Wes Anderson

Wes Anderson
Wes Anderson
Doğum	Wesley Wales Anderson; 1 Mayıs 1969 (54 yaşında); Houston, Texas, ABD
Meslek	Film yönetmeni, yapımcı, senarist

Wesley Wales Anderson (d. 1 Mayıs 1969) Amerikalı yönetmen, yazar ve kısa film, sinema ve reklam yapımcısı. 2001 yılında En İyi Özgün Senaryo dalında Akademi Ödülleri adayı oldu.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Anderson üç çocuğun ortancası olarak Houston, Teksas'ta dünyaya geldi. Babası, Melver Leonard Anderson bir reklamcıydı. Annesi ise şu anda emlak danışmanlığı yapan aslında bir arkeolog olan Texas Ann Burroughs'tur.

Yönetmen, Westchester Lisesi'ni bitirdikten sonra ikinci filmi Rushmore'u da çektiği, Houston'da özel bir okul olan St. John's School'a devam etti. Tıpkı Rushmore 'un başkarakteri Max Fischer gibi, Anderson da St. John's'un şu anda yıkılmış olan Hoodwink Tiyatrosu'nda oyunlar sergiledi.

Anderson, Teksas Üniversitesi'nde felsefe okurken Owen Wilson ile tanıştı. Daha sonra uzun metrajlı olarak çektiği Bottle Rocket'ın kısa film versiyonu ile yapımcı James L. Brooks'un ilgisini çeken ikili, Brooks'un yardımı ile bu kısa filmlerini Sundance'e gönderdiler ve Sundance'de filmin uzun versiyonunu çekebilecek fonu buldular.

Şu günlerde hem New York'ta hem de Paris'te yaşayan yönetmenin yakın arkadaşları arasında film yapımcısı Noah Baumbach, aktör/senaryo yazarı Owen Wilson ve Sofia Coppola geliyor. Erkek kardeşi Eric, Anderson'un filmlerinde sahne tasarımcısı olarak çalışıyor. Diğer erkek kardeşi Mel ise bir doktor.

Film çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Wes Anderson, yönettiği filmlerin yapımcılığını, senaryo yazarlığını, görüntü yönetmenliğini üstlendiği ve müzik seçimlerine kadar kendisi ilgilendiği için kimilerince auteur kabul edilir.^[1]

Birlikte çalıştığı kişiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Anderson filmlerinde sık sık aynı oyunculara ve set çalışanlarına rastlanır. Wilson Kardeşler (Owen Wilson, Luke Wilson, Andrew Wilson), Bill Murray, Seymour Cassel, Anjelica Huston, Jason Schwartzman, Kumar Pallana ve oğlu Dipak Pallana, Anderson'un yakın arkadaşları olan Stephen Dignan ve Brian Tenenbaum ve yönetmenin kardeşi Eric Chase Anderson örnek olarak verilebilir.

Ayrıca The Life Aquatic with Steve Zissue'yu beraber yazdığı Noah Baumbach'un yazıp yönettiği The Squid and the Whale filminin yapımcılığını Anderson üstlendi. Görüntü yönetmeni Robert Yeoman ve müzisyen Mark Mothersbaugh da çalıştığı diğer isimler arasındadır.

Oyuncu	Bottle Rocket (1996)	Rushmore (1998)	Tenenbaum Ailesi (2001)	The Life Aquatic with Steve Zissou (2004)	The Darjeeling Limited (2007)	Fantastic Mr. Fox (2009)	Moonrise Kingdom (2012)	The Grand Budapest Hotel (2014)
Owen Wilson	X	X	X	X	X			X
Luke Wilson	X	X	X
Andrew Wilson	X	X	X
Bill Murray		X	X	X	X	X	X	X
Seymour Cassel		X	X	X
Anjelica Huston			X	X	X	X
Jason Schwartzman		X			X	X	X	X
Cate Blanchett				X		X
Kumar Pallana	X	X	X		X
Dipak Pallana	X	X	X
Eric Chase Anderson		X	X	X
Brian Tenenbaum	X	X	X
Stephen Dignan	X	X	X

Film müzikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Anderson'un filmlerindeki müzik seçimleri beğeni ile karşılanır. Yönetmen, dört filminin müzikleri için Mark Mothersbaugh çalıştı. Mothersbaugh dışında film müziklerinde sık sık yer alan sanatçılar aşağıdaki gibidir:

