Montreal

Montreal
Montreal
	Montréal
	; Bayrak ; Arma
	; Montreal Haritası
	Montreal
Yüzölçümü
• Toplam	43150 km²
Nüfus (2021)
• Toplam	1.762.949
• Yoğunluk	4828,3/km²
Zaman dilimi	UTC-05.00 (EST)
	Resmî site; https://montreal.ca/en/

Montreal (Telaffuz: Monreal) ya da Fransızca Montréal, Québec eyaletinin en büyük, Kanada'nın ise ikinci büyük kentidir. Kent, Paris'in ardından dünyanın Fransızca konuşan en büyük ikinci kentidir. Kent merkezinin nüfusu 1,9 milyon olmakla birlikte, Montreal Metropoliten Bölgesi'nin (Communauté métropolitaine de Montréal) nüfusu, 2011 yılı itibarıyla 3.824.221'dir. 1642'de Ville-Marie veya "City of Mary" olarak kuruldu,^[1] şehrin göbeğindeki üçlü tepeli tepe. Şehir, adını şehirle aynı kökenden alan Montreal Adası ve en büyüğü Île Bizard olan çok daha küçük birkaç çevre adasında merkezlenmiştir. Şehir, ulusal başkent Ottawa'nın 196 km (122 mil) doğusunda ve eyalet başkenti Quebec City'nin 258 km (160 mil) güneybatısındadır.^[2]

2016 yılında 1.704.694 nüfusa sahip olan şehir,^[3] Montreal Adası'ndaki diğer tüm belediyeler de dahil olmak üzere kentsel yığılmada 1.942.247 nüfusa sahip.^[3] Daha geniş metropoliten alan 4.098.247 nüfusa sahipti.^[4]

Quebec eyaletinin güneybatısında yer alan Montreal, eyaletin başkenti Quebec'in 270 km güneybatısında, federal başkent olan Ottawa'nın ise 190 km doğusunda kalır.

Kent, Ottawa ve Saint Lawrence Nehirleri'nin birbirine karıştığı noktada, Montreal Adası üzerinde yer almaktadır. Bu haliyle Montreal, Büyük Göller'i Atlas Okyanusu'na bağlayan Saint Lawrence Denizyolu üzerinde önemli bir liman kentidir. Dünyanın en saygın üniversitelerinden biri olarak kabul edilen McGill Üniversitesi ve dünyada en çok ziyaret edilen sanat müzelerinden biri olan Montreal Güzel Sanatlar Müzesi şehirde yer almaktadır. Şehir, 1976 Yaz Olimpiyatları ve Expo 67 gibi birçok uluslararası organizasyona ev sahipliği yapmıştır. Sinema, müzik gibi kültürel aktiviteleri ve festivalleri ile Montreal dünyada ilk sıralarda yer almaktadır. Montreal Uluslararası Caz Festivali ve Montreal Dünya Filmleri Festivali kentteki festivallere örnektir.

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Mohawk dilinde adanın adı Tiohtià: ke Tsi'dir. Bu ad, adanın güneybatısındaki Lachine Rapids veya Ka-wé-no-te'yi ifade eder. "Ulusların ve nehirlerin birleşip bölündüğü yer" anlamına geliyor.

Ojibwe dilinde toprağın adı Mooniyaang,^[5] Ojibwe göç öyküsünde yedi yangın kehaneti ile bağlantılı olarak "ilk durak yeri" olarak hizmet etti.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa öncesi temas[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölgedeki arkeolojik kanıtlar, İlk milletler yerlilerinin Montreal adasını 4000 yıl önce işgal ettiklerini gösteriyor.^[6] MS 1000 yılına gelindiğinde mısır yetiştirmeye başlamışlardı. Birkaç yüz yıl içinde müstahkem köyler inşa ettiler.^[7] Haudenosaunee'nin Iroquois uluslarından etnik ve kültürel olarak farklı bir grup olan Saint Lawrence Iroquoians, Fransızlar gelmeden iki asır önce Mount Royal'in eteklerinde Hochelaga köyünü kurdular. Arkeologlar, en azından 14. yüzyıldan beri orada ve vadinin diğer yerlerinde yaşadıklarına dair kanıtlar buldular.^[8] Fransız kaşif Jacques Cartier, 2 Ekim 1535'te Hochelaga'yı ziyaret etti ve Hochelaga'daki yerli halkın nüfusunun "binin üzerinde" olduğunu tahmin etti.^[8] Fort Ville-Marie'nin inşaatı sırasında 1642'de ortaya çıkarılanlar gibi adanın daha önceki işgaline dair kanıtlar etkin bir şekilde kaldırıldı.

