BursaRay

BursaRay
Bursa Metrosu
Genel
Sahibi	Bursa Büyükşehir Belediyesi
Hizmet alanı	Bursa, Türkiye
Taşıma türü	Hafif raylı sistem, Metro
Hat sayısı	2
İstasyon sayısı	46 (6 tanesi inşa hâlinde)
Günlük yolcu sayısı	250.000
Merkez	Nilüfer, Bursa, Türkiye
Web sitesi	burulas.com.tr/rayli-sistemler/bursaray/
Hizmet
İnşaata başlama	8 Temmuz 1998
Hizmete giriş	29 Ekim 2001
İşletmeci(ler)	BURULAŞ
Taşıt sayısı	158
Teknik
Sistem uzunluğu	40 kilometre (25 mi)
Hat açıklığı	Standart (1435 mm)
Elektriklendirme	1500 V DA Katener
Ortalama hız	70 kilometre/saat (43 mph)
En yüksek hız	70 kilometre/saat (43 mph)
Sistem haritası
	Sembol açıklamaları
	Bu diyagramı: görüntüle; tartış; değiştir;

BursaRay ya da Bursa Metrosu, Bursa'nın merkez ilçe ve semtlerini çoğu noktada doğu-batı doğrultusunda birbirine bağlayan hafif raylı sistem^[3] olup yapımına 1998'de başlanmıştır. Proje Yapı Merkezi tarafından anahtar teslim olarak inşa edilmiştir. BURULAŞ isimli Bursa Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı şirket tarafından işletilmektedir. Bursa kent içi ulaşımını ve trafiğini önemli ölçüde rahatlatmıştır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

2002'de ilk olarak iki hat halinde işletmeye açıldı. Bu hatlar Organize Sanayi – Şehreküstü arasındaki 1 no'lu hat ve Küçük Sanayi – Şehreküstü arasındaki 2 no'lu hattır. Bu iki hat A etabını oluşturmuştur. 2008'de Şehreküstü'de sona eren A etabı yaklaşık üç yıllık bir inşa sürecinden sonra, B etabı adıyla Arabayatağı'na kadar uzatılmıştır. 2009'da başlayan çalışmalar 2011'de biterek hat, Uludağ Üniversitesi'ne uzatılmış oldu. Bu hattaki proje değişikliğinden elde edilen tasarrufla 2009'da başlayan çalışmalarla son istasyon olan Organize Sanayi'ye 2 istasyon ilave yapılarak hat Emek'e uzatılmıştır. Emek hattı son olarak Şehir Hastanesi etabı kapsamında hat Geçit/Balat'a uzatılmıştır.

Kronoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

8 Temmuz 1998: BursaRay'ın temeli atıldı.
29 Ekim 2001: BursaRay işletmesi açıldı.
23 Nisan 2002: BursaRay A etabında yolculu seferlere başlandı.
Haziran 2003: Elektronik Bilet Sistemi devreye alındı.
2 Ocak 2005: BursaRay 1. Aşama B etabı inşaat çalışmaları başladı.
6 Nisan 2008: BursaRay B etabı yolculu seferlere başladı.
28 Ekim 2008: BursaRay 2. Aşama inşaat çalışmaları başladı.
30 Temmuz 2010: Küçük Sanayi-Özlüce istasyonları arasında, 3 istasyonda test sürüşü yapıldı.
24 Aralık 2010: 2. Aşama Üniversite Hattında Altınşehir, Ertuğrul ve Özlüce İstasyonlarında yolculu seferler başladı.
4 Nisan 2011: 3. Aşama D etabı Kestel hattının ihalesi yapıldı.
30 Temmuz 2011: D Etabı Kestel hattının temeli atıldı.
19 Eylül 2011: BursRay 2. Aşama Üniversite Hattının tamamı yolculu tren işletimine açıldı.
15 Aralık 2011: BursaRay 2. Aşama Mudanya Caddesi uzatması yolculu tren işletimine açıldı.
19 Mart 2014: Bursaray 3. Aşama Kestel hattının ilk 4 istasyonu (Mimar Sinan, Hacivat, Şirinevler ve Otosansit) yolculu tren işletimine açıldı.
26 Mart 2014: Bursaray 3. Aşama Kestel hattının 5. ve 6. istasyonu (Cumalıkızık - Değirmenönü ve Gürsu) yolculu tren işletimine açıldı.
5 Haziran 2014: Bursaray 3. Aşama Kestel hattının son istasyonu olan Kestel istasyonu açıldı.
2 Nisan 2021: Emek-Şehir Hastanesi uzatmasının temeli atıldı.^[4]
4 Kasım 2021: Odunluk istasyonu kullanıma açıldı.
21 Ocak 2023: Görükle uzatmasının temeli atıldı.^[5]
1 Eylül 2023: Acemler Seyahat Kartları Ofisi açıldı.

