Kara Ocak

Kara Ocak
Sovyetler Birliği'nin dağılması ve Birinci Karabağ Savaşı
	Şehitler Hiyabanı, 20 Ocak 1992
Bölge	Bakü, Azerbaycan SSC
Tarih	19-20 Ocak 1990
Hedef	Azerbaycanlı siviller
Saldırı türü	Katliam
Ölü	131-170
Yaralı	700-800
İşleyenler	Sovyet Ordusu
Saldırganlar	26.000 Sovyet askeri
Sebep	Azerbaycan Halk Cephesi Partisi'nin iktidarı ele geçirmek istemesi ve Bakü'de yerli Ermeniler'e karşı katliamlar

Kara Ocak^[4] (Azerbaycanca: Qara Yanvar), Kara Cumartesi^[5] veya 20 Ocak faciası,^[6] 1990 Ocağında 19'unu 20'sine bağlayan gece Sovyet Ordusu'nun Azerbaycan SSC'nin başkenti Bakü'ye girmesiyle gerçekleştirilen katliamdır.

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu katliama "Kara Ocak" denmektedir ve asıl neden ise Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti talepleri ile alakalıdır. Ermenilerin artan toprak talepleri karşısında büyük bir Azerbaycanlı kitlesi tepki göstermiş ve "Ermeniler Dışarı" sloganları atarak yürüyüşler tertiplemişlerdi. Buna misilleme olarak Ermenistan’da yaşayan çok sayıda Azerbaycanlı kovulmuştu.^[7]^[8]

Sovyet Ordusunun Bakü'ye girmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

13 Ocak 1990'da başlatılan Bakü Katliamını durdurmak için Sovyet Ordusu Bakü'ye girerek isyanı kanlı bir biçimde bastırdı. Sovyet birlikleri, 20 Ocak 1990'da Ermenileri korumak iddiası ile Bakü'ye giderek 143 kişiyi öldürdü.^[9] Sovyet Ordusunun sert müdahalesi Azerbaycan halkında büyük tepkilere sebep oldu. Bu bastırmayı protesto eden Azerbaycanlıları cezalandırmaktan öte, artan milliyetçi akımları ve bağımsızlık girişiminde bulunabilecek tüm Sovyet cumhuriyetlerine bir göz dağı niteliğindeydi. Ancak bu taktik geri tepti ve Sovyet yönetimi altındaki Azerbaycan'da, diğer Sovyet Cumhuriyetlerinde de olduğu gibi, milliyetçilik akımını ve bağımsızlık talebini hızlandırarak, Azerbaycan halkında Sovyet yönetiminin topluca reddine neden oldu ve Sovyetler Birliği'nin çöküşünü hızlandırdı.^[10]^[11]

Fotoğraf galerisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerilere yapılmış katliamlar listesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Bill Keller (28 January 1990). "UPHEAVAL IN THE EAST: SOVIET UNION; Force as a Last Resort: Armed Power Salvages Moscow's Facing Authority",The New York Times
^ Thomas, De Waal (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan through peace and war. New York and London: New York University Press. pp. 90–93.
^ Robert Kushen, Conflict in the Soviet Union: Black January in Azerbaidzhan, 1991, Human Rights Watch, ISBN 1-56432-027-8, sf. 7.
^ "Okan Yeşilot, Değişen dünya düzeninde Kafkasya, Kitabevi, 2005, ISBN 975-9173-10-7, s. 131". 22 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010.
^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.
^ "XI. Türk Tarih Kongresi: Ankara, 5 - 9 Eylül 1990". 22 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010.
^ İrfan Ülkü, Bağımsızlıktan Sonra Azerbaycan, İstanbul: Doğan Kitap, 2000, s.50.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 8 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.
^ Kerim Yıldız, Deborah Russo, Azerbaycan-Ermenistan İnsan Hakları-Etik Azınlıklar, Scala Yayıncılık, Aralık 2000, s. 51.
^ Azerbaycan'da 'Kara Ocak'ın 20. yıldönümü 25 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC News, 20 Ocak 2010
^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

http://azerworld.info/modules/news/article.php?item_id=28^{[ölü/kırık bağlantı]}
http://january20.net/ 15 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
http://www.newsazerbaijan.ru/obsh/20080119/42111768.html 24 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Черный январь в Баку 22 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Black January: Baku (1990) / Azerbaijan International (Spring 1998) 25 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
https://web.archive.org/web/20100317112443/http://www.january20.net/
http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/1477933.stm 2 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Bill Keller (28 January 1990). "UPHEAVAL IN THE EAST: SOVIET UNION; Force as a Last Resort: Armed Power Salvages Moscow's Facing Authority",The New York Times

[2] Thomas, De Waal (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan through peace and war. New York and London: New York University Press. pp. 90–93.

