Komünist Parti (Türkiye)

Komünist Parti
Komünist Parti
Kısaltma	KP
Genel başkan	Erkan Yıldız
Kolektif Önderlik	Merkez Komitesi
Slogan(lar)	Ülkenin onuru Komünist Parti!
Kuruluş tarihi	17 Temmuz 2014
Önceli	Türkiye Komünist Partisi
Merkez	Meşrutiyet Mah. No:30/5 Karanfil Sok. Çankaya, Ankara
Gazete(ler)	soL, Boyun Eğme, Gelenek
Gençlik kolu	Komünist Gençlik
Kadın Kolu	Komünist Kadınlar
Üyelik (2024)	46
İdeoloji	Komünizm; Marksizm-Leninizm
Siyasi pozisyon	Aşırı sol
Uluslararası üyelik	Uluslararası Komünist ve İşçi Partileri Toplantısı
Avrupa üyeliği	Komünist ve İşçi Partileri İnisiyatifi
İnternet sitesi
	kp.org.tr/tr
	Türkiye

Komünist Parti, Türkiye'de 17 Temmuz 2014'te Arif Hikmet Basa tarafından kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Partinin genel merkezi Çankaya, Ankara'da bulunmaktadır. Marksizm-Leninizmi benimsemiş olan ve komünizmi hedefleyen bir komünist partidir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

TKP Atılım Kongresi[değiştir | kaynağı değiştir]

Komünist Parti, Türkiye Komünist Partisi'nin 2014 yılında yaşadığı ayrışmanın ardından, bu partinin TKP Atılım Kongresi'nde iradesini beyan eden kesimi tarafından kuruldu.^[3] Türkiye Komünist Partisi'nde 13 Temmuz günü iki ayrı kongrenin toplanmasıyla sonuçlanan görüş ayrılıkları, tarafların bir ayrışma planı üzerinde mutabık kalmasıyla yeni bir evreye taşındı ve taraflar yeni oluşumlar halinde siyasi yaşamlarını sürdürme kararı aldılar.^[4]

TKP Atılım Kongresi katılımcılarının seçtiği temsilcilerin 20 Temmuz 2014'te Ankara'da yaptıkları toplantıda Komünist Parti'nin kurulması ve yola bu partiyle devam edilmesi kararı alındı.^[5]

Komünist Parti, TKP olarak yapılması gerekenlerin yapılamamasından dolayı bir krize sürüklenildiğini, buna rağmen partiye ve tuttuğu hatta yönelik olarak bir likidasyon girişimi olduğu ve bunun bertaraf edildiğini savundu.^[6]

Birleşik Haziran Hareketi[değiştir | kaynağı değiştir]

Parti, ODTÜ Vişnelik Toplantıları ile gündeme gelen ve 19 Ekim 2014 tarihinde yapılan açıklamayla kuruluşu ilan edilen Birleşik Haziran Hareketi'nin, faşizm tehdidine karşı kamuculuk, yurtseverlik, aydınlanmacılık ve özgürlükçülük ilkeleri temelinde solda yeni bir cephe olduğunu belirtti ve bu hareketin bir parçası olacağını ilan etti.^[7]

30 Ağustos ve 21 Eylül 2014 tarihlerinde Ankara'da gerçekleştirilen, solda yeni bir cephe oluşumuna evrilmesi beklenen toplantılara parti olarak dahil oldu ve gelişmeleri olumlayan bir açıklama yayınladı. Açıklamada "Şu an adının belirlenmesi için çalışılan yeni Cephe'nin ideolojik ve politik hattının her tür milliyetçiliği ve liberal bulaşıklığı dışlaması gerektiği açıktır. Haziran Direnişi'yle birlikte bir sol tez olmanın ötesine geçerek halkımıza mal olan kamucu, aydınlanmacı, yurtsever, özgürlükçü ilkeler temelinde bir mücadele cephesinin yaratılması ülkemizin biricik çıkış yoludur." denildi.^[8]

TKP'nin siyasete dönme çağrısı[değiştir | kaynağı değiştir]

TKP'nin yeniden siyasete dönmesi için TKP Heyeti 27 Aralık 2016'da, 2014'te yaşanan ayrışma taraflarına yönelik çağrıda bulundu:^[9]

