Trinidad ve Tobago

Trinidad ve Tobago
*Republic of Trinidad and Tobago*
Trinidad ve Tobago Cumhuriyeti
Trinidad ve Tobago Republic of Trinidad and Tobago; Trinidad ve Tobago Cumhuriyeti
	Bayrak Arma
	Slogan; Together we aspire, together we achieve
	Millî marş; "Forged from the Love of Liberty"
Başkent	Port of Spain
En büyük şehir	Chaguanas
Resmî dil(ler)	İngilizce
Hükûmet	Cumhuriyet
• Cumhurbaşkanı
• Cumhurbaşkanı	Christine Kangaloo
• Başbakan	Keith Rowley
• İlan etti
• İlan etti	31 Ağustos 1962
Yüzölçümü
• Toplam	5130 km2 (174.)
Nüfus
• 2020 tahminî	1.366.725 (151..)
• 2011 sayımı	1.328.019
• Yoğunluk	264/km2 (54.)
GSYİH (SAGP)	2020 tahminî
• Toplam	36,418 milyar $ (118.)
• Kişi başına	25.964 $ (55..)
GSYİH (nominal)	2020 tahminî
• Toplam	22,718 milyar $ (108.)
• Kişi başına	16.197 $ (43.)
Gini (2012)	39.0; orta
İGE (2019)	0.796; yüksek · 67.
Para birimi	Trinidad ve Tobago doları (TTD)
Zaman dilimi	UTC-4
Telefon kodu	+1-868
İnternet alan adı	.tt

Trinidad ve Tobago, Karayipler'de yer alan, Trinidad ve Tobago adlı iki farklı adadan oluşan ülke. Ülkenin para birimi Trinidad ve Tobago dolarıdır.

Ülke; Karayipler, Karayip Denizi ve Kuzey Atlas Okyanusu arasında adalar, Venezuela'nın kuzeydoğusunda yer alır. Koordinat olarak 11 00 Kuzey enlemi, 61 00 Batı boylamı'nda yer alan ülke haritada Orta Amerika ve Karayipler içinde olarak görünür. Ülkenin her iki adasının toplam yüzölçümü 5.128 km²dir.^[6]

Ülke, hiçbir başka ülkeye kara komşusu olmadığından, kara sınırları 0 km olarak kabul edilmektedir. Ancak sahil şeridi 362 km'dir. Bölgede tropikal iklim görülür.

Arazi yapısı ova ve dağlardan ibarettir. Ülkedeki en yüksek nokta 940 m ile "El Cerro del Aripo"dur.

Trinidad ve Tobago'nun başlıca kaynakları petrol, doğalgaz ve asfalttır. Arazinin %15'i tarıma uygundur ve %2'sinde otlaklar yer almaktadır. Ülkenin %46'sı ormanlıktır. Ülkenin 220 km²'si sulanabilmektedir.^[7]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkenin nüfusu, 2020 verilerine göre 1,208,789 kadardır. Nüfus artış oranı ise %-0,3'tür.^[6] Ülkede doğan her 1.000 çocuktan 20,01'i ölmektedir. Yaşam süresi ise ortalama 73,9 yıl kadardır. Bu oran erkeklerde 70,9 yıl, kadınlarda 76,9 yıl kadardır. Ülkede ortalama 1 kadına 1,7 çocuk düşmektedir. Ülkede AIDS hastası yaklaşık 11.000 kişi bulunmaktadır.

Ülkede nüfusun etnik dağılımı aşağıdaki gibidir;

Siyahi %39,5
Doğu Hindistan %40,3
Melez %18,4
Beyaz %0,6
Asyalı ve diğer %1,2

Ülkedeki din değişkendir. Nüfusun %29,4'ü Roma Katoliği, %23,8'i Hindu, %10,9'u Anglikan, %5,8'i Müslüman, %3,4'ü Presbiteryen, %26,7'sı diğer dinlere mensuptur. Resmi dil İngilizcedir. Ayrıca Hintçe, Fransızca, İspanyolca ve Çince de konuşulmaktadır. Ülkenin okuryazarlık oranı %97,9'dur. Bu oran erkeklerde %98,8, kadınlarda %97'dir.