The Rolling Stones: Bottle Rocket'ta "2000 Man", Rushmore'da "I Am Waiting", Tenenbaum Ailesi'nde "She Smiled Sweetly" ve "Ruby Tuesday", The Darjeeling Limited'da "Play with Fire".
The Kinks: Rushmore'da "Nothing in This World Can Stop Me Worrying About That Girl", The Darjeeling Limited'da "This Time Tomorrow", "Strangers" ve "Powerman".
The Who: Rushmore'da "A Quick One While He's Away".
Bob Dylan: Tenenbaum Ailesi'nde "Main Title Theme (Billy)" ve "Wigwam".
David Bowie: The Life Aquatic'te Bowie'nin hem kendi yorumuyla hem de Seu Jorge'nin Portekizce yorumları ile birçok şarkısı bulunur.
Cat Stevens: Rushmore'da "Here Comes My Baby" ve "The Wind".
John Lennon: Rushmore'da "Oh Yoko" ve Tenenbaum Ailesi'nde "Look At Me" (Paul McCartney tarafından yazılan "Hey Jude" ise filmin başında kullanılır).

Son dönem çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Anderson, 2005 yılında, The Life Aquatic'i birlikte yazdığı Noah Baumbach'ın filmi The Squid and the Whale'in yapımcılığını üstlendi. Bu film Sundance Film Festivali'nde iki ödül kazandı. Yönetmen, 2006 yılında ise American Express'in reklam filmi "My Life, My Card"da başrolde oynadı ve reklamın yönetmenliğini üstlendi.

Anderson ve Owen Wilson yönetmenin 2007 yapımı filmi The Darjeeling Limited'da tekrar bir araya geldiler. Filmin senaryosu Anderson, Roman Coppola ve Jason Schwartzman tarafından yazıldı. Yönetmen, 2009 yılında Roald Dahl'ın Fantastic Mr Fox isimli kitabının uyarlamasını filme çekecek.

Filmleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzun metrajlı filmleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bottle Rocket (1996)
Rushmore (1998)
Tenenbaum Ailesi (2001)
The Life Aquatic with Steve Zissou (2004)
Küs Kardeşler Limited Şirketi (2007)
Fantastic Mr. Fox (2009)
Moonrise Kingdom (2012)
Büyük Budapeşte Oteli (2014)
Köpek Adası (2018)
The French Dispatch (2021)

Kısa filmleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bottle Rocket (1994)
Hotel Chevalier (2007)

Ödül ve Adaylıklar[değiştir | kaynağı değiştir]


Yıl	Film	Akademi Ödülleri		BAFTA Ödülleri		Altın Küre Ödülleri
Yıl	Film	Adaylık	Ödül	Adaylık	Ödül	Adaylık	Ödül
2001	Tenenbaum Ailesi	1		1		1	1
2009	Yaman Tilki	2		2		1
2012	Moonrise Kingdom	1		1		1
2014	Büyük Budapeşte Oteli	9	4	11	5	4	1
2018	Köpek Adası	2		2		2
Toplam		15	4	17	5	9	2

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "The Life Aquatic with Steve Zissou" (İngilizce). 7 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2007.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

IMDb'de Wes Anderson
Into The Deep 20 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian'daki Wenderson Analizi (İngilizce)

[1] "The Life Aquatic with Steve Zissou" (İngilizce). 7 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2007.

[1]

g t d Wes Anderson filmleri
Filmler	Bottle Rocket (1996) Rushmore (1998) Tenenbaum Ailesi (2001) The Life Aquatic with Steve Zissou (2004) Küs Kardeşler Limited Şirketi (2007) Fantastic Mr. Fox (2009) Moonrise Kingdom (2012) Büyük Budapeşte Oteli (2014) Köpek Adası (2018) The French Dispatch (2021)
Kısa filmler	Bottle Rocket (1994) Hotel Chevalier (2007) Castello Cavalcanti (2013) Come Together: A Fashion Picture in Motion (2016)
Yapımcı olarak	The Squid and the Whale (2005) She's Funny That Way (2014)

