Nikolay Buharin

Nikolay Buharin
Никола́й Буха́рин
Nikolay Buharin; Никола́й Буха́рин
13., 14., 15. Politbüro tam üyesi
	Görev süresi; 2 Haziran 1924 - 17 Kasım 1929
8., 9., 10., 11., 12. Politbüro yedek üyesi
	Görev süresi; 8 Mart 1919 - 2 Haziran 1924
Kişisel bilgiler
Doğum	Никола́й Ива́нович Буха́рин; Nikolay İvanoviç Buharin; 09 Ekim 1888; Moskova, Rus İmparatorluğu
Ölüm	15 Mart 1938 (49 yaşında); Moskova, Rusya SFSC, SSCB
Partisi	RSDİP → SBKP
Evlilik(ler)	Anna Larina
Çocuk(lar)	Svetlana, Yuri Larin
Bitirdiği okul	Moskova Üniversitesi

Nikolay İvanoviç Buharin (Rusça: Николай Иванович Бухарин; 9 Ekim 1888 - 15 Mart 1938), Bolşevik devrimci ve entelektüel, Sovyet siyasetçi.

Gençlik yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Buharin Moskova'da ilkokul öğretmeni olan anne-babanın çocuğu olarak dünyaya geldi. Politika hayatı, on altı yaşındayken yakın dostu İlya Ehrenburg ile birlikte, 1905 yılının Rus Devrimi'ne bağlı Moskova Üniversitesi öğrenci hareketlerine katılarak başladı.

1906 yılında Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadına katıldı. Grigori Sokolnikov ile birlikte, Komsomol'un kuruluşu olarak düşünülen 1907 Moskova Gençlik Konferansı'nı bir araya getirdi.

Yirmi yaşına gelene kadar, partinin Moskova komitesinin üyesi oldu. Komite, Çar yanlısı gizli polis teşkilatı Okhranka tarafından ağırlıklı olarak izleniyordu. Komite liderleri arasında yer aldığı için Buharin kısa zamanda gizli polisin ilgisini çekmeye başladı. Bu arada N. Osinskii ve Vladimir Mikhailovich Smirnov ile yakın arkadaşlık kurdu ve Nikolai Lukin'in kız kardeşi olan gelecekteki eşi Nadezhda Mikhailovna Lukina ile tanıştı. Sürgünden hemen sonra evlendiler.

Sürgün dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Buharin, 1911 yılında kısa bir hapis döneminden sonra, Arhangelsk'in Onega kasabasına sürüldü ama daha sonra Hannover'de ortaya çıktı. Sürgünde eğitimine devam etti ve önemli Bolşevik kuramcılarından biri olmayı başardı. Leninist fikirlerden sapan Alexander Bogdanov gibi Marksist olmayan ekonomik kuramcıların eserlerine yönelik ilgisi çoğaldı.

Buharin sürgündeyken çeşitli kitaplar yazdı, Lev Troçki ve Aleksandra Kollontay ile beraber Novy Mir (Yeni Dünya) gazetesinin editörlüğünü üstlendi. I. Dünya Savaşı'nda emperyalizm üzerine kısa bir kitap yazdı. Lenin, sonraki yıllarda fikirlerinin yer aldığı Emperyalizm, Kapitalizmin En Yüksek Aşaması adlı daha kapsamlı ve popüler eserinin bazı bölümlerini buradan esinledi.

Parti içinde yükselişi[değiştir | kaynağı değiştir]

Buharin Rusya'ya geri döndüğünde, Moskova'da bulunan en önemli Bolşeviklerden biri oldu ve Merkez Komite'ye seçildi. Devrimden sonra Pravda'nın editörü oldu. Sol Komünistler'in Brest-Litovsk Antlaşması'na karşı hareketinin öncülüğünü üstlendi, Bolşeviklerin savaş çabalarına devam etmesini ve bunu dünya çapında proleter devrime taşımayı savundu. 1921 yılında pozisyonunu değiştirdi, Lenin'in poliçelerini kabul etti ve Yeni Ekonomi Politikası (YEP)'in geliştirilmesini destekledi. Bazı kişiler, Buharin'in pozisyon değiştirmesinin, Lenin'in vasiyetinde Buharin'in Marksizm ve diyalektiği tamamen kavrayamadığını belirtmesinde haklı olduğunun bir göstergesi olarak algılıyor. Lenin'in ölümünden sonra, Buharin 1924 yılında Politbüro'nun tam üyesi ve 1926 yılında Komünist Enternasyonal (Komintern)'in başkanı oldu.

