Heilongjiang

	Heilongjiang Eyaleti
Çince :	黑龙江省
	Hēilóngjiāng Shěng
	Kısaltmalar: 黑 (pinyin: Hēi)
Adın kökeni	黑 hēi — kara/siyah; 龙 lóng — ejderha; 江 jiāng — nehir; "Amur Nehri"
İdari birim türü	Eyalet
Başkenti	Qiqihar (1949-1953); Harbin (1954-günümüz)
En büyük şehri	Harbin
ÇKP Komitesi Sekreteri	Zhang Qingwei
Vali	Lu Hao
Yüzölçümü	454.800 km² (6.)
Nüfusu (2010); - Nüfus yoğunluğu	38.313.991 (15.); 84 kişi/km² (28.)
GSYİH (2016); - kişi başına	CNY 150 trilyon (20.); CNY 40.365 (20.)
İGE (2010)	0,704 (yüksek) (12.)
Başlıca etnik gruplar	Han - %95; Mançu - %3; Koreli - %1; Moğol - %0,4; Hui - %0,3
İl düzeyi	13
İlçe düzeyi	130
Belde düzeyi†	1274
ISO 3166-2	CN-23
	Resmî websitesi; http://www.hlj.gov.cn (Çince)

Heilongjiang (Basitleştirilmiş Çince: 黑龙江; Geleneksel Çince: 黑龍江; pinyin: Hēilóngjiāng), Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. "Heilongjiang"'ın asıl anlamı 'Kara Ejderha Nehri'; bu, Amur Nehri'nin Çince ismidir. Heilongjiang'ın tek karakterli kısaltılması 黑 (Hēi)'dir. Bölgenin Mançuca ismi, "Sahalin" isminin türettiği Sahaliyan ula (Mançu alfabesi: ᠰᠠᡥᠠᠯᡳᠶᠠᠨ
ᡠᠯᠠ, yani "Kara Nehir")'dır; aynı anlamı taşıyan Moğolca ismi ise Qaramörin.

Heilongjiang eyaleti güneyde Jilin ve batıda İç Moğolistan ile sınır paylaşmaktadır. Üstelik kuzeyi ve doğusunda Rusya sınırı yer almaktadır.

Amur Nehri, Çin ile Rusya arasındaki sınırı oluşturmaktadır. Heilongjiang, Çin'in hem en kuzey noktasını (yani Amur Nehri üzerindeki Mohe İli) hem de en doğu noktasını (Amur ile Ussuri nehirlerinin kesiştiği nokta) barındırmaktadır.

İdari yapılanma[değiştir | kaynağı değiştir]

Heilongjiang toplam 13 farklı il düzeyi bölümden oluşmak üzere 12 il düzeyi şehir (bunların biri eyalet altı şehirdir) ve 1 ile bölünür.

Heilongjiang Eyaleti'nin İdari Bölümleri
Harbin Qiqihar Jixi Hegang Shuangyashan Daqing Yichun Jiamusi Qitaihe Mudanjiang Heihe Suihua Daxing'anling ☐ *Jiagedaqi ile Songling semtleri de facto* olarak Daxing'anling Bölgesi'ne bağlı olsalar da, de jure olarak İç Moğolistan'a bağlı Oroqen Özerk Sancağı'nın parçalarıdır.**
Bölüm kodu^[2]	İsim	Çince Pinyin	Alan (km²)	Nüfus^[3] (2020 yılı)	Merkez	İlçe düzeyi bölümler^[4]
Bölüm kodu^[2]	İsim	Çince Pinyin	Alan (km²)	Nüfus^[3] (2020 yılı)	Merkez	Semtler	İlçe düzeyi şehirler	İlçeler	Özerk ilçeler
230000	Heilongjiang	黑龙江省 Hēilóngjiāng Shěng	452.538,43	31.850.088	Harbin Şehri	54	21	45	1
—Eyalet altı şehir—
230100	Harbin Şehri	哈尔滨市 Hā'ěrbīn Shì	53.076,48	10.009.854	Songbei Semti	9	2	7
—İl düzeyi şehir—
230200	Qiqihar Şehri	齐齐哈尔市 Qíqíhā'ěr Shì	42.255,46	4.067.489	Jianhua Semti	7	1	8
230300	Jixi Şehri	鸡西市 Jīxī Shì	22.494,48	1.502.060	Jiguan Semti	6	2	1
230400	Hegang Şehri	鹤岗市 Hègǎng Shì	14.665,01	891.271	Xiangyang Semti	6		2
230500	Shuangyashan Şehri	双鸭山市 Shuāngyāshān Shì	22.051,13	1.208.803	Jianshan Semti	4		4
230600	Daqing Şehri	大庆市 Dàqìng Shì	21.204,82	2.781.562	Sartu Semti	5		3	1
230700	Yichun Şehri	伊春市 Yīchūn Shì	32.800,28	878.881	Yimei Semti	4	1	5
230800	Jiamusi Şehri	佳木斯市 Jiāmùsī Shì	32.469,98	2.156.505	Qianjin Semti	4	3	3
230900	Qitaihe Şehri	七台河市 Qītáihé Shì	6.190,09	689.611	Taoshan Semti	3		1
231000	Mudanjiang Şehri	牡丹江市 Mǔdānjiāng Shì	38.827,19	2.290.208	Dong'an Semti	4	5	1
231100	Heihe Şehri	黑河市 Hēihé Shì	66.861,93	1.286.401	Aihui Semti	1	3	2
231200	Suihua Şehri	绥化市 Suíhuà Shì	34.873,12	3.756.167	Beilin Semti	1	3	6
—İl—
232700	Daxing'anling İl	大兴安岭地区 Dàxīng'ānlǐng Dìqū	64.768,44^[a]	331.276	Jiagedaqi Semti		1	2

