular’la sahneye koyduğu, Kökü Bitti Zıkkım Zulada oyununun dekor ve kostüm tasarımlarını yaptı. Tek kişilik Ferhangi Şeyler oyunu Londra’da ikinci kez sergilenerek 1447. gösterisine ulaşan ve Unima Geleneksel Türk Tiyatrosu’na Hizmet Ödülü’nü alan Şensoy’un, Güle Güle Godot oyununun bir bölümü Adieu Godot ismiyle, Nicole Gagnon’un çevirisiyle Fransa’da, De L’Adriatique a la Mer Noire isimli bir oyun antolojisinde yayımlandı. Soyut Padişah oyunu da, Konya Devlet Tiyatrosu’nda Nur Subaşı’nın rejisiyle sahnelendi.

2002’de, Ortaoyuncular’la sahneyi paylaştığı, Kahraman Osman isimli oyununu yazan Şensoy, Rum Memet isimli öykü kitabının yayımlandığı 2002 senesinin Kasım ayında, Biri Bizi Dikizliyor adlı oyunu yazdı. Ortaoyuncular’la beraber oynadığı oyunun dekor ve kostümünün tasarımını da yapan Şensoy, o sene Sanat Kurumu En İyi Yazar Ödülü ve Afife Jale - Muhsin Ertuğrul Ödülü’nün sahibi oldu.

Şensoy’un, İngilizce Bilmeden Hepinizi I Love You adlı kitabı, Nicole Gagnon tarafından Fransızcaya çevrilerek, Montreal’de Fransızca - Türkçe olarak, Bizim Anadolu Dergisi’nde, parçalar hâlinde yayımlandı. Ferhangi Şeyler, Amsterdam ve Rotterdam’da da sahnelenerek, 1495. gösterisine ulaşırken, Felek Bir Gün Salakken adlı eseri de, 496. gösterisine ulaştı.

2003’te, Beni Ben mi Delirttim isimli oyunu yazan Şensoy, bu oyunda sahneyi, Ortaoyuncular ekibinden Elif Durdu ve Ali Çatalbaş ile paylaştı. Kabaremajör adıyla bir kabare gösterisi yazan Şensoy, daha sonra yazdığı Dün Gece Ormanda Çok Komik Bi Şey Oldu adlı gösteriyi, Ortaoyuncular’la Maslak Park Orman’da, özgün bir ortamda sahneye koydu.

Kitaplık Dergisi’nde denemeler yazmaya başlayan Şensoy, Ferhantoloji adlı kitapta kendisine ait tüm eserlerinden seçtiği çeşitli parçaları topladı.

2004’te, Tayfun Güneyer'in Şans Kapıyı Kırınca adlı filminde rol alan oyuncu, Ortaoyuncular’la sahneye koyduğu, dekor ve kostümünü yaptığı ve oynadığı Uzun Donlu Kişot isimli bir oyun yazdı. Aynı sene, Derya Baykal’dan boşanan Şensoy, yönetmenliğini Mert Baykal’ın yaptığı, senaryosu kendine ait olan, Pardon isimli filmde oynadı. Türsak Onur Ödülü’nün sahibi olan Şensoy, Fevzi Tuna’nın yönettiği, Aktör Eskisi isimli televizyon filminde rol aldı. Viyana, Brüksel, Rotterdam, Arnem ve Almelo’dakiler dâhil 1530 kez sahnelenen Ferhangi Şeyler’in ve 506. kez sahnelenen Felek Bir Gün Salakken’in yazar yönetmen ve oyuncusu Şensoy, o sene Nokta Dergisi'nin Doruktakiler ödülünün sahibi oldu.

2005’te, Eşeğin Fikri, Hacı Komünist ve Elveda SSK adlı üç kitap yayımlayan Şensoy, Deneme Sahnesi 35. Yıl Ödülleri’nde, En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nün sahibi oldu. Eski oyunlarından, Kiralık Oyun’u, Ortaoyuncular’ın 25. yılı dolayısıyla tekrar sahneye koyan Şensoy, aynı sene, Nasrettin Hoca Altın Eşek Gülmece Ödülü’nün de sahibi oldu. Beni Ben mi Delirttim adlı oyunu, Insbruck ve Bregenz'dekiler dâhil olmak üzere, 203. kez sahnelendi.