1925'te Pionerskaya Pravda adlı çocuk gazetesinin kuruluşunda yer alarak gazetenin ilk editörü oldu. Pionerskaya Pravda, Komsomol Merkez Komitesi tarafından çocuk örgütü Pioner için çıkarılan bir yayın organıydı. Buharin bu gazetede çocuklar için pek çok makale yazdı.

Stalinizme katkıları[değiştir | kaynağı değiştir]

1926 yılından sonra Buharin, Komünist Parti'nin sağ kanadının lideri sayıldığı dönemde, partinin Stalin tarafından idare edilen ve yönetiminde olan merkezi kanadının müttefiği oldu. 1924 yılında Stalin tarafından öne sürülen ve sosyalizmin az gelişmiş olmasına rağmen Rusya gibi tek bir ülkede geliştirilebileceğini savunan Tek Ülkede Sosyalizm tezinin detaylarını Buharin hazırlamıştır. Bu teoriye göre devrimi kapitalist ülkelerde teşvik etmenin bir önemi kalmamıştır çünkü Rusya tek başına sosyalizmi elde edebilir ve etmelidir. Bu tez Stalinizme damgasını vuracaktır.

Uluslararası Komünist Muhalefeti'nin kuruluşu[değiştir | kaynağı değiştir]

Buharin 1928 yılında Stalin'in tarımı kamulaştırma önerisine karşı çıktı ama baskılar nedeniyle fikrinden vazgeçti. Bu sebeple, Nisan 1929'da Komintern'den, aynı yılın Kasım ayında Politbüro'dan atıldı. Buharin'in ABD Komünist Partisi'nden Jay Lovestone gibi uluslararası destekçileri de Komintern'den atıldı. Görüşlerini savunmak için Uluslararası Komünist Muhalefeti'ni kurdular. Sovyetler Birliği'nde bulunan Troçkist Sol Muhalefet, Buharin ve onu destekleyenlere Sağ Muhalefet adını verdi.

Yargılanması ve idamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Buharin, Stalin tarafından temize çıkarıldı ve 1934 yılında İzvestiya'nın editörlüğüne atandı ama 1937 yılında Sovyet devletini devirmeye çalışmak suçuyla tekrar tutuklandı. Mart 1938'de yargılandı ve NKVD tarafından Moskova'da, 15 Mart 1938 tarihinde kurşuna dizilerek idam edildi.

Buharin, 1988 yılında Sovyet devletinin Mihail Gorbaçov yönetiminde temize çıkarıldı.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Emperyalizm ve Dünya Ekonomisi (1917)
Rus Devrimi ve Önemi (1917)
Anarşi ve Bilimsel Komünizm (1918)
Sovyet Cumhuriyeti'nde Kilise ve Okul (1919)
Kızıl Ordu ve Kontra Devrim (1919)
Komünizmin ABC'si (Evgeni Preobrazenski ile birlikte 1920)
Parlamentarizm Üzerine (1920)
Tarihsel Materyalizm: Bir Sosyoloji Sistemi (1921)
Sovyet Rusya'da Ekonomik Örgütlenme (1922)
Serbest Sınıfın Ekonomi Teorisi (1927)
Diyalektik Materyalizm Bakımından Teori ve Uygulama (1931)
Marks'ın Öğretisi ve Tarihsel Önemi (1933)
SSCB'de Şiir, Vezin Tekniği ve Şiir Sorunları (1934)
Her Şey Nasıl Başladı: Hapishane Yazıları (1937-1938)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Nikolay Buharin arşivi25 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Marxists Internet Archive
Buharin'in ölmeden önce Stalin'e yazdığı mektubu içeren makale (ing)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Nikolay Buharin nedir?, Nikolay Buharin anlamı nedir?, Nikolay Buharin ne demektir?