Erken Avrupa yerleşimi (1600–1760)[değiştir | kaynağı değiştir]

Fransız kaşif Samuel de Champlain, 1603'te St Lawrence Iroquoian'ların ve yerleşim yerlerinin St Lawrence vadisinden tamamen ortadan kaybolduğunu bildirdi. Bunun dış göç, Avrupa hastalıkları salgınları veya kabile savaşları nedeniyle olduğuna inanılıyor.^[8]^[9] 1611'de Champlain, başlangıçta La Place Royale adlı bir sitede Montreal Adası'nda bir kürk ticaret merkezi kurdu. Petite Riviere ve St. Lawrence Nehri'nin kesiştiği noktada, günümüz Pointe-à-Callière'nin bulunduğu yer burasıdır.^[10] 1616 tarihli haritasında Champlain, Yeni Fransa genel valiliğini arayan bir Fransız asili olan sieur de Villemenon'un onuruna Lille de Villemenon adasını adlandırdı.^[11] 1639'da Jérôme Le Royer de La Dauversière, yerlileri evanjelize etmek için bir Roma Katolik misyonu kurmak için Montreal Adası'na Seigneurial unvanını Montreal Notre Dame Topluluğu adına aldı.

Dauversiere, o zamanlar 30 yaşında olan Paul Chomedey de Maisonneuve'yi, bir grup sömürgeciyi yeni seigneury'de bir misyon inşa etmeye yönlendirmesi için işe aldı. Kolonistler 1641'de Quebec'e gitmek için Fransa'dan ayrıldı ve ertesi yıl adaya ulaştı. 17 Mayıs 1642'de, Ville-Marie, ilk valisi Maisonneuve olmak üzere, Montreal adasının güney kıyısında kuruldu. Yerleşim, Jeanne Mance komutasındaki bir şapel ve bir hastaneyi içeriyordu.^[12] 1643'te, Ville-Marie zaten Iroquois akınları tarafından saldırıya uğramıştı. 1651 baharında, Iroquois saldırıları o kadar sık ve şiddetli hale geldi ki, Ville-Marie sonunun geldiğini düşündü. Maisonneuve, tüm yerleşimcilerin kaleye sığınmasını sağladı. 1652'ye gelindiğinde, Montreal'deki koloninin sayısı o kadar azalmıştı ki, ertesi yıl onunla birlikte koloniye gidecek 100 gönüllü toplamak için Fransa'ya dönmek zorunda kaldı. Çaba başarısız olsaydı, Montreal terk edilecek ve hayatta kalanlar nehir aşağıya, Quebec City'ye yeniden yerleştirilecekti. Bu 100 kişi 1653 sonbaharında gelmeden önce, Montreal'in nüfusu ancak 50 kişiydi.

