Balliol Kolej
The Master and Scholars of Balliol College
Kuruluş	1263
Başkan	Sir Drummond Bone
Lisans öğrencileri	387 (2011/12)
Lisansüstü öğrencileri	228
Konum	Broad Street, Oxford, Birleşik Krallık
Web sitesi	balliol.ox.ac.uk

Balliol Kolej, Oxford Üniversitesi'nin kolejlerinden biridir. 1263 tarihinde kurulmuştur.

Kolejin mezunları arasında üç Birleşik Krallık başbakanı (bunlar Balliol Kolejlileri "zahmetsiz üstünlüklerinin huzurlu bilincine sahip" olarak nitelendiren H. H. Asquith, Harold Macmillan ve Edward Heath'tir), beş Nobel Ödülü sahibi, pek çok edebiyatçı ve filozof bulunur. Siyasi ekonomist Adam Smith muhtemelen kolejin en tanınan mezunudur.

Balliol Kolej, 2012 itibarıyla 62,5 milyon £'luk bir mal varlığına sahiptir.^[1]

Tarihçesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Balliol Kolej, 1263 yılında Durham Piskoposu'nun rehberliğinde I. John de Balliol tarafından kuruldu. Balliol'un 1268 yılında ölümünden sonra dul eşi Gallowayli Dervorguilla (oğulları ve torunları İskoçya Kralı olmuştur) hazırlıkları yaparak ve sermayeyi sağlayarak kolejin kalıcılığını teminat altına almış, 1282 yılında da kolejin günümüze kadar ulaşan nizamnamesini oluşturmuştur.

1881'de çıkarılan bir kararla New Inn Hall, 1887 yılında Balliol Kolej bünyesine girdi.^[2] New Inn Hall'un 1831-1887 yılları arasındaki kabul ve benzeri kayıtlarıyla birlikte^[3] 18. yüzyıl hukuk kitaplarının olduğu kütüphanesi de Balliol'un eline geçmiştir.^[2]

Gelenekleri ve âdetleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Pek çok eski kolej gibi Balliol da yüzyıllar içinde kendi gelenek ve âdetlerini oluşturmuştur.

Kolejin koruyucu azizesi İskenderiyeli Katerina'dır. 25 Kasım'a denk gelen bayram gününde Balliol'a mensup tüm son yıl öğrencileri için bir resmi yemek düzenlenir. Bu bayram, 1550'den beridir düzenli olarak kutlanmıştır. Diğer bir bayram da "Snell Dinner"dır. Bu yemek, bıraktığı mirasla Glasgow Üniversitesi'nden öğrencilerin burslu olarak Balliol'da okumasını sağlayan John Snell anısına düzenlenir; ilk olarak 1699'da başlatılmış bu burstan faydalananlardan biri de Adam Smith idi. Yemeğe Balliol Kolej üyeleri, Snell Bursiyerleri, Glasgow Üniversitesi ve St John's Kolej, Cambridge'den temsilciler katılır.

Kolejdeki en tuhaf olay şüphesiz kolejin Arnold ve Brackenbury derneklerinin tertiplediği "The Nepotists" Noel şarkıları gecesidir. Her yıl Michaelmas döneminin son cuma günü bu olay meydana gelir. Balliol öğrencileri kolej salonunda toplanarak sıcak şarap içer ve Noel şarkıları söyler. Akşam eskiden beri Broad Caddesi'nde, Trinity Kolej'in kapısında "Gordouli"nin söylenmesiyle sona ermişse de (bkz. aşağıda yer alan Balliol-Trinity rekabeti bölümü) son yıllarda bu şarkı kolej duvarları içinde söylenmektedir.

The Masque of Balliol[değiştir | kaynağı değiştir]

1880 yılında yedi muzır Balliol lisans öğrencisi The Masque of B-ll--l'u (Balliol Maskeli Balosu) yayımlamıştı. Kırk kıtadan oluşan bu tek sayfalık eserde yazarlar Balliol'un üst düzey kimselerini –müdür, bazı üyeler, bursiyerler ve "avamlar"– ve kendilerini alaya alıyordu. Küplere binen kolej yetkilileri bu koleksiyonu hemen yok etmeye koyulmuş, kurtulan nüshalardan üçü zaman içinde Kolej Kütüphanesi'ne, bir tanesi de Bodleian Kütüphanesi'ne ulaşmıştır. Bu üsluba "Balliol rhyme" adı verilir.

Balliol müdürü Benjamin Jowett üzerine yazılmış olan şiir muhtemelen en çok bilinenidir. Jowett ve Balliol üzerine yazılmış her kitapta bu şiiri bulmak mümkündür.