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

2010 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Heilongjiang'ın toplam nüfusu 38.313.991.^[1]

Etnik yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Heilongjiang'daki başlıca etnik gruplar şunlardır:

Heilongjiang'daki başlıca etnik gruplar (2010)^[1]
Etnik grup	Nüfus
Han	36.939.181
Koreli	327.806
Moğol	125.483
Hui	101.749
Mançu	748.020
Daur	40.277
Sibo	7.608
Oroçen	3.943
Nanay (Hezhe)	3.613

Tablodaki grupların dışında Heilongjiang, "Kırgız" etnik kimliğine (Çince: 柯尔克孜族; pinyin: Kē'ěrkèzī zú) sahip 1.431 kişi barındırır; bu, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nden sonra Çin sınırları içerisindeki en büyük "Kırgız" nüfusudur.^[1] Bu Kırgızlar ağırlıklı olarak Qiqihar'a bağlı Fuyu İlçesi'nde yaşamaktadır, lâkin Sincan Kırgızlarının konuştukları Kıpçak Kırgızcasından farklı olarak, bu Fuyu Kırgızlarının konuştukları "Fuyü Gırgıs dili" bir Kıpçak dili olmayıp daha çok Hakasçaya benzer.^[5]^[6]

Diller[değiştir | kaynağı değiştir]

Heilongjiang sakinlerinin çoğu Han Ulusu'na ait olup Beifanghua konuşur. Beifanghua'nın bir lehçesi olan Kuzeydoğu Guanhua [en]'nın (Çincede kısaca "Dōngběihuà" 东北话 olarak bilinir) farklı değişkeleri eyalet çapında konuşulur. Bunun dışında, Ethnologue'a göre, Heilongjiang'da konuşulan azınlık dilleri Daur dili, Evenkice, Fuyü Gırgıs dili (Hakasça), Korece, Mançuca, Moğolca, Nanay dili, Oroçence ve Rusçadır.^[7]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Heilongjiang ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Dipnot[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Daxing'anling İli'nin toplam alanı 82.928,80 km²'dir. Heilongjiang sınırları içerisinde yer alan kısmın alanı 64.768,44 km²; geri kalan 18.160,36 km² ise İç Moğolistan sınırları içerisinde yer almaktadır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d "中华人民共和国国家统计局　>>　第六次人口普查数据". stats.gov.cn. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
^ "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020.
^ "2020年黑龙江省第七次全国人口普查主要数据公报". 黑龙江省统计局. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
^ 中华人民共和国民政部 (August 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9.
^ Keith Brown, Sarah Ogilvie, (Ed.) (2010). Concise Encyclopedia of Languages of the World [Dünya Dilleri Ansiklopedisi] (İngilizce) (revize edilmiş bas.). Elsevier. s. 1109. ISBN 0080877753. Erişim tarihi: 24 Nisan 2014.
^ Johanson 1998 16 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Archived Nisan 16, 2016 at the Wayback Machine, s. 83.
^ Eberhard, David M., Gary F. Simons, & Charles D. Fennig (eds.) (2021). Ethnologue: Languages of the World (24 bas.). Dallas, Teksas: SIL International. 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Heilongjiang resmi sitesi 3 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Çince)

Çin Halk Cumhuriyeti'deki yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[5] Daxing'anling İli'nin toplam alanı 82.928,80 km²'dir. Heilongjiang sınırları içerisinde yer alan kısmın alanı 64.768,44 km²; geri kalan 18.160,36 km² ise İç Moğolistan sınırları içerisinde yer almaktadır.

[nüfussayımı-1] "中华人民共和国国家统计局　>>　第六次人口普查数据". stats.gov.cn. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.

[2] "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020.

[3] "2020年黑龙江省第七次全国人口普查主要数据公报". 黑龙江省统计局. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.

[4] 中华人民共和国民政部 (August 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9.

[:5-6] Keith Brown, Sarah Ogilvie, (Ed.) (2010). Concise Encyclopedia of Languages of the World [Dünya Dilleri Ansiklopedisi] (İngilizce) (revize edilmiş bas.). Elsevier. s. 1109. ISBN 0080877753. Erişim tarihi: 24 Nisan 2014.

[:6-7] Johanson 1998 16 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Archived Nisan 16, 2016 at the Wayback Machine, s. 83.

[8] Eberhard, David M., Gary F. Simons, & Charles D. Fennig (eds.) (2021). Ethnologue: Languages of the World (24 bas.). Dallas, Teksas: SIL International. 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]

[6]

[7]

g t d Heilongjiang'ın idari bölümleri
Eyalet altı şehirler	Harbin (merkez)
İl düzeyi şehirler	Daqing Hegang Heihe Jiamusi Jixi Mudanjiang Qiqihar Qitaihe Shuangyashan Suihua Yichun
İller	Daxing'anling

g t d Çin'in eyalet düzeyi idari bölümleri
Eyaletler	Anhui Çinghay Fujian Guangdong Guizhou Hainan Hebei Heilongjiang Henan Hubei Hunan Jiangsu Jiangxi Jilin Kansu Liaoning Siçuan Şansi Şantung Şensi Tayvan^* Yünnan Zhejiang
Özerk bölgeler	Guangşi İç Moğolistan Ningksia Sincan Tibet
Doğrudan yönetilen şehirler	Pekin Çongçing Şanghay Tientsin
Özel idari bölgeler	Hong Kong Makao
^* Çin Halk Cumhuriyeti tarafından hak iddia edilmektedir, ancak fiilen Çin Cumhuriyeti tarafından yönetilmektedir.

Heilongjiang anlamı nedir