Sosyalist Demokrasi Partisi
Kısaltma	SDP
Genel başkan	Ufuk Göllü
Kurucu	Akın Birdal
Slogan(lar)	Partimiz SDP, cephemiz emek, barış, demokrasi! Yaşasın İşçilerin Birliği, Halkların Kardeşliği
Kuruluş tarihi	28 Ağustos 2002
Kapanış tarihi	1 Eylül 2015
Birleşme	Halkların Demokratik Partisi
Önceli	Kurtuluş Hareketi
Ardılı	Birleşik Devrimci Parti
Merkez	Meşrutiyet Caddesi Hatay Sokak No:16/4 Sabancı İş Merkezi Kızılay/ANKARA
Gazete(ler)	Gelecek Gazetesi
Üyelik (2014)	215 [1]
İdeoloji	Marksizm-Leninizm Enternasyonalizm
Siyasi pozisyon	Aşırı sol
Ulusal üyelik	Halkların Demokratik Kongresi
Uluslararası üyelik	Uygun
Resmî renkler	Kızıl
İnternet sitesi
http://www.sdp.org.tr

Sosyalist Demokrasi Partisi (kısaca SDP) 2002 yılında çoğunluğunu ÖDP'den ayrılanların kurduğu bir partidir.

Parti, ilk kurulduğu dönemde Kurtuluşçular, Odakçılar, Hareketçiler ve Troçkistler'den ve diğer bağımsızlardan oluşmuştur. Daha sonra Odakçılar ve Hareketçilerin büyük çoğunluğu partiden ayrılmıştır. İşçi sınıfının ortak ve kitlesel mücadelesini savunur. Parti, Türkiye'nin ve bölgenin en önemli sorununun Kürt meselesi olduğunu ifade etmektedir. Sosyalist Demokrasi Partisi’nin amacı, insanın insan tarafından sömürülmesine ve ezilmesine, cinsler ve uluslararasındaki eşitsizliğe, doğal çevrenin yağmalanmasına son verecek, insanın ve insanlığın ortak kültürünün gelişiminin önündeki tüm engelleri ortadan kaldıracak olan, bayrağında "herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacı kadar" şiarlarının dalgalandığı sosyalizmdir.

Sosyalizme bir dizi mücadele evresinden geçilerek, bütünsel ve kesintisiz bir devrimci süreç sonucunda; kapitalist toplumun devrimci tarzda aşılmasıyla, işçi sınıfının ve emekçilerin kendi iktidarı olarak sosyalist demokrasinin ilan edilmesiyle ve son çözümlemede bölgesel ve enternasyonal çapta ulaşabilir. Sosyalist Demokrasi Partisi, tarihsel referansını Marksizm’den alan, örgütsel işleyiş ilkeleri sosyalist demokrasi-çoğulculuk olan, devrimci, enternasyonalist bir kitle partisidir. Parti ayrıca ezilen tüm kesimlerin partide yerinin olduğunu söyler ve bu kesimlere ayrı örgütlenme alanları açar.

Partinin ilk başkanı Akın Birdal'dır. Akın Birdal'dan sonra başkanlığa Filiz Koçali seçilmiştir. Partinin üçüncü başkanı Rıdvan Turan olmuştur fakat Turan 2015 genel seçimlerinde Halkların Demokratik Partisi'nden Adana milletvekili adayı olmasını nedeniyle partiden istifa etmiştir. 11 Mayıs 2015 tarihinde yapılan 1. Olağanüstü Kongre'de genel başkan yardımcılığı görevinde bulunan Ufuk Göllü yeni genel başkan seçilmiştir.^[2]

Partinin yayın organı Sosyalist Demokrasi gazetesidir. İkinci Kongre'sinden sonrası partide yer alan gruplar, Kurtuluş Hareketi, Bedreddini Hareket ve bağımsızlardır. Ayrıca ÖDP'nin kuruluşunda ve gelişiminde aktif olan birçok isim çeşitli dönemlerde öz eleştirilerini yaparak SDP'ye geçmişlerdir.

SDP'li gençler üniversiter alanda Kurtuluş Yolunda Dev-Genç ve lise alanında Dev-Lis ismi ile örgütlenmektedirler.

Haftada bir Gelecek gazetelerini yayımlamaktadır.

Liseli Arkadaş ve Dev-Lis'in Devrimci Liseliler çatısı altında, Kurtuluş Yolunda Dev-Genç ile Söz Dergisi'nin Gençliğin Devrimci Güçleri çatısı altında birleşmesinden sonra SDP ve Türkiye Gerçeği de 2015 Ağustos ayında birleşerek Birleşik Devrimci Parti'yi kurmuşlardır. Kısaltması Devrimci Parti'dir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

ÖDP'den ayrılış ve Partinin Kurulması[değiştir | kaynağı değiştir]