1685'e gelindiğinde, Ville-Marie çoğu mütevazı ahşap evlerde yaşayan yaklaşık 600 sömürgeciye ev sahipliği yapıyordu. Ville-Marie kürk ticareti için bir merkez ve daha fazla keşif için bir üs haline geldi.^[12]

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Montreal'in kardeş şehirleri şunlardır;

Cezayir, Cezayir – 1999^[13]
Amsterdam, Hollanda
Beerşeba, İsrail
Brüksel, Belçika
Bükreş, Romanya
Busan, Güney Kore – 2000^[14]
Kazablanka, Fas
Hanoi, Vietnam – 1997^[15]
Hiroşima, Japonya – 1998^[16]
Nashik, Hindistan – 2000^[17]
Lyon, Fransa – 1979^[18]
Managua, Nikaragua
Manila, Filipinler – 2005^[19]
Milano, İtalya – 1996
Moca, Dominik Cumhuriyeti – 2006
Paris, Fransa – 2006^[20]
Port-au-Prince, Haiti – 1995^[15]
Roma, İtalya
San Salvador, El Salvador – 2001^[15]
Şanghay, Çin – 1985^[21]
Tunus, Tunus
Erivan, Ermenistan – 1998^[22]

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Montréal'ın panoramik alacakaranlık manzarası

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Old Montréal / Centuries of History". Nisan 2000. 30 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2009.
^ "Island of Montreal". Natural Resources Canada. 31 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2008.
^ ^a ^b "(Code 2466) Census Profile". 2016 census. Statistics Canada. 2017.
^ "(Code 462) Census Profile". 2016 census. Statistics Canada. 2017.
^ "Onishka – Art et Communaute". 20 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Centre d'histoire de Montréal. Le Montréal des Premières Nations. 2011. P. 15.
^ "Place Royale and the Amerindian presence". Société de développement de Montréal. September 2001. Archived from the original on May 30, 2012. Retrieved March 9, 2007.
^ ^a ^b ^c Tremblay, Roland (2006). The Saint Lawrence Iroquoians. Corn People. Montréal, Québec, Canada: Les Éditions de l'Homme.
^ Trigger, Bruce G. (1976). "The Disappearance of the St. Lawrence Iroquoians". The Children of Aataenstic: A History of the Huron People to 1660 (İngilizce). 2. Montreal ve Londra: Mcgill-Queen's University Press. ss. 214-218.
^ Marsan, Jean-Claude (1990). Montreal in evolution. An historical analysis of the development of Montreal's architecture. Montréal, Qc: Les Éditions de l'Homme.
^ "Archived copy". 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: June 13, 2016.
^ ^a ^b Miquelon, Dale. "Ville-Marie (Colony)". The Canadian Encyclopedia. Archived from the original on December 3, 2013. Retrieved March 29, 2009.
^ Ville de Montréal. "Déclaration d'intention d'amitié et de coopération entre les Villes de Montréal et le Gouvernorat du Grand Alger (mars 1999)". 6 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2009.
^ "Busan News-Efforts increased for market exploration in N. America". Community > Notice. Busan Dong-Gu District Office. 4 Haziran 2007. 21 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2008.
^ ^a ^b ^c "Liste – Protocoles et Ententes Internationales Impliquant La Ville de Montréal". 6 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2013.
^ "Sister City: The City of Montreal". International Relations Division, International Peace Promotion Department. The City of Hiroshima. 2001. 8 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2008.
^ mastindia.com. "Little India Montreal!". 14 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2008.
^ "Partner cities of Lyon and Greater Lyon". Ville de Lyon. 14 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2008.
^ "Manila-Montreal Sister City Agreement Holds Potential for Better Cooperation". The Republic of the Philippines. 24 Haziran 2005. 5 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2009.
^ Mairie de Paris. "Les pactes d'amitié et de coopération". 5 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2007.
^ "Window of Shanghai". Humanities and Social Sciences Library. McGill University. 2008. 22 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2008.
^ "Sister Towns — MONTREAL". International Cooperation. Yerevan Municipality. 31 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2008.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Montreal Kenti Resmi Sitesi25 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Turizm Montreal13 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
McGill Üniversitesi24 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[vieux.montreal.qc.ca-1] "Old Montréal / Centuries of History". Nisan 2000. 30 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2009.

[2] "Island of Montreal". Natural Resources Canada. 31 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2008.

[Statistics_Canada_2017-3] "(Code 2466) Census Profile". 2016 census. Statistics Canada. 2017.

[4] "(Code 462) Census Profile". 2016 census. Statistics Canada. 2017.