First come I.

My name is J-W-TT.
There's no knowledge but I know it.
I am Master of this College,
What I don't know isn't knowledge.

Bu ve on sekiz diğer şiir Henry Charles Beeching'e atfedilmiştir. Diğer dörtlükler daha az bilinir.

William Tuckwell, 1900 tarihli Reminiscences (Hatıralar) kitabında bu dörtlüklerden on sekizini yayımlamış, tamamı ise nihayet Walter George Hiscock isimli bir Oxford kütüphanecisinin çabalarıyla 1939'da okurlara ulaşmış, 1955'te ikinci kez baskı yapmıştır.

Balliol–Trinity rekabeti[değiştir | kaynağı değiştir]

Balliol'un öğrencileri ile hemen doğusundaki komşuları Trinity Kolej'in öğrencileri arasında geleneksel, azılı bir rekabet vardır.^[4] Bu rekabet kendini saha ve nehir sporlarında; iki koleji ayıran duvarın iki tarafından söylenen (kimisi müstehcen) şarkılarda; bir kolejin diğerine düzenlediği "akın"larda kendini gösterir. Trinity Kolej, Cambridge ile Balliol'un Cambridge'deki kardeş koleji St John's Kolej arasındaki rekabet de buna benzer.

Kolej folkloruna göre bu rekabet 17. yüzyıl sonunda Trinity başkanı Ralph Bathurst'ün Balliol pencerelerine taş atarken sözümona yakalanmasıyla başlamıştır.^[5] Aslında rekabet günümüzdeki haliyle 1890'ların sonunda, "Gordouli" adı verilen bir tezahürat veya şarkının Balliol tarafından okunmasıyla başlamıştır.^[6]

Şarkının geleneksel olarak sözleri şöyledir:^[7]

Gordouli

Face like a ham, (Suratına baksan jambon gibi)
Bobby Johnson says so (Bobby Johnson öyle söylüyor)
And he should know. (Ki kendisinden iyi bilir.)

Duvarın iki yanından şarkı söylemeye hâlâ "Gordouli" adı verilir; tekne kulübü yemeklerinin ve haftada iki kez yapılan resmi kokteyllerin ertesinde öğrenciler hâlâ toplanarak şarkıları söylerler. I. Dünya Savaşı'nda Mezopotamya hendeklerinde Balliol ve Trinity öğrencilerinin Gordouli şarkısını söyledikleri rivayet edilir.^[8]

20. yüzyılın ilk yarısında Balliol öğrencilerinin benimsediği radikal siyaset ile Trinity'nin geleneksel muhafazakârlığı ve sosyal dışlama merakı bu rekabeti kızıştırmıştır. Balliol'un Hint ve Asyalı öğrenciler almasından sonra Trinity öğrencileri ırkçı tezahüratlar yapmış, Balliolluları bir süre "Basutos" adıyla anmışlardır.^[9]

Dorothy L. Sayers'ın Lord Peter Wimsey dizisinden Five Red Herrings'de (1931), (Balliol mezunu olan) Lord Peter'a, Trinity'de okuyan bir dönemdaşını hatırlayıp hatırlamadığı sorulur. "'Trinity'den kimseyi bilmem,' dedi Wimsey. 'Yahudilerin Samiriyelilerle işi olmaz.'"^[10] Sayers bu rekabete Murder Must Advertise'da (1933) tekrar değinir: Trinity mezunu olan Bay Ingleby: "Bundan daha menfur olan tek şey Balliolluluktur," der.^[11]

Balliol, 1962 ya da 1963'te akıllıca bir akın düzenlemiş, Trinity'nin küçük ortak salonunun zeminini tamamen çimenler ve nergis çiçekleriyle kaplamıştır.^[12] Bu düşmanlığa dair son olayın Trinity'nin büyük ortak salonundaki havuzun tahribe uğraması, balıklardan biri hariç tamamının öldürülmesi olduğu düşünülmektedir.^[13]

Binaları ve arazisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kolej kuruluş tarihinden beri aynı yerde bulunur; 1263'te imzalanan kira sözleşmesi Balliollularca geleneksel "kuruluş" tarihi olarak kabul edilir.

