1970 İstanbul kolera salgını nedir?, 1970 İstanbul kolera salgını anlamı nedir?, 1970 İstanbul kolera salgını ne demektir?

1970 İstanbul kolera salgını

1970 İstanbul kolera salgını, 1961 ile 1975 arasında yayılan Yedinci kolera pandemisinin bir parçasıdır. Salgın ilk olarak Sağmalcılar'da baş göstermiş, Esenler ve Taşlıtarla'ya da sıçramıştır. Salgının kaynağının Habipler köyündeki dereye karışan çöp suları olduğu düşünülmektedir.

13 Ekim 1970 günü saat 04.00'te Çapa Kliniğine 15, Cerrahpaşa Hastanesine 10 ve Samatya Hastanesine 8 hasta kusma ve ishal şikayetiyle başvurmuştur.^[1] Salgından ilk kez Cumhuriyet gazetesi "Sağmalcılar'da salgın hastalık baş gösterdi" başlığıyla 14 Ekim 1970'te bahsetmiştir. 15 Ekim'de ise salgında hasta sayısının 150'yi aştığını belirtmiştir. Dönemin sağlık bakanı Vedat Ali Özkan, bunun içme suyundan bulaşan gastroenterit olduğunu söylemiştir.

16 Ekim günü İl Hıfzıssıhha Kurulu aldığı kararlarla, damacana ve bidonlarda su, kalıp buz ve dondurma, açıkta balık, köfte ve lahmacun satışını yasaklamış; çevreden merkeze doğru aşı kampanyası yapılacağını ve hastalık görülen evlere sarı kağıtlar asılacağını duyurmuştur. Bu evlerde yaşayanlar işe ve okula bir süre gitmeyecek ve her yer dezenfekte edilecektir; hastalıktan ölenler antiseptik solüsyon ile yıkanacak ve mezarlar kireçlenecektir; umumi tuvaletler temizlenecektir; okullarda beslenme eğitimine 15 gün ara verilecektir; süt ve yumurtalı besinleri yapanlar sıkı kontrolden geçirilecektir; halk eğitimleri verilecektir.

20 Ekim günü Vedat Ali Özkan, salgının kolera olduğunu kabul etmiştir.

27 Ekim günü yani salgının 15. gününde İstanbul'un çeşitli bölgelerinden koleraya yakalananlar olduğu bildirilmiştir.Buna göre, Mecidiyeköy 55, Zeytinburnu 24, Kadıköy 23, Gaziosmanpaşa 20, Bakırköy 15, Üsküdar 14, Fatih 13, Eyüp 9, Kasımpaşa 7, Küçükköy 6, Şehremini 6, Topkapı 5, Balat 4, Davutpaşa 3, Rami 3, Küçükyalı 3 ve Yedikule 2 kişi salgından etkilenmiştir.

28 Ekim'de Başbakan Süleyman Demirel bölgeyi ziyaret etmiştir. Esenler Belediye başkanı Nadir Bayır'ın "Hükümetimizin yoklamadığı, gelmediği, yardım etmediği beldemizde tifo, tifüs, kolera gibi hastalıklar gelip yerleşmiş ve diğer bulaşıcı hastalıklar da sıraya girmiştir. Devlet yönetiminde sorumlu kişilerin tarafsız olmaları ve hizmetlerin politik mülahazalardan ziyade gerçek ihtiyaçlara göre yapılması gerektiği inancındayım." sözlerine Demirel, "Esenler Belediye olalı ne kadar oldu?” diye sormuş ve şunları söylemiştir: “Sen, bana yüz yıllık dertleri sayıyorsun. Sefalet edebiyatıyla bir şey yürümez. Senin durumunda binlerce köy var. Ankara’da, İstanbul’da, İzmir’de de lağımlar açıkta akıyor. Ankara’nın ortasında lağım geçiyor. Bunların hepsi kapatılmış da bir tek Esenlerinki mi kapatılmamış?”