"Emperyalizm topraklarımızı kanlı bir oyun alanına çevirmişse, gericilik kontrolden çıkmışsa, zorbalık ve adaletsizlik halkımızın sabrını sınıyorsa, işçi sınıfı üzerindeki yük ve baskı her geçen gün artıyorsa, her tarafı dökülmekte olan sömürü düzenine karşı gerçek bir seçenek oluşturulmadığı için insanlar yurdundan ümidi kesiyorsa, ülke Türkiye Komünist Partisi'ni çağırıyor demektir. Türkiye Komünist Partisi tarihi boyunca bu ülkede eşitliğin, özgürlüğün, aydınlığın sesi oldu. Şimdi bu sesi güçlendiriyoruz. Ülke Türkiye Komünist Partisi'ni, TKP partilileri çağırıyor. Son iki buçuk yıldır Türkiye Komünist Partisi’nin kurumsal sorumluluğunu üstlenen Heyet üyesi yoldaşlarımızın da yerlerini alacaklarını düşündüğümüz bir buluşma zorunlu ve acildir."

Haliç Kongresi ve yeniden TKP[değiştir | kaynağı değiştir]

TKP Heyeti tarafından yapılan çağrının ardından, binlerce TKPlinin 22 Ocak 2017'de Haliç Kongre Merkezi'nde düzenlenen buluşmaya katılımıyla alınan karar neticesinde TKP siyaset sahnesine döndü; buluşmaya birçok ülkeden uluslararası destek mesajlarıyla beraber ayrıca Yunanistan Komünist Partisi ve Küba Hükümeti adına da konuşmacılar katıldı.^[10]

Örgüt yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Partinin örgütlenme yapısı geleneksel komünist parti örgütlenmesi şeklindedir. Partide merkeziyetçilik (Leninist örgüt modeli) hâkimdir. Partinin en yetkili organı parti kongresidir. Kongrede örgütleri temsilen seçilen delegeler partinin kongreler arası dönemde en yetkili kurulu olan merkez komitesini seçer. Partinin gençlik örgütlenmesi Komünist Gençlik adıyla sürdürüldü.

Uluslararası örgütlülük[değiştir | kaynağı değiştir]

11 siyasi parti tarafından ortak olarak hazırlanan International Communist Review adlı derginin İngilizce ve Türkçe editörlüğü Komünist Parti tarafından yapıldı.^[11]^[12] Komünist Parti, dünyadaki geleneksel komünist ve işçi partileri ile yakın ilişki içerisinde bulundu. Avrupa'daki çeşitli komünist ve işçi partilerinin oluşturduğu Komünist ve İşçi Partileri İnisiyatifi'nin üyesiydi.

Partinin yayın organları[değiştir | kaynağı değiştir]

Komünist Parti, haftalık periyotlu Boyun Eğme dergisini^[13] ve Türkiye'nin en uzun soluklu Marksist dergisi olan Gelenek dergisini yayımladı. Bir internet haber portali olan soL Haber Portalı da faaliyetini sürdürdü. Komünist dergisi ise iç yayın olarak parti hayatında yerini aldı. Okul ve Ülke^[14] dergisi de Komünist Gençlik tarafından yayınlandı.

Boyun Eğme[değiştir | kaynağı değiştir]

2 Ekim 2015 tarihinden beri yayınlanmakta olan haftalık siyasi bir dergidir.

2017'de format değişikliğine giden derginin genel yayın yönetmeni ve sorumlu müdürlüğünü Mehmet Kuzulugil'in üstlenmektedir. Yayın kurulunda ise Orhan Gökdemir, Nevzat Evrim Önal ve yine Mehmet Kuzulugil bulunmaktadır. Dergi tasarımını ise Özgür Aydoğan ve Uğur Güç üstlenmektedir.

