Peter Singer

Peter Singer
Peter Singer
	2017'de Singer
Tam adı	Peter Albert David Singer
Doğumu	6 Temmuz 1946 (77 yaşında); Melbourne, Victoria, Avustralya
Evlilikler	Renata Diamond (e. 1968)
Alma mater	Melbourne Üniversitesi; University Kolej, Oxford
Ödüller	Berggruen Ödülü (2021)
Çağı	Çağdaş felsefe
Bölgesi	Batı felsefesi
Okulu	Analitik; sonuççuluk;
Kurumları	University Kolej, Oxford; New York Üniversitesi; La Trobe Üniversitesi; Monash Üniversitesi; Princeton Üniversitesi; Melbourne Üniversitesi
Tez	Why Should I Be Moral? (Neden Ahlaklı Olmalıyım?)
Doktora; danışmanı	R. M. Hare
İlgi alanları	Uygulamalı etik; biyoetik;
Önemli eserler	Kurtarabileceğin Hayat; Hayvan Özgürleşmesi
	Etkilendikleri Charles Darwin; John Stuart Mill; Henry Sidgwick; Jeremy Bentham; R. M. Hare; Jonathan Glover; Derek Parfit; Karl Marx; ;
	Etkiledikleri Peter Unger; Colin McGinn; Roger Crisp; Dale Jamieson; Gregory Pence; Julian Savulescu; James Rachels; Mylan Engel; Steven Best; Toby Ord; Bill Gates; William MacAskill; Steven Pinker; Joshua Greene; ;
İnternet sitesi	petersinger.info

Peter Singer (6 Temmuz 1946), Avustralyalı filozof ve önde gelen bir hayvan hakları savunucusu.

1999'dan bu yana Princeton Üniversitesi Biyoetik bölümünde görev yapmaktadır. Uzmanlık alanı uygulamalı etik olup etik sorunlara seküler ve yararcı bir açıdan yaklaşır. Kariyerinin çoğunda tercihe dayalı yararcılık görüşünü savunsa da 2014'te hazza dayalı yararcılık görüşünü benimsediğini açıkladı.

Tom Regan ile birlikte 1960'lardaki ilk hayvan hakları ile hayvanları özgürleştirme hareketlerini birleştirmeye ve öncülük etmeye yardım etti. Onun Hayvan Özgürleşmesi (Animal Liberation) adlı kitabı hayvan hakları konusunda çok önemli bir yere sahip olmakla beraber felsefi literatürün çığır açan bir ürünü olarak sayılıyor.

Singer, kendini bir vejetaryen ve "esnek bir vegan" olarak tanımlamaktadır. Mother Jones adlı dergiye verdiği röportajda konuyla ilgili şu açıklamayı yapmıştır:

Et yemiyorum. 1971 yılından beri vejetaryenim. Yavaş yavaş vegan yaşama alışıyorum. Büyük oranda vegan sayılırım, fakat esnek bir veganım.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kökleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Singer'ın ebeveynleri, Nazilerin 1938'de Avusturya'yı işgal etmesinden sonra, Viyana'dan Avustralya'ya göçmüş olan Avusturya Yahudileridir.^[1] Baba tarafından dede ve ninesi, Naziler tarafından Łódź gettosuna götürülmüş ve bir daha kendilerinden haber alınamamıştır. Yine aynı şekilde anne tarafından dedesi, Sigmund Freud ile bilimsel çalışmalar yapmış olan eğitimci David Ernst Oppenheim ise, Nazilerin Theresienstadt gettosunda ölmüştür.^[2] Singer daha sonra dedesi Oppenheim'ın biyografisini yazmıştır.^[3]

İlk yılları ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Singer, 1946'da Melbourne'de doğdu.^[4] Babası, çay ve kahve ithalatı ile uğraşan başarılı bir iş insanıydı.^[1] Varlıklı ve nadiren Yahudi bayramlarını kutluyan, dindar olmayan^[5] bir aileye sahipti. Singer; Tanrı'ya inanmadığını söyleyerek, Yahudilerin reşit olma töreni bar mitzvaha katılmayı reddetti.^[6]

