Tarzan
İlk görünüm	Tarzan of the Apes
Son görünüm	Tarzan: the Lost Adventure
Yaratan	Edgar Rice Burroughs
Canlandıran	Elmo Lincoln Johnny Weissmuller Hemant Birje Lex Barker Buster Crabbe Jock Mahoney Herman Brix Frank Merrill Ron Ely Mike Henry Christopher Lambert Gordon Scott Joe Lara Wolf Larson Casper Van Dien Tony Goldwyn Travis Fimmel Kellan Lutz
Bilgileri
Cinsiyet	Erkek
Meslek	Maceraperest, orman adamı
Evlilik(ler)	Jane
Çocuklar	Jack (Korak)

Tarzan Edgar Rice Burroughs tarafından yaratılmış bir öykü karakteridir. İlk olarak 1912'de Maymunların Tarzanı adlı romanla ortaya çıkmış ve daha sonra 23 devamı daha yazılmıştır. Tarzan gemideki isyancılar tarafından Afrika sahillerinde ıssız bir bölgeye bırakılmış İngiliz bir Lord ve Lady'nin oğullarıdır. O henüz bebek iken anne ve babası ölmüş ve onu bilimsel olarak tanımlanmamış bir maymun türünün üyeleri yetiştirmiştir. Kala onun maymun annesidir. Tarzan (beyaz adam) onun maymun alemi ismidir; İngilizce ismi ise Clayton, Lord Greystoke'dur. Genç bir adam olduğunda, Jane ile tanışır ve Jane Baltimore'ye döndüğünde gerçek aşkını bulmak için ormanı terkeder. Tarzan ve Jane evlenirler ve bir süre İngilterede yaşarlar. Bir oğulları, Jack, olur ve bir maymun ismi olan Korak adını alır. Tarzan uygarlığın ikiyüzlülüğü karşısında dayanamaz ve Jane'le birlikte Afrikaya dönerler ve orada ölümsüzlüğe erişerek halen yaşarlar.

Edebiyat[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarzan dünyadaki en çok bilinen edebi karakterlerden birisidir. Burrough'a ait iki düzineden fazla kitap haricinde Tarzan karakteri filmler, radyo, televizyon programları, çizgi diziler ve çizgi romanlarda boy gösterdi. Birçok parodiye konu oldu ve de korsan yayınları da görüldü.

Bilimkurgu yazarı Philip José Farmer Tarzan Alive!'ı yazmış ve bu eserde onun gerçek bir kişi olduğunu kısa öykülerle onun biyografisi şeklinde anlatmıştır.

Tarzan of the Apes'in telif hakları birleşik devletlerde sona ermiş ve kamu malı olmuş olsa da , TARZAN adı halen Edgar Rice Burroughs, Inc.'in bir markası olarak hakları saklıdır.

Aldığı eleştiriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarzan of the Apes başarılı eleştiriler almış olsa da, serinin bazı kitapları olumsuz eleştiriler de almıştır. Eleştirilerin ana noktası bunların türemiş olması ve basmakalıp ifadelerden oluşmasıdır.

Eleştirilere rağmen, Tarzan hikâyeleri çok popüler olmuştur. Hayranları anlatılan melodramatik durumlardan ve özellikle maymunlara konuşmak için ortaya koyduğu dil'den çok etkilenmişlerdir.

1970'lerin başlarından itibaren, Tarzan kitap ve filmleri ırkçılıkla da suçlanmaya başladı. Bu durum siyah ve afrikalıların daha kaba ve gelişmemiş olarak tanıtılması sonucu ortaya çıkmıştı. Pozitif siyah karakterler olsa da genellikle beyaz adamın hizmetçisi olarak gösteriliyorlardı.

Tarzan karakteri[değiştir | kaynağı değiştir]

Film[değiştir | kaynağı değiştir]

Sessiz film[değiştir | kaynağı değiştir]

Televizyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Anime ve manga[değiştir | kaynağı değiştir]

Comics[değiştir | kaynağı değiştir]

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

by Edgar Rice Burroughs[değiştir | kaynağı değiştir]