28 Mart 2024: Geçit/Balat istasyonu açıldı.

Hatlar[değiştir | kaynağı değiştir]

hattı Geçit/Balat'tan başlayarak Arabayatağı/Yavuz Selim istasyonuna, hattı ise Uludağ Üniversitesi'nden başlayarak Kestel'e gitmektedir. Bursaspor/Acemler – Arabayatağı/Yavuz Selim arasında kalan istasyonlar, her iki hat için de ortaktır. Ayrıca, sadece yoğun saatlerde hattı Küçük Sanayi – Demirtaşpaşa/Abdal istasyonları arasında hizmet vermektedir.

M1 (Geçit/Balat – Arabayatağı/Yavuz Selim)[değiştir | kaynağı değiştir]

Balat – Şehir Hastanesi arası yapım aşamasındadır.

Sefer süresi ~40 dk. (Geçit/Balat-Arabayatağı/Yavuz Selim)

M2 (Uludağ Üniversitesi – Kestel)[değiştir | kaynağı değiştir]

Görükle – Uludağ Üniversitesi arası yapım aşamasındadır.

Sefer süresi ~51 dk.

İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

BursaRay 1. aşama A ve B etaplarında, 5’i yer altı olmak üzere toplam 23 adet istasyon vardır. Toplam uzunluğu 22,043 km. olan iki hatlı güzergah tamamen karayolundan bağımsızdır. İzmir Caddesi (Batı Hattı) üzerinde sırasıyla; Küçük Sanayi, Ataevler/23 Nisan, Beşevler/Barış, Fatih Sultan Mehmet ve Nilüfer istasyonları, Mudanya Caddesi (Kuzey Hattı) üzerinde ise Bursa Organize Sanayi Bölgesi/Akpınar, Hamitler/Fethiye, Bağlarbaşı/Esentepe, İhsaniye ve Karaman/Hürriyet istasyonları bulunmaktadır. İki hattın birleşiminden sonra Ankara Caddesi istikametinde (Doğu Hattı) ise sırasıyla; Bursaspor/Acemler, Paşaçiftliği, Sırameşeler/Kükürtlü, Kültürpark, Merinos, Osmangazi, Şehreküstü/Ulucamii Hanlar Bölgesi, Demirtaşpaşa/Abdal, Gökdere, Yıldırım/Davutdede, Duaçınarı, 152 Evler ve Arabayatağı/Yavuz Selim istasyonları bulunmaktadır.

BursaRay 2. aşaması Batı Hattı'nın "Uludağ Üniversitesi" uzatması olan C etabıdır. Toplam uzunluğu 6,622 km olan bu etapta 1’i yer altı olmak üzere toplam 6 adet istasyon bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla Uludağ Üniversitesi, Batıkent/19 Mayıs, Yüzüncüyıl, Özlüce/29 Ekim, Ertuğrul Dörtçelik Çocuk Hastanesi ve Altınşehir istasyonlarıdır. Hattın ilk 3 istasyonu 24 Aralık 2010'da,^[6] kalan 3 istasyon da 19 Eylül 2011'de hizmete girmiştir. Böylece Arabayatağı'ndan Uludağ Üniversitesi'ne aktarmasız ulaşım başlamıştır.^[7] Yine bu etap kapsamında inşa edilen Mudanya Caddesi (Kuzey Hattı) üzerindeki "Emek" uzatmasında ise 2 adet istasyon vardır. Bunlar sırasıyla; Korupark ve Emek istasyonlarıdır.