“	Yeni bir yayının “başlarken” yazısının altına Yayın Kurulu’nun ya da o dergi ya da gazetenin adını koymak âdettendir. Boyun Eğme’de bu alışkanlığı terk edecek, yalnız ilk sayıda değil, her hafta karşınıza bir partinin kolektif iradesini temsilen Merkez Komite imzasıyla çıkacağız. Bu parti, Türkiye’nin Komünist Partisi’dir; Komünist Parti’dir. Yıllardır gericiliğe, emperyalizme, milliyetçiliğe, liberalizme, sahte solculuğa ve en önemlisi sömürü düzenine karşı inatla mücadele eden, ilkelerinden, programından hiç ödün vermeyen parti. Türkiye’nin umudu, aklı ve geleceği olan parti.	„
—Boyun Eğme^[15]

Aşağıdaki bölümleri bulunur:

Panorama
- Kapitalizm Öldürür: İlgili haftaya ait iş cinayetlerine yer verilen bölüm.
- Samanaltı (Sait Munzur)
Kapak Konusu
Söyleşiler
Boyun Eğmeyen Sorular (Enver Aysever)
Dokuz Maddede... (Kemal Okuyan)

Yazar kadrosu aşağıdaki şekildedir:

Komünist Gençlik[değiştir | kaynağı değiştir]

Komünist Gençlik (ya da kısaca KG) Türkiye Komünist Partisi'nin 2014 yılı Nisan ayında yaşadığı ayrışmanın ardından, bu partinin TKP Atılım Kongresi'nde iradesini beyan eden kesimi tarafından kurulan Komünist Parti'nin gençlik ve öğrenci örgütlenmesiydi.

Kendini sadece okullarla ve üniversitelerle sınırlanmadığını belirten KG, kendini işçi sınıfının öne çıkan bir parçası ve aydınlanma mücadelesinin kararlı unsuru olarak tanımladı.^[16]

Komünist Gençlik aynı zamanda Birleşik Haziran Hareketi'nin bir parçasıydı.

Seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim	Genel Başkan	Oy	Oran	Sandalye
2015 Haziran	Özlem Şen Abay	12.773	%0,03	0 / 550
2015 Kasım	Özlem Şen Abay	65.116	%0,14	0 / 550

Bazı eylem, etkinlik ve açıklamalar[değiştir | kaynağı değiştir]

10 Ağustos 2014: Parti Cumhurbaşkanlığı seçimlerini gayrimeşru bulduğunu ilan etti ve halkı seçimlere katılmayarak boykot etmeye çağırdı.^[17] Boykot çalışmaları sırasında birçok şehirde engellemeler ile karşılaştı. Seçim afişleri ve bildirileri toplatıldı.^[18] Seçim sonuçlarının ardından 34 milyon seçmenin Erdoğan'a hayır dediğine dikkat çekerek, "Gericiliği yenmek için karşısına yeni bir düzenle, sosyalizmle çıkmaktan başka çare yoktur" dedi.^[19]
8 Ekim 2014: Kobanê'ye yönelik IŞİD saldırısı ve Türkiye'deki ölümler üzerine bir 11 maddelik bir deklarasyon yayımladı. Açıklamada IŞİD'e karşı Şam yönetimiyle işbirliği yapılması ve sınırötesi harekâttan vazgeçilmesi çağrısı yapıldı.^[20]
1 Mayıs 2015: Komünist Parti, 1 Mayıs kutlamaları sırasında Taksim'e çıktı.^[21]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ 12.09.2015 tarihli olağanüstü kongre kararı. Parti tüzüğüne göre genel başkan diğer Merkez Komitesi üyelerinden daha yetkili değildir, sadece yasal zorunluluk nedeniyle genel başkan belirlenmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Parti Tüzüğü". 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2015. "Partinin önderliği bir kolektif olarak örgütlenir ve iki Parti Kongresi arasında partinin en yetkili karar organı olan Merkez Komite’de somutlanır. MK, bir bütün olarak, Kongre ve Konferanslarda karara bağlanan siyasal ve örgütsel perspektiflerin hayata geçirilmesinden sorumludur ve Parti Kongresi’nde belirlenir. Kongre öncesi görev yapan son MK’nın hazırladığı kongre raporunda yer alan siyasi ve örgütsel tespitler, görevler ve ihtiyaçlar doğrultusunda yeni MK’nın Kongre sürecinde belirlenmesi ve Kongre’nin sonuç toplantısında delegelerin onayına sunulması esastır."
^ "Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı". 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2014.
^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2014.
^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.
^ 19 Eylül 2014 tarihli 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL Haber Portalı Aydemir Güler röportajı, 5 Ekim 2014 tarihinde erişilmiştir
^ "Solda yeni cephe oluşumunu selamlıyoruz" (PDF). 24 Eylül 2014. 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2014.
^ 24 Eylül 2014 tarihli 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL Haber Portalı haberi, 5 Ekim 2014 tarihinde erişilmiştir
^ "TKP'nin siyasete dönmesi için çağrı yapıldı". soL Haber Portalı. 28 Aralık 2016. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2017.
^ "TKP yoluna devam ediyor". soL Haber Portalı. 22 Ocak 2017. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2017.
^ 2 Ekim 2014 tarihli 5 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL Haber Portalı haberi, 5 Ekim 2014 tarihinde erişilmiştir
^ Derginin resmi internet sayfası 12 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 5 Ekim 2014 tarihinde erişilmiştir
^ İlgili 2 Ekim 2015 tarihli 28 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL Haber Portalı haberi, 19 Ekim 2015 tarihinde erişilmiştir
^ 24 Eylül 2014 tarihli 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL Haber Portalı haberi, 5 Ekim 2014 tarihinde erişilmiştir.
^ 2 Ekim 2015 tarihli 28 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL (haber portalı) haberi 19 Ekim 2015 tarihinde erişilmiştir
^ "Biz Kimiz?". 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.

