Mario Monicelli

Mario Monicelli
Mario Monicelli
	İtalyan film yönetmeni, senarist
Doğum	16 Mayıs 1915; Rimini, İtalya
Ölüm	29 Kasım 2010 (95 yaşında); Roma, İtalya

Mario Monicelli (d. 16 Mayıs 1915, Viareggio - ö. 29 Kasım 2010, Roma), İtalyan sinema yönetmeni, senarist ve oyuncuydu.^[1]

İtalyan sinemasında komedi tarzının en önemli adı sayılıp, kendine özgü "İtalyan komedisi" tarzının ustası Mario Monicelli, sanat yaşamına 1935 yılında başladı.^[1] Yönetmen Risi, filmlerinde Sophia Loren, Marcello Mastroianni, Claudia Cardinale, Totò, Vittorio Gassmann, Alberto Sordi, Ugo Tognazzi gibi oyuncuları tercih etti.^[1] Kısa metrajlı film alanında birçok yapıt üreten Mario Monicelli'nin en ünlü filmlerinden biri 1974 yapımı La grande guerra (Büyük Savaş)'dur.^[1]

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeni Gerçekçi anlayışı geri planda kullanan güldürülerle ünlendi.^[1] Senaryo yazarı Steno (Stefano Vanzini) ile birlikte yönettiği ve ünlü güldürü oyuncusu Totò'nun başrolleri oynadığı Totò cerca casa (Toto Ev Peşinde, 1949), Guardie e ladri (Polisler ve Hırsızlar, 1951), Totò e i re di Roma (Toto ve Roma Krallan, 1951) ve Totò e le donne (Toto ve Kadınlar, 1952) popüler güldürünün önemli örnekleri oldu.^[1] I soliti ignoti (Toto Gangster, 1958) Vittorio Gassman, Renato Salvatori ve Marcello Mastroianni'yi Totò ile bir araya getiren bir "yanlışlıklar komedisi" oldu.^[1] İtalyan toplumunun aksak yönlerini kimi kez kaba güldürüye kaçan bir anlayışla aktaran yönetmen, La grande guerra (Büyük Savaş, 1959) Birinci Dünya Savaşı'nı iki anti-kahramanın gözünden ve I compagni (Yoldaşlar, 1963) sosyalizmin başlangıç yıllarında işçi sınıfının örgütlenme sorununa belgeselci bir yaklaşımla konu edindi.^[2]

Bu filmlerden sonra tekrar komedi filmleri çekmeye dönen yönetmen L'armata Brancaleone (Brancaleone Ordusu, 1966) ve İtalya'dan New York'a evlenmek için gelen ve nişanlısa eskiden çalıştığı sosis fabrikasındaki iş arkadaşlarından bir mortadella'yı (büyük İtalyan domuz sosisi) hediye olarak getirmesini konu edinen La Ragazza con la pistola (Tabancalı Yosma, 1968), La mortadella (Tatlı Tebessüm, 1971) gibi büyük ilgi gören filmler çekti.^[3] Pietro Germi'nin çekmeye hazırlandığı ama ölümünün yaklaşması üzerine Monicelli'ye aktardığı Amici miei (Dostlarım, 1975) ise Toscana'lı dört arkadaşın dostluklarını pekiştirme ve yaşamın tadını çıkarma çabalarını konu edinen bir güldürü oldu.^[3] Emekli albaylarla darbe yapmak isteyen bir milletvekilinin (Ugo Tognazzi) serüvenini aktaran Vogliamo i colonnelli (Albayları İstiyoruz, 1973) faşist darbe özlemlerini bir güldürü ortamında eleştirdi. ^[3] Siena'da bir çiftlikte yaşayan bir ailenin kadın kahramanlarının (Liv Ullmann, Catherine Deneuve, Stefania Sandrelli) öykülerini iç içe geçiren Speriamo che sia femmina (İnşallah Kız Olur, 1986) ise çalışmalarında kadınlara sevecen yaklaşımıyla bilinen yönetmenin hem bol ödüllü hem de bol seyircili bir filmi oldu.^[3] Il male oscuro (Anlaşılmaz Hastalık, 1989) bir yazarın bunalımını atlatmak için ısrarla psikanaliz yaptırmasını aktardı.^[3]

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Venedik Film Festivali, 1991, Altın Aslan Ödülü

Filmleri[değiştir | kaynağı değiştir]