g t d En İyi Sinema Filmi Altın Küre Ödülü - Müzikal veya Komedi (Yapımcı)
1950'ler	An American in Paris – Vincente Minnelli ve Arthur Freed (1951) With a Song in My Heart – Walter Lang and Lamar Trotti (1952) Ödül verilmedi (1953) Carmen Jones – Otto Preminger (1954) Guys and Dolls – Joseph L. Mankiewicz ve Samuel Goldwyn (1955) The King and I – Walter Lang, Charles Brackett, ve Darryl F. Zanuck (1956) Les Girls – George Cukor, Saul Chaplin, ve Sol C. Siegel (1957) Gigi – Vincente Minnelli ve Arthur Freed / Auntie Mame – Morton DaCosta (1958) Porgy and Bess – Otto Preminger ve Samuel Goldwyn / Some Like It Hot – Billy Wilder (1959)
1960'lar	Song Without End – George Cukor, Charles Vidor, ve William Goetz / The Apartment – Billy Wilder (1960) West Side Story – Jerome Robbins ve Robert Wise / A Majority of One – Mervyn LeRoy (1961) The Music Man – Morton DaCosta / That Touch of Mink – Delbert Mann, Robert Arthur, Martin Melcher, Edward Muhl, ve Stanley Shapiro (1962) Tom Jones – Tony Richardson, Michael Balcon, Michael Holden, ve Oscar Lewenstein (1963) My Fair Lady – George Cukor ve Jack L. Warner (1964) The Sound of Music – Robert Wise (1965) The Russians Are Coming, the Russians Are Coming – Norman Jewison (1966) The Graduate – Mike Nichols, Joseph E. Levine, ve Lawrence Turman (1967) Oliver! – Carol Reed ve John Woolf (1968) The Secret of Santa Vittoria – Stanley Kramer ve George Glass (1969)
1970'ler	MASH* – Robert Altman ve Ingo Preminger (1970) Fiddler on the Roof – Norman Jewison (1971) Cabaret – Bob Fosse ve Cy Feuer (1972) American Graffiti – George Lucas, Francis Ford Coppola, ve Gary Kurtz (1973) The Longest Yard – Robert Aldrich ve Albert S. Ruddy (1974) The Sunshine Boys – Herbert Ross ve Ray Stark (1975) A Star Is Born – Frank Pierson ve Jon Peters (1976) The Goodbye Girl – Herbert Ross ve Ray Stark (1977) Heaven Can Wait – Warren Beatty ve Buck Henry (1978) Breaking Away – Peter Yates ve Steve Tesich (1979)
1980'ler	Coal Miner's Daughter – Michael Apted ve Bernard Schwartz (1980) Arthur – Steve Gordon (1981) Tootsie – Sydney Pollack ve Dick Richards (1982) Yentl – Barbra Streisand, Larry DeWaay, ve Rusty Lemorande (1983) Romancing the Stone – Robert Zemeckis ve Michael Douglas (1984) Prizzi's Honor – John Huston ve John Foreman (1985) Hannah and Her Sisters – Woody Allen ve Robert Greenhut (1986) Hope and Glory – John Boorman ve Michael Dryhurst (1987) Working Girl – Mike Nichols ve Douglas Wick (1988) Driving Miss Daisy – Bruce Beresford, Lili Fini Zanuck, ve Richard D. Zanuck (1989)
1990'lar	Green Card – Peter Weir (1990) Beauty and the Beast – Gary Trousdale, Kirk Wise, ve Don Hahn (1991) The Player – Robert Altman, David Brown, Michael Tolkin, ve Nick Wechsler (1992) Mrs. Doubtfire – Chris Columbus, Marsha Garces, Mark Radcliffe, ve Robin Williams (1993) The Lion King – Roger Allers, Rob Minkoff, ve Don Hahn (1994) Babe – Chris Noonan, Catherine Barber, Philip Hearnshaw, Bill Miller, George Miller, Doug Mitchell, ve Daphne Paris (1995) Evita – Alan Parker ve Robert Stigwood (1996) As Good as It Gets – James L. Brooks, Bridget Johnson, ve Kristi Zea (1997) Shakespeare in Love – John Madden, Donna Gigliotti, Marc Norman, David Parfitt, Harvey Weinstein, ve Edward Zwick (1998) Toy Story 2 – John Lasseter, Karen Robert Jackson, ve Helene Plotkin (1999)
2000'ler	Almost Famous – Cameron Crowe ve Ian Bryce (2000) Moulin Rouge! – Baz Luhrmann, Fred Baron, ve Martin Brown (2001) Chicago – Rob Marshall, Meryl Poster, Martin Richards, Bob Weinstein, Harvey Weinstein, ve Craig Zadan (2002) Lost in Translation – Sofia Coppola ve Ross Katz (2003) Sideways – Alexander Payne ve Michael London (2004) Walk the Line – James Mangold, James Keach, ve Cathy Konrad (2005) Dreamgirls – Bill Condon ve Laurence Mark (2006) Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street – Tim Burton, John Logan, Laurie MacDonald, Walter F. Parkes, ve Richard D. Zanuck (2007) Vicky Cristina Barcelona – Woody Allen, Letty Aronson, Jaume Roures, Stephen Tenenbaum, ve Gareth Wiley (2008) The Hangover – Todd Phillips ve Daniel Goldberg (2009)
2010'lar	The Kids Are All Right – Lisa Cholodenko, Gary Gilbert, Jeff Levy-Hinte, ve Celine Rattray (2010) The Artist – Michel Hazanavicius ve Thomas Langmann (2011) Les Misérables – Tom Hooper, Tim Bevan, Eric Fellner, Debra Hayward, ve Cameron Mackintosh (2012) American Hustle – David O. Russell, Charles Roven, Megan Ellison, Richard Suckle, ve Jonathan Gordon (2013) The Grand Budapest Hotel – Wes Anderson, Jeremy Dawson, Steven Rales, ve Scott Rudin (2014) The Martian – Ridley Scott, Simon Kinberg, Michael Schaefer, Aditya Sood, ve Mark Huffam (2015) La La Land – Damien Chazelle, Fred Berger, Gary Gilbert, Jordan Horowitz, ve Marc Platt (2016) Lady Bird – Greta Gerwig, Eli Bush, Evelyn O'Neill, ve Scott Rudin (2017) Green Book – Peter Farrelly, Jim Burke, Charles B. Wessler, Brian Hayes Currie, ve Nick Vallelonga (2018) Once Upon a Time in Hollywood – Quentin Tarantino, David Heyman, ve Shannon McIntosh (2019)
2020'ler	Borat Subsequent Moviefilm – Jason Woliner, Sacha Baron Cohen, Monica Levinson, ve Anthony Hines (2020) West Side Story – Steven Spielberg, Kristie Macosko Krieger, ve Kevin McCollum (2021) The Banshees of Inisherin – Martin McDonagh, Graham Broadbent, ve Peter Czernin (2022) Poor Things – Ed Guiney, Yorgos Lanthimos, Andrew Lowe, ve Emma Stone (2023)

