1975 bir yıldır.

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]

• 6 Ocak - Yarışma programı Wheel of Fortune, ABD'de yayın hayatına başladı.
• 30 Ocak - THY'nin Bursa isimli yolcu uçağı, elektriklerin kesik olmasından dolayı Yeşilköy Havaalanı'na inemeyince Marmara Denizi'ne düştü. Uçakta bulunan 42 kişiden kurtulan olmadı.

Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]

• 5 Şubat - Amerikan Kongresi, Türkiye'ye silah ambargosu uygulanmasını kabul etti.
• 11 Şubat - Madagaskar devlet başkanı Richard Ratsimandrava, göreve gelişinin altıncı gününde suikaste uğrayarak öldü.
• 13 Şubat - Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Devlet Başkanlığı'na Rauf Denktaş getirildi.

Mart[değiştir | kaynağı değiştir]

• 22 Mart - Hollandalı Teach-In grubu, Ding-A-Dong şarkısıyla 1975 Eurovision Şarkı Yarışması'nı kazandı. Türkiye'nin ilk kez yer aldığı yarışmada Semiha Yankı, Seninle Bir Dakika ile 13. oldu.
• 25 Mart - Suudi Arabistan Kralı Faysal, yeğeni tarafından vurularak öldürüldü.

Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]

• 4 Nisan
  • Microsoft firması kuruldu.
  • Operation Babylift kapsamında Vietnamlı öksüz, yetim bebek ve çocukları Vietnam'dan Filipinler'e götüren ABD Hava Kuvvetleri'ne ait C-5 nakliye uçağı, kalkışından yarım saat sonra teknik arıza nedeniyle pirinç tarlasına çakıldı. 78'i çocuk 155 kişi öldü.
• 5 Nisan - İki kozmonotu Salyut 4 uzay istasyonuna taşıyan Soyuz 18-1 uzay aracı teknik arıza nedeniyle yörüngeye ulaşamadan düştü. Kozmonotlar sağ olarak kurtuldu.
• 12 Nisan - Süleyman Demirel'in kurduğu Milliyetçi Cephe hükûmeti TBMM'den güvenoyu aldı.
• 13 Nisan - Lübnan'nın başkenti Beyrut'a dört Hristiyan Falanjiste karşılık 27 Filistinlinin öldürülmesiyle Lübnan İç Savaşı başladı.
• 16 Nisan - Amerikan Temsilciler Meclisi, 24 Nisan tarihini, 'Ermenilere karşı işlenen insanlık dışı suçları anma günü' kabul etti.
• 17 Nisan - Kamboçya'da, Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmer'lerin başkent Phnom Penh'i ele geçirmesiyle iç savaş sona erdi.
• 20 Nisan - Türkiye'nin Beyrut basın danışmanının otomobili Ermeni teröristlerce bombalandı.
• 30 Nisan - Kuzey Vietnam birliklerinin başkent Saigon'a girmesiyle Vietnam Savaşı, komünistlerin galibiyeti ile sona erdi.

Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]

Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]

• 11 Haziran - Gerçekleştirilen referandum sonucunda Yunanistan cumhuriyet oldu.
• 20 Haziran - Jaws gösterime girdi.
• 24 Haziran - Diyarbakır'a bir gezi düzenleyen MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in kente gelmesiyle olaylar çıktı. Biri asker üç kişi öldü, 46 kişi ağır yaralandı.
• 25 Haziran - Mozambik, Portekiz'den bağımsızlığını ilan etti.

Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]

• 20 Temmuz - Merkezi İzmir olmak üzere yeni kurulan Ege Ordusu göreve başladı.
• 25 Temmuz - Türkiye, ABD'ye Türkiye'deki ortak savunma üsleri anlaşmalarının geçersiz olduğunu, İncirlik Üssü dışındakilere Türk Bayrağı çekileceğini bildirdi.
• 29 Temmuz - Genelkurmay Başkanlığı, İncirlik dışındaki ABD üslerinin devralındığını açıkladı.

Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]

• 4 Ağustos - Kıbrıs Harekâtı dolayısıyla 20 Temmuz 1974'te ilan edilen sıkıyönetim kaldırıldı.
• 8 Ağustos - Çin'in Henan eyaletinde bulunan Banqiao Barajı, Nina Tayfunu sebebiyle çöktü. 230 bin insan öldü.

Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]

• 5 Eylül - Charles Manson Çetesi üyesi Lynette Fromme, Sacramento'da ABD Başkanı Gerald Ford'a suikast girişiminde bulundu. Fromme tabancasının şarjörüne mermi sürmeyi unuttuğu için girişimi başarısızlıkla sonuçlandı.
• 6 Eylül - Diyarbakır, Lice'de meydana gelen 6.6 şiddetindeki depremde 2.385 kişi öldü, 7 bine yakın ev yıkıldı.
• 22 Eylül - Kendisine karşı ilk suikast girişiminden 17 gün sonra ABD başkanı Gerald Ford, San Francisco'da Sara Jane Moore tarafından düzenlenen ikinci bir silahlı suikast girişiminden de yara almadan kurtuldu.
• 30 Eylül - Boeing AH-64 Apache ilk uçuşunu gerçekleştirdi.

Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]

• 31 Ekim - Queen'in Bohemian Rhapsody single'ı piyasaya sürüldü.

Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]

• 11 Kasım - Angola, Portekiz'den bağımsızlığını ilan etti.
• 22 Kasım - Monarşi İspanya'ya geri döndü; Juan Carlos İspanya kralı oldu.
• 25 Kasım - Surinam, Hollanda'dan bağımsızlığını ilan etti.

Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]

• 21 Aralık - Aralarında Çakal Carlos'un da bulunduğu 6 kişilik terörist grup, Viyana'da düzenlenen OPEC konferansını basarak, aralarında 10 ülkenin petrol bakanlarının da olduğu 70 kişiyi rehin aldı.
• 25 Aralık - İngiliz Heavy metal grubu Iron Maiden, Londra'da kuruldu.

Ay veya günü bilinmeyenler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Birleşmiş Milletler tarafından Uluslararası Kadınlar Yılı olarak ilan edildi.
• Lyme hastalığı tanımlandı.

Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Ocak - Marc Paquet, Kanadalı oyuncu
• 3 Ocak
  • Alptekin Cevherli, Türk siyasetçi ve yazar
  • Aneta Germanova, Bulgar millî voleybolcu
• 4 Ocak - Carlo Levi, İtalyan ressam, yazar, doktor, aktivist, antifaşist
• 19 Ocak - Alexander Yordanov, Bulgar futbolcu
• 28 Ocak - Susana Feitor, Portekizli yürüyüşçü

Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]

• 5 Şubat - Giovanni van Bronckhorst, Endonezya asıllı Hollandalı futbolcu
• 22 Şubat - Drew Barrymore, Amerikalı aktris

Mart[değiştir | kaynağı değiştir]

• 10 Mart - DJ Aligator, Iran asıllı Danimarkalı DJ, prodüktör
• 25 Mart - Arkadiusz Klimek, Polonyalı profesyonel futbolcu
• 27 Mart - Fergie (Stacy Ferguson), Amerikalı pop-R&B şarkıcısı
• 28 Mart - Alper Yılmaz, Türk basketbolcu

Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Nisan - Hakan Karsak, Türk oyuncu
• 6 Nisan - Zach Braff, Amerikalı aktör, yönetmen ve senarist
• 8 Nisan - Funda Arar, Türk rock ve Arabesk-rock sanatçısı
• 14 Nisan - Veronika Zemanova, Çek pornografik film yıldızı, şarkıcı ve model
• 18 Nisan - Kerim Tekin, Türk pop müziği sanatçısı (ö. 1998)
• 20 Nisan - Esra Dalfidan, Türk asıllı Alman caz şarkıcısı
• 29 Nisan - Ziynet Sali, Türk şarkıcı

Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Mayıs - Ahmed Hassan, Mısırlı orta saha ve forvet oyuncusu
• 8 Mayıs
  • Enrique Iglesias, İspanyol şarkıcı, aktör, model ve söz yazarı
  • Mehmet Günsür, Türk oyuncu
• 10 Mayıs - Merih Ermakastar, Türk şarkıcı ve sinema oyuncusu
• 17 Mayıs - Laura Voutilainen, Fin şarkıcı
• 19 Mayıs
  • Eva Polna, Rus şarkıcı, söz yazarı ve besteci
  • Jonas Renkse, İsveçli şarkıcı
  • Ozan Güven, Türk oyuncu
• 31 Mayıs - Merle Dandridge, Japon-Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı

Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]