Singer, Preshil^[7] ve Scotch Koleji'nde ilk ve ortaöğrenimini tamamladı. Sonrasında Melbourne Üniversitesi'nde hukuk, tarih ve felsefe üzerine lisans eğitimi aldı ve buradan 1967'de mezun oldu.^[8] Kız kardeşinin, o zamanki erkek arkadaşıyla yaptığı tartışmaların ilgisini çekmesi dolayısıyla felsefe eğitimi almaya karar verdiğini söylemiştir.^[9]

1969'da aynı üniversiteden; H. J. McCloskey'in danışmanlığında, "Neden Ahlaklı Olmalıyım?" başlıklı tezi ile yüksek lisans derecesini aldı. Oxford Üniversitesi'nden burs kazandı ve burada R. M. Hare'in danışmanlığında, sivil itaatsizlik üzerine doktora yapmaya başladı. Doktorasını 1971'de tamamladı ve 1973'te de doktora tezi kitap olarak basıldı.^[10] Singer; H. J. McCloskey ve R. M. Hare'in, kendisinin akıl hocaları olduklarını söyler.^[11]

Vejetaryen oluşu[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir gün Balliol Koleji'nde, "büyük olasılıkla hayatımı kesinkes değiştiren deneyim" şeklinde nitelediği bir olay yaşadı. Dersten sonra yüksek lisans öğrencisi Richard Keshen ile öğle yemeği yiyor ve tartışıyorlardı. Singer spagetti yerken; Keshen, spagetti sosunun et içerdiğini öğrenince salata yemeyi tercih etti. Singer bunun nedenini sordu ve Keshen'de bu tercihinin altında yatan etik sebepleri açıkladı. Singer daha sonrasında Keshen'in kendisine yaptığı bu açıklamalar üzerine, "daha önce hiç anlayabileceğim ve aralarında ilişki kurabileceğim kadar basit cevaplar veren bir vejetaryen ile tanışmamıştım" diyecekti. Keshen daha sonra Singer'ı diğer vejetaryen arkadaşları ile tanıştırdı. Singer konuyla ilgili Ruth Harrison'ın "Hayvan Makineleri" kitabını okudu ve "bir veya iki hafta sonra" karısına yanaşıp, belki de beslenme şekillerinde bir değişiklik yapmaları gerektiğini, et yemeyi haklı çıkaramayacaklarını düşündüğünü söyledi.^[12]^[13]^[14]

Etkili Özgecilik fikri üzerindeki etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Singer'ın fikirleri etkili özgeciliğin yükselişine katkıda bulunmuştur.^[15] İnsanların sadece acı çekmeyi azaltmaya değil, aynı zamanda mümkün olan en etkili şekilde azaltmaya çalışması gerektiğini savunmaktadır. Singer daha önce yoksulluğun azaltılması ve özellikle et endüstrisinde insan olmayan hayvanların çektiği acıların ortadan kaldırılmasına yönelik ahlaki zorunluluk hakkında uzun uzadıya yazmış olsa da, 2015 tarihli The Most Good You Can Do (Yapabileceğiniz En Büyük İyilik) adlı kitabında etkili özgecilik hareketinin bunları nasıl daha etkili bir şekilde yaptığını yazmıştır. Etkili diğerkâmlık topluluğunun birçok üyesi tarafından kullanılan ve en uygun maliyetli hayvan savunuculuğu hayır kurumlarını ve müdahalelerini öneren bir hayır kurumu değerlendiricisi olan Animal Charity Evaluators'ın yönetim kurulu üyesidir.^[16]

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Singer; Oxford Üniversitesi University Koleji, New York Üniversitesi, La Trobe Üniversitesi, Monash Üniversitesi, Princeton Üniversitesi ve Melbourne Üniversitesi'nde görev yapmış, aynı zamanda yurt dışındaki pek çok üniversitede misafir öğretim üyesi olarak bulunmuştur.^[17]

