2004 Ukrayna başkanlık seçimi

2004 Ukrayna başkanlık seçimi, 31 Ekim, 21 Kasım ve 26 Aralık 2004 tarihlerinde gerçekleşti. Ukrayna'nın 1991 yılında Sovyetler Birliği'nden ayrılmasından sonra ülkede yapılan dördüncü başkanlık seçimidir. Seçimlerin ikinci turu, muhalefet lideri Viktor Yuşçenko ile hükûmetin mevcut Başbakanı Viktor Yanukoviç ve Yanukoviç'in liderliğindeki Bölgeler Partisi arasında şekillendi. Ukrayna Yüksek Mahkemesi tarafından seçimin, sonuçların geniş çapta Yanukoviç lehine hile yapıldığına karar verdi.^[1]^[2]

Ukrayna devlet başkanı, iki turlu seçim sistemiyle beş yıllık bir dönem için seçilir; eğer birinci turda hiçbir aday mutlak çoğunluk elde etmezse, ikinci tur birinci turdan üç hafta sonra gerçekleşir. İlk tur oylaması 31 Ekim'de yapıldı. Hiçbir adayın tüm oy sayısının yüzde 50 veya daha fazlasını alamaması nedeniyle, Yuşçenko ve Yanukoviç arasında 21 Kasım'da ikinci tur oylaması düzenlendi. 23 Kasım'da açıklanan resmi Merkezi Seçim Komitesi sonuçlarına göre, ikinci tur seçimlerini Yanukoviç kazandı. Seçim sonuçlarına Yuşçenko ve destekçileri tarafından itiraz edildi, birçok gözlemci seçimin manipüle edildiğini iddia etti.^[1]^[2]

Ardışık olaylar, Ukrayna'da geniş çaplı barışçıl protestocuların, "Turuncu Devrim" olarak adlandırılan, ikinci turun tekrarı için çağrıda bulunduğu bir siyasi krize yol açtı. 3 Aralık'ta Ukrayna Yüksek Mahkemesi, 21 Kasım 2004 tarihli ikinci tur oylamasının sonuçlarını geçersiz ilan etti ve ikinci tur oylamasının tekrarlanmasına karar verdi.^[1]^[2]

26 Aralık'ta seçim yenilenerek yeniden oylama gerçekleştirildi. Viktor Yuşçenko, oyların yüzde 52'sini alarak zafer ilan etti. Yanukoviç ise yüzde 44 oranında oy aldı. Gözlemciler, tekrarlanan oylamanın genel olarak önceki oylamalardan daha adil olduğunu rapor ettiler.^[1]^[2]

Adaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Başkanlık seçimlerine toplam 26 aday katıldı.

2002'den beri Başbakan olan Viktor Yanukoviç, görevden ayrılan Devlet Başkanı Leonid Kuçma'nın yanı sıra Rus hükûmeti ve o dönemin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in desteğini aldı.^[1]^[2]

Viktor Yuşçenko, Avrupa Birliği ve ABD tarafından desteklenen batı yanlısı bir aday olarak görülmekteydi.^[1]^[2]^[3]

Sonuçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

#	Adaylar Tarafların aday gösterilmesi	Birinci tur 31 Ekim		İkinci tur 21 Kasım		Yenilenen seçim 26 Aralık
#	Adaylar Tarafların aday gösterilmesi	Oy sayısı	%	Oy sayısı	%	Oy sayısı	%
1	Viktor Yuşçenko Kendisi aday oldu	11.188.675	39.90	14.222.289	46.61	15.115.712	51.99
2	Viktor Yanukovych Bölgeler Partisi	11.008.731	39.26	15.093.691	49.46	12.848.528	44.20
3	Oleksandır Moroz Ukrayna Sosyalist Partisi	1.632.098	5.82
4	Petro Simonenko Ukrayna Komünist Partisi	1.396.135	4.97
5	Natalya VitrenkoUkrayna İlerici Sosyalist Partisi	429.794	1.53
Diğer adaylar		988.363	3.53
Karşı oy		556.962	1.98	707.284	2.31	682.239	2.34
Geçersiz oy		834.426	2.97	488.025	1.59	422.492	1.45
Toplam oy		28.035.184	100.00	30.511.289	100.00	29.068.971	100.00
Kayıtlı seçmen sayısı / Katılım		37.613.022	74.54	37.613.022	81.12	37.613.022	77.28
Kaynakça: Ukrayna Merkezi Seçim Komisyonu.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Anders Åslund and Michael McFaul (January 2006). Revolution in Orange: The Origins of Ukraine's Democratic Breakthrough, Carnegie Endowment for International Peace, 0-87003-221-6
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Virtual Politics - Faking Democracy in the Post-Soviet World, Andrew Wilson, Yale University Press, 2005, 0-300-09545-7
^ US campaign behind the turmoil in Kiev 17 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Ian Traynor, The Guardian (November 26, 2004)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Mezhyhirya - Ukrayna'daki Yolsuzluk Müzesi - Ukrayna'nın devrik cumhurbaşkanı Victor Yanukoviç'in eski ikametgahı . 05.10.2020
Central Election Commission of Ukraine — Resolution on official final results (Ukraynaca)
Serhiy Vasylchenko: Electoral Geography of Ukraine 1991 - 2010
European Parliament resolution^{[ölü/kırık bağlantı]}
Christian Science Monitor: One election, two Viktors
PINR - Ukrainian Presidential Elections: To East or West?
A description of the procedure by an international observer
Complete 2004 Election Results

[CEforIP7-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Anders Åslund and Michael McFaul (January 2006). Revolution in Orange: The Origins of Ukraine's Democratic Breakthrough, Carnegie Endowment for International Peace, 0-87003-221-6

[Wilson7-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Virtual Politics - Faking Democracy in the Post-Soviet World, Andrew Wilson, Yale University Press, 2005, 0-300-09545-7

[3] US campaign behind the turmoil in Kiev 17 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Ian Traynor, The Guardian (November 26, 2004)

[1]

[2]

[3]

g t d Ukrayna'da seçimler ve referandumlar
Başkanlık seçimleri	1991 1994 1999 2004 2010 2014 2019 Bir sonraki
Genel seçimler	1918 1937 1939¹ 1947 1951 1955 1959 1963 1967 1971 1975 1980 1985 1990 1994 1998 2002 2006 2007 2012 2014 2019
Yerel seçimler	1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014
Referandumlar	1991 (Mar) 1991 (Ara) 2000
¹ Sadece Batı Ukrayna

2004 Ukrayna cumhurbaşkanlığı seçimi nedir?, 2004 Ukrayna cumhurbaşkanlığı seçimi anlamı nedir?, 2004 Ukrayna cumhurbaşkanlığı seçimi ne demektir?