• 4 Haziran - Angelina Jolie, Amerikalı aktris
• 7 Haziran - Allen İverson, Amerikalı NBA oyuncusu
• 13 Haziran - Toni Ribas, İspanyol porno aktörü
• 20 Haziran - Uğur Taner, Türk yüzücü
• 30 Haziran - Ralf Schumacher, Alman Formula 1 pilotu

Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Temmuz - Tatyana Tomaşova, Rus atlet
• 5 Temmuz - Ai Sugiyama, Japon profesyonel tenis oyuncusu
• 6 Temmuz - Curtis James Jackson III ya da bilinen adıyla 50 Cent, Amerikalı rap müzik sanatçısı
• 9 Temmuz - Anthony Parker, Amerikalı basketbolcu
• 11 Temmuz - Michelle Demishevich, aktivist, gazeteci
• 20 Temmuz - Yusuf Şimşek, Türk Millî Futbolcu
• 22 Temmuz - Aslı Der, Türk yazar
• 24 Temmuz - Torrie Wilson, Amerikalı model ve güreşçi
• 27 Temmuz - Serkan Çeliköz, besteci, aranjör, prodüktör,müzisyen, maSKott grubu üyesi
• 30 Temmuz - Cherie Priest, Amerikalı yazar

Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]

• 7 Ağustos
  • Charlize Theron, Güney Afrikalı aktris
  • Koray Candemir, Maskott grubunun solisti, gitaristi, söz yazarı, besteci, prodüktör
• 10 Ağustos - İlhan Mansız, Türk futbolcu
• 12 Ağustos
  • Burcu Güneş, Türk pop müzik sanatçısı, söz yazarı
  • Casey Affleck, Amerikalı oyuncu
• 23 Ağustos - Bünyamin Sudaş, Türk halterci
• 27 Ağustos - Arkın Gelenbe, Türk oyuncu

Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Eylül - R. Kan Albay, Flaman film yönetmeni ve aktör
• 7 Eylül
  • Esra Balamir, Türk model, şarkıcı, oyuncu ve televizyon sunucusu
  • Zeynep Günay, Türk yönetmen
• 8 Eylül
  • Elena Likhovtseva, Rus tenisçi
  • Julie Le Breton, Kanadalı oyuncu
  • Larenz Tate, Amerikalı sinema oyuncusu
  • Kobi Farhi, İsrailli ses sanatçısı ve Oryantal metal grubu Orphaned Land'in kurucusu
  • Lee Eul-yong, Güney Koreli futbolcu
• 9 Eylül
  • İlker Kızmaz, Türk sinema ve dizi oyuncusu
  • Michael Bublé, Kanadalı müzisyen, pop-caz sanatçısı ve oyuncu
• 17 Eylül - Tayna Lawrence, Jamaikalı atlet
• 20 Eylül - Asia Argento, İtalyan sinema oyuncusu ve yönetmen
• 24 Eylül - Ahmet Saraçoğlu, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
• 30 Eylül - Marion Cotillard, Fransız aktris

Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]

• 12 Ekim - Fettah Can, Türk şarkıcı, besteci, söz yazarı ve aranjör
• 17 Ekim
  • Anne Kremer, Lüksemburglu profesyonel tenis oyuncusu
  • Burak Güven, Mor ve Ötesi grubu üyesi, bas gitarist, şarkı yazarı, geri vokal/vokal
• 20 Ekim - Sevinç Erbulak, Türk aktris
• 25 Ekim - Ali Eren Beşerler, Türk Millî eski Futbolcu

Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Kasım - Sinan Sümer, Türk dizi ve sinema oyuncusu
• 9 Kasım - Isabelle Dumont, Fransız büyükelçi
• 14 Kasım - Nazmi Avluca, grekoromende Dünya ve Avrupa şampiyonu, Türk millî güreşçi

Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]

• 3 Aralık - Cristina Llanos, İspanyol şarkıcı, besteci ve gitarist
• 5 Aralık - Alper Kul, Türk oyuncu
• 19 Aralık - Cosmin Contra, Rumen futbolcu

Ay veya günü bilinmeyenler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Aslı Perker, Türk gazeteci, yazar
• Aylin Yıldızoğlu, Türk basketbol oyuncusu
• Ayça Bingöl, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]