Filozof Helga Kuhse, hemen hemen kesin olarak, Singer'ın en çok tanınan ve en çok okunan çağdaş filozof olduğunu söylemiştir.^[18] Gazeteci Michael Specter'da benzer şekilde, Singer'ın en etkili çağdaş filozoflardan biri olduğunu yazmıştır.^[19]

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Singer, 1968'den beri Renata Singer (kızlık soyadı Diamond; d. 1947, Wałbrzych, Polonya) ile evlidir. Üç çocukları vardır: Ruth, Marion ve Esther. Renata Singer bir roman yazarıdır.^[20] Aynı zamanda 2021'e dek; Melbourne'de bulunan, Kadima Yahudi Kültür Merkezi ve Milli Kütüphane'nin başkanlığını yapmıştır.^[21]

Singer ailesi; yaşamlarının büyük çoğunluğunu, Melbourne'deki bir körfez banliyösü olan Brighton'da ve New York'ta geçirmiştir.

Türkçeye çevirilen eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Hayvanların Özgürleşmesi
Hegel Düşüncenin Ustaları
Pratik Etik
Neden Vegan?

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Thompson, Peter (28 Mayıs 2007). "Talking Heads – Peter Singer". Australian Broadcasting Corporation. 25 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
^ Singer, Peter (2003). Pushing Time Away: My Grandfather and the Tragedy of Jewish Vienna. Pymble, NSW: Fourth Estate. ss. Chapter 33-Theresienstadt. ISBN 0-7322-7742-6.
^ Singer, Peter (2007). Pushing Time Away: My Grandfather and the Tragedy of Jewish Vienna. Fourth Estate. ISBN 978-0-7322-7742-0. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
^ "About Peter Singer". Peter Singer. 13 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.
^ "Peter Singer". whatisitliketobeaphilosopher.com. 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2019.
^ Specter, Michael (21 Kasım 1999). "ETHICS MAN". The Independent. 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
^ Suzannah Pearce, ed. (17 November 2006). "RICHARDSON (Sue) Susan." Who's Who in Australia Live! North Melbourne, Vic: Crown Content Pty Ltd.
^ Vulliamy, Ed (15 Şubat 2009). "Peter Singer". The Guardian. Londra. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
^ "Peter Singer talk, "My Life in Philosophy: The Point of View of the Universe and Its Implications for Ethics, Animal Liberation and Effective Altruism". Graz, Austria: Universität Graz. 7 Haziran 2017. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
^ Singer, Peter (1973). Democracy and Disobedience. Oxford: Clarendon Press. ISBN 978-0-19-824504-9.
^ Appel, Jacob M. (July 2004). "Interview with Peter Singer: Philosopher as Educator". Education Update Online. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
^ "The Ethics of Food: The Making of a Vegetarian and Professor of Bioethics – Peter Singer". YouTube. 1 Ekim 2013. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
^ "Peter Singer: Eine bessere Welt für Mensch und Tier". YouTube. Universität Graz, in Graz, Austria. 7 Haziran 2017. 22 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2018. Finding Ruth Harrison's book Animal Machines at 23m36s 30 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
^ Singer, Peter (2000). Writings on an Ethical Life. s. 258. ISBN 9781497645585. Note: In this version of the story, Singer writes of the conversion process of himself and his wife happening "Over the next two months".
^ "Impartiality". Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab. Stanford University. 24 Ağustos 2021. 20 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024.
^ "Yönetim Kurulu". Animal Charity Evaluators. 22 Ocak 2021. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024.
^ "About Peter Singer". Peter Singer (İngilizce). 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2022.
^ Kuhse, Helga, (Ed.) (2002). Unsanctifying human life: Essays on ethics. New York: Blackwell. s. 2. ISBN 978-0-631-22507-2.
^ Specter, Michael (6 Eylül 1999). "The Dangerous Philosopher". The New Yorker. 28 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2018.
^ Jeffries, Stuart (22 Temmuz 2005). "Moral maze". The Guardian. 19 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2018.
^ "Renata Singer". Kadimah Jewish Cultural Centre and National Library (İngilizce). 14 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Peter Singer’ın Hayvan Özgürleşmesi kitabının tanıtımında Haytap da söz aldı. 5 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., HAYTAP, erişim 10 Ocak 2013

[talkingheads2-1] Thompson, Peter (28 Mayıs 2007). "Talking Heads – Peter Singer". Australian Broadcasting Corporation. 25 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.