[3] Robert Kushen, Conflict in the Soviet Union: Black January in Azerbaidzhan, 1991, Human Rights Watch, ISBN 1-56432-027-8, sf. 7.

[4] "Okan Yeşilot, Değişen dünya düzeninde Kafkasya, Kitabevi, 2005, ISBN 975-9173-10-7, s. 131". 22 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.

[6] "XI. Türk Tarih Kongresi: Ankara, 5 - 9 Eylül 1990". 22 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010.

[7] İrfan Ülkü, Bağımsızlıktan Sonra Azerbaycan, İstanbul: Doğan Kitap, 2000, s.50.

[8] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 8 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.

[9] Kerim Yıldız, Deborah Russo, Azerbaycan-Ermenistan İnsan Hakları-Etik Azınlıklar, Scala Yayıncılık, Aralık 2000, s. 51.

[10] Azerbaycan'da 'Kara Ocak'ın 20. yıldönümü 25 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC News, 20 Ocak 2010

[11] "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

g t d Doğu Bloku
Sovyetler Birliği Komünizm
Oluşum	Molotov-Ribbentrop Paktı Gizli protokolü Sovyetler Birliği'nin Polonya'yı işgali Sovyet askerî işgalleri Besarabya ve Kuzey Bukovina Baltık ülkeleri Macaristan Romanya Yalta Konferansı
SSCler ve ilhak edilen yerler	Doğu Finlandiya Estonya Letonya Litvanya Memel Doğu Prusya Batı Beyaz Rusya Batı Ukrayna Moldova
Uydu devletler	Macaristan Halk Cumhuriyeti Polonya Halk Cumhuriyeti Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti Romanya Halk Cumhuriyeti/Romanya Sosyalist Cumhuriyeti Doğu Almanya Arnavutluk Halk Cumhuriyeti (1961'e kadar) Bulgaristan Halk Cumhuriyeti Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti (1948'e kadar)
SSC ilhakları	Rusya SFSC Ukrayna SSC Beyaz Rusya SSC
Organizasyonlar	Kominform COMECON Varşova Paktı Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu (WFTU) Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu (WFDY) Uluslararası Demokratik Kadın Federasyonu (WIDF)
İsyanlar ve muhalefet	Welles Bildirgesi Goryani Hareketi Orman Kardeşleri Ukrayna İsyan Ordusu Jungle Operasyonu Baltık devlet sürekliliği Baltık Temsilcilikleri (1940-1991) Lanetli askerler 1950 Cazin İsyanı 1953 Plzeň Ayaklanması 1953 Doğu Alman Ayaklanması 1956 Gürcistan gösterileri Poznań Ayaklanması 1956 Macar Devrimi Novoçerkassk katliamı 1965 Erivan gösterileri Prag Baharı / Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'yı İşgali Brejnev Doktrini 1968 Kızıl Meydan gösterisi Belgrad ve Kosova'da 1968 öğrenci gösterileri 1970 Polonya protestoları Hırvat Baharı Haziran 1976 protestoları Solidarność / Sovyet tepkisi / Sıkıyönetim 1981 Kosova protestoları Reagan Doktrini Jeltoksan Olayları Karabağ hareketi 9 Nisan trajedisi 1989 Romanya Devrimi Kara Ocak
Soğuk Savaş olayları	Marshall Planı Berlin Ablukası Tito-Stalin ayrılığı 1948 Çekoslovakya darbesi 1961 Berlin Duvarı krizi
Şartlar	Göç ve iltica (Doğu Bloku'ndan Batı'ya iltica eden kişiler listesi) Baltık ülkeleri'nin sovyetleştirilmesi Bilgi yayımı Siyaset Ekonomi Telefon dinlemeleri
Çöküş	1989 Devrimleri Berlin Duvarı'nın çöküşü Arnavutluk'ta komünizmin çöküşü Şarkı Devrimi Sovyetler Birliği'nin dağılması Çekoslovakya'nın dağılması Litvanya'daki Ocak 1991 olayları Letonya'daki Ocak 1991 olayları

Kara Ocak nedir?, Kara Ocak anlamı nedir?, Kara Ocak ne demektir?