BursaRay 3. aşaması ise Doğu Hattı'nın "Gürsu - Kestel" uzatması olan D etabıdır. Bu etapta tamamı hemzemin 7 istasyon bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla; Bursa Teknik Üniversitesi/Mimar Sinan, Hacivat/Esenler, Şirinevler/Yiğitler, Otosansit, Cumalıkızık/Değirmenönü, Gürsu ve Kestel istasyonlarıdır. 30 Temmuz 2011 tarihinde yapımına başlanan bu etap, 5 Haziran 2014'te hizmete girmiştir.

BursaRay araç stoğu[değiştir | kaynağı değiştir]

BursaRay'da 3 farklı model araç mevcuttur.

Araç Tipi	Siemens B80	Bombardier B2010	Durmazlar GreenCity
Araç Uzunluğu	27,77 m	28,14 m	28,20 m
Araç Genişliği	2,65 m	2,65 m	2,65 m
Araç Yüksekliği	3,80 m	3,75 m	3,88 m
Aracın Ağırlığı (Boş)	39 ton	39 ton	42,2 ton
Kapı Sayısı	8	8	8
Yolcu Koltuğu Sayısı	48 Adet	60 Adet	50 Adet
Sürücü Kabini Sayısı	2	2	2
Maksimum Araç Hızı	70 km/h	70 km/h	70 km/h

Güzergâh şeması[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c "BursaRay Teknik Özellikler". BURULAŞ. 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.
^ "Üniversite Etabında Seferler Başlıyor". Bursa Büyükşehir Belediyesi. 8 Eylül 2011. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2011.
^ "RayHaber". 28 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2012.
^ ISLEM, BBB BILGI. "Bursa demir ağlarla örülüyor". www.bursa.bel.tr. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2021.
^ SB.MD, BBB YAZILIM. "Metronun yeni rotası: Görükle". www.bursa.bel.tr. 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2011.
^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2011.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

BursaRay resmî sitesi 26 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[Teknik-1] "BursaRay Teknik Özellikler". BURULAŞ. 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.

[2] "Üniversite Etabında Seferler Başlıyor". Bursa Büyükşehir Belediyesi. 8 Eylül 2011. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2011.

[RayHaber-3] "RayHaber". 28 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2012.

[4] ISLEM, BBB BILGI. "Bursa demir ağlarla örülüyor". www.bursa.bel.tr. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2021.

[5] SB.MD, BBB YAZILIM. "Metronun yeni rotası: Görükle". www.bursa.bel.tr. 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.

[6] "Arşivlenmiş kopya". 15 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2011.

[7] "Arşivlenmiş kopya". 7 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

g t d Bursa'da toplu taşıma
İşletmeciler	BURULAŞ Özel Halk Otobüsleri Minibüs Taksi Dolmuş Bursa Teleferik
Bilet	BursaKart
Otobüs	BURULAŞ BBBUS Özel Halk Otobüsleri
Metro	(Geçit/Balat – Arabayatağı/Yavuz Selim) (Uludağ Üniversitesi – Kestel) Sadece pik saatlerde: (Küçük Sanayi – Demirtaşpaşa/Abdal) İnşa hâlindekiler: (Şehir Hastanesi – Geçit/Balat (Kurtuluş – Uludağ Üniversitesi) Plan aşamasındakiler: (Çalı – Demirtaş) (Çalı – Gürsu)
Tramvay	(Kent Meydanı – Heykel) (Kent Meydanı – Terminal) (Zafer Plaza – Çınarönü)
Tren	Bandırma – Bursa – Osmaneli YSD
Denizyolu	BUDO İDO
Teleferik	Teferrüç - Oteller Bölgesi
İtalik yazılı olan hatlar kısmen tamamlanmış, yapımı devam eden veya plan aşamasındaki hatlardır.

BursaRay nedir?, BursaRay anlamı nedir?, BursaRay ne demektir?