I ragazzi della via Paal (1935)
Pioggia d'estate (1937)
Totò cerca casa (1949)
Al diavolo la celebrità (1949)
È arrivato il cavaliere (1950)
Vita da cani (1950)
Totò e i re di Roma (1951)
Guardie e ladri (1951)
Totò e le donne (1952)
Le infedeli (1953)
Proibito (1954)
Un eroe dei nostri tempi (1955)
Totò e Carolina (1955)
Donatella (1956)
Il medico e lo stregone (1957)
Padri e figli (1957)
I soliti ignoti (1958)
Lettere dei condannati a morte (1959)
La grande guerra (1959)
Risate di gioia (1960)
Boccaccio '70 (1960)
I compagni (1963)
Alta infedeltà (1964)
Casanova '70 (1965)
Le fate (1966)
L'armata Brancaleone (1966)
La Ragazza con la pistola (1968)
Capriccio all'italiana (1968)
Toh, è morta la nonna! (1969)
Le coppie (1970)
Brancaleone alle crociate (1970)
La mortadella (1971)
Vogliamo i colonnelli (1973)
Romanzo popolare (1974)
Amici miei (1975)
Caro Michele (1976)
Signore e signori, buonanotte (1976)
Un borghese piccolo piccolo (1977)
I nuovi mostri (1977)
Viaggio con Anita (1979)
Temporale Rosy (1980)
Camera d'albergo (1980)
Il marchese del Grillo (1981)
Amici miei - Atto IIº (1982)
Bertoldo, Bertoldino e Cacasenno (1984)
Le due vite di Mattia Pascal (1985)
Speriamo che sia femmina (1986)
I picari (1988)
Il male oscuro (1990)
Rossini! Rossini! (1991)
Parenti serpenti (1992)
Cari fottutissimi amici (1994)
Facciamo paradiso (1995)
Esercizi di stile (1996)
I corti italiani (1997)
Panni sporchi (1999)
Le rose del deserto (2006)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Moliterno 2020, ss. 501-12.
^ Moliterno 2020, ss. 511-12.
^ ^a ^b ^c ^d ^e Moliterno 2020, ss. 501-663.

[FOOTNOTEMoliterno2020501-12-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Moliterno 2020, ss. 501-12.

[FOOTNOTEMoliterno2020511-12-2] Moliterno 2020, ss. 511-12.

[FOOTNOTEMoliterno2020501-663-3] Moliterno 2020, ss. 501-663.

[1]

[2]

[3]

g t d Gümüş Ayı En İyi Yönetmen Ödülü
1956–1975	Robert Aldrich (1956) Mario Monicelli (1957) Tadashi Imai (1958) Akira Kurosawa (1959) Jean-Luc Godard (1960) Bernhard Wicki (1961) Francesco Rosi (1962) Nikos Koundouros (1963) Satyajit Ray (1964) Satyajit Ray (1965) Carlos Saura (1966) Živojin Pavlović (1967) Carlos Saura (1968) Jean-Pierre Blanc (1972) Sergei Solovyov (1975)
1976–2000	Mario Monicelli (1976) Manuel Gutiérrez Aragón (1977) Georgi Djulgerov (1978) Astrid Henning-Jensen (1979) István Szabó (1980) Mario Monicelli (1982) Éric Rohmer (1983) Costas Ferris / Ettore Scola (1984) Robert Benton (1985) Georgiy Shengelaya (1986) Oliver Stone (1987) Norman Jewison (1988) Dušan Hanák (1989) Michael Verhoeven (1990) Jonathan Demme / Ricky Tognazzi (1991) Jan Troell (1992) Andrew Birkin (1993) Krzysztof Kieślowski (1994) Richard Linklater (1995) Richard Loncraine / Yim Ho (1996) Eric Heumann (1997) Neil Jordan (1998) Stephen Frears (1999) Miloš Forman (2000)
2001–günümüz	Lin Cheng-sheng (2001) Otar Iosseliani (2002) Patrice Chéreau (2003) Kim Ki-duk (2004) Marc Rothemund (2005) Mat Whitecross / Michael Winterbottom (2006) Joseph Cedar (2007) Paul Thomas Anderson (2008) Asghar Farhadi (2009) Roman Polanski (2010) Ulrich Köhler (2011) Christian Petzold (2012) David Gordon Green (2013) Richard Linklater (2014) Radu Jude / Małgorzata Szumowska (2015) Mia Hansen-Løve (2016) Aki Kaurismäki (2017) Wes Anderson (2018) Angela Schanelec (2019) Hong Sang-soo (2020) Dénes Nagy (2021) Claire Denis (2022) Philippe Garrel (2023)