Biyoçeşitlilik[değiştir | kaynağı değiştir]

Trinidad ve Tobago Güney Amerika'nın kıta sahanlığında yattığı ve eski zamanlarda fiziksel olarak Güney Amerika anakarasına bağlı olduğu için biyolojik çeşitliliği diğer Karayip adalarının çoğuna benzemez ve Venezuela'nınkiyle çok daha fazla ortak noktası vardır. Ana ekosistemler şunlardır: kıyı ve deniz (mercan kayalıkları, mangrov bataklıkları, açık okyanus ve deniz otu yatakları); orman; tatlı su (nehirler ve akarsular); karst; insan yapımı ekosistemler (tarım arazisi, tatlı su barajları, ikincil orman); ve savana. Trinidad ve Tobago, 1 Ağustos 1996'da 1992 Rio Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi'ni onayladı ve bir biyolojik çeşitlilik eylem planı ve ülkenin biyolojik çeşitliliğin korunmasına katkısını açıklayan dört rapor hazırladı. Bu raporlar, ekosistem hizmetlerinin sağlanması yoluyla biyoçeşitliliğin ülke halkının refahı için önemini resmen kabul etmiştir

472 kuş türü (2 endemik), yaklaşık 100 memeli, yaklaşık 90 sürüngen (birkaç endemik), yaklaşık 30 amfibi (birkaç endemik dahil), 50 tatlı su balığı ve en az 950 deniz balığı vardır. Dikkat çekici memeli türleri arasında ocelot, manatee, yakalı pekari (yerel olarak quenk olarak bilinir), agouti, lappe, kırmızı broker geyik, su samuru, ağlayan capuchin ve kırmızı uluyan maymun; vampir yarasa ve saçaklı yarasa da dahil olmak üzere yaklaşık 70 yarasa türü vardır Sürüngenler arasında, görkemli caiman en büyüğüdür, bazen 3 metreye kadar büyür. Dört zehirli tür, kertenkele, iguana, mat kertenkele gibi kertenkeleler ve ayrıca çeşitli kaplumbağa türleri de dahil olmak üzere 47 yılan türü vardır.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Trinidad ve Tobago, tropikal iklime sahiptir. Yılın ilk 5 ayı kurak geçerken, son 7 ayı yağışlı geçmektedir. Ortalama sıcaklık 25-30 °C arasındadır. Günlük sıcaklık farkı iç kesimlerde yüksekken, sahildeki fark deniz meltemleri tarafından^[8] yumuşatılmaktadır. Rüzgarlar ağırlıklı olarak kuzeydoğudan esmektedir.

Trinidad’ın kuzey sıradağları, ülkenin en yağışlı bölgeleri arasındadır. Burada hava çoğunlukla bulutlu olmakla birlikte sis örtüsüyle kaplıdır.

Tobago, 1963’te yaşanan Flora Kasırgası’ndan etkilenmiştir.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkenin satınalma gücü paritesi 11,2 milyar $, reel büyüme %5 civarındadır. Ülkedeki sektörel bileşimin %2'si tarım'a, %44'ü endüstri'ye, %54'ü hizmete dağılmıştır. Ülkedeki enflasyon oranı %3,2'dir. İş gücünün 558.700 olduğu ülkede, aynı bağlamda işsizlik oranı % 12,8'dir. Endüstri, petrol, kimyasallar, turizm, gıda maddeleri, çimento, meşrubat, tekstil gibi alt dallara ayrılmaktadır. Sanayinin büyüme oranı %3,8 kadardır.

1999 verilerine göre ülkede elektrik üretimi 4,9 milyar kWh; buna karşılık elektrik tüketimi 4,557 milyar kWh kadardır. Tarım ve hayvancılıkta en çok tercih edilen ürünler kakao, şekerkamışı, pirinç, narenciye, kahve, sebze ve kümes hayvanları'dır.

İhracat[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkede 3,2 milyar $'lık bir ihracat payı bulunmaktadır. İhraç edilen ürünlerin başında petrol ve petrol ürünleri, doğalgaz, kimyasallar, çelik ürünleri, tahıl ve tahıl ürünleri, gübreler, şeker, kakao, kahve, narenciye, sebze ve çiçek gelmektedir. En çok ihracat yapılan ülkeler aşağıdaki gibidir:

İthalat[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkenin ithalat payı ise 3 milyar $'dır. En çok alınan ürünler, makine, taşıt araçları, sanayi malları, gıda ve canlı hayvanlardır. En çok ithalat yapılan ülkeler aşağıdaki gibidir:

İletişim[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkede 243.000 civarında telefon hattı bulunmaktadır. Ülkenin telefon kodu ise 1868'dir. Ülkede AM 2, FM 12 ve kısa dalga 0 yayınlarıyla radyo sistemi bulunmaktadır. Ülkede 1997 itibarıyla 4 adet yayın yapan televizyon mevcuttur. Ülkedeki internet alan kodu .tt'dir. Ayrıca 2015 itibarıyla 10 adet internet sağlayıcısına sahiptir. 2000 itibarıyla 30.000 internet kullanıcısı mevcuttur.

