Tokelau

Tokelau
Tokelau
Tokelau Tokelau
	Bayrak Arma
	Slogan; Tokelau Mo Te Atua; Yüce olanlar için Tokelau
Başkent	Yok
En büyük	Atafu
Resmî dil(ler)	Tokelauca, İngilizce
Demonim	Tokelaulu
Hükûmet	Monarşi
• Monarşi
• Monarşi	III. Charles
• Yönetici	Ross Ardern
• Hükûmet Başkanı	Kelihiano Kalolo
Tarihçe
• Himaye
• Himaye	Haziran 1889
• Britanya kolonisi	29 Şubat 1916
• Yeni Zelanda'ya bağlanma	11 Şubat 1926
• Yeni Zelanda egemenliği	1 Ocak 1949
• Su (%)	önemsiz miktar
Nüfus
• Temmuz 2009 tahminî	1,425 (220..)
• 2006 sayımı	1.466
GSYİH (SAGP)	1993 tahminî
• Toplam	1,5 milyon $ (227.)
• Kişi başına	1.035 $
Para birimi	Yeni Zelanda doları (NZD)
Zaman dilimi	UTC+13
Trafik akışı	sol
Telefon kodu	690
İnternet alan adı	.tk

Tokelau, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde, Yeni Zelanda'ya tam bağımlı bir bölgedir. Birçok küçük Okyanusya ülkesi gibi mercan adalardan oluşur. Tokelau resmî olarak bir başkente sahip olmayıp, her üç mercan adasının merkezî yerleşim yerleri bulunmaktadır.^[2]

Tokelau, hem Yeni Zelanda hükûmeti hem de Tokelau hükûmeti tarafından ulus olarak kabul edilmektedir. Tokelau her üç yılda bir seçim gerçekleştiren özgür ve demokratik bir yapı olarak kabul edilmektedir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Tokelau'u Birleşmiş Milletler kendi kendini yönetemeyen bölgeler listesi'nde göstermektedir.

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülke ismi Polinezyacada kuzey rüzgârı anlamına gelmektedir. Ada kâşifler tarafından keşfedildiği süreçlerde Birleşik Adalar ya da Birleşik Grup olarak adlandırılmıştır.^[3] 1946 yılında Tokelau Adası adını alan bölge, 9 Aralık 1976 yılında da isminde güncelleme yaparak günümüzde de kullanılan ismi olan Tokelau ismini resmî ismi olarak kabul etmiştir.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplam üç mercan adasından oluşan Tokelau, en kuzeydeki Atafu mercan adası ile güneydeki Fakaofo adası arasındaki mesafe 200 km'nin altındadır. Her üç adanın oluşturduğu toplam yüzölçümü ise 10,8 km²'dir. Tokelau, bağlı bulunduğu Yeni Zelanda'nın kuş uçuşu yaklaşık 3700 km kuzeyinde yer almaktadır. Tokelau ile en yakın adatakımı olan Samoa'nın arasında 480 km bulunmaktadır. Tokelau coğrafî olarak, Samoa Adaları'nın kuzeyinde, Tuvalu'nun doğusunda, Phoenix Adaları'nın güneyinde, daha uzak mesafede bulunan Line Adaları'nın güneybatısında ve Cook Adaları'nın ise kuzeybatısında yer almaktadır. Swain adası kültürel olarak Tokelau ile birlikte Birleşik Adalar takımadalarına dahil edilen bir ada olmasına rağmen günümüzde siyasi olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin denizaşırı bölgelerinden olan Amerikan Samoası'nın bir parçası konumundadır.

Adanın en yüksek noktasını herhangi bir ismi olmayan 5 m'lik yükselti oluşturmaktadır.^[4] Tokelau şu üç mercan adasından oluşmaktadır:

Mercan Adası	Yüzölçümü km²	Lagun km²	Nüfus (2016)^[5]^[6]^[7]	Sayımda bulunan
Atafu	3,5	17	541	413
Nukunonu	4,7	98	452	385
Fakaofo	4,0	50	506	399
Tokelau	12,2	165	1499	1197

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Tokelau nüfusu, ikisi Fakaofo'da, birer tanesi de Atafu ve Nukunonu'da olmak üzere toplam dört köyde yaşamaktadır. Tokelau'da yaşayanlar, bağlı oldukları Yeni Zelanda vatandaşı olarak kabul edilmektedir. Tokelau'da son olarak 2016 yılında yapılan resmî sayım sonuçlarına göre 1499 nüfus tespit edilmiştir. 2016 yılında yapılan sayımın ardından Tokelau'da 2011'de yapılan sayım sonuçlarına göre nüfusun %6,2 oranında artış sağlandığı gözlemlenmiştir. Bu artış ile adada yıllardır yaşanan nüfus azalma süreci kesintiye uğramıştır.^[8]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Tokelau resmî olarak bir başkente sahip değildir. Tokelau'yu oluşturan üç mercan adasının merkezî yerleşim yerleri bulunmaktadır.
^ "www.cia.gov - Tokelau hakkında bilgiler". 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
^ "Tokelau hakkında bilgiler". 19 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2019.
^ "Tokelau'a dair bilgiler". 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
^ "Atafu atoll profile: 2016 Tokelau Census of Population and Dwellings" (PDF). Government of Tokelau – Tokelau National Statistics Office (İngilizce). 2017-03-13. s. 8. 11 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020.
^ "Nukunonu atoll profile: 2016 Tokelau Census of Population and Dwellings" (PDF). Government of Tokelau – Tokelau National Statistics Office (İngilizce). 2017-03-13. s. 8. 27 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.
^ "Fakaofo atoll profile: 2016 Tokelau Census of Population and Dwellings" (PDF). Government of Tokelau – Tokelau National Statistics Office (İngilizce). 2017-03-13. s. 8. 27 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.
^ "Tokelau 2016 resmî sayım sonuçları" (PDF). 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Atlas'da Tokelau