Salgının ardından[değiştir | kaynağı değiştir]

Salgın, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi hocası Ekrem Kadri Unat'ın karantinaya gerek olmadığını Dünya Sağlık Örgütü'ne bildirmesi üzerine Türkiye'ye yönelik ambargo da rafa kalkmıştır. Salgından beş ay sonra, 1 Nisan 1971'de Sağmalcılar bölgesinin adı IV. Murat'ın sadrazamı Bayram Paşa'dan esinlenerek Bayrampaşa olarak değiştirilmiştir.^[2]

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Çoşkun Bakar - 47 yıl sonra yeniden bir salgının hikâyesi: 1970 Sağmalcılar kolera salgınından günümüze dersler^[3]
Fethi Tezok - 1970 İstanbul Kolerasının Nedenleri ve Koleraya Genel Bir Bakış

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Milliyet Gazete Arşivi". 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Resmi Gazete" (PDF). 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
^ "Reexamination of an outbreak after forty-seven years: Key lessons from the Sagmalcılar outbreak, 1970". 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Önemli hastalıklar, salgınlar ve pandemiler

Salgınlar listesi

Yerel

Milattan Önce	Hitit Veba Salgını (y. MÖ 1320–1300) Atina Vebası (MÖ 429-426) MÖ 412 Roma salgını (MÖ 412) Antoninus vebası (MÖ 165-180)
1. ve 15. yüzyıl	Jian'an veba salgını (217) Siprianus vebası (250-266) Justinianus Veba Salgını (541-549) 590 Roma veba salgını (590) Sheroe veba salgını (627-628) Amvâs Veba Salgını (638-639) 664 veba salgını (664-689) 698-701 veba salgını (698-701) Japonya çiçek hastalığı salgını (735-737) 746-747 veba salgını (746-747) Kara ölüm (1346–1353) Terleme hastalığı salgını (1485-1551) 1489 İspanya tifüs salgını (1489)
16. yüzyıl	1510 grip salgını (1510) 1520 Meksika çiçek hastalığı salgını (1520) 1545 kanamalı ateşi salgını (1545-1548) 1557 grip salgını (1557) 1561 Şili çiçek hastalığı salgını (1561-1562) 1563 Londra veba salgını (1563-1564) 1576 kanamalı ateş salgını (1576-1580) Tenerife veba salgını (1582-1583) 1592-1593 Malta veba salgını (1592-1593) 1592-1593 Londra veba salgını (1592-1593) Seneca kızamık salgını (1592-1596) 1596-1602 İspanya veba salgını (1596-1602)
17. yüzyıl	Güney Amerika sıtma salgını (1600-1650) Londra veba salgını (1603) New England enfeksiyonları (1616-1620) İtalya veba salgını (1629-1631) Augsburg veba salgını (1632-1635) Massachusetts çiçek hastalığı salgını (1633-1634) Wyandot enfeksiyonları (1634-1640) Londra veba salgını (1636-1637) Geç Ming Hanedanı veba salgını (1633-1644) Büyük Sevilla Vebası (1647-1652) Orta Amerika sarıhumma salgını (1648) Napoli veba salgını (1656-1658) Amsterdam veba salgını (1663-1664) Büyük Londra Vebası (1665-1666) Fransa veba salgını (1668) Malta veba salgını (1675-1676) İspanya veba salgını (1676-1685) Boston çiçek hastalığı salgını (1677-1678) Büyük Viyana Vebası (1679) Prag veba salgını (1681) Güney Afrika grip salgını (1687) Boston sarıhumma salgını (1693) Charleston ve Philadelphia sarıhumma salgını (1699)
18. yüzyıl	New York sarıhumma salgını (1702) Lawrence Valley çiçek hastalığı salgını (1702-1703) İzlanda çiçek hastalığı salgını (1708-1709) Büyük Kuzey Savaşı veba salgını (1710-1712) Kuzey Amerika kızamık salgını (1713-1715) Büyük Marsilya Vebası (1720–1722) Boston çiçek hastalığı salgını (1721-1722) Cádiz sarıhumma salgını (1730) On Üç Koloni grip salgını (1732-1733) Yeni Fransa çiçek hastalığı salgını (1733) Difteri salgını (1735-1741) Büyük 1738 Vebası (1738) Cartagena sarıhumma salgını (1741) Sicilya veba salgını (1743) Kuzey Amerika kızamık salgını (1759) Charleston çiçek hastalığı salgını (1760) Havana sarıhumma salgını (1762) Pittsburgh çiçek hastalığı salgını (1763) Rusya veba salgını (1770-1772) Kuzey Amerika kızamık salgını (1772) Pers veba salgını (1772–1773) İngiltere grip salgını (1775-1776) Kuzey Amerika çiçek hastalığı salgını (1775-1782) İspanya dang humması salgını (1778) Pueblo Kızılderilileri çiçek hastalığı salgını (1788) Yeni Güney Galler çiçek hastalığı salgını (1789-1790) Philadelphia sarıhumma salgını 1793
19. yüzyıl	İspanya sarıhumma salgını (1800-1803) Osmanlı (Mısır) veba salgını (1801) Saint-Dominigue sarıhumma salgını (1802-1803) Rusya Tifüs salgını (1812) Osmanlı veba salgını (1812-1819) Malta veba salgını (1813-1814) Karaca vebası (1813) İrlanda tifüs salgını (1817-1819) Savannah sarıhumma salgını (1820-1823) Yeni Güney Galler çiçek hastalığı salgını (1828-1829) Groningen sıtma salgını (1829) Kuzeybatı Pasifik sıtma salgını (1829-1833) İran veba salgını (1829-1835) Mısır veba salgını (1834-1836) Büyük Ovalar çiçek hastalığı salgını (1837-1838) Güney Eyaletleri sarıhumma salgını (1841) Kuzey Amerika tifüs salgını (1847-1848) Güney Eyaletleri sarıhumma salgını (1847) Hawaii enfeksiyon salgını (1848-1849) New Orleans sarıhumma salgını (1853) Osmanlı (Yemen) veba salgını (1853) Kopenhag kolera salgını (1853) Broad Street kolera salgını (1854) Norfolk sarıhumma salgını (1855) Montevideo sarıhumma salgını (1855-1857) Lizbon sarıhumma salgını (1857) Victoria çiçek hastalığı salgını (1857) Grip salgını (1857-1859) Kuzeybatı Pasifik çiçek hastalığı salgını (1862) ABD tifo salgını (1861-1865) Sidney kızamık salgını (1867) Barselona sarıhumma salgın (1870) Avrupa çiçek hastalığı salgını (1870-1875) Buenos Aires sarıhumma salgını (1871) Fiji kızamık salgını (1875) Avustralya kızıl hastalığı salgını (1875-1876) Osmanlı İmparatorluğu veba salgını (1876) New Orleans sarıhumma salgını (1878) Mississippi Vadisi sarıhumma salgını (1878) Montreal çiçek hastalığı salgını (1885) Hong Kong veba salgını (1894-1924) Bombay veba salgını (1896-1905) Afrika tripanosomiyazisi salgını (1896-1906) Porto veba salgını (1899)
20. yüzyıl	San Francisco vebası (1900-1904) Sidney veba salgını (1900) Uganda Afrika tripanosomiyazisi salgını (1900-1920) Papua Yeni Gine kuru salgını (1901–2009) Fremantle veba salgını (1903) Seylan sıtma salgını (1906–1936) Mançurya veba salgını (1910-1911) ABD çocuk felci salgını (1916) Rusya tifüs salgını (1918-1922) Los Angeles veba salgını (1924) Minnesota çiçek hastalığı salgını (1924-1925) Montreal tifo salgını (1927) Psittakoz salgını (1929-1930) Croydon tifo salgını (1937) Avustralya çocuk felci salgını (1937) Sudan sarıhumma salgını (1940) Mısır sıtma salgını (1942-1944) Mısır tekrarlayan ateş salgını (1946) Mısır kolera salgını (1947) ABD çocuk felci salgını (1948-1952) Etiyopya sarıhumma salgını (1960-1962) İstanbul kolera salgını (1970) Staphorst çocuk felci salgını (1971) Yugoslavya çiçek hastalığı salgını (1972) Londra gribi salgını (1972–1973) İtalya kolera salgını (1973) Hindistan çiçek hastalığı salgını (1974) Sverdlovsk şarbon sızıntısı (1979) Batı Sahra veba salgını (1984) Oju sarıhumma salgını (1986) Mali sarıhumma salgını (1987) Şanghay Hepatit A salgını (1988) Bangladeş kolera salgını (1991) Latin Amerika kolera salgını (1991-1993) Hindistan veba salgını (1994) Birleşik Krallık BSE salgını (1996-2001) Batı Afrika menenjit salgını (1996) Malezya Nipah virüsü salgını (1998-1999) Kongo Demokratik Cumhuriyeti marburg virüsü salgını (1998-2000)
21. yüzyıl	Orta Amerika dang humması salgını (2000) Nijerya kolera salgını (2001) Güney Afrika kolera salgını (2001) SARS salgını (2002-2004) Kuş gribi (2003-2005) Endonezya dang humması salgını (2004) Sudan ebola salgını (2004) Angola marburg virüsü salgını (2004-2005) Singapur dang humması salgını (2005) Luanda kolera salgını (2006) Ituri veba salgını (2006) Hindistan sıtma salgını (2006) Hindistan dang humması salgını (2006) Pakistan dang humması salgını (2006) Filipinler dang humması salgını (2006) Doğu Afrika Rift Vadisi ateşi salgını (2006-2007) Mweka ebola salgını (2007) Etiyopya kolera salgını (2007) Irak kolera salgını (2007) Dang humması salgını (2007) Uganda ebola salgını (2007) Hollanda Q humması salgını (2007-2018) Brezilya dang humması salgını (2008) Kamboçya dang humması salgını (2008) Çad kolera salgını (2008) Çin el, ayak ve ağız hastalığı salgını (2008-2017) Hindistan kolera salgını (2008) Madagaskar veba salgını (2008) Filipinler dang humması salgını (2008) Zimbabwe kolera salgını (2008-2009) Bolivya dang humması salgını (2009) Gujarat Hepatit B salgını (2009) Queensland dang humması salgını (2009) Batı Afrika menenjit salgını (2009-2010) Haiti kolera salgını (2010-2019) Kongo Demokratik Cumhuriyeti kızamık salgını (2010-2014) Vietnam el, ayak ve ağız hastalığı salgını (2011) Pakistan dang humması salgını (2011) Sudan sarıhumma salgını (2012) Singapur dang humması salgını (2013) Vietnam kızamık salgını (2013-2014) Chikungunya salgını (2013-2014) Madagaskar veba salgını (2014-2017) Flint su krizi (2014-2015) Orissa sarılık salgını (2014) Hindistan domuz gribi salgını (2015) Zika virüsü salgını (2015-2016) Angola ve KDC sarıhumma salgını (2016) Yemen kolera salgını (2016-günümüz) Peşaver dang humması salgını (2017) Uttar Pradeş Japon ensefaliti salgını (2017) Sri Lanka dang humması salgını (2017) ABD mevsimsel grip salgını (2017-2018) Kerala Nipah virüsü salgını (2018) 2018 Madagaskar kızamık salgını (2018) Kivu ebola salgını (2018-2020) İtalya NDM-CRE salgını (2018-günümüz) New York kızamık salgını (2019) Tonga kızamık salgını (2019) Kongo Demokratik Cumhuriyeti kızamık salgını (2019-2020) Yeni Zelanda kızamık salgını (2019-2020) Filipinler kızamık salgını (2019) Kuala Koh kızamık salgını (2019) Samoa kızamık salgını (2019) Dang humması salgını (2019-2020) Nijerya lassa ateşi salgını (2019-günümüz) Kongo Demokratik Cumhuriyeti ebola salgını (2020) Nijerya sarıhumma salgını (2020-günümüz) Hindistan kara mantar salgını (2020-günümüz)

