Mutlak monarşi

Mutlak monarşi,^[1]^[2] yasama ve yürütme kuvvetlerinin hükümdarda toplandığı bir hükûmet sistemidir. Bu sistemde, devlet içinde tek ve en büyük otorite sahibi hükümdardır. Yasama, yürütme ve hatta yargı yetkisinin sahibi 'hükümdar'dır (monark, kral, padişah...). Mutlak monarşiyi meşruti monarşi ile karıştırmamak gerekir. Meşruti monarşi bir kuvvetler ayrılığı sistemidir. Mutlak monarşi ise kuvvetler birliğini esas alır. Yani mutlak monarşi, devletin tek bir kişi tarafından hiçbir sınırlamaya bağımlı olmayarak yönetildiği rejim türüdür. Merkezi krallık anlamına ya da padişahın tek elden kendi kararlarıyla yönetimine denir.

Mutlak monarşiler Avrupa'da ilk defa Kara Ölüm ve Rönesans’ı takip eden beyliklerin yıkılması gibi siyasi ve sosyal değişimler ile Orta Çağ toplumunun hükûmeti dengeleyici güçlerine karşı olarak hükümdarların merkezi bir devlet kurma çabaları sonucunda çıkmıştır. Başlangıçta Burgonya Düklüğü'nde görülmüş ve sonrasında İspanya ve Fransa Krallıkları’nın çeşitli topraklarını merkezileştirmek için bir model olarak yayılmıştır.

Mutlakiyetçi hükûmet sistemi, 16. yüzyılın sonları ve 17. yüzyılda, Fransa Kralı 14. Louis ve İspanya Kralı II. Felipe gibi daha otokratik bir yönetim biçimiyle ilişkilendirilen figürler altında en tepe noktasını gördü. Mutlakiyetçi bir hükûmet kurmaya çalışan I. Charles parlamentoyu gereksiz olarak gördü ve bu sonrasında İngiliz İç Savaşı’na ve takiben idamına yol açtı.

Mutlakiyetçilik ilk olarak Fransız Devrimi’nin ardından ve sonrasında I. Dünya Savaşı'nın bitişiyle büyük ölçüde geriledi. Her iki olay da halkın egemenliği temelli hükûmet sisteminin halk arasında yaygınlaşmasına yol açtı. Fakat, 19. yüzyılın başlarında Meşruiyetçilik ve Karlizm gibi liberal demokrasiye karşı çıkan yeni siyasi hareketler ile 20. yüzyılın başlarında çıkan bütüncül milliyetçilik için bir temel sağlamıştır.

Günümüzde Mutlak monarşiyle yönetilen ülkeler arasında, Brunei, Esvatini,^[3] Umman,^[4] Suudi Arabistan,^[5] Vatikan^[6] ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni oluşturan emirlikler^[7]^[8] vardır.^[9]

Günümüzdeki mutlak monarşiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Federal monarşiyi belirtir