2006’da Pardon filmiyle Mizah Üretenler Derneğinin En İyi Senaryo ödülünü alan ve kendi yazdığı Aşkımızın Son Durağı isimli oyununu, Ortaoyuncular’la sahne koyan Şensoy’un, Beni Ben mi Delirttim oyunu, Sidney ve Melbourne’de de gösterilere başladı.^[7]

2007’de Fername isimli tek kişilik oyununu yazdı, oynadı ve dekorunu yaptı, bu oyunuyla İsmet Küntay En İyi Oyun Yazarı ödülünün sahibi oldu. 10 yıl sonra yeniden Ortaoyuncuların amatör kolu Nöbetçi Tiyatro’ya sınavla öğrenci almaya başladı. Elveda SSK kitabıyla Altın Sayfa Son Beş Yılın En İyi Mizah Kitabı Ödülü'nü aldı. 2007 sonunda Ferhangi Şeyler 1603., Beni Ben mi Delirttim? 235., Kiralık Oyun 181., Aşkımızın Son Durağı 83. gösterisine, Anadolu'nun her bölgesinde ve yurt dışında Nürnberg, Ludwigshafen Festivali, Hamburg, Gent, Deventer ve Amsterdam'da sergilenen Fername 133. gösterisine ulaştı.

2008'de M. Uğur Yağcıoğlu'nun senaryosunu yazıp yönettiği Son Ders: Aşk ve Üniversite filminde oynadı. Daha önce TV dizisi olarak yazdığı Boşgezen ve Kalfası'nı tiyatro oyunu olarak yeniden yazdı, Nefrin Tokyay'ın katılımıyla, Ortaoyuncular’la sahneye koydu ve oynadı. Karagöz ile Boşverin Beni kitabı yayımlandı. Ferhangi Şeyler 1624., Beni Ben mi Delirttim? 242., Lefke, Girne ve Gazimağusa'da da sergilenerek Fername 213., Aşkımızın Son Durağı 91., Boşgezen ve Kalfası 36. gösterisine ulaştı.

2009'da 2019 - Bilimsiz, Kurgusal Güldürü oyununu yazdı, yönetti, dekoru, giysileri ve müziği hazırladı. Oyun 24 Ocak'ta Ortaoyuncular ile sahnelenmeye başladı.

9 Mayıs 2009 günü Eskişehir Kültür Merkezi'nde sahneye koyduğu Fername oyununda -mizahi yolla- önceki darbelerden daha çok darbe nedeni bulunduğunu söylediği ve salonun bir kısmının alkışlarla destek verdiği, bir kısmının da salonu terk ettiği iddia edilmiş ve haber yapılmıştır.^[8] Fakat kısa sürede haberin yanlış olduğu, manipülasyon yapıldığı ortaya çıkmıştır. Şensoy'un ilgili açıklaması şöyledir: "Haber, gerçeği yansıtmamakla kalmayıp suçlayıcıdır. 2006'dan beri sahnelediğim Fername oyununda; 'Daha önce yapılan üç askerî darbe ottan bo.tan sebeplerle yapıldı. Asıl darbe yapmak için geçerli sebepler şimdi var ama darbe yapan yok. Bu ülkenin darbe vakti geldi fakat asker bir şey yapmıyor. 1980'de yapılan darbe sırf Kenan Paşa'nın resim merakından dolayı yapıldı. Darbe yapacaksanız şimdi yapın.' cümleleri oyunun metninde yoktur. Zaten benim üslubum değildir. Bu cümleler, darbelerle alay ettiğim ve sonunda darbe istemediğimi belirttiğim sahneyi Eskişehir'de 232. oyunu izleyen bir sivrizekânın yorumudur. Gene haberde belirtildiği gibi o sahnede ne alkışlama ne de salonu terk eden olmuştur. Bu da söz konusu sivrizekânın aynı zamanda yalancı olduğunu gösteriyor. 295 Eskişehirli izleyici şahidimdir. Darbelerle alay ediyorum elbette ama kendi üslubumla mizah yapıyorum. Sonunda da darbe istemediğimi net olarak belirtiyorum. Zaten benim darbe istemeyeceğimi insanların bilmesi gerek."^[9]

