1991 Ukrayna bağımsızlık referandumu

1991 Ukrayna bağımsızlık referandumu
1991 Ukrayna bağımsızlık referandumu
Ukrayna Bağımsızlık Bildirgesi Yasasını destekliyor musunuz?
	Referandumun sonucu bir bültende yer alırken, 1991
Yer	Ukrayna
Tarih	1 Aralık 1991
bölge bazında sonuçlar
	Evet — Hayır

1991 Ukrayna bağımsızlık referandumu, 1 Aralık 1991'de Ukrayna Bağımsızlık Bildirgesi için bir düzenlendi.^[1] 24 Ağustos 1991'de Ukrayna Yüksek Şurası bağımsızlık ilanını onayladı. Seçmenlerin yüde 92.3'ü bağımsızlık ilanını kabul etme yönünde oy kullandı. Referandumda seçmenlere, "Ukrayna Bağımsızlık Bildirgesi"ni destekliyor musunuz?^[2] sorusu soruldu. Sorunun ilk bölümünde bildirinin metni vardı. Ayrıca, 24 Ağustos 1991'de Ukrayna Parlamentosu Bağımsızlık Yasası'nı onaylamak için bir referandum düzenlenilmişti.^[3]

Ukraynalılar bağımsızlığa güçlü bir şekilde destek verdi. Kayıtlı seçmenlerin %84.18'i referanduma katıldı ve bunlardan %92.3'ü "Evet" oyu vermişti.^[2]

Eş zamanlı olarak, cumhurbaşkanlığı seçimleri de gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanlığı seçiminin kampanya süreci boyunca altı aday da Ukrayna genelinde Sovyetler Birliği'nden bağımsızlık ve referandumda "Evet" oyu lehine kampanya yaptı. Parlamento başkanı ve fiili devlet başkanı olan Leonid Kravçuk, seçim sonuçlarına göre Ukrayna'nın ilk Cumhurbaşkanı olarak seçildi.^[4]

Ukrayna, 2 Aralık 1991'de dünya çapında bağımsız bir devlet olarak tanındı.^[5]^[6]^[7] Ayrıca, Ukrayna, Rus SFSC Başkanı Boris Yeltsin tarafından tanındı.^[8]^[9]^[10]^[11] Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, referandumdan hemen sonra Kravçuk'a gönderdiği tebrik telgrafında yakın Ukrayna'da "egemen devletler birliği oluşumunda işbirliği ve anlayış" umutlarını dile getirdi.^[12]

Ukrayna, hem ekonomik hem de politik olarak Sovyetler Birliği'nin Rusya'dan sonra en güçlü ikinci cumhuriyetiydi. Referandum, Gorbaçov'un SSCB'yi bir arada tutma yönünde olan adımlarını bitirdi. Aralık 1991'de, RSFSR ve Kazak SSR dışında tüm eski Sovyet cumhuriyetleri Birlikten resmen ayrıldı. Seçilmesinden bir hafta sonra Kravçuk, Yeltsin ve Belarus lideri Stanislav Şuşkeviç ile bir araya gelerek Belavejça Anlaşmaları'nı imzaladı. Bu anlaşmalar, Sovyetler Birliği'nin hukuki olarak yok olduğunu ilan etti.^[13] 26 Aralık'ta SSCB resmi olarak dağıldı.^[14]

Seçim sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ukrayna medyası kitlesel olarak bağımsızlık idealine yönelmişti.

Anketler, Eylül 1991'deki "Evet" kampanyasına %63 destek olduğunu gösterdi; bu oran Ekim 1991'in ilk haftasında %77'ye, Kasım 1991 ortasında ise %88'e yükseldi

Ukrayna'da yaşayan Rus kökenli insanların yaklaşık yüzde 55'i bağımsızlık yönünde oy kullandı.


Seçenek	Oy sayısı	%
Evet	28.804.071	92.26
Hayır	2.417.554	7.74
Toplam	31.221.625	100.00
Geçerli oylar	31.221.625	97.90
Geçersiz/boş oylar	670.117	2.10
Toplam oy sayısı	31.891.742	100.00
Kayıtlı seçmen/katılım	37.885.555	84.18
Kaynak: Nohlen & Stöver

Bölgeye göre seçim sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağımsızlık Yasası, Ukrayna'nın 27 idari bölgesinin her birinde çoğunluğun desteğini aldı: 24 oblast, 1 özerk cumhuriyet ve 2 özel belediye.