Ön avlusu[değiştir | kaynağı değiştir]

Kolejin en eski bölümleri, 1431'den beri var olan ön avlunun kuzey ve batı kenarlarındaki, batıda bugün "yeni kütüphane" olarak kullanılan Orta Çağ salonu ile kuzeydeki "eski kütüphanenin" ilk katıdır. Zemin katta "Eski" (Büyük) Ortak Salon bulunur. Bu, Balliol'un ikinci kütüphanesinin Avrupa'da ilk kitabın matbaa edilmesinden önce var olduğu anlamına gelmektedir. Güney batıdaki eski müdür odasının cumbalı penceresinin daha da eski bir tarihten olması ihtimali vardır; bu oda şimdi kolej müdürünün yemek salonu olarak kullanılmaktadır.

Şapel bu yere yapılan üçüncü (belki de dördüncü) ibadethanedir ve 1857 tarihinde William Butterfield tarafından tasarlanmıştır.

1867-68 yıllarında Alfred Waterhouse, kolejin Broad Street'e bakan cephesini, kapısı ve kulesini tasarlamıştır. Bu binalar Brackenbury Buildings olarak bilinirler. Önceki yapıların yerine inşa edilmişlerdir.

Bahçeli avlu[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu avlu üzerindeki "yeni" bina (ön avludaki binanın ismini almıştır), Victoria devri müdürü Benjamin Jowett'ın verdiği arazide inşa edilmiştir. Gene Alfred Waterhouse tarafından 1877'de yapılan binada yine Jowett'ın inisiyatifiyle başlatılmış konserler için kullanılan bir Willis erganunu bulunur.

Binanın zemin katında kolej barı ile dükkânı "The Buttery" ile doğu kanadında büyük ortak salon bulunur. 1966'da yaptırılan büyük ortak salon Bernard Sunley Vakfı'nın bir armağanıdır.

Avlunun doğu yakasında Trinity Kolej'le Balliol'u ayıran duvar; güney ucunda müdürün şapelin önünde yer alan özel bahçesi ve eski büyük ortak salonun önündeki kolej bahçesi bulunur. Eski bina ile kütüphaneyi ayıran kule Salvin'in eseridir.

Manor Yolu ve Jowett Walk[değiştir | kaynağı değiştir]

20. yüzyılda koleje yeni konaklama binaları eklendi. Bunlar Manor Yolu üzerinde lisans üstü öğrencileri için yapılan 1966 tarihli Martin (hemen karşıdaki Hollywell Manor'a bir gönderme olarak "Hollywell Minor" ismiyle tanınır) ve 1986 tarihli Dellal binalarıdır. Araştırma ve lisans üstü öğrencilerinin çoğu Hollywell Manor binasında konaklamaktadır.

Lisans öğrencilerinin çoğu ve bazı lisans üstü öğrencileri, yüzyıl başında yapılmış Jowett Walk üzerindeki binalarda yaşamaktadır. Jowett Walk, Wadham Kolej ile yapmış oldukları anlaşma sayesinde Balliol dışındaki bazı lisans öğrencilerine de konaklama imkânı sunmaktadır.

2010 yılında Manor binasının hemen yanındaki St Cross Kilisesi, Kolej'in tarihi koleksiyonlarının sergilendiği bir merkez olarak kullanılmaya başlamıştır. 11. veya 12. yüzyıldan kalma kilise Derece I listelenmiş binadır. Daha önce Lincoln ve St Edmund Hall kolejleri de benzer şekilde, kullanılmayan bir kiliseyi kütüphaneye dönüştürmüşlerdi.

Akademi[değiştir | kaynağı değiştir]

Balliol Kolej ve önceki müdürlerinden Andrew Graham, 2000-01 yıllarında Oxford İnternet Enstitüsü'nün kurulmasında önemli bir rol oynamışlardır. Dünyada, internetin topluma olan etkisini incelemek için bir üniversite içinde kurulmuş ilk çok disiplinli araştırma ve siyaset üretme merkezi bu yer olmuştur. Günümüzde Oxford Üniversitesi'nin bir bölümü olsa da hâlâ Balliol içinde faaliyet göstermektedir. Önceki yöneticisi William Dutton, Balliol'un profesör üyelerindendir.

Öğrenci hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kolejin konaklama tesisleri, yemek salonu, kütüphanesi, iki barı, kolej üyeleri, lisans üstü ve lisans öğrencileri için üç ayrı ortak salonu bulunmaktadır. Lisans ortak salonunda çamaşırhanede gibi pek çok hizmet bulunduğu gibi, Oxford'da tamamıyla öğrencilerin işlettiği pek az bardan bir tanesi (lisans ortak salonu öğrencileri her yıl barın İdarecisi "Lord/Leydi Lindsay"i seçer) ve Pantry adıyla bilinen öğrencilerin işlettiği bir kafeteryası da mevcuttur. Bahçeli bir avlusu, spor sahası ve kayıkhanesi vardır. Saha genelde kriket, tenis, hokey ve futbol müsabakaları için kullanılır. Sahada veya yaz döneminde avluda kroket müsabakaları da gerçekleşir.