1. Tarzan of the Apes (1912) (Project Gutenberg Entry:[1]7 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
2. The Return of Tarzan (1913) (Project Gutenberg Entry:[2]14 Ekim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
3. The Beasts of Tarzan (1914) (Project Gutenberg Entry:[3]12 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
4. The Son of Tarzan (1914) (Project Gutenberg Entry:[4]14 Ekim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
5. Tarzan and the Jewels of Opar (1916) (Project Gutenberg Entry:[5]14 Ekim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
6. Jungle Tales of Tarzan (1916, 1917) (Project Gutenberg Entry:[6]14 Ekim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
7. Tarzan the Untamed (1919, 1921) (Project Gutenberg Entry:[7]14 Ekim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
8. Tarzan the Terrible (1921) (Project Gutenberg Entry:[8]6 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
9. Tarzan and the Golden Lion (1922, 1923)
10. Tarzan and the Ant Men (1924)
11. Tarzan, Lord of the Jungle (1927, 1928)
12. Tarzan and the Lost Empire (1928)
13. Tarzan at the Earth's Core (1929)
14. Tarzan the Invincible (1930, 1931)
15. Tarzan Triumphant (1931)
16. Tarzan and the City of Gold (1932)
17. Tarzan and the Lion Man (1933, 1934)
18. Tarzan and the Leopard Men (1935)
19. Tarzan's Quest (1935, 1936)
20. Tarzan and the Forbidden City (1938)
21. Tarzan the Magnificent (1936, 1937)
22. Tarzan and the Foreign Legion (1947)
23. Tarzan and the Madman (1964)
24. Tarzan and the Castaways (1940, 1941, 1965)

• with Joe R. Lansdale
  • Tarzan: the Lost Adventure (1995)
• for younger readers
  • Tarzan and the Tarzan Twins (1927, 1936, 1963)

Öbür yapıtları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Barton Werper
  1. Tarzan and the Silver Globe (1964)
  2. Tarzan and the Cave City (1964)
  3. Tarzan and the Snake People (1964)
  4. Tarzan and the Abominable Snowmen (1965)
  5. Tarzan and the Winged Invaders (1965)
  • note: the Werper novels were never authorized by ERB, Inc.; they were taken off the market and remaining copies destroyed.
• Fritz Leiber
  • Tarzan and the Valley of Gold (1966)
• Philip José Farmer
  • A character based on Tarzan (Lord Grandrith) appears in the Nine trilogy:
    • A Feast Unknown (circa 1966)
    • Lord of the Trees (circa 1966)
    • The Mad Goblin
  • Tarzan Alive (1972)--A fictional biography of Tarzan (here Lord Greystoke), which is one of the two foundational books (along with Doc Savage: His Apocalyptic Life) of the Wold Newton family.
  • The Adventure of the Peerless Peer (1974)
  • Time's Last Gift (1985)
  • The Dark Heart of Time (1999)
  • Hadon of Ancient Opar (1974)
  • Flight to Opar (1976)
    • Note: A secondary character of these novels is not referred to as "Tarzan", but was intended to be Tarzan by Farmer, and is included as such by most Wold Newton family scholars.

Farmer also wrote a novel based on his own fascination with Tarzan, entitled Lord Tyger, and translated the novel Tarzan of the Apes into Esperanto.

• R. A. Salvatore
  • Tarzan: the Epic Adventures (1996)
• Nigel Cox
  • Tarzan Presley (2004). This novel combines aspects of Tarzan and Elvis Presley into a single character named Ted Nugent, within Yeni Zelanda ve American settings. Upon its release, it was subject to legal action in the Birleşik Devletler, and has not been reprinted since its initial publication.

Film hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Silents[değiştir | kaynağı değiştir]

• Tarzan of the Apes (1918) (Elmo Lincoln) – based on the first part of the novel Tarzan of the Apes
• The Romance of Tarzan (1918) (Elmo Lincoln) – based on the second part of the novel Tarzan of the Apes
• The Revenge of Tarzan (1920) (Gene Pollar) – based on the first part of the novel The Return of Tarzan
• Son of Tarzan (1920) (P. Demsey Tabler) – serial based on the novel The Son of Tarzan
• The Adventures of Tarzan (1921) (Elmo Lincoln) – based on the second part of the novel The Return of Tarzan
• Tarzan and the Golden Lion (1927) (James Pierce) – based on the novel Tarzan and the Golden Lion
• Tarzan the Mighty (1928) (Frank Merrill) – an original story; the working title was Jungle Tales of Tarzan but it is not based on the Burroughs novel of that name
• Tarzan the Tiger (1929) (Frank Merrill) – based on the novel Tarzan and the Jewels of Opar; filmed as a silent but partially dubbed to become the first Tarzan sound film

Franchise films[değiştir | kaynağı değiştir]

With Johnny Weissmuller[değiştir | kaynağı değiştir]