2009 yılında, "Yılın En İyi Yapım", "En İyi Yönetmen" ve "En İyi Erkek Oyuncu" dallarında 34. İsmet Küntay Tiyatro Ödülleri'nin sahibi Ses 1885-Ortaoyuncular'ın 2019 oyunuyla Ferhan Şensoy oldu.

2010'da Ruhundan Tramvay Geçen Adam ve İşsizler Cennete Gider oyunlarını yazan Şensoy, bu oyunları yönetti, giysi ve dekorunu yapıp Ortaoyuncular ile sahneledi.

2011 yılında Aydınlık gazetesinde haftalık köşe yazıları yazmaya başladı.

Prömiyeri 15 Mart 2012'de yapılan Nasri Hoca ve Muhalif Eşeği oyununu yazdı, yönetti ve Ortaoyuncular'la sahneye koydu.

Sırasıyla 2012 yılında Başkaldıran KurşuNkalem kitabı, 2015 yılında Kedittin Direniş kitabı ve en son 1 Kasım 2019 tarihinde Gecedeste kitabı Ortaoyuncular Yayınları tarafından yayımlandı.^[10]

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Sağlık sorunları nedeniyle 2021 yılının Haziran ayında anjiyo işlemi yapılmış,^[11] Temmuz ayında bir iç kanama geçirmiş^[12] ve sanatçı, bir süredir tedavi görmekte olduğu İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesinde^[13] ciddi kalp damar hastalıkları ve solunum yetersizliği nedeniyle 31 Ağustos 2021 tarihinde, gece saat 02.30 sıralarında, 70 yaşında yaşamını yitirmiştir.^[14][15]

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1975: Montreal - En İyi Yabancı Yazar (Ce Fou De Gogol)
• 1980: Avni Dilligil - Jüri Özel Ödülü (Şahları Da Vururlar)
• 1981: Tiyatro-81 - En İyi Erkek Oyuncu (Eski Moda Komedya)
• 1987: Nokta Dergisi Doruktakiler (Muzır Müzikal)
• 1988: Ulvi Uraz Ödülü (İstanbul'u Satıyorum)
• 1988: Sanat Kurumu Ödülü (İstanbul'u Satıyorum)
• 1989: Avni Dilligil Ödülü (İstanbul'u Satıyorum)
• 1989: İsmail Dümbüllü Ödülü
• 1989: Nasrettin Hoca Mizah Ödülü
• 1989: Kültür Bakanlığı Jüri Özel Ödülü
• 1991: Nokta Dergisi Doruktakiler (Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı kitabı ile)
• 1993: Avni Dilligil - En Özgün Oyun (Şu Gogol Delisi)
• 1993: Altın Objektif Ödülü
• 1994: İsmail Dümbüllü Ödülü (Seyircili Seyir Defteri ve Kırkambar-Gece Tiyatrosu kabare gösterisi
• 1995: Kültür Bakanlığı - En İyi Topluluk
• 1997: En Başarılı İletişimciler Ödülü - En İyi Deneme Yazarı
• 2000: Avni Dilligil - En İyi Yönetmen (Fişne Pahçesu – Çehov Lazdur Laz Kalacaktur)
• 2001: Avni Dilligil - En İyi Yazar (Sahibinden Satılık Birinci El Ortaoyunu)
• 2001: Unima Geleneksel Türk Tiyatrosu’na Hizmet Ödülü
• 2002: Sanat Kurumu - En İyi Yazar
• 2002: Afife Jale - Muhsin Ertuğrul Ödülü
• 2004: Türsak Onur Ödülü (Pardon)
• 2004: Nokta Dergisi Doruktakiler
• 2005: Deneme Sahnesi - En İyi Erkek Oyuncu
• 2005: Nasrettin Hoca Altın Eşek Gülmece Ödülü
• 2006: Mizah Üretenler Derneği - En İyi Senaryo (Pardon)
• 2007: İsmet Küntay Ödülü - En İyi Oyun Yazarı (Fername)
• 2007: Altın Sayfa Son Beş Yılın En İyi Mizah Kitabı (Elveda SSK)
• 2009: İsmet Küntay Ödülleri - En İyi Yapım, En İyi Yönetmen, En İyi Erkek Oyuncu (2019)
• 2009: İTÜ En İyileri Seçiyor - En İyi Erkek Oyuncu Ödülü, En İyi Tiyatro Oyunu Ödülü (2019)
• 2010: Yıldız Teknik Üniversitesi Yılın Yıldızları-En İyi Erkek Oyuncu Ödülü (Fername)
• 2011: İstanbul Mizah Tiyatrosu Ustalara Onur Ödülü
• 2011: Terakki Vakfı Onur Ödülü
• 2011: Karadeniz Vakfı - Tiyatro En İyi Erkek Oyuncu Ödülü
• 2012: İsmet Küntay Tiyatro Ödülleri - En İyi Yapım (Nasri Hoca ve Muhalif Eşeği)
• 2016: Tiyatro Eleştirmenleri Birliği Ödülleri - Onur Ödülü
• 2016: Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri Onur Ödülü