Lisans öğrencilerinin çoğunluğu kolej binası ya da spor sahası etrafında yapılan yeni müştemilatlarda (Jowett Walk binaları) konaklarlar. Lisans üstü öğrencileri çoğunlukla kendi barı, bahçeleri, ortak salonu, spor salonu ve bilgisayar laboratuvarı olan Hollywell Manor'da yaşarlar.

Balliol'un kaplumbağaları, kolejin gurur kaynağıdır. Kolejde en az 43 yıl yaşadığı tahmin edilen ilk kaplumbağa Rosa ismini Alman Marksist Rosa Luxemburg'dan alıyordu. Her haziran, Oxford kolejlerinin evcil kaplumbağaları Corpus Christi Kolej'e getirilir ve burada (oldukça yavaş) bir yarış yaparlar; Balliol'un kaplumbağası Rosa pek çok yarışa katılmış ve birinci olmuştur. Rosa 2004 yılında ortadan kaybolmuştur; bu konu hakkında çok fazla söylenti olsa da Kolej'in resmi bir açıklaması olmamıştır. 29 Nisan 2007'de Avam Kamarası'nda çalışan Christ Church Kolej mezunu Chris Skidmore biri kendi kolejine, diğeri de 1999'da ziyarete geldiği Balliol'a olmak üzere iki kaplumbağa bağışladı. Matilda isimli bu yeni kaplumbağa 2009 yılında hayatını kaybetmiştir. Kolej kaplumbağasının bakımını üstlenmek, Balliol öğrencilerinin sorumluluklarından bir tanesidir. "Comrade Tortoise" (Yoldaş Kaplumbağa) adıyla bilinen bu göreve her yıl yeni bir öğrenci tayin edilir.

Kolejin devam etmeyen kulüplerinden biri, her dönem bir günü tersten yaşayan Hysteron Proteron Club idi.^[14]

Ünlü Balliol mezunları[değiştir | kaynağı değiştir]

Pek çok Oxford kolejinde olduğu gibi, Balliol da ekonomi, tarih, hukuk, fizyoloji, tıp, işletme, beşeri bilimler, matematik, fen bilimleri, teknoloji, medya, felsefe, şiir, siyaset ve din alanlarında kamusal yaşamı etkilemiş pek çok mezun vermiştir. Balliol mezunlarının kuruluşları arasında Uluslararası Bakalorya, The National Trust ve Uluslararası Af Örgütü bulunmaktadır.^[15]

Balliol'dan yolu geçenler arasında Nobel Ödülü sahipleri de bulunur. Beş Nobel ödülü sahibi Balliol öğrencisidir: Cyril Norman Hinshelwood (Kimya, 1956); John Hicks (Ekonomi, 1972); Baruch S. Blumberg (Fizyoloji/Tıp, 1976); Anthony J. Leggett (Fizik, 2003) ve Oliver Smithies (Fizyoloji/Tıp, 2007). Yedi Nobel Ödülü sahibi de kolej üyesiydi: George Beadle (Fizyoloji/Tıp, 1958); Norman Ramsey (Fizik, 1989); Robert Solow (Ekonomi, 1987); John Van Vleck (Fizik, 1977); Gunnar Myrdal (Ekonomi, 1974); Linus Pauling (1962 Barış ödülü ve 1954 Kimya ödülü) ve William D. Phillips (Fizik, 1997).

Evrimsel biyolog Richard Dawkins 1959-1962 yılları arasında bu kolejin öğrencilerindendi.

Siyaset alanında, üç Birleşik Krallık başbakanı Balliol mezunudur: H. H. Asquith, Harold Macmillan ve Edward Heath. Eski Londra Belediye Başkanı, şimdi Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı olan Boris Johnson, Denis Healey ve Roy Jenkins de Balliol mezunudur. 1984-1994 yılları arasında Almanya Cumhurbaşkanlığı'nı yapan Richard von Weizsäcker, Balliol'da öğrenim görmüştür.

Christopher Hitchens, Matthew Arnold, Gerard Manley Hopkins, Hilaire Belloc, Graham Greene, Aldous Huxley, Robertson Davies ve Charles Swinburne Balliol mezunu edebiyatçılardır.

Balliol'un çıkardığı en meşhur filozof Adam Smith'tir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• John Jones, Balliol College: A History, Oxford University Press, 2nd edition, revised. 2005.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Balliol Kolej (İngilizce)21 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.