Ulaşım ve taşımacılık[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkede 8.320 km karayolu ağı bulunmaktadır. Ülkede herhangi bir su yolu yoktur. Ülkede ham petrol taşıyan 1.032 km; petrol ürünleri taşıyan 19 km ve doğalgaz taşıyan 904 km boru hattı mevcuttur. Ülkede "Pointe-a-Pierre", "Point Fortin", "Point Lisas", "Port-of-Spain", "Scarborough" ve "Tembladora" limanları mevcuttur. Ülkede 6 havalimanı bulunmaktadır.

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkenin resmi adı "Trinidad ve Tobago Cumhuriyeti"dir. Ama kullanılan ismi "Trinidad ve Tobago"dur. Yönetimi parlamenter demokrasidir. Port-of-Spain'in başkent olduğu ülkede 8 bölge, 3 belediye ve 1 semt bulunur. Bunlar:

Arima
Caroni
Mayaro
Nariva
Port-of-Spain
Saint Andrew
Saint David
Saint George
Saint Patrick
San Fernando
Tobago
Victoria

Ülke, Birleşik Krallık'tan 31 Ağustos 1962'de bağımsızlığını ilan etmiştir. Anayasa ise bu doğrultuda 1 Ağustos 1976'da kabul edilmiştir.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

ILGA

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ (CSO), Central Statistical Office. "T&T at a Glance". 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Trinidad and Tobago 2011 Population and Housing Census Demographic Report (PDF). Trinidad and Tobago Central Statistical Office. s. 2. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
^ ^a ^b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.
^ Bridglal, Carla (12 Mart 2013). "Allowing govt to manage better". Trinidad Express Newspapers. 14 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2013.
^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
^ ^a ^b "CIA World Factbook - Trinidad and Tobago". 16 Mart 2020. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
^ Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı (31 Ağustos 2018). "Trinidad ve Tobago". 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
^ "Trinidad ve Tobago". Encyclopedia Britannica. 1 Mayıs 2022. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022.

[1] (CSO), Central Statistical Office. "T&T at a Glance". 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] Trinidad and Tobago 2011 Population and Housing Census Demographic Report (PDF). Trinidad and Tobago Central Statistical Office. s. 2. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.

[auto-3] "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.

[4] Bridglal, Carla (12 Mart 2013). "Allowing govt to manage better". Trinidad Express Newspapers. 14 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2013.

[HDI-5] Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.

[:0-6] "CIA World Factbook - Trinidad and Tobago". 16 Mart 2020. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.

[7] Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı (31 Ağustos 2018). "Trinidad ve Tobago". 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.

[8] "Trinidad ve Tobago". Encyclopedia Britannica. 1 Mayıs 2022. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Trafik Akışının Sol Olduğu Ülkeler
Avrupa	Ağrotur ve Dikelya Guernsey Birleşik Krallık İrlanda ² Malta ² Man Adası Jersey
Amerika	Anguilla Antigua ve Barbuda Bahamalar Barbados Bermuda Britanya Virjin Adaları Cayman Adaları Dominika Falkland Adaları Grenada Guyana Jamaika Montserrat Saint Kitts ve Nevis Saint Lucia Saint Vincent ve Grenadinler Surinam Trinidad ve Tobago Turks ve Caicos Adaları Virjin Adaları
Asya	Bangladeş Bhutan Brunei Endonezya Hong Kong Hindistan Japonya Kıbrıs Cumhuriyeti¹ ² Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti¹ ³ Makao Malezya Maldivler Nepal Pakistan Singapur Sri Lanka Tayland
Afrika	Botsvana Esvatini Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları Kenya Lesotho Malavi Mauritius Namibya Saint Helena Seyşeller Tanzanya Uganda Zambiya Zimbabve
Okyanusya	Avustralya Doğu Timor Fiji Kiribati Nauru Niue Papua Yeni Gine Pitcairn Adaları Samoa Solomon Adaları Tonga Tuvalu Yeni Zelanda
Bağımlı ülkeler italik yazılmıştır. ¹Tamamı Asya'da olmasına rağmen kültürel özellikleri Avrupa'ya benzediğinden Avrupa Birliği'ne üyedir. ²Avrupa Birliği'ne üye. ³Sınırlı tanınmış olan devlet.

Trinidad ve Tobago Nedir?