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1977: Kazancı Yokuşu
• 1981: Şahları da Vururlar
• 1982: Afitap'ın Kocası İstanbul
• 1985: Gündeste
• 1991: Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı
• 1993: Güle Güle Godot
• 1994: İngilizce Bilmeden Hepinizi I Love You
• 1996: Ayna Merdiven
• 1996: Oteller Kitabı
• 1997: Düşbükü
• 1998: Denememeler
• 1998: Falınızda Ronesans Var
• 2000: Haldun Taner Kabare
• 2001: Kalemimin Sapını Gülle Donattım
• 2002: Rum Memet
• 2005: Elveda SSK
• 2005: Eşeğin Fikri
• 2005: Hacı Komünist
• 2008: Karagöz ile Boşverin Beni
• 2010: Seçme Sapan Şeyler
• 2011: FerhAntoloji
• 2012: Başkaldıran KurşuNkalem
• 2015: Kedittin Direniş
• 2019: Gecedeste
• 2020: Dündeste
• 2021: Derdeste
• 2022: Ferdeste

Tiyatro oyunları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Nereye de Gidiyor Lan Bu Gemi? (Prömiyer: 10 Şubat 2017)
• Masal Müfettişi (Prömiyer: 22 Şubat 2013-2021)
• Nasri Hoca ve Muhalif Eşeği (Prömiyer: 15 Mart 2012-2021)
• İşsizler Cennete Gider (Prömiyer 2010-2021)
• Ruhundan Tramvay Gecen Adam (2010-2011) Karl Valentin, Ferhan Şensoy
• 2019 - Bilimsiz, Kurgusal Güldürü 2009-2010) (prömiyeri: 24 Ocak 2009, Cumartesi 20.00)
• Boşgezen ve Kalfası (2008-2009)
• Fername 2007-2009
• Kötü Çocuk 2007 - Ali Çatalbaş
• Aşkımızın Son Durağı 2006
• Kiralık Oyun 2005
• Uzun Donlu Kişot 31 Mart 2004-2005
• Beni Ben mi Delirttim? 24 Ekim 2003
• Biri Bizi Dikizliyor 2002-2003
• Kahraman Osman 2002-2003
• Kökü Bitti Zıkkım Zulada 29 Kasım 2001-2002
• Sahibinden Satılık 1. El Ortaoyunu 9 Şubat 2001-2002
• Fişne Pahçesu 2000-2002
• Şu An Mutfaktayım 12 Mart 1999-2000
• Parasız Yaşamak Pahalı 14 Ocak 1999-2000
• Çok Tuhaf Soruşturma 13 Mart 1998-2000
• Haldun Taner Kabare 1997-1998 - Haldun Taner
• Aptallara Güzel Gelen Televizyon Dizileri 1996 - Anca Visdei, Ferhan Şensoy
• Felek Bir Gün Salakken 1995
• Üç Kurşunluk Opera 1995-1996
• Şu Gogol Delisi 1994-1996
• Kırkambar-Gece Tiyatrosu 1994
• Seyircili Seyir Defteri 1994-1995
• Köhne Bizans Operası 1993
• Parasız Yaşamak Pahalı 1993
• Güle Güle Godot 1992-1993
• Aşkımızın Gemisi Fındık Kabuğu 1991 - Cihan Öksüz
• Yorgun Matador 1990-1991 - Pierre-Henry Cami
• Kahraman bakkal süpermarkete karşı 1990-1991
• Soyut Padişah 1989-1990
• Don Juan ile Madonna 1988-1989 Anca Vısdeı