[5] "Onishka – Art et Communaute". 20 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[6] Centre d'histoire de Montréal. Le Montréal des Premières Nations. 2011. P. 15.

[7] "Place Royale and the Amerindian presence". Société de développement de Montréal. September 2001. Archived from the original on May 30, 2012. Retrieved March 9, 2007.

[:0-8] Tremblay, Roland (2006). The Saint Lawrence Iroquoians. Corn People. Montréal, Québec, Canada: Les Éditions de l'Homme.

[9] Trigger, Bruce G. (1976). "The Disappearance of the St. Lawrence Iroquoians". The Children of Aataenstic: A History of the Huron People to 1660 (İngilizce). 2. Montreal ve Londra: Mcgill-Queen's University Press. ss. 214-218.

[10] Marsan, Jean-Claude (1990). Montreal in evolution. An historical analysis of the development of Montreal's architecture. Montréal, Qc: Les Éditions de l'Homme.

[11] "Archived copy". 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: June 13, 2016.

[Miquelon,_Dale_2013-12] Miquelon, Dale. "Ville-Marie (Colony)". The Canadian Encyclopedia. Archived from the original on December 3, 2013. Retrieved March 29, 2009.

[algiers-13] Ville de Montréal. "Déclaration d'intention d'amitié et de coopération entre les Villes de Montréal et le Gouvernorat du Grand Alger (mars 1999)". 6 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2009.

[14] "Busan News-Efforts increased for market exploration in N. America". Community > Notice. Busan Dong-Gu District Office. 4 Haziran 2007. 21 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2008.

[Hanoi-15] "Liste – Protocoles et Ententes Internationales Impliquant La Ville de Montréal". 6 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2013.

[Hiroshima-16] "Sister City: The City of Montreal". International Relations Division, International Peace Promotion Department. The City of Hiroshima. 2001. 8 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2008.

[Nashik-17] stindia.com. "Little India Montreal!". 14 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2008.

[Lyon-18] "Partner cities of Lyon and Greater Lyon". Ville de Lyon. 14 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2008.

[Manila-19] "Manila-Montreal Sister City Agreement Holds Potential for Better Cooperation". The Republic of the Philippines. 24 Haziran 2005. 5 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2009.

[paris1-20] Mairie de Paris. "Les pactes d'amitié et de coopération". 5 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2007.

[21] "Window of Shanghai". Humanities and Social Sciences Library. McGill University. 2008. 22 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2008.

[Yerevan-22] "Sister Towns — MONTREAL". International Cooperation. Yerevan Municipality. 31 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

g t d Québec eyaleti
Konular	İklim Çevre Coğrafya Jeoloji Hükümet Tarih Hukuk Ulaşım
Yerleşim yerleri	Şehirler Kasabalar Köyler Hayalet kasabalar Eğtimi Politika
Şehirler	Montreal Quebec Laval Gatineau Longueuil Sherbrooke Saguenay Lévis Trois-Rivières
Diğer şehirler	Alma Amos Baie-Comeau Beloeil Châteauguay Cowansville Dolbeau-Mistassini Drummondville Granby Joliette La Tuque Lachute Matane Mont-Laurier Rimouski Rivière-du-Loup Rivière-Rouge Rouyn-Noranda Saint-Georges Saint-Hyacinthe Saint-Jean-sur-Richelieu Saint-Jérôme Salaberry-de-Valleyfield Sept-Îles Shawinigan Sorel-Tracy Thetford Mines Val-d'Or Varennes Victoriaville
Bölgeler	Abitibi-Témiscamingue Bas-Saint-Laurent Capitale-Nationale Centre-du-Québec Chaudière-Appalaches Côte-Nord Estrie Gaspésie–Îles-de-la-Madeleine Laval Lanaudière Laurentides Mauricie Montérégie Montréal Nord-du-Québec Outaouais Saguenay–Lac-Saint-Jean

Montreal nedir?, Montreal anlamı nedir?, Montreal ne demektir?