Güney ve Doğu Ukrayna'da seçmen katılımı en düşüktü. Harkiv, Luhansk, Donetsk ve Odessa oblastları ile Kırım ve Sivastopol, "evet" oylarının en düşük yüzdeliklere sahip olduğu altı bölgelerdi; tüm bu bölgelerde kayıtlı seçmenlerin çoğunluğu (Kırım ve Sivastopol hariç) oylarını "evet" yönünde kullandı.^[4]

İdari bölüm	Bağımsızlık için yüzde oy
İdari bölüm	Kullanılan oyların sayısı	Toplam seçmenlere oranı
Kırım ÖSSC	54.19	37
Çerkassi Oblastı	96.03	87
Çernihiv Oblastı	93.74	85
Çernivtsi Oblastı	92.78	81
Dnipropetrovsk Oblastı	90.36	74
Donetsk Oblastı	83.90	64
Ivano-Frankivsk Oblastı	98.42	94
Harkiv Oblastı	86.33	65
Herson Oblastı	90.13	75
Khmelnitskyi Oblastı	96.30	90
Kiev Oblastı	95.52	84
Kirovohrad Oblastı	93.88	83
Luhansk Oblastı	83.86	68
Lviv Oblastı	97.46	93
Mykolayiv Oblastı	89.45	75
Odesa Oblastı	85.38	64
Poltava Oblastı	94.93	87
Rivne Oblastı	95.96	89
Sumi Oblastı	92.61	82
Ternopil Oblastı	98.67	96
Vinnitsa Oblastı	95.43	87
Volyn Oblastı	96.32	90
Zakarpattia Oblastı	92.59	77
Zaporojye Oblastı	90.66	73
Jitomir Oblastı	95.06	86
Kiev Şehri	92.87	75
Sivastopol Şehri	57.07	36 ^[15]
Ulusal Toplam	90.32	76 ^[16]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Dieter Nohlen & Philip Stöver (2010) Elections in Europe: A data handbook, page 1976 9783832956097
^ ^a ^b Nohlen & Stöver, p1985
^ Historic vote for independence 23 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Ukrainian Weekly (1 September 1991)
^ ^a ^b Independence – over 90% vote yes in referendum; Kravchuk elected president of Ukraine 19 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Ukrainian Weekly (8 December 1991)
^ Ukraine and Russia: The Post-Soviet Transition by Roman Solchanyk, Rowman & Littlefield Publishers, 2000, 0742510182 (page 100)
^ Canadian Yearbook of International Law, Vol 30, 1992, University of British Columbia Press, 1993, 9780774804387 (page 371)
^ Russia, Ukraine, and the Breakup of the Soviet Union by Roman Szporluk, Hoover Institution Press, 2000, 0817995420 (page 355
^ Russia's Revolution from Above, 1985–2000: Reform, Transition, and Revolution in the Fall of the Soviet Communist Regime by Gordon M. Hahn, Transaction Publishers, 2001, 0765800497 (page 482)
^ A Guide to the United States' History of Recognition, Diplomatic, and Consular Relations, by Country, since 1776: Ukraine 4 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Office of the Historian
^ The Limited Partnership: Building a Russian-US Security Community by James E. Goodby and Benoit Morel, Oxford University Press, 1993, 0198291612 (page 48)
^ Ukrainian Independence, Worldwide News Ukraine
^ NEWSBRIEFS FROM UKRAINE 16 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Ukrainian Weekly (8 December 1991)
^ Historical Dictionary of the Russian Federation by Robert A. Saunders & Vlad Strukov, Scarecrow Press, 2010, 0810854759 (page 75)
^ Turning Points – Actual and Alternate Histories: The Reagan Era from the Iran Crisis to Kosovo by Rodney P. Carlisle and J. Geoffrey Golson, ABC-CLIO, 2007, 1851098852 (page 111)
^ Russians in the Former Soviet Republics 13 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Pål Kolstø, Indiana University Press, 1995, 978-0-253-32917-2 (page 191)
Ukraine and Russia:Representations of the Past 13 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Serhii Plokhy, University of Toronto Press, 2008, 978-0-8020-9327-1 (page 184)
^ Post-Communist Ukraine 16 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Bohdan Harasymiw, Canadian Institute of Ukrainian Studies, 2002, 1895571448