• Tarzan the Ape Man (1932)
• Tarzan and His Mate (1934)
• Tarzan Escapes (1936)
• Tarzan Finds a Son! (1939)
• Tarzan's Secret Treasure (1941)
• Tarzan's New York Adventure (1942)
• Tarzan Triumphs (1943)
• Tarzan’s Desert Mystery (1943)
• Tarzan and the Amazons (1945)
• Tarzan and the Leopard Woman (1946)
• Tarzan and the Huntress (1947)
• Tarzan and the Mermaids (1948)

With Lex Barker[değiştir | kaynağı değiştir]

• Tarzan's Magic Fountain (1949)
• Tarzan and the Slave Girl (1950)
• Tarzan's Peril (1951)
• Tarzan's Savage Fury (1952)
• Tarzan and the She-Devil (1953)

With Gordon Scott[değiştir | kaynağı değiştir]

• Tarzan's Hidden Jungle (1955)
• Tarzan and the Lost Safari (1957)
• Tarzan and the Trappers (1958)
• Tarzan's Fight for Life (1958)
• Tarzan's Greatest Adventure (1959)
• Tarzan the Magnificent (1960) – not based on the Burroughs novel of that title

With other actors[değiştir | kaynağı değiştir]

• Tarzan Goes to India (1962) (Jock Mahoney)
• Tarzan's Three Challenges (1963) (Jock Mahoney)
• Tarzan and the Valley of Gold (1966) (Mike Henry) – novelization by Fritz Lieber
• Tarzan and the Great River (1967) (Mike Henry)
• Tarzan and the Jungle Boy (1968) (Mike Henry)
• Tarzan's Deadly Silence (a compilation of television episodes released to theaters) (1970) (Ron Ely)

Competing films[değiştir | kaynağı değiştir]

• Tarzan the Fearless (1933) (Buster Crabbe) - released as a serial and as an edited feature film
• The New Adventures of Tarzan (1935) (Herman Brix) – released as a serial and as a feature film
• Tarzan and the Green Goddess (1938) (Herman Brix) - second feature film version of the serial The New Adventures of Tarzan
• Tarzan’s Revenge (1938) (Glen Morris)
• Tarzan, the Ape Man (1959) (Denny Miller)

Later films[değiştir | kaynağı değiştir]

• Tarzan, the Ape Man (1981) (Miles O’Keeffe)
• Greystoke: The Legend of Tarzan, Lord of the Apes (1984) (Christopher Lambert)
• Tarzan and the Lost City (1998) (Casper Van Dien)
• Tarzan (1999) – animated feature
• Tarzan & Jane (2002) – direct to video animated feature
• Tarzan II (2005) – direct to video animated feature

Televizyon Programları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Tarzan and The Trappers (filmed 1958, aired 1966) - three episodes filmed as pilots for a series that never materialized, edited into a television feature, starring Gordon Scott
• Tarzan (1966–1968) — NBC series starring Ron Ely
• Tarzan, Lord of the Jungle (1976–1977) — Filmation animated series (season one)
  • Batman/Tarzan Adventure Hour (1977–1978) — (season two)
  • Tarzan and the Super 7 (1978–1980) — (seasons three and four)
  • The Tarzan/Lone Ranger Adventure Hour (1980–1981) — (season five, repeats only)
  • The Tarzan/Lone Ranger/Zorro Adventure Hour (1981–1982) — (season six, repeats only)
• Tarzan in Manhattan (1989) — CBS TV movie starring Joe Lara
• Tarzán (1991–1994) — syndicated series starring Wolf Larson
• Tarzan: The Epic Adventures (1996) — syndicated series starring Joe Lara
• The Legend of Tarzan (2001–2003) — Disney animated series
• Tarzan (2003) — WB series

Belgeseller[değiştir | kaynağı değiştir]

• Tarzan: The Legacy of Edgar Rice Burroughs (1996)
• Tarzan at the Movies, Part 1: Johnny Weissmuller (1996)
• Tarzan at the Movies, Part 2: The Many Faces of Tarzan (1996)
• Investigating Tarzan (1997)
• The One, the Only, the Real Tarzan (2004)
• Tarzan: Silver Screen King of the Jungle (2004)
• I,Tarzan (1996) * [9]9 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dipnot[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Official Tarzan and Edgar Rice Burroughs Web Site28 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Worlds of Edgar Rice Burroughs18 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Edgar Rice Burroughs Tribute and Weekly Webzine Site24 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The Tarzan Implications 7 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Tarzan comic strip 1 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Tarzan at Brian's Drive-In Theater 16 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Free Tarzan eBooks by Project Gutenberg27 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Resmi , Johnny Weissmuller Web Sitesi 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Documentary 52': I, Tarzan9 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• İlk Tarzan filmini "Tarzan of the Apas" 1918