[1] 12.09.2015 tarihli olağanüstü kongre kararı. Parti tüzüğüne göre genel başkan diğer Merkez Komitesi üyelerinden daha yetkili değildir, sadece yasal zorunluluk nedeniyle genel başkan belirlenmiştir.

[Parti_Tüzüğü-2] "Parti Tüzüğü". 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2015. "Partinin önderliği bir kolektif olarak örgütlenir ve iki Parti Kongresi arasında partinin en yetkili karar organı olan Merkez Komite’de somutlanır. MK, bir bütün olarak, Kongre ve Konferanslarda karara bağlanan siyasal ve örgütsel perspektiflerin hayata geçirilmesinden sorumludur ve Parti Kongresi’nde belirlenir. Kongre öncesi görev yapan son MK’nın hazırladığı kongre raporunda yer alan siyasi ve örgütsel tespitler, görevler ve ihtiyaçlar doğrultusunda yeni MK’nın Kongre sürecinde belirlenmesi ve Kongre’nin sonuç toplantısında delegelerin onayına sunulması esastır."

[3] "Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı". 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2014.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2014.

[6] "Arşivlenmiş kopya". 3 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.

[7] 19 Eylül 2014 tarihli 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL Haber Portalı Aydemir Güler röportajı, 5 Ekim 2014 tarihinde erişilmiştir

[8] "Solda yeni cephe oluşumunu selamlıyoruz" (PDF). 24 Eylül 2014. 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2014.

[9] 24 Eylül 2014 tarihli 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL Haber Portalı haberi, 5 Ekim 2014 tarihinde erişilmiştir

[10] "TKP'nin siyasete dönmesi için çağrı yapıldı". soL Haber Portalı. 28 Aralık 2016. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2017.

[11] "TKP yoluna devam ediyor". soL Haber Portalı. 22 Ocak 2017. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2017.

[12] 2 Ekim 2014 tarihli 5 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL Haber Portalı haberi, 5 Ekim 2014 tarihinde erişilmiştir

[13] Derginin resmi internet sayfası 12 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 5 Ekim 2014 tarihinde erişilmiştir

[14] İlgili 2 Ekim 2015 tarihli 28 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL Haber Portalı haberi, 19 Ekim 2015 tarihinde erişilmiştir

[15] 24 Eylül 2014 tarihli 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL Haber Portalı haberi, 5 Ekim 2014 tarihinde erişilmiştir.

[16] 2 Ekim 2015 tarihli 28 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL (haber portalı) haberi 19 Ekim 2015 tarihinde erişilmiştir

[17] "Biz Kimiz?". 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2015.

[18] "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.

[19] "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.

[20] "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.

[21] "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.

[22] "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.

[not 1]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

Komünist Parti (Türkiye) nedir?, Komünist Parti (Türkiye) anlamı nedir?, Komünist Parti (Türkiye) ne demektir?