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"Law of Ukraine N 1660-XII on organization of referendum" (Ukraynaca). 11 Ekim 1991.
"Law of Ukraine N 1661-XII on text for referendum" (Ukraynaca). 11 Ekim 1991.
"The funeral of the empire", Leonid Kravchuk, Zerkalo Nedeli (Mirror Weekly), 23 August – 1 September 2001. Available online in Russian^{[ölü/kırık bağlantı]} and in Ukrainian.
"Confide in people," Dr. Stanislav Kulchytsky, Zerkalo Nedeli (Mirror Weekly), 1–7 December 2001. Available online in Russian and in Ukrainian.
Vitaliy Riaboshapka. "Referendum in Ukraine: how it is dangerous and why it is even needed (Референдум в Украине: чем опасен и зачем вообще нужен)". Segodnya. 1 December 2019

[NS2-1] Dieter Nohlen & Philip Stöver (2010) Elections in Europe: A data handbook, page 1976 9783832956097

[N23-2] Nohlen & Stöver, p1985

[UKrW1919912-3] Historic vote for independence 23 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Ukrainian Weekly (1 September 1991)

[UKrW8129913-4] Independence – over 90% vote yes in referendum; Kravchuk elected president of Ukraine 19 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Ukrainian Weekly (8 December 1991)

[5] Ukraine and Russia: The Post-Soviet Transition by Roman Solchanyk, Rowman & Littlefield Publishers, 2000, 0742510182 (page 100)

[6] Canadian Yearbook of International Law, Vol 30, 1992, University of British Columbia Press, 1993, 9780774804387 (page 371)

[7] Russia, Ukraine, and the Breakup of the Soviet Union by Roman Szporluk, Hoover Institution Press, 2000, 0817995420 (page 355

[8] Russia's Revolution from Above, 1985–2000: Reform, Transition, and Revolution in the Fall of the Soviet Communist Regime by Gordon M. Hahn, Transaction Publishers, 2001, 0765800497 (page 482)

[9] A Guide to the United States' History of Recognition, Diplomatic, and Consular Relations, by Country, since 1776: Ukraine 4 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Office of the Historian

[10] The Limited Partnership: Building a Russian-US Security Community by James E. Goodby and Benoit Morel, Oxford University Press, 1993, 0198291612 (page 48)

[11] Ukrainian Independence, Worldwide News Ukraine

[12] NEWSBRIEFS FROM UKRAINE 16 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Ukrainian Weekly (8 December 1991)

[13] Historical Dictionary of the Russian Federation by Robert A. Saunders & Vlad Strukov, Scarecrow Press, 2010, 0810854759 (page 75)

[14] Turning Points – Actual and Alternate Histories: The Reagan Era from the Iran Crisis to Kosovo by Rodney P. Carlisle and J. Geoffrey Golson, ABC-CLIO, 2007, 1851098852 (page 111)

[CrimeavoteTO-15] Russians in the Former Soviet Republics 13 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Pål Kolstø, Indiana University Press, 1995, 978-0-253-32917-2 (page 191)
Ukraine and Russia:Representations of the Past 13 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Serhii Plokhy, University of Toronto Press, 2008, 978-0-8020-9327-1 (page 184)

[16] Post-Communist Ukraine 16 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Bohdan Harasymiw, Canadian Institute of Ukrainian Studies, 2002, 1895571448

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

g t d Ukrayna'da seçimler ve referandumlar
Başkanlık seçimleri	1991 1994 1999 2004 2010 2014 2019 Bir sonraki
Genel seçimler	1918 1937 1939¹ 1947 1951 1955 1959 1963 1967 1971 1975 1980 1985 1990 1994 1998 2002 2006 2007 2012 2014 2019
Yerel seçimler	1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014
Referandumlar	1991 (Mar) 1991 (Ara) 2000
¹ Sadece Batı Ukrayna

1991 Ukrayna bağımsızlık referandumu nedir?, 1991 Ukrayna bağımsızlık referandumu anlamı nedir?, 1991 Ukrayna bağımsızlık referandumu ne demektir?