g t d David di Donatello En İyi Yönetmen Ödülü
1956–1975	Gianni Franciolini (1956) Federico Fellini (1957) Alberto Lattuada (1959) Federico Fellini (1960) Michelangelo Antonioni (1961) Ermanno Olmi (1962) Vittorio De Sica (1963) Pietro Germi (1964) Vittorio De Sica / Francesco Rosi (1965) Alessandro Blasetti / Pietro Germi (1966) Luigi Comencini (1967) Carlo Lizzani (1968) Franco Zeffirelli (1969) Gillo Pontecorvo (1970) Luchino Visconti (1971) Sergio Leone / Franco Zeffirelli (1972) Luchino Visconti (1973) Federico Fellini (1974) Dino Risi (1975)
1976–2000	Mario Monicelli / Francesco Rosi (1976) Mario Monicelli / Valerio Zurlini (1977) Ettore Scola (1978) Francesco Rosi (1979) Marco Bellocchio / Gillo Pontecorvo (1980) Francesco Rosi (1981) Marco Ferreri (1982) Paolo and Vittorio Taviani (1983) Ettore Scola (1984) Francesco Rosi (1985) Mario Monicelli (1986) Ettore Scola (1987) Bernardo Bertolucci (1988) Ermanno Olmi (1989) Mario Monicelli (1990) Marco Risi / Ricky Tognazzi (1991) Gianni Amelio (1992) Roberto Faenza / Ricky Tognazzi (1993) Carlo Verdone (1994) Mario Martone (1995) Giuseppe Tornatore (1996) Francesco Rosi (1997) Roberto Benigni (1998) Giuseppe Tornatore (1999) Silvio Soldini (2000)
2001–günümüz	Gabriele Muccino (2001) Ermanno Olmi (2002) Pupi Avati (2003) Marco Tullio Giordana (2004) Paolo Sorrentino (2005) Nanni Moretti (2006) Giuseppe Tornatore (2007) Andrea Molaioli (2008) Matteo Garrone (2009) Marco Bellocchio (2010) Daniele Luchetti (2011) Paolo and Vittorio Taviani (2012) Giuseppe Tornatore (2013) Paolo Sorrentino (2014) Francesco Munzi (2015) Matteo Garrone (2016) Paolo Virzì (2017) Jonas Carpignano (2018) Matteo Garrone (2019) Marco Bellocchio (2020) Giorgio Diritti (2021) Paolo Sorrentino (2022) Marco Bellocchio (2023)

g t d Gümüş Kurdele En İyi Yönetmen Ödülü
1946-1960	Alessandro Blasetti / Vittorio De Sica (1946) Roberto Rossellini (1947) Alberto Lattuada / Giuseppe De Santis (1948) Vittorio De Sica (1949) Augusto Genina (1950) Alessandro Blasetti (1951) Renato Castellani (1952) Luigi Zampa (1953) Federico Fellini (1954) Federico Fellini (1955) Michelangelo Antonioni (1956) Pietro Germi (1957) Federico Fellini (1958) Pietro Germi (1959) Roberto Rossellini (1960)
1961-1980	Luchino Visconti (1961) Michelangelo Antonioni (1962) Nanni Loy / Francesco Rosi (1963) Federico Fellini (1964) Pier Paolo Pasolini (1965) Antonio Pietrangeli (1966) Gillo Pontecorvo (1967) Elio Petri (1968) Franco Zeffirelli (1969) Luchino Visconti (1970) Elio Petri (1971) Luchino Visconti (1972) Bernardo Bertolucci (1973) Federico Fellini (1974) Luchino Visconti (1975) Michelangelo Antonioni (1976) Valerio Zurlini (1977) Paolo and Vittorio Taviani (1978) Ermanno Olmi (1979) Federico Fellini (1980)
1981-2000	Francesco Rosi (1981) Marco Ferreri (1982) Paolo and Vittorio Taviani (1983) Pupi Avati / Federico Fellini (1984) Sergio Leone (1985) Mario Monicelli (1986) Ettore Scola (1987) Bernardo Bertolucci (1988) Ermanno Olmi (1989) Pupi Avati (1990) Gianni Amelio (1991) Gabriele Salvatores (1992) Gianni Amelio (1993) Nanni Moretti (1994) Gianni Amelio (1995) Giuseppe Tornatore (1996) Maurizio Nichetti (1997) Roberto Benigni (1998) Giuseppe Tornatore (1999) Silvio Soldini (2000)
2001-günümüz	Nanni Moretti (2001) Marco Bellocchio (2002) Gabriele Salvatores (2003) Marco Tullio Giordana (2004) Gianni Amelio (2005) Michele Placido (2006) Giuseppe Tornatore (2007) Paolo Virzì (2008) Paolo Sorrentino (2009) Paolo Virzì (2010) Nanni Moretti (2011) Paolo Sorrentino (2012) Giuseppe Tornatore (2013) Paolo Virzì (2014) Paolo Sorrentino (2015) Paolo Virzì (2016) Gianni Amelio (2017) Matteo Garrone (2018) Marco Bellocchio (2019) Matteo Garrone (2020) Emma Dante (2021) Mario Martone (2022)

Mario Monicelli nedir?, Mario Monicelli anlamı nedir?, Mario Monicelli ne demektir?