g t d Gümüş Ayı En İyi Yönetmen Ödülü
1956–1975	Robert Aldrich (1956) Mario Monicelli (1957) Tadashi Imai (1958) Akira Kurosawa (1959) Jean-Luc Godard (1960) Bernhard Wicki (1961) Francesco Rosi (1962) Nikos Koundouros (1963) Satyajit Ray (1964) Satyajit Ray (1965) Carlos Saura (1966) Živojin Pavlović (1967) Carlos Saura (1968) Jean-Pierre Blanc (1972) Sergei Solovyov (1975)
1976–2000	Mario Monicelli (1976) Manuel Gutiérrez Aragón (1977) Georgi Djulgerov (1978) Astrid Henning-Jensen (1979) István Szabó (1980) Mario Monicelli (1982) Éric Rohmer (1983) Costas Ferris / Ettore Scola (1984) Robert Benton (1985) Georgiy Shengelaya (1986) Oliver Stone (1987) Norman Jewison (1988) Dušan Hanák (1989) Michael Verhoeven (1990) Jonathan Demme / Ricky Tognazzi (1991) Jan Troell (1992) Andrew Birkin (1993) Krzysztof Kieślowski (1994) Richard Linklater (1995) Richard Loncraine / Yim Ho (1996) Eric Heumann (1997) Neil Jordan (1998) Stephen Frears (1999) Miloš Forman (2000)
2001–günümüz	Lin Cheng-sheng (2001) Otar Iosseliani (2002) Patrice Chéreau (2003) Kim Ki-duk (2004) Marc Rothemund (2005) Mat Whitecross / Michael Winterbottom (2006) Joseph Cedar (2007) Paul Thomas Anderson (2008) Asghar Farhadi (2009) Roman Polanski (2010) Ulrich Köhler (2011) Christian Petzold (2012) David Gordon Green (2013) Richard Linklater (2014) Radu Jude / Małgorzata Szumowska (2015) Mia Hansen-Løve (2016) Aki Kaurismäki (2017) Wes Anderson (2018) Angela Schanelec (2019) Hong Sang-soo (2020) Dénes Nagy (2021) Claire Denis (2022) Philippe Garrel (2023)