• 5 Ocak - Arif Nihat Asya, Türk şair
• 5 Ocak - Gottlob Berger, II. Dünya Savaşı esnasında Nazi Almanyası'nda Obergruppenführer rütbesinde bir Nazi savaş suçlusu
• 6 Ocak - Ahmet Caferoğlu, Anadolu ağızları üzerindeki çalışmalarıyla ünlü dilbilimci
• 18 Ocak - Arif Müfid Mansel, Türk arkeolog
• 24 Ocak - Erich Kempka, Nazi Almanyası'nda yarbay, Adolf Hitler'in şoförü ve Allgemeine SS üyesi
• 30 Ocak - Şerafettin Ayhan, Türk siyasetçi

Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]

• 3 Şubat - Ümmü Gülsüm, Mısır'lı Arap ses sanatkarı
• 4 Şubat - Mehmet Muhlis Ete, Türk siyasetçi
• 5 Şubat - Mehmet Orhan Mersinli, Türk siyasetçi
• 6 Şubat - Kenryō Satō, Japon topçu ve kurmay subayı
• 8 Şubat - Robert Robinson, İngiliz kimyager
• 10 Şubat - Hüseyin Ataman, Türk siyasetçi
• 11 Şubat - Cemal Hüsnü Taray, Türk siyasetçi
• 12 Şubat - Vedat Dicleli, Türk siyasetçi
• 14 Şubat - Julian Huxley, İngiliz evrimsel biyolog
• 22 Şubat - Nejdet Sançar, Türkçü ve Turancı eğitimci yazar
• 24 Şubat - Nikolay Bulganin, Rus asker ve siyaset adamı
• 25 Şubat
  • Elijah Muhammed, ABD'de İslam Ümmeti olarak da bilinen Amerikan İslam Misyonu adlı Siyah hareketinin önderi
  • Marcia Trimble, cinayete kurban giden çocuk

Mart[değiştir | kaynağı değiştir]

• 8 Mart - George Stevens, Amerikalı yapımcı, yönetmen, senarist
• 13 Mart - İvo Andriç, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Sırp ve Hırvat yazar
• 14 Mart - Susan Hayward, Oskar ödülü almış Amerikalı sinema oyuncusu
• 15 Mart - Aristotle Onassis, Yunan armatör ve iş insanı
• 25 Mart - Faysal bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan Kralı

Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]

• 5 Nisan - Çan Kay Şek, Çin doğumlu Tayvanlı asker ve siyasetçi
• 12 Nisan - Josephine Baker, kadın dansçı ve şarkıcı
• 13 Nisan - François Tombalbaye, Çad'ın ilk cumhurbaşkanı olarak görev yapmış olan bir öğretmen ve sendika aktivisti
• 14 Nisan - Fredric March, iki kez Oscar, iki kez Tony ödülü sahibi Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu
• 19 Nisan - Bijan Cezani, İranlı Marksist entelektüel
• 21 Nisan - Pascoal Ranieri Mazzilli, Brezilya'nın devlet başkanı

Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]

• 7 Mayıs - Johannes Krüger, Alman mimar (d. 1890)
• 8 Mayıs - Avery Brundage, Amerikalı atlet, spor yöneticisi, sanat koleksiyoncusu ve hayırsever
• 13 Mayıs - Marguerite Perey, Fransız fizikçi
• 14 Mayıs - Ernst Alexanderson, İsveç asıllı Amerikalı elektrik mühendisi
• 15 Mayıs - Lung Chien, Hong Konglu film yönetmeni, aktör ve senarist
• 17 Mayıs - İsmail Hakkı Gedik, Türk siyasetçi
• 18 Mayıs - Kasimir Fajans, Polonya asıllı Amerikalı kimyacı
• 20 Mayıs - Barbara Hepworth, İngiliz heykeltıraş ve sanatçı

Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]

• 3 Haziran - Eisaku Satō, Japon siyasetçi, 3 dönem Japon başbakanı
• 6 Haziran - Hiroshi Ōshima, Japon İmparatorluğu'nun korgenerali ve II. Dünya Savaşı sırasında Berlin Büyükelçisi
• 14 Haziran - Sadık Tekin Müftüoğlu, Türk siyasetçi
• 26 Haziran - Lübov Petrovna Orlova, Sovyetler Birliği'nin tanınmış sinema ve tiyatro oyuncusu ve şarkıcı
• 28 Haziran - Rod Serling, Amerikalı senarist, televizyon yapımcısı ve anlatıcı

Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]

• 5 Temmuz - Otto Skorzeny, Nazi Subayı
• 6 Temmuz - Reşat Ekrem Koçu, Türk tarihçi ve yazar (d. 1905)
• 9 Temmuz - Franz Six, Nazi Subayı
• 12 Temmuz - Latife Uşşaki, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün dul eşi (d. 1898)
• 14 Temmuz - Fahri Belen, Türk asker ve siyasetçi

Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]

• 15 Ağustos
  • Harun Karadeniz, 1960'lı yılların öğrenci liderlerinden
  • Mucibur Rahman, Bangladeş'in ilk başbakanı ve devlet başkanı
• 23 Ağustos - Faruk Gürler, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 15. Genelkurmay Başkanı
• 27 Ağustos - Haile Selassie, Etiyopya'nın son imparatoru
• 29 Ağustos - Éamon de Valera, İrlandalı siyaset ve devlet adamı

Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]

• 9 Eylül - Minta Durfee, sessiz sinema dönemi oyuncularından Amerikalı aktris
• 20 Eylül - Saint-John Perse, Fransız şair ve diplomat
• 21 Eylül - Bedri Rahmi Eyüboğlu, ressam ve şair (d. 1913)
• 26 Eylül - Ahmet Danyal Topatan, sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
• 27 Eylül - Türkân Örs Baştuğ, Türk öğretmen, milletvekili

Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]

• 22 Ekim
  • Arnold Joseph Toynbee, İngiliz tarihçi
  • Daniş Tunalıgil, Türk diplomat ve Türkiye'nin Viyana Büyük Elçisi
• 24 Ekim - İsmail Erez, Türk diplomat ve Türkiye'nin Paris Büyükelçisi

Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Kasım - Pier Paolo Pasolini, İtalyan film yönetmeni, senarist, şair
• 6 Kasım - Ernst Hanfstaengl, Nazi Almanyası'nda Adolf Hitler için çalışan yabancı basın sekreteri
• 11 Kasım - Mina Witkojc, Sorb şair ve yayıncı
• 13 Kasım - Olga Berggolts, Sovyet şair
• 20 Kasım - Francisco Franco, İspanyol General ve devlet adamı

Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]

• 11 Aralık - Hüseyin Nihal Atsız, gazeteci, şair ve 'turancılığın' önemli savunucularından (d. 1905)
• 18 Aralık - Theodosius Dobzhansky, Ukraynalı genetikçi ve evrim biyoloğu
• 19 Aralık - William A. Wellman, Amerikalı film yönetmen

Ay veya günü bilinmeyenler[değiştir | kaynağı değiştir]

• F. Celaleddin, Türk yazar
• Hayrullah Fişek, Kurtuluş Savaşı’nın önde gelen askerlerinden
• Kâmil Koç, Türk iş insanı
• Melek Ökte, Tiyatro oyuncusu, yönetmen
• Munis Faik Ozansoy, Türk bürokrat, şair ve yazar
• Sait Selahattin Cihanoğlu, Spor adamı
• İsmail Hakkı Oygar, Türk seramik sanatçısı

Dünya nüfusu[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya nüfusu
	1975	1970		1980
Dünya	4,068,109,000	3,692,492,000	375,617,000	4,434,682,000	366,573,000
Afrika	408,160,000	357,283,000	50,877,000	469,618,001	61,458,000
Asya	2,397,512,000	2,143,118,000	254,394,000	2,632,335,000	234,823,000
Avrupa	675,542,000	655,855,000	19,687,000	692,431,000	16,889,000
Güney Amerika	321,906,000	284,856,000	37,050,000	361,401,000	39,495,000
Kuzey Amerika	243,425,000	231,937,000	11,488,000	256,068,000	12,643,000
Okyanusya	21,564,000	19,443,000	2,121,000	22,828,000	1,264,000

Nobel Ödülü kazananlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Barış - Andrei Dmitrievich Sakharov
• Edebiyat - Eugenio Montale
• Ekonomi - Leonid Kantorovich, Tjalling Koopmans
• Fizik - Aage Niels Bohr, Ben Roy Mottelson, Leo James Rainwater
• Kimya - John Warcup Cornforth, Vladimir Prelog
• Tıp - David Baltimore, Renato Dulbecco, Howard Martin Temin