• Ferhangi Şeyler 1987-2021
• Keşanlı Ali Destanı 1986 - Haldun Taner, Yönetmen: Ferhan Şensoy (İstanbul Şehir Tiyatroları)
• İçinden Tramvay Geçen Şarkı 1986 - Karl Valentin, Ferhan Şensoy
• Muzır Müzikal 1986
• Eşek Arıları 1986 - Aristophanes
• Hayrola Karyola 1985-1986
• Fırıncı Şükrü, Deli Vahap, Nuri ve ötekiler 1983
• Kiralık Oyun 1983
• Eski Moda Komedya 1983 - Aleksiev Arbuzov
• Anna'nın 7 Günahı 1983-1984 - Bertolt Brecht
• En Büyük Romülüs Başka Büyük Yok 1982 - Friedrich Dürrenmatt, Ferhan Şensoy
• Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı 1981-1983 Şeref
• İstanbul'u Satıyorum 1980-1985
• Şahları da Vururlar 1980-1985
• Dedikodu Şov 1979 (kabare gösterisi)
• Kukla 1979 (kabare gösterisi)
• Kuklacı 1979 (kabare gösterisi)
• Dur Konuşma Sus Söyleme 1976
• Haneler 1976
• Ce Fou De Gogol 1975
• Harem Qui Rit 1975

Filmografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sinema filmleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1976: Aşk Dediğin Laf Değildir
• 1977: Kızını Dövmeyen Dizini Döver
• 1986: Bir Bilen
• 1986: Parasız Yaşamak Pahalı
• 1989: Büyük Yalnızlık
• 2004: Pardon - İbrahim - (Şensoy'un senaryosu)
• 2004: Şans Kapıyı Kırınca - Presidente Carlos ve Kuddusi Yurdum
• 2008: Son Ders: Aşk ve Üniversite - Saffet Ercan Hoca
• 2013: Muhalif Başkan

Televizyon dizileri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1976: Caniko
• 1978: Giyim Kuşam Dünyası (yönetmen ve senarist)
• 1978: Bizim Sınıf
• 1978: Evdekiler
• 1979: Sizin Dersane - Adnan Pazarlama
• 1984: Köşe Dönücü - Köşedönücü
• 1986: Şey Bey
• 1991: Varsayalım İsmail - İsmail
• 1995: Boşgezen ve Kalfası - Boşgezen
• 2013: İşler Güçler - Final bölümü

Televizyon filmi[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2004: Aktör Eskisi

Reklam filmi[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1982: İstanbul Bankası
• 1984: Vestel - Vestel Ferguson VHS Video Oynatıcı
• 1998: Akbank - Akbank 50 Yaşında

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• IMDb'de Ferhan Şensoy

Vikisöz'de Ferhan Şensoy ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

• BBC Türkçe ile 1991 yılında yapılan röportaj 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ferhan Şensoy kavuğunu Rasim Öztekin'e devrediyor 16 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CNN Türk