g t d En İyi Yönetmen Bağımsız Ruh Ödülü
1980'ler	Joel Coen / Martin Scorsese (1985) Oliver Stone (1986) John Huston (1987) Ramon Menendez (1988) Steven Soderbergh (1989)
1990'lar	Charles Burnett (1990) Martha Coolidge (1991) Carl Franklin (1992) Robert Altman (1993) Quentin Tarantino (1994) Mike Figgis (1995) Joel Coen (1996) Robert Duvall (1997) Wes Anderson (1998) Alexander Payne (1999)
2000'ler	Ang Lee (2000) Christopher Nolan (2001) Todd Haynes (2002) Sofia Coppola (2003) Alexander Payne (2004) Ang Lee (2005) Jonathan Dayton ve Valerie Faris (2006) Julian Schnabel (2007) Tom McCarthy (2008) Lee Daniels (2009)
2010'lar	Darren Aronofsky (2010) Michel Hazanavicius (2011) David O. Russell (2012) Steve McQueen (2013) Richard Linklater (2014) Tom McCarthy (2015) Barry Jenkins (2016) Jordan Peele (2017) Barry Jenkins (2018) Safdie kardeşler (2019)
2020'ler	Chloé Zhao (2020) Maggie Gyllenhaal (2021) Daniel Kwan ve Daniel Scheinert (2022) Celine Song (2023)

g t d En İyi Senaryo New York Sinema Eleştirmenleri Birliği Ödülü sahipleri
1956–1975	James Poe, John Farrow ve S. J. Perelman (1956) Ödül verilmedi (1957) Nedrick Young ve Harold Jacob Smith (1958) Wendell Mayes (1959) I. A. L. Diamond ve Billy Wilder (1960) Abby Mann (1961) Ödül verilmedi (1962) Irving Ravetch ve Harriet Frank Jr. (1963) Harold Pinter (1964) Ödül verilmedi (1965) Robert Bolt (1966) David Newman ve Robert Benton (1967) Lorenzo Semple Jr. (1968) Paul Mazursky ve Larry Tucker (1969) Éric Rohmer (1970) Larry McMurtry ve Peter Bogdanovich / Penelope Gilliatt (1971) Ingmar Bergman (1972) George Lucas, Gloria Katz ve Willard Huyck (1973) Ingmar Bergman (1974) François Truffaut, Suzanne Schiffman ve Jean Gruault (1975)
1976–2000	Paddy Chayefsky (1976) Woody Allen ve Marshall Brickman (1977) Paul Mazursky (1978) Steve Tesich (1979) Bo Goldman (1980) John Guare (1981) Larry Gelbart ve Murray Schisgal (1982) Bill Forsyth (1983) Robert Benton (1984) Woody Allen (1985) Hanif Kureishi (1986) James L. Brooks (1987) Ron Shelton (1988) Gus Van Sant ve Daniel Yost (1989) Ruth Prawer Jhabvala (1990) David Cronenberg (1991) Neil Jordan (1992) Jane Campion (1993) Quentin Tarantino ve Roger Avary (1994) Emma Thompson (1995) Albert Brooks ve Monica Johnson (1996) Curtis Hanson ve Brian Helgeland (1997) Marc Norman ve Tom Stoppard (1998) Alexander Payne ve Jim Taylor (1999) Kenneth Lonergan (2000)
2001–günümüz	Julian Fellowes (2001) Charlie ve Donald Kaufman (2002) Craig Lucas (2003) Alexander Payne ve Jim Taylor (2004) Noah Baumbach (2005) Peter Morgan (2006) Joel Coen ve Ethan Coen (2007) Jenny Lumet (2008) Jesse Armstrong, Simon Blackwell, Armando Iannucci ve Tony Roche (2009) Stuart Blumberg ve Lisa Cholodenko (2010) Steven Zaillian, Aaron Sorkin ve Stan Chervin (2011) Tony Kushner (2012) Eric Warren Singer ve David O. Russell (2013) Wes Anderson (2014) Phyllis Nagy (2015) Kenneth Lonergan (2016) Paul Thomas Anderson (2017) Paul Schrader (2018) Quentin Tarantino (2019) Eliza Hittman (2020) Paul Thomas Anderson (2021) Martin McDonagh (2022) Samy Burch ve Alex Mechanik (2023)

Wes Anderson nedir?, Wes Anderson anlamı nedir?, Wes Anderson ne demektir?