Krallık	Monark	Doğum	Yaş	Tahta çıkış	Tahtta kalma süresi	Veraset	Ref(s)
Brunei Kralığı	Sultan Hassanal Bolkiah	15 Temmuz 1946 (77 yaşında)	77 yıl, 285 gün	4 Ekim 1967	56 yıl, 204 gün	Kan bağı	^[10]
Şârika Emirliği	Emir Sultan bin Muhammad Al-Qasimi	2 Temmuz 1939 (84 yaşında)	84 yıl, 298 gün	25 Ocak 1972	52 yıl, 91 gün	Kan bağı	^[11]
Füceyre Emirliği	Emir Hamad bin Muhammed El Şarki	22 Şubat 1949 (75 yaşında)	75 yıl, 63 gün	18 Eylül 1974	49 yıl, 220 gün	Kan bağı	^[11]
Acman Emirliği	Emir III. Humeyd bin Reşid El Nueymi	6 Eylül 1981 (42 yaşında)	42 yıl, 232 gün	6 Eylül 1981	42 yıl, 232 gün	Kan bağı	^[11]
Esvatini Krallığı	Ngwenyama III. Mswati	19 Nisan 1968 (56 yaşında)	56 yıl, 6 gün	25 Nisan 1986	38 yıl, 0 gün	Kan bağı ve seçim	^[12]
Dubai Emirliği	Emir Muhammed bin Raşid el-Mektum	15 Temmuz 1949 (74 yaşında)	74 yıl, 285 gün	4 Ocak 2006	18 yıl, 112 gün	Kan bağı	^[11]
Ümmü'l-Kayveyn Emirliği	Emir Suud bin Reşid El Mualla	1 Ekim 1952 (71 yaşında)	71 yıl, 207 gün	2 Ocak 2009	15 yıl, 114 gün	Kan bağı	^[11]
Resü'l-Hayme Emirliği	Emir Suud bin Saqr El Kasımi	10 Şubat 1956 (68 yaşında)	68 yıl, 75 gün	27 Ekim 2010	13 yıl, 181 gün	Kan bağı	^[11]
Vatikan	Papa Franciscus	17 Aralık 1936 (87 yaşında)	87 yıl, 130 gün	13 Mart 2013	11 yıl, 43 gün	Seçim	^[13]
Şablon:Ülke veri Suudi Arabistan Krallığı	Kral Selman bin Abdülaziz el-Suud	31 Aralık 1935 (88 yaşında)	88 yıl, 116 gün	23 Ocak 2015	9 yıl, 93 gün	Kan bağı ve seçim	^[14]
Umman Sultanlığı	Sultan Heysem bin Tarık	11 Ekim 1954 (69 yaşında)	69 yıl, 197 gün	11 Ocak 2020	4 yıl, 105 gün	Kan bağı	^[15]^[16]
Abu Dabi Emirliği	Emir Muhammed bin Zayid en-Nehyan	11 Mart 1961 (63 yaşında)	63 yıl, 45 gün	13 Mayıs 2022	1 yıl, 348 gün	Kan bağı	^[11]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Goldie, Mark; Wokler, Robert (31 Ağustos 2006). "Philosophical kingship and enlightened despotism". The Cambridge History of Eighteenth-Century Political Thought. Cambridge University Press. s. 523. ISBN 9780521374224. Erişim tarihi: 13 Ocak 2016.
^ Leopardi, Giacomo (2013) [1898]. Zibaldone. Farrar Straus Giroux. s. 1438. ISBN 978-0374296827.
^ "Swaziland profile". BBC News. 3 Eylül 2018. 15 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2023.
^ "Q&A: Elections to Oman's consultative Council". BBC News. 13 Ekim 2011. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2023.
^ Cavendish, Marshall (2007). World and Its Peoples: the Arabian Peninsula. Marshall Cavendish. s. 78. ISBN 978-0-7614-7571-2.
^ "Organi dello Stato" [State Departments]. vaticanstate.va. Vatican State. 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2014. "State Departments". vaticanstate.va. Vatican State. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2019.
^ Stephens, Michael (7 Ocak 2013). "Qatar: Regional backwater to global player". BBC News. 1 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2023.
^ "Vatican to emirates, monarchs keep the reins in modern world". The Times of India. 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Dünyada monarşiyle yönetilen ülkeler hangileri?". euronews. 20 Aralık 2019. 7 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2023.
^ Government of Brunei. "Prime Minister". The Royal Ark. Office of the Prime Minister. 7 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2011.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Walters, Timothy; Barwind, Jack A. (January 2004). "Media and Modernity in the United Arab Emirates: Searching for the Beat of a Different Drummer". Free Speech Yearbook. 41 (1): 151-163. doi:10.1080/08997225.2004.10556311. Seven absolute monarchs exercise political power over a federation established in 1971.
^ Simelane, H.S. (2005), "Swaziland: Mswati III, Reign of", Shillington, Kevin (Ed.), Encyclopedia of African history, 3, Fitzroy Dearborn, ss. 1528-30, 9781579584559
^ "Argentina's Jorge Mario Bergoglio elected Pope". BBC News. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2013.
^ "Saudi Arabia's King Abdullah dies". BBC News. 23 Ocak 2015. 22 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2015.
^ Sultan Qaboos Centre for Islamic Culture. "About H.M the Sultan". Government of Oman, Diwan of the Royal Court. 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2011.
^ Nyrop, Richard F (2008). Area Handbook for the Persian Gulf States. Wildside Press LLC. s. 341. ISBN 978-1-4344-6210-7.

[1] Goldie, Mark; Wokler, Robert (31 Ağustos 2006). "Philosophical kingship and enlightened despotism". The Cambridge History of Eighteenth-Century Political Thought. Cambridge University Press. s. 523. ISBN 9780521374224. Erişim tarihi: 13 Ocak 2016.

[2] Leopardi, Giacomo (2013) [1898]. Zibaldone. Farrar Straus Giroux. s. 1438. ISBN 978-0374296827.

[swazi-abs-3] "Swaziland profile". BBC News. 3 Eylül 2018. 15 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2023.

[oman-abs-4] "Q&A: Elections to Oman's consultative Council". BBC News. 13 Ekim 2011. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2023.

[Cavendish78-5] Cavendish, Marshall (2007). World and Its Peoples: the Arabian Peninsula. Marshall Cavendish. s. 78. ISBN 978-0-7614-7571-2.

[vaticancity-6] "Organi dello Stato" [State Departments]. vaticanstate.va. Vatican State. 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2014. "State Departments". vaticanstate.va. Vatican State. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2019.

[qat-abs-7] Stephens, Michael (7 Ocak 2013). "Qatar: Regional backwater to global player". BBC News. 1 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2023.

[:0-8] "Vatican to emirates, monarchs keep the reins in modern world". The Times of India. 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[9] "Dünyada monarşiyle yönetilen ülkeler hangileri?". euronews. 20 Aralık 2019. 7 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2023.

[brunei-10] Government of Brunei. "Prime Minister". The Royal Ark. Office of the Prime Minister. 7 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2011.

[UAE_monarchs-11] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Walters, Timothy; Barwind, Jack A. (January 2004). "Media and Modernity in the United Arab Emirates: Searching for the Beat of a Different Drummer". Free Speech Yearbook. 41 (1): 151-163. doi:10.1080/08997225.2004.10556311. Seven absolute monarchs exercise political power over a federation established in 1971.

[12] Simelane, H.S. (2005), "Swaziland: Mswati III, Reign of", Shillington, Kevin (Ed.), Encyclopedia of African history, 3, Fitzroy Dearborn, ss. 1528-30, 9781579584559

[13] "Argentina's Jorge Mario Bergoglio elected Pope". BBC News. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2013.

[14] "Saudi Arabia's King Abdullah dies". BBC News. 23 Ocak 2015. 22 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2015.

[15] Sultan Qaboos Centre for Islamic Culture. "About H.M the Sultan". Government of Oman, Diwan of the Royal Court. 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2011.

[16] Nyrop, Richard F (2008). Area Handbook for the Persian Gulf States. Wildside Press LLC. s. 341. ISBN 978-1-4344-6210-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

Mutlakiyet nedir

Mutlakiyet nedir

Mutlak monarşi

Günümüzdeki mutlak monarşiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]