[2] Singer, Peter (2003). Pushing Time Away: My Grandfather and the Tragedy of Jewish Vienna. Pymble, NSW: Fourth Estate. ss. Chapter 33-Theresienstadt. ISBN 0-7322-7742-6.

[Pushing-3] Singer, Peter (2007). Pushing Time Away: My Grandfather and the Tragedy of Jewish Vienna. Fourth Estate. ISBN 978-0-7322-7742-0. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.

[4] "About Peter Singer". Peter Singer. 13 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.

[5] "Peter Singer". whatisitliketobeaphilosopher.com. 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2019.

[Indep1-6] Specter, Michael (21 Kasım 1999). "ETHICS MAN". The Independent. 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.

[7] Suzannah Pearce, ed. (17 November 2006). "RICHARDSON (Sue) Susan." Who's Who in Australia Live! North Melbourne, Vic: Crown Content Pty Ltd.

[8] Vulliamy, Ed (15 Şubat 2009). "Peter Singer". The Guardian. Londra. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.

[9] "Peter Singer talk, "My Life in Philosophy: The Point of View of the Universe and Its Implications for Ethics, Animal Liberation and Effective Altruism". Graz, Austria: Universität Graz. 7 Haziran 2017. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.

[10] Singer, Peter (1973). Democracy and Disobedience. Oxford: Clarendon Press. ISBN 978-0-19-824504-9.

[11] Appel, Jacob M. (July 2004). "Interview with Peter Singer: Philosopher as Educator". Education Update Online. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.

[12] "The Ethics of Food: The Making of a Vegetarian and Professor of Bioethics – Peter Singer". YouTube. 1 Ekim 2013. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.

[13] "Peter Singer: Eine bessere Welt für Mensch und Tier". YouTube. Universität Graz, in Graz, Austria. 7 Haziran 2017. 22 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2018. Finding Ruth Harrison's book Animal Machines at 23m36s 30 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

[14] Singer, Peter (2000). Writings on an Ethical Life. s. 258. ISBN 9781497645585. Note: In this version of the story, Singer writes of the conversion process of himself and his wife happening "Over the next two months".

[15] "Impartiality". Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab. Stanford University. 24 Ağustos 2021. 20 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024.

[16] "Yönetim Kurulu". Animal Charity Evaluators. 22 Ocak 2021. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024.

[17] "About Peter Singer". Peter Singer (İngilizce). 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2022.

[18] Kuhse, Helga, (Ed.) (2002). Unsanctifying human life: Essays on ethics. New York: Blackwell. s. 2. ISBN 978-0-631-22507-2.

[Specter-19] Specter, Michael (6 Eylül 1999). "The Dangerous Philosopher". The New Yorker. 28 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2018.

[20] Jeffries, Stuart (22 Temmuz 2005). "Moral maze". The Guardian. 19 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2018.

[21] "Renata Singer". Kadimah Jewish Cultural Centre and National Library (İngilizce). 14 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