Küresel

İlk veba salgını (541–767)^[a]
İkinci veba salgını (1347-1835)^[b]
1510 grip salgını (1510)
1557 grip salgını (1557-1559)
İlk kolera salgını (1817-1824)
İkinci kolera salgını (1829-1851)
Üçüncü kolera salgını (1846-1860)
Üçüncü veba salgını (1855-1945)^[c]
Dördüncü kolera salgını (1863–1875)
Beşinci kolera salgını (1881–1896)
1889-1890 Rus gribi (1889-1890)
Altıncı kolera salgını (1899–1923)
Ensefalit lethargica salgını (1915-1926)
İspanyol gribi (1918–1920)
1929-1930 psittakoz pandemisi (1929-1930)
Asya gribi (1957-1958)
Yedinci kolera salgını (1961–1975)
Hong Kong gribi (1968–1970)
1977-1979 Rus gribi (1977–1979)
HIV/AIDS pandemisi (1981-günümüz)
2009 domuz gribi salgını (2009-2010)
MERS salgını (2012-günümüz)
Batı Afrika ebola salgını (2013-2016)
COVID-19 pandemisi (2019-günümüz)
Çocuk hepatit salgını (2022-günümüz)
Maymun çiçeği salgını (2022-günümüz)

^ İlk veba salgını, 541-767 tarihleri arasındaki yerel veba salgınlarından oluşmaktadır.
^ İkinci veba salgını, 1347-1835 tarihleri arasındaki yerel veba salgınlarından oluşmaktadır.
^ Üçüncü veba salgını, 1855-1945 tarihleri arasındaki yerel veba salgınlarından oluşmaktadır.