28 Ağustos 2002 tarihinde bir süredir Sosyalist Demokrasi Partisi için Girişim adıyla çalışmalarını sürdüren Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nde ayrılan grup, partileşme çalışmalarını tamamladığını açıklamış ve SDP'nin kuruluşunu ilan etmişlerdir. Eski İnsan Hakları Derneği (İHD) başkanı olan Akın Birdal'ın sözcülüğünü yaptığı grup içinde 1996'da kurulduğundan o güne kadar ÖDP'de siyaset yapmış Mihri Belli, Sevim Belli, Ragıp Zarakolu, Veysi Sarısözen, Filiz Koçali, Filiz Karakuş ve Mustafa Kahya gibi isimler yer almıştır.^[3]

SDP'nin kuruluşunda yer alan isimler ÖDP'den ayrılış nedenlerini ve eleştirelerini birkaç başlık altında açıklamışlardır. Öncelikle, ayrılıkta en temel mesele olarak ÖDP'nin Kürt sorununa olan yaklaşımı öne sürülmüştür. Kürt sorununda ezilenlerin yanında olmak yerine bir üçüncü yolun ÖDP'de tercih edilmesine karşı çıkılmıştır. Diğer bir yandan, ikinci olarak, ÖDP'nin post-Marksizm'in ve Avrupa komünizminin Türkiye'deki siyasal temsilcisi haline geldiği, sosyalizmi hedefleyen bir parti olarak kendini tanımlamasına rağmen ÖDP'nin işçi sınıfının egemen sınıf olarak örgütlenmesi için mücadele etmek yerine, onun toplumsal muhalefet güçlerinden biri olarak değerlendirdiği söylenmiştir. Bundan kaynaklı olarak da, partinin militan mücadeleye uzak kentli orta sınıfların partisi haline geldiği ve giderek özgürlükçü sosyalistlerin oluşturduğu monolitik bir yapıya büründüğü iddia edilmiştir.^[4]

Bu eleştiriler doğrultusunda, yeni kurulan ve içerisinde Kurtuluşçular, Odakçılar, Hareketçiler, Dönüşümcüler, Troçkistler ve diğer bağımsızların yer aldığı SDP, ÖDP'nin iddia ettikleri gibi reformizmine ve bürokratizmine karşı, Kürt hareketi ile stratejik ittifak, sosyalistlerin birliği ve yeniden yapılanması, sosyalist demokrasi gibi politikalar ve tezler ortaya koymuş ve bunların uygulayıcısı olacağını belirtmiştir.^[4] SDP, 2001'de Kürt hareketinin öncülüğünde kurulan Emek, Barış ve Demokrasi Bloku'nun içinde birleşik bir mücadele için yer alacağını açıklamış, ÖDP'nin kuruluş rasyonelitesinde yer alan solun birliği düşüncesinin aşılarak yeni bir anlam içerisinde yeniden kurulacağını ve sol içerisinde yer aldıklarını öne sürdükleri üç eğilim içerisinden (sol liberalizm, ulusal solculuk ve devrimci sosyalizm) devrimci sosyalistlerin birliğini hedeflediğini belirtmiş ve bu birliğinde ilk başta belirtilen Kürt hareketi ile ittifak içerisinde oluşturulan blok zemininde gerçekleşebileceğini belirtmiştir.^[5]

Akın Birdal Dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Partinin 2002 yılında kurulmasının ardından 9 Kasım 2003 tarihinde SDP 1.Olağan Kongresi, Şato Yazar Düğün Salonu’nda gerçekleşti. Yunanistan, Kıbrıs ve İran gibi çeşitli ülkelerden gelen sosyalist parti temsilcilerinin de katıldığı kongre'de 207 oyun tamamını alan Akın Birdal SDP'nin genel başkanı seçildi.^[6] Fakat daha kongre gerçekleşmeden parti içinde özellikle çatı partisi olarak DEHAP'a katılma konusunda tartışması ortaya çıkmış, Kurtuluş grubunun içinde de görüş ayrılıklarına yol açan bu tartışma hakim görüşün bu yönde olmamasından dolayı bu katılma gerçekleşmemiştir. Fakat Kürt hareketine yakın isimlerin oluşturduğu Dönüşüm grubunun partiye katılması ve parti içinde tutundakları pozisyon, parti içinde yeniden çeşitli tartışmalara yol açmış, Nisan ayında daha sonra Emekçi Hareket Partisi'ni kuracak olan Hareket grubu SDP'den ayrılmıştır. Kongrenin hemen ardından ise Odak grubu parti yönetime birçok eleştiri yöneltmiş, ilk olarak 2004 Haziran ayında partinin yönetim organlarından çekilmiş, ardından 2005 Mart ayında ise partiden tamamen ayrıldığını açıklamıştır.^[7]

Gençlik örgütü[değiştir | kaynağı değiştir]

2009 yılında Sosyalist Demokrasi Partisi'nin gençlik örgütü olarak Kurtuluş Yolunda Devrimci Genç veya kısaca Dev-Genç kuruldu.^[8] 2015 yılı Nisan ayında Kurtuluş Yolunda Dev-Genç ile "Söz Dergisi" birleşerek "Gençliğin Devrimci Güçleri" adlı oluşumu kurduklarını açıklamışlardır.^[9]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Gelecek Gazetesi 25 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Sosyalist Demokrasi Gazetesi
• SDP Resmi Internet Sitesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]