g t d Etik
Kavramlar	Adalet Ahlaksızlık Ahlak Aksiyoloji Azap ya da Acı Değer Dünya görüşü Erdem Eşitlik Güven İdeal İlke İnanç İyi ve kötü İyi Kötü (Şer) Mutluluk Norm Özerklik Özgür irade Özgürlük Teslimiyet Sempati Siyasi özgürlük Vicdan
Teoriler	Bakım/özen etiği Biyosentrizm Deontoloji Erdem etiği Meta-etik Partikülarizm Pragmatik etik Rol etiği Sonuççuluk Varoluşçu etik
Filozoflar	Laozi Sokrates Platon Aristoteles Diyojen Valluvar Cicero Konfüçyüs Augustinus Mensiyüs Mozi Xun Kuang Thomas Aquinas Baruch Spinoza David Hume Immanuel Kant Hegel Arthur Schopenhauer Jeremy Bentham John Stuart Mill Søren Kierkegaard Henry Sidgwick Friedrich Nietzsche G. E. Moore Karl Barth Paul Tillich Dietrich Bonhoeffer Philippa Foot John Rawls John Dewey Bernard Williams J. L. Mackie Elizabeth Anscombe William Frankena Alasdair MacIntyre Richard Mervyn Hare Peter Singer Derek Parfit Thomas Nagel Robert Merrihew Adams Charles Taylor Joxe Azurmendi Christine Korsgaard Martha Nussbaum
Uygulamalı etik	Biyoetik İş etiği Söylem etiği Mühendislik etiği Çevre etiği Hukuk etiği Yapay zekâ etiği Medya etiği Tıp etiği Hemşirelik etiği Meslek etiği Cinsel etik Et yeme etiği Teknoloji etiği
Meta-etik	Bilişselcilik Öznelcilik Evrenselcilik Görecelik Nihilizm Deneycilik Akılcılık Sezgicilik Kuşkuculuk Gerçekçilik Kuşkuculuk
İlgili maddeler	Dinde etik Tanımlayıcı etik Evrimsel etik Feminist etik İdeoloji Ahlak psikolojisi Normatif etik Hukuk felsefesi Siyaset felsefesi Toplum felsefesi
Listeler	Ahlâkî konular listesi Ahlâkçılar listesi
Kategori

g t d Felsefe konuları
Genel	Felsefe tarihi (Antik Çağ · Orta Çağ · Rönesans · 17. yüzyıl · Aydınlanma · 19. yüzyıl · 20. yüzyıl) · Batı felsefesi (Kıta felsefesi) · Doğu felsefesi (Afrika · Çin · Hint · İran · İslam · Japon · Kore)
Dallar	Estetik · Etik · Epistemoloji · Mantık · Metafizik · Felsefe tarihi · Bilim felsefesi (Coğrafya · Tarih · Matematik · Fizik · Biyoloji · Tıp) · Felsefe ve edebiyat · Eğitim felsefesi · Felsefi antropoloji · Dil felsefesi · Hukuk felsefesi · Zihin felsefesi · Meta-felsefe · Siyaset felsefesi · Din felsefesi · Postmodern felsefe · Teknoloji felsefesi · Savaş felsefesi · Çevre felsefesi · Yaşam felsefesi
Ekoller (Akımlar)	Ampirizm · Ateizm · Atomculuk · Aristotelesçilik · Analitik felsefe · Anarşizm · Antagonizm · Determinizm · Deizm · Dogmatizm · Eleştiri · Egoizm · Fenomenoloji · Yeni Platonculuk · Anakronizm · Rölativizm · Fatalizm · Hedonizm · İndeterminizm · İdealizm · Kuşkuculuk · Liberteryanizm · Monoteizm · Nihilizm · Otodeterminizm · Pozitivizm · Pragmatizm · Politeizm · Panteizm · Panenteizm · Platonculuk · Realizm · Rasyonalizm · Senkretizm · Taoizm · Klerikalizm · Sansüalizm · Neopozitivizm · Sofizm · Septisizm · Redüksiyonizm · İmmoralizm · Doğrulamacılık · Düalizm · Teizm · Agnostisizm · Stoacılık · Hümanizm · Atomizm · Paternalizm · Sezgicilik · Skolastisizm · İzolasyonizm · Nedencilik · Varoluşçuluk · Yararcılık · Yeni Platonculuk · Desizyonizm · Evrimcilik · Kapitalizm · Gestalt psikolojisi · Davranışçılık

Peter Singer nedir?, Peter Singer anlamı nedir?, Peter Singer ne demektir?