Government of Tokelau.9 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Tokelau hükûmeti resmî sitesi (İngilizce).
Tokelau. 25 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yeni Zelanda Dış İşleri ve Dış Ticaret Bakanlığı sitesi (İngilizce).

[1] Tokelau resmî olarak bir başkente sahip değildir. Tokelau'yu oluşturan üç mercan adasının merkezî yerleşim yerleri bulunmaktadır.

[2] "www.cia.gov - Tokelau hakkında bilgiler". 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.

[3] "Tokelau hakkında bilgiler". 19 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2019.

[4] "Tokelau'a dair bilgiler". 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.

[5] "Atafu atoll profile: 2016 Tokelau Census of Population and Dwellings" (PDF). Government of Tokelau – Tokelau National Statistics Office (İngilizce). 2017-03-13. s. 8. 11 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020.

[6] "Nukunonu atoll profile: 2016 Tokelau Census of Population and Dwellings" (PDF). Government of Tokelau – Tokelau National Statistics Office (İngilizce). 2017-03-13. s. 8. 27 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.

[7] "Fakaofo atoll profile: 2016 Tokelau Census of Population and Dwellings" (PDF). Government of Tokelau – Tokelau National Statistics Office (İngilizce). 2017-03-13. s. 8. 27 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.

[8] "Tokelau 2016 resmî sayım sonuçları" (PDF). 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Yeni Zelanda'nın bölgeleri
Kuzey Adası	Northland Auckland^* Waikato Bay of Plenty Gisborne^* Hawke's Bay Taranaki Manawatu-Wanganui Wellington
Güney Adası	Tasman^* Nelson^* Marlborough^* West Coast Canterbury Otago Southland
^* Üniter otorite

g t d Okyanusya'daki bölge ve ülkeler
Bağımlı topraklar italiklerle yazılmışlardır.
Avustralasya	Avustralya • Christmas Adası • Cocos Adaları • Norfolk Adası • Yeni Zelanda
Melanezya	Endonezya (Maluku Adaları) • Fiji • Papua Yeni Gine • Solomon Adaları • Vanuatu • Yeni Kaledonya
Mikronezya	Guam • Kiribati • Kuzey Mariana Adaları • Marshall Adaları • Mikronezya Federal Devletleri • Nauru • Palau
Polinezya	Amerikan Samoası • Cook Adaları • Fransız Polinezyası • Niue • Pitcairn Adaları • Samoa • Tokelau • Tonga • Tuvalu • Wallis ve Futuna

g t d Okyanusya
Egemen devletler	Avustralya Endonezya Fiji Kiribati Marshall Adaları Mikronezya Federal Devletleri Nauru Palau Papua Yeni Gine Samoa Solomon Adaları Tonga Tuvalu Vanuatu Yeni Zelanda
Bağımlı ve diğer bölgeler	Amerikan Samoası Christmas Adası Clipperton Adası Cocos Adaları Cook Adaları Fransız Polinezyası Guam Kuzey Mariana Adaları Niue Norfolk Adası Paskalya Adası Pitcairn Adaları Tokelau Wallis ve Futuna Yeni Kaledonya

g t d Okyanusya başkentleri
İtalik yazılanlar bir bağımlı toprağın başkentidir.
Avustralasya	Flying Fish Cove, Christmas Adası · Canberra, Avustralya · Kingston, Norfolk Adası · Wellington, Yeni Zelanda · Batı Adası, Cocos Adaları
Melanezya	Dili, Doğu Timor · Honiara, Solomon Adaları · Nouméa, Yeni Kaledonya · Port Moresby, Papua Yeni Gine · Port Vila, Vanuatu · Suva, Fiji
Mikronezya	Güney Tarava, Kiribati · Hagåtña, Guam · Majuro, Marshall Adaları · Ngerulmud, Palau · Palikir, Mikronezya Federal Devletleri · Saipan, Kuzey Mariana Adaları · Yaren, Nauru
Polinezya	Adamstown, Pitcairn Adaları · Alofi, Niue · Apia, Samoa · Avarua, Cook Adaları · Fongafale, Tuvalu · Hanga Roa, Paskalya Adası · Honolulu, Hawaii · Mata-Utu, Wallis ve Futuna · Nuku'alofa, Tonga · Pago Pago, Amerikan Samoası · Papeete, Fransız Polinezyası

Tokelau nedir?, Tokelau anlamı nedir?, Tokelau ne demektir?