Henan

	Henan Eyaleti
Çince :	河南省
	Hénán Shěng
	Kısaltmalar: 豫 (pinyin: Yù)
Adın kökeni	河 hé - "(Sarı) Irmak" ; 南 nán - güney; "Sarı Irmak'ın güneyi"
İdari birim türü	Eyalet
Başkenti	Zhengzhou
En büyük şehri	Nanyang
ÇKP Komitesi Sekreteri	Xie Fuzhan
Vali	Chen Run'er
Yüzölçümü	167.000 km² (17.)
Nüfusu (2020); - Nüfus yoğunluğu	99.365.519 (3.); 560 kişi/km² (7.)
GSYİH (2016); - kişi başına	CNY 4,01 trilyon (5.); CNY 42.363 (21.)
İGE (2014)	0,727 (yüksek) (22.)
Başlıca etnik gruplar	Han - %98,8; Hui - %1
İl düzeyi	17
İlçe düzeyi	159
Belde düzeyi†	2455
ISO 3166-2	CN-41
	Resmî websitesi; http://www.henan.gov.cn (Çince)

Henan (Çince: 河南; pinyin: Hénán), Çin'in Orta Çin bölgesinin doğusunda bulunan bir eyalet.

Henan'in tek karakterlik kısaltılması "豫" (yù). Bu, Henan'in bazı bölgelerini içeren Han Hanedanı eyaleti (zhou) olan Yuzhou'dan alınır. "Hé" (河) ile "nán" (南) karakterlerinden oluşan eyalet ismi "ırmağın güneyi" anlamına gelir ve bu Sarı Irmak'ın konumu ile ilgilidir, ancak eyaletin dörtte biri Sarı Irmak'ın kuzeyinde bulunur.

Henan'de tarihi olarak çeşitli Çin imparatorluklarının başkentleri olarak işlev göstermiş Luoyang ve Kaifeng kentleri bulunmaktadır. Henan'ın 94,02 milyon kişilik nüfusu var ve 2010'daki nüfus sayımına kadar Çin'in en yüksek nüfusuna sahip eyalet idi, ancak günümüzde Guangdong ile Şantung eyaletlerinden sonra üçüncü sırada yer almaktadır.

İdari yapılanma[değiştir | kaynağı değiştir]

Henan Eyaleti İdari Bölümler
Zhengzhou Kaifeng Luoyang Pingdingshan Anyang Hebi Xinxiang Jiaozuo Puyang Xuchang Luohe Sanmenxia Nanyang Shangqiu Xinyang Zhoukou Zhumadian Jiyuan █ Doğrudan eyalet tarafından yönetilen ilçe düzeyi bölümler
Bölüm kodu^[2]	İsim	Çince Pinyin	Alan (km²)	Nüfus (2020 Nüfus Sayımı)^[1]	Merkez	İlçe düzeyi bölümler^[3]
Bölüm kodu^[2]	İsim	Çince Pinyin	Alan (km²)	Nüfus (2020 Nüfus Sayımı)^[1]	Merkez	Semtler	İlçe düzeyi şehirler	İlçeler
410000	Henan Eyaleti	河南省 Hénán Shěng	165.663,65	99.365.519	Zhengzhou Şehri	54	21	82
— İl düzeyi şehirler —
410100	Zhengzhou Şehri	郑州市 Zhèngzhōu Shì	7.567,18	12.600.574	Zhongyuan Semti	6	5	1
410200	Kaifeng Şehri	开封市 Kāifēng Shì	6.240,22	4.824.016	Gulou Semti	5		4
410300	Luoyang Şehri	洛阳市 Luòyáng Shì	15.235,85	7.056.699	Luolong Semti	7		7
410400	Pingdingshan Şehri	平顶山市 Píngdǐngshān Shì	7.910,12	4.987.137	Xinhua Semti	4	2	4
410500	Anyang Şehri	安阳市 Ānyáng Shì	7.351,54	5.477.614	Beiguan Semti	4	1	4
410600	Hebi Şehri	鹤壁市 Hèbì Shì	2.140,43	1.565.973	Qibin Semti	3		2
410700	Xinxiang Şehri	新乡市 Xīnxiāng Shì	8.290,89	6.251.929	Weibin Semti	4	3	5
410800	Jiaozuo Şehri	焦作市 Jiāozuò Shì	3.972,58	3.521.078	Jiefang Semti	4	2	4
410900	Puyang Şehri	濮阳市 Púyáng Shì	4.271,16	3.772.088	Hualong Semti	1		5
411000	Xuchang Şehri	许昌市 Xǔchāng Shì	4.978,83	4.379.998	Weidu Semti	2	2	2
411100	Luohe Şehri	漯河市 Luòhé Shì	2.692,41	2.367.490	Yancheng Semti	3		2
411200	Sanmenxia Şehri	三门峡市 Sānménxiá Shì	9.935,74	2.034.872	Hubin Semti	2	2	2
411300	Nanyang Şehri	南阳市 Nányáng Shì	26.511,48	9.713.112	Wolong Semti	2	1	10
411400	Shangqiu Şehri	商丘市 Shāngqiū Shì	10.703,55	7.816.831	Suiyang Semti	2	1	6
411500	Xinyang Şehri	信阳市 Xìnyáng Shì	18.915,61	6.234.401	Pingqiao Semti	2		8
411600	Zhoukou Şehri	周口市 Zhōukǒu Shì	11.961,04	9.026.015	Chuanhui Semti	2	1	7
411700	Zhumadian Şehri	驻马店市 Zhùmǎdiàn Shì	15.086,28	7.008.427	Yicheng Semti	1		9
— Doğrudan eyalet tarafından yönetilen ilçe düzeyi bölümler —
419001	Jiyuan Şehri	济源市 Jǐyuán Shì	1.898,71	727.265	Qinyuan Bucağı		1

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

2020 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Henan Eyaleti'nin toplam nüfusu 99.365.519.^[1]

Etnik yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Henan Eyaleti sınırları içerisinde nüfusları 10 bin'i aşan etnik gruplar şunlardır:

Henan'deki başlıca etnik gruplar
(2010 Nüfus Sayımı)^[4]
Etnik grup	Nüfus
Han	92.908.354
Hui	957.964
Moğol	63.473
Mançu	55.493

Diller[değiştir | kaynağı değiştir]

Henanlıların çoğu Beifanghua'nın farklı lehçelerini konuşurlar. Bu lehçeler dilbilimciler tarafından "Zhongyuan Guanhua [en]" kategorisinin farklı değişkeleri olarak sınıflandırılır. Buna istisna olarak, Henan'in kuzeybatı köşesinde Beifanghua değil, Çin dillerinin ayrı bir dalını teşkil eden Jin Çincesinin farklı lehçeleri konuşulur.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Henan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c "河南省第七次全国人口普查公报（第二号）". 河南省统计局. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2020.
^ 中华人民共和国民政部 (Ağustos 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9.
^ 国务院人口普查办公室、国家统计局人口和就业统计司 (Devlet Konseyi Sayım Dairesi, Ulusal İstatistik Bürosu Nüfus ve İstihdam İstatistikleri Dairesi) ((Ed.)). "1-6 各地区分性别、民族的人口" [1-6 Cinsiyet ve etnik kökene göre nüfus]. 中国2010年人口普查资料 (Çin'in 2010 Nüfus Sayımı Verileri) (Çince). 中国统计出版社 (Çin İstatistik Yayımevi). 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmi site 9 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Çin Halk Cumhuriyeti'deki yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[2020nüfus-1] "河南省第七次全国人口普查公报（第二号）". 河南省统计局. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2020.

[3] 中华人民共和国民政部 (Ağustos 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9.

[A0106a-4] 国务院人口普查办公室、国家统计局人口和就业统计司 (Devlet Konseyi Sayım Dairesi, Ulusal İstatistik Bürosu Nüfus ve İstihdam İstatistikleri Dairesi) ((Ed.)). "1-6 各地区分性别、民族的人口" [1-6 Cinsiyet ve etnik kökene göre nüfus]. 中国2010年人口普查资料 (Çin'in 2010 Nüfus Sayımı Verileri) (Çince). 中国统计出版社 (Çin İstatistik Yayımevi). 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Henan'ın idari bölümleri
İl düzeyi şehirler	Anyang Hebi Jiaozuo Kaifeng Luohe Luoyang Nanyang Pingdingshan Puyang Sanmenxia Shangqiu Xinxiang Xinyang Xuchang Zhengzhou (merkez) Zhoukou Zhumadian
Alt il düzeyi şehir	Jiyuan

g t d Çin'in eyalet düzeyi idari bölümleri
Eyaletler	Anhui Çinghay Fujian Guangdong Guizhou Hainan Hebei Heilongjiang Henan Hubei Hunan Jiangsu Jiangxi Jilin Kansu Liaoning Siçuan Şansi Şantung Şensi Tayvan^* Yünnan Zhejiang
Özerk bölgeler	Guangşi İç Moğolistan Ningksia Sincan Tibet
Doğrudan yönetilen şehirler	Pekin Çongçing Şanghay Tientsin
Özel idari bölgeler	Hong Kong Makao
^* Çin Halk Cumhuriyeti tarafından hak iddia edilmektedir, ancak fiilen Çin Cumhuriyeti tarafından yönetilmektedir.

Henan nedir?, Henan